ส่องคดีทุจริตโลก:เปิดปมผู้บริหารรัฐวิสาหกิจจีนตายปริศนา สู่ข้อพิรุธโครงการวันเบลท์วันโรด

beltroad

คดีตัวอย่างของบริษัทจากประเทศจีนเหล่านี้นั้นทำเห็นได้ชัดเจนเลยว่าโครงการวันเบลท์วันโรดของประเทศจีนนั้นมีจุดอ่อนและข้อเสียที่สำคัญที่สุดก็คือประเด็นการให้สินบน ไม่ใช่หนี้ที่เกิดจากโครงการแต่อย่างใด โดยปฏิเสธไม่ได้เลยว่าสัญญาหลายสัญญาอันเกี่ยวข้องกับโครงการวันเบลท์วันโรดนั้นไม่มีการประกวดราคา และมีการเจรจาในทางลับ ซึ่งข้อเสียก็คือว่านี่จะเป็นโอกาสนำเป็นสู่การทุจริตที่สามารถเกิดขึ้นได้จากทั้ง 2 ฝ่ายที่ทำสัญญา

------------------

ส่องคดีทุจริตโลก สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) ในสัปดาห์นี้ขอนำเสนอกรณีการฆ่าตัวตายอย่างปริศนาของนายเฉิน เฟิ่นเจี้ยน (Chen Fenjian) อดีตผู้บริหารรัฐวิสาหกิจขนาดใหญ่ของประเทศจีนจำนวน 2 แห่งซึ่งมีส่วนในการรับผิดชอบโครงการวันเบลท์วันโรด (โครงการก่อสร้างทางรถไฟความเร็วสูงเชื่อมระหว่างประเทศต่างๆทั้งในยุโรปและเอเชียเข้าสู่ประเทศจีน)

China Railway Construction chairman Chen Fenjian dead at 58 after reported fall from building

นายเฉิน เฟิ่นเจี้ยน (Chen Fenjian) อดีตผู้บริหารรัฐวิสาหกิจขนาดใหญ่ของประเทศจีน (อ้างอิงรูปภาพจาก https://sg.news.yahoo.com/china-railway-construction-chairman-chen-063140235.html)

นายเฉิน เฟิ่นเจี้ยน ขณะกำลังเข้าพบนายสมคิด จาตุศรีพิทักษ์ อดีตรองนายกรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 23 ส.ค. 2561 (อ้างอิงรูปภาพจาก http://asean.dla.go.th/public/news.do?cmd=news&category=2&nid=18060&lang=th&random=1535081564572)

โดยหนึ่งในรัฐวิสาหกิจเหล่านั้นได้แก่บริษัทการสื่อสารและการก่อสร้างแห่งประเทศจีนหรือ China Communications Construction Company (CCCC) ซึ่งนายเฉินได้เคยเป็นประธานบริษัทตั้งแต่เดือนเม.ย. 2557-เดือน ก.ค. 2561 และบริษัทการก่อสร้างทางรถไฟแห่งประเทศจีนหรือ China Railway Construction Corporation (CRCC) ซึ่งนายเฉินดำรงตำแหน่งประธานบริษัทตั้งแต่เดือน ก.ย. 2561 จนกระทั่งวันที่เขาเสียชีวิต

Top 20 biggest Chinese companies 2012 - China.org.cn

บริษัท China Communications Construction Company (CCCC) (อ้างอิงรูปภาพจาก http://www.china.org.cn/top10/2012-04/20/content_25195668.htm)

บริษัท China Railway Construction Corporation (CRCC) (อ้างอิงรูปภาพจากเฟซบุ๊กบริษัท)

อย่างไรก็ตาม สำนักข่าวเอเชีย เซนตินัล ของฮ่องกงได้ตั้งข้อสังเกตเอาไว้ว่า การฆ่าตัวตายอย่างปริศนาดังกล่าวนั้นอาจมีความเกี่ยวข้องกับประเด็นการทุจริต เนื่องจากว่าบริษัท CCCC ถูกกล่าวหาโดยรัฐบาลสหรัฐอเมริกาว่ามีพฤติกรรมคอรัปชั่น และก่อนหน้านี้เมื่อช่วงปี 2552 บริษัท CCCC ก็เคยถูกแบนไม่ให้ทำธุรกิจเป็นระยะเวลา 6 ปี เนื่องจากกรณีการทุจริตในกระบวนการประกวดราคาในโครงการก่อสร้างทางด่วนที่ประเทศฟิลิปปินส์

นายเฉินเสียชีวิตด้วยวัย 58 ปี จากการพลัดตกอาคารสูงในกรุงปักกิ่ง เมื่อวันที่ 16 ส.ค.ที่ผ่านมา ซึ่งจากการรายงานของสื่อจีนระบุว่าเป็นการฆ่าตัวตาย อย่างไรก็ตาม มีรายงานว่าในวันที่ 15 ส.ค. หรือ 1 วันก่อนที่นายเฉินเสียชีวิต ทีมสืบสวนจาก คณะกรรมการกำกับดูแลและบริหารรัฐวิสาหกิจของจีน (SASAC) ได้ดำเนินการสืบสวนบริษัท CRCC ในข้อหาทุจริต

ซึ่งแม้จะไม่มีหลักฐานที่ชัดเจนที่พบว่านายเฉินเกี่ยวข้องกับประเด็นการทุจริต แต่ก็พบว่านับตั้งแต่ปี 2555 เป็นต้นมา ซึ่งเป็นปีที่นายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีน ได้เริ่มมาตรการการปราบปรามการทุจริต มีเจ้าหน้าที่ทั้งรัฐวิสาหกิจและธนาคารของประเทศจีนจำนวนมากกว่า 260 รายเสียชีวิตด้วยเหตุผิดธรรมชาติเช่นเดียวกับนายเฉิน อาทิ การตกตึก,การแขวนคอ,ถูกวางยาพิษ,ถูกยิง หรือแม้แต่จมน้ำ

การลงโทษบริษัท CCCC

สำหรับบริษัทอีกแห่งที่นายเฉินได้เคยบริหาร ซึ่งก็คือบริษัท CCCC พบว่าเมื่อประมาณวันที่ 27 ส.ค.ที่ผ่านมานี้ กระทรวงพาณิชย์ของประเทศสหรัฐอเมริกาได้ออกมาตรการลงโทษบริษัทจากประเทศจีนจำนวน 24 แห่ง รวมไปถึงบริษัท CCCC ในข้อหาว่าบริษัทแห่งนี้ได้ช่วยเหลือกองทัพจีนในการสร้างเกาะเทียมในพื้นที่ทะเลจีนใต้ โดยมาตรการลงโทษนั้นระบุชัดเจนว่าห้ามไม่ให้บริษัทของสหรัฐฯทำธุรกรรมการซื้อขายใดๆกับบริษัทสัญชาติจีนที่ถูกลงโทษเหล่านี้

ซึ่งหนึ่งในถ้อยคำแถลงการณ์จากทางกระทรวงพาณิชย์ของสหรัฐฯที่ออกมาเมื่อวันที่ 26 ส.ค. ได้ระบุไว้ว่าบริษัท CCCC ซึ่งเป็นบริษัทที่รัฐบาลกรุงปักกิ่งได้ใช้เป็นผู้ขับเคลื่อนนโยบายวันเบลท์วันโรด รวมไปถึงบริษัทในเครือข่ายต่างๆนั้นมีพฤติกรรมทุจริต พฤติกรรมการดำเนินธุรกิจที่ไม่ชอบในหลายประเทศทั่วโลก

โดยหนึ่งในข้อทุจริตที่ทางกระทรวงพาณิชย์ฯได้อ้างถึงก็คือ โครงการการเชื่อมทางรถไฟฝั่งตะวันออกของประเทศมาเลเซีย (ECRL) ซึ่งโครงการดังกล่าวนั้น ปรากฏข้อมูลว่าบริษัท CCCC ได้เข้าไปเป็นผู้รับเหมาหลักในโครงการ

ซึ่งในช่วงปี 2559 ซึ่งเป็นปีที่เริ่มโครงการ ECRL นั้นปรากฏว่านายเฉินได้ดำรงตำแหน่งเป็นประธานบริษัท CCCC และนายนาจิบ ราซัค เป็นนายกรัฐมนตรีของมาเลเซีย โดยมูลค่าของโครงการ ECRL นั้นอยู่ที่ 6.55 หมื่นล้านริงกิต (492,656,350,500 บาท) ซึ่งแพงกว่าราคารับเหมาที่ควรจะเป็นในท้องตลาดอยู่หลายเท่า

และต่อมาหลังจากที่นายนาจิบแพ้การเลือกตั้งในเดือน พ.ค. 2561 ก็มีกระบวนการสอบสวนการทุจริตในโครงกร ECRL อย่างจริงจังในรัฐบาลถัดมา โดยในเดือน ก.ค. 2561 คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตของมาเลเซียหรือ MACC ได้บุกเข้าตรวจค้นสำนักงานโครงการ ECRL แต่ก็ไม่พบข้อทุจริตแต่อย่างใด

พอมาถึงปี 2562 รัฐบาลของนายมหาธีร์ โมฮัมหมัด ก็ได้ดำเนินการเจรจาหน่วยงานในประเทศจีนอีกครั้ง และปรากฏว่าสามารถลดราคาโครงการ ECRL ไปอยู่ที่ราคา 4.4 หมื่นล้านริงกิต (330,944,724,000 บาท) จากเดิมที่มีราคาโครงการทั้งสิ้น 6.55 หมื่นล้านริงกิต

ส่วนที่ประเทศบังกลาเทศก็พบกรณีที่บริษัทวิศวกรรมท่าท่าเรือจีนหรือบริษัท China Harbor Engineering Corp ซึ่งเป็นบริษัทย่อยของบริษัท CCCC ได้ถูกขึ้นบัญชีดำจากทางรัฐบาลบังกลาเทศ เนื่องจากตรวจพบว่าบริษัท China Harbor Engineering มีพฤติกรรมการให้เงินสินบนเจ้าหน้าที่รัฐบาลบังกลาเทศ

โดยในช่วงปี 2554 ศาลบังกลาเทศได้พิพากษาจำคุกนายอฟารัต รามัน โคโค่ (Arafat Rahman Koko) ลูกชายของนางคาเลดา เซีย (Khaleda Zia) อดีตนายกรัฐมนตรีบังกลาเทศเป็นระยะเวล 6 ปี ในข้อหาว่านายอฟารัตได้รับสินบนเป็นจำนวน 2.66 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (83,178,200 บาท) จากทั้งบริษัท China Harbor Engineering และจากบริษัทซีเมนส์ ของประเทศเยอรมนี และนายอฟารัตยังถูกพิพากษาว่ามีความผิดในอีกกระทงในข้อหาว่าได้ฟอกเงินเป็นจำนวน 2.66 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯดังกล่าวในประเทศสิงคโปร์

ซึ่งทางด้านของนายเดน คามอร์โร ผู้เชี่ยวชาญบริษัทที่ปรึกษาด้านความเสี่ยงในประเทศสิงคโปร์ก็ได้ให้ความเห็นเอาไว้ว่าคดีตัวอย่างของบริษัทจากประเทศจีนเหล่านี้นั้นทำเห็นได้ชัดเจนเลยว่าโครงการวันเบลท์วันโรดของประเทศจีนนั้นมีจุดอ่อนและข้อเสียที่สำคัญที่สุดก็คือประเด็นการให้สินบน ไม่ใช่หนี้ที่เกิดจากโครงการแต่อย่างใด โดยปฏิเสธไม่ได้เลยว่าสัญญาหลายสัญญาอันเกี่ยวข้องกับโครงการวันเบลท์วันโรดนั้นไม่มีการประกวดราคา และมีการเจรจาในทางลับ ซึ่งข้อเสียก็คือว่านี่จะเป็นโอกาสนำเป็นสู่การทุจริตที่สามารถเกิดขึ้นได้จากทั้ง 2 ฝ่ายที่ทำสัญญา

นายคาเมอร์โรกล่าวต่อไปว่าโครงการการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานต่างๆนั้น เป็นสิ่งที่มีความเสี่ยงต่อการทุจริตที่สูงมาก เพราะมีเม็ดเงินมหาศาลเข้ามาในโครงการ และโครงการใหญ่ๆอาทิ การก่อสร้างถนน การก่อสร้างทางรถไฟ จำเป็นที่จะต้องอาศัยกรรมสิทธิ์เหนือดินแดนที่จะดำเนินการก่อสร้าง ซึ่งนี่จะนำไปสู่การทุจริต และการให้สินบนในระดับมโหฬารเพื่อให้บริษัทผู้ก่อสร้างได้รับสิทธิ์ดังกล่าวได้ ซึ่งสิ่งนี่ถือเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นทั่วโลก

ทั้งนี้ยังพบข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับความไม่ชอบมาพากลเกี่ยวกับการทำธุรกิจของบริษัทแห่งหนึ่งซึ่งสังกัดภายใต้บริษัท CCCC ที่ชื่อว่าบริษัท CCCC Dredging ซึ่งบริษัทแห่งนี้ก็ถูกทางรัฐบาลสหรัฐฯออกมาตรการลงโทษเช่นกัน

โดยพบว่าในช่วงปลายปี 2558 บริษัทได้ยกเลิกแผนการเสนอขายหุ้นใหม่แก่ประชาชนทั่วไปเป็นครั้งแรก หรือว่า IPO ในตลาดหลักทรัพย์ของฮ่องกง ซึ่งคิดเป็นมูลค่ารวมทั้งสิ้น 1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (31,270,000,000 บาท) เนื่องจากพบข้อมูลว่าบริษัท CCCC Dredging นั้นมีกิจกรรมการขุดลอกพื้นดิน ในพื้นที่หมู่เกาะสแปรตลีย์ แต่ว่าทางบริษัท CCCC Dredging กลับปฏิเสธที่จะเปิดเผยเรื่องนี้ในหนังสือชี้ชวน IPO

ส่วนทางด้านของนายจ้าวลี่เจียน (Zhao Lijian) โฆษกกระทรวงการต่างประเทศของจีนก็ได้แถลงข่าวและยืนยันว่ากิจกรรมการก่อสร้างของบริษัทจีนนั้นไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการทหารแต่อย่างใด และโครงการการก่อสร้างของบริษัทก็อยู่บนพื้นที่อันเป็นดินแดนของประเทศจีน ซึ่งเป็นไปตามกฎหมายทุกประการ

นายจ้าวยังกล่าวทิ้งท้ายด้วยว่าการกระทำของประเทศสหรัฐฯนั้นถือได้ว่าเป็นการก้าวก่ายกิจการภายในของประเทศจีนและยังเป็นการละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศ และหลักธรรมเนียมปฏิบัติอันเกี่ยวข้องกับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ

US should invite WHO experts to trace the origin of COVID-19 in their country: Chinese FM - Global Times