ส่องคดีทุจริตโลก:จนท.สอบสวนธนาคารเวียดนามรับสินบน เอื้อ ปย.นักธุรกิจอสังหาฯยักยอกแสนล้าน

SCDDD

กระทรวงความมั่นคงสาธารณะของเวียดนามได้เปิดเผยผลการสอบสวนที่พบว่านาง Truong My Lan ประธานของกลุ่มบริษัทอสังหาริมทรัพย์ Van Thinh Phat Group หรือว่ากลุ่มบริษัท VTP ได้มีการยักยอกเงินไปกว่า 1.25 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (4.415 แสนล้านบาท) โดยใช้กลไกที่เรียกกันว่าบริษัทผี และใช้ธนาคารไซง่อนร่วมหุ้นเพื่อการพาณิชย์ (Saigon Joint Stock Commercial Bank)

ส่องคดีทุจริตโลก สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) สัปดาห์นี้ขอนำเสนอความไม่โปร่งในระบบการธนาคารที่ประเทศเวียดนาม จนนำไปสู่การยักยอกเงินจำนวนมหาศาล โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

สำนักข่าวเรดิโอฟรีเอเชียของสหรัฐอเมริการายงานว่าที่ประเทศเวียดนามมีเหตุอื้อฉาว การยักยอกเงินเป็นจำนวนหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ แต่อย่างไรก็ตามการยักยอกนี้ถือว่าเป็นส่วนน้อยของระบบการธนาคารของประเทศเวียดนามที่เต็มไปด้วยเรื่องของการทุจริต และรัฐบาลเวียดนามเองก็ไม่ได้มีการติดตั้งกลไกที่เพียบพร้อมจะรับมือกับปัญหาเหล่านี้แต่อย่างใด

ย้อนไปเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา กระทรวงความมั่นคงสาธารณะของเวียดนามได้เปิดเผยผลการสอบสวนที่พบว่านาง Truong My Lan ประธานของกลุ่มบริษัทอสังหาริมทรัพย์ Van Thinh Phat Group หรือว่ากลุ่มบริษัท VTP ได้มีการยักยอกเงินไปกว่า 1.25 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (4.415 แสนล้านบาท) โดยใช้กลไกที่เรียกกันว่าบริษัทผี และใช้ธนาคารไซง่อนร่วมหุ้นเพื่อการพาณิชย์ (Saigon Joint Stock Commercial Bank) หรือตัวย่อว่าธนาคาร SCB (ไม่เกี่ยวข้องกับธนาคารไทยพาณิย์) ประกอบกัน

คดีดังกล่าวถือเป็นหนึ่งในคดีทุจริตที่ใหญ่ที่สุดในเวียดนามและมูลค่าของกองทุนที่ยักยอกนั้นมีมูลค่าประมาณ 6% ของ GDP ของเวียดนาม

มีการรายงานเมื่อวันที่ 17 พ.ย.2566 จากสํานักงานสืบสวนสอบสวนตํารวจ โดยเสนอให้สั่งฟ้องบุคคลที่เกี่ยวข้องจำนวน 86 คนรวมถึงนาง Lan ซึ่งเห็นควรให้ตั้งข้อหาติดสินบน ยักยอกและละเมิดกฎระเบียบของธนาคาร

สรุปพฤติการณ์การยักยอกของนาง Truong My Lan (อ้างอิงวิดีโอจาก Tom Peng)

รายงานตำรวจยังได้เสนอให้ดำเนินคดีกับพนักงานหลายสิบคนจากธนาคารไซง่อนฯและบริษัทในกลุ่ม VTP ในข้อหายักยอกและฝ่าฝืนกฎระเบียบของธนาคาร โดยให้ดำเนินคดีกับพนักงานธนาคารไซง่อนฯ 2 คน และอดีตรักษาการหัวหน้าแผนกกํากับดูแลภายใต้ธนาคารแห่งรัฐเวียดนาม ในข้อหาละเว้นความรับผิดชอบ

และนอกจากนี้ยังพบข้อมูลด้วยว่าผู้ที่ทำหน้าที่ตรวจสอบความผิดปกติก็โดนติดสินบนเช่นกันเพื่อให้ส่งรายงานอันเป็นเท็จ

@ปัญหาเชิงโครงสร้าง

ทางด้านของนาย Bui Kien Thanh ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว RFA ว่าในปัจจุบันธนาคารประเทศเวียดนามยังคงมีปัญหาในเรื่องของโครงสร้าง

“นอกเหนือจากเรื่องอื้อฉาวของธนาคารไซง่อนฯ แล้วกรณีอสังหาริมทรัพย์ยังเป็นฟองสบู่อีกฟองหนึ่งที่สามารถผุดขึ้นมาได้ตลอดเวลาในเวียดนาม" นาย Thanh กล่าวและกล่าวต่อไปว่า "ธนาคารให้สินเชื่อจํานวนมากแก่บริษัทอสังหาริมทรัพย์ บริษัทกลุ่มใหญ่มักจะกู้ยืมเงินที่มีมูลค่ามากกว่ามูลค่าสินทรัพย์เจ็ดหรือแปดเท่า ซึ่งไม่มีระบบธนาคารของประเทศใดดําเนินการในลักษณะนั้น”

นาย Thanh กล่าวต่อไปว่าการมีฟองสบู่เกิดขึ้นเป็นข้อบ่งชี้ว่ารัฐบาลกำลังบริหารงานธนาคารอย่างผิดพลาด

เหตุการณ์นี้ทำให้เมื่อฟองสบู่แตก ธนาคารไซง่อนฯก็ต้องเสียเงินไปกว่า 1.2 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐฯ แต่ว่านั่นเป็นแค่ส่วนยอดของเรื่องราวทั้งหมดเท่านั้น

ตามสรุปผลการสืบสวน บริษัท Van Thinh Phat Group พบว่าได้มีการจัดตั้งบริษัทอื่นๆเพิ่มเติมอีกกว่าหนึ่งพันบริษัท ซึ่งรวมไปถึงบริษัทย่อยและบริษัทสมาชิกทั้งในและนอกประเทศเวียดนาม และหลายบริษัทระบุว่ามีจุดประสงค์เพื่อการธนาคาร,การลงทุนในหุ้น และในอสังหาริมทรัพย์

แต่ปรากฏว่ามีจำนวนมากที่กลายเป็นบริษัทผี เนื่องจากวัตถุประสงค์ของการจัดตั้งบริษัทจริงๆนั้นมีแค่เพื่อเอาเงินจากธนาคารไซง่อนฯไปใช้เท่านั้น

ทางด้านของนาย Nguyen Huy Vu ผู้เชี่ยวชาญด้านเศรษฐศาสตร์กล่าวว่าธนาคารไซง่อนฯ กับกลุ่มบริษัทย่อยของ Van Thinh Phat Group จึงได้มีความเชื่อมโยงกันผ่านรูปแบบการเป็นเจ้าของข้ามกลุ่ม

“ผ่านระบบของธนาคารไซง่อนฯ พบว่ามีการระดมทุนและพันธบัตรของกลุ่มบริษัทย่อยในกลุ่มบริษัท Van Thinh Phat Group สำหรับโครงการของกลุ่มบริษัท นี่ส่งผลทำให้เกิดความเสี่ยงสูงมากกับผู้ฝากเงินของธนาคารและผู้ลงทุนในพันธบัตร” นาย vu กล่าว

SCBB

หน้าเว็บธนาคารไซง่อนร่วมหุ้นเพื่อการพาณิชย์ (Saigon Joint Stock Commercial Bank)

โดยหลังจากที่ได้มีการดำเนินคดีและกับจับกุมนาง Lan และกลุ่มผู้บริหารกลุ่มบริษัท VTP พบว่ามีผู้ฝากเงินธนาคารไซง่อนฯ ผู้ที่ซื้อพันธบัตรและบริการอื่นๆของกลุ่มบริษัท VTP ได้ออกมาชุมนุมตามต้องถนนและรวมตัวกันที่หน้าสำนักงานธนาคารไซง่อนฯ เพื่อเรียกร้องให้เอาเงินของพวกเขาคืนมา

เหล่าบรรดาเหยื่อกลุ่มบริษัท VTP ยังได้มีการชุมนุมอย่างต่อเนื่องและสร้างกลุ่มบนโซเชียลมีเดียทั้งเฟซบุ๊กและ Zalo

@เหมือนกับโรงรับจำนำ

นาย Thanh อธิบายว่ากรณีนี้แสดงให้เห็นถึงจุดอ่อนในระบบธนาคารของเวียดนามอย่างชัดเจน

“เวียดนามมีธนาคารกว่า 30 แห่ง แต่ว่าธนาคารเหล่านี้ไม่ได้ให้การอบรมวิชาชีพกับพนักงานของตนเลย” นาย Thanh กล่าวและกล่าวต่อไปว่าการดําเนินการส่วนใหญ่มุ่งเน้นไปที่การให้กู้ยืมเงินจํานอง แต่จริงๆแล้วทําหน้าที่ธนาคารกลับเหมือนโรงรับจํานํา อีกทั้งพนักงานธนาคารไม่ได้ศึกษาว่าโครงการที่มาขอกู้เงินมันเป็นไปได้หรือไม่ และสามารถชําระคืนเงินกู้ได้หรือไม่ แต่ดูเฉพาะรายละเอียดการจํานองในใบคําขอกู้ยืม

นาย Thanh กล่าวว่าการกํากับดูแลที่หละหลวมดังกล่าวเป็นเรื่องปกติในระบบธนาคารของเวียดนาม

"ด้วยเหตุนี้ การสูญเสียอาจไม่ใช่แค่ 1.2 หมื่นล้านดอลลาร์สหรัฐฯ แต่เป็นอีกหลายหมื่นล้านดอลลาร์ที่ยังไม่ถูกตรวจพบ" นาย Thanh กล่าว

กระทรวงการคลังเวียดนามประมาณการว่าหนี้เสียรวมของธนาคาร 28 แห่งเพิ่มขึ้น 52% ในไตรมาสที่สามของปี 2566 และหนี้เสียของธนาคารบางแห่งเพิ่มขึ้นสองหรือสามเท่าตามรายงานในสื่อชื่อว่า Inspection Newspaper ซึ่งเป็นสื่อที่ทำหน้าที่ตรวจสอบของทางรัฐบาล

รัฐบาลเวียดนามก็ตระหนักถึงหนี้เสียอย่างชัดเจน แต่ไม่สามารถจัดการได้อย่างมีประสิทธิภาพหรือประสิทธิผล

“รัฐบาลส่งมอบเรื่องนี้ให้กับบริษัทหลักทรัพย์จัดการกองทุนเวียดนาม (Vietnam Asset Management Company) เป็นผู้จัดการแก้ปัญหา แต่พวกเขาก็ไม่สามารถจัดการได้ กล่าวโดยสรุปคือธนาคารแห่งรัฐเวียดนามไม่สามารถทำหน้าที่ได้เต็มบทบาทในการตรวจสอบ กำกับดูแลธนาคารต่างๆ”

@การทุจริตในระบบธนาคาร

คดีดังได้รับความสนใจจากสาธารณชนอย่างมากและทําให้หลายคนตั้งคําถามถึงบทบาทการจัดการของรัฐบาลเนื่องจากความใหญ่โตของการยักยอกที่เกิดขึ้นเป็นเวลานาน

“ข้อสรุปการสืบสวนแสดงให้เห็นถึงระดับอาชญากรรมที่น่ากลัวที่กระทําโดยบริษัท Van Thinh Phat Group” นาย Dang Dinh Manh ซึ่งทํางานเป็นทนายความในเวียดนามมานานกว่า 20 ปีและปัจจุบันอาศัยอยู่ในสหรัฐอเมริกากล่าว

“อย่างไรก็ตามสิ่งที่ดึงดูดความสนใจมากที่สุดคือแง่มุมทางกฎหมายของคดี ในกรณีนี้พบว่ามีอุปสรรคทางกฎหมายหลายประการผ่านการดำเนินงานที่มีประสิทธิภาพของบริษัท Van Thinh Phat เพื่อให้แน่ใจว่าการควบคุมธุรกิจทั้งหมดนั้นเป็นโมฆะซึ่งแผนการดังกล่าวนั้นพบว่ามีสมรู้ร่วมคิดของเจ้าหน้าที่รัฐมากกว่าสองสามคน” นาย Manh กล่าว

จากข้อสรุปการสอบสวนเจ้าหน้าที่ตำรวจ พบว่าทีมงานสอบสวนของธนาคารแห่งรัฐเวียดนามจำนวน 18 นาย ซึ่งนำทีมโดยนาย Do Thi Nhan อดีตหัวหน้าแผนกตรวจราชการและกํากับดูแลภายใต้ธนาคารแห่งรัฐเวียดนามได้รับเงินสินบนไปกว่า 5.2 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (184,080,000 บาท)

“บางทีอดีตหัวหน้าแผนกตรวจราชการฯ ในคดีบริษัท Van Thinh Phat อาจเคยก่ออาชญากรรมในขณะที่ตรวจสอบองค์กรอื่นก่อนหน้านี้ แต่ไม่มีกลไกที่จะหยุดพวกเขาจากการทําเช่นนั้นจนกระทั่งพบคดีบริษัท Van Thinh Phat” นาย Manh กล่าว

ส่วนนาย Thanh กล่าวแสดงความกังวลเกี่ยวกับการติดตามตรวจสอบธนาคารของรัฐในเวียดนาม

“การปล่อยให้ธนาคารดําเนินการโดยไม่สุจริตโดย ไม่ปฏิบัติตามกฎหมายนั้นเป็นอันตรายและอันตรายมาก การอนุญาตให้เจ้าของธนาคารใช้อำนาจในทางที่ผิดเพื่อให้กู้ยืมเงินโดยไม่มีข้อจํากัด ใด ๆ ถือว่าไม่ปฏิบัติตามกฎหมายว่าด้วยสถาบันสินเชื่อ” นาย Thanh กล่าวและกล่าวทิ้งท้ายว่าธนาคารอื่น ๆ หลายแห่งอาจอยู่ในสถานการณ์ที่คล้ายกัน แต่ยังไม่ถูกตรวจสอบพบ

ต่อมามีรายงานข่าวล่าสุดเมื่อวันที่ 11 เม.ย.ว่านาง Truong My Lan อาจจะถูกตัดสินประหารชีวิตจากคดีการยักยอกที่ว่ามานี้

เรียบเรียงจาก:https://www.rfa.org/english/news/vietnam/bank-11212023202811.html

อ่านประกอบ：

#กดคลิก ติดตาม ส่งแชร์ข่าวอิศรา ได้ที่นี่ https://www.facebook.com/isranewsfanpage