ส่องคดีทุจริตโลก : ข้อพิรุธจัดซื้อวัสดุโควิดพันล้าน! ก่อน มท.1 สโลวีเนียประกาศลาออก

"...ในช่วงที่เกิดวิกฤติโควิด 19 การจัดซื้อจัดจ้างที่เกี่ยวกับโควิด 19 ทั้งหมดจะตกไปอยู่ที่ความรับผิดชอบของสำนักงานการสำรองโภคภัณฑ์แห่งชาติสโลวีเนีย หรือ Agency for Commodity Reserves (ACR) โดยหน่วยงานรัฐแห่งนี้ได้ทำสัญญาจัดซื้อเป็นจำนวนถึง 79.6 ล้านยูโรในช่วงสัปดาห์สุดท้างของเดือน มี.ค..."

opaque

ส่องคดีทุจริตโลก สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) ประจำสัปดาห์นี้ ขอนำเสนอข้อมูลเบื้องหลังกรณี นายอเลส ฮอจส์ (Ales Hojs) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยของประเทศสโลวีเนีย ต้องประกาศลาออกจากตำแหน่ง หลังจากเมื่อวันที่ 30 มิ.ย.ที่ผ่านมา เจ้าหน้าที่ตำรวจ ได้บุกค้นบ้านและที่พักของเจ้าหน้าที่ข้าราชการจำนวนหลายแห่ง รวมไปถึงบ้านของนักการเมือง ที่อาจจะมีส่วนเอื้อประโยชน์บริษัทเอกชนในการจัดซื้อชุดป้องกันการติดเชื้อหรือชุดพีพีอี และหน้ากากป้องกันการติดเชื้อมูลค่าหลายล้านยูโร

นายอเลส ฮอจส์ (Ales Hojs) อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยประเทศสโลวีเนีย (อ้างอิงรูปภาพจากเดอะการ์เดียน)

ความเป็นมาเป็นไปของกรณีการลาออกนั้น ต้องย้อนกลับไปในช่วงต้นเดือน เม.ย.ที่ผ่านมา เมื่อสำนักข่าว Ostro ของประเทศสโลวีเนีย ซึ่งเป็นเครือข่ายของ OCCRP หรือองค์กรสื่อเพื่อรายงานข่าวอาชญากรรมและการทุจริตคอรัปชั่น ได้จัดทำรายงานการทุจริตในประเทศสโลวีเนียอันเกี่ยวข้องกับสถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด 19 ว่า ในช่วงปลายเดือน มี.ค. รัฐบาลสโลวีเนียได้เซ็นอนุมัติมาตรการจัดซื้ออุปกรณ์การแพทย์ในช่วงสถานการณ์ฉุกเฉิน คิดเป็นมูลค่าหลายสิบล้านยูโร และเนื่องจากเป็นช่วงสภาวะฉุกเฉิน ทำให้การเซ็นสัญญาจัดซื้อจัดจ้างไม่จำเป็นต้องมีกระบวนการประกวดราคาในสภาวะปกติ โดยเซ็นสัญญาแค่เพียงวันเดียว คิดเป็นมูลค่าการจัดซื้อรวมทุกสัญญาเป็นเงินทั้งสิ้น 79.6 ล้านยูโร (2,784,659,845 บาท)

สำนักข่าว Ostro รายงานเพิ่มเติมว่า ข้อมูลเกี่ยวกับผู้ที่ได้รับสัญญากับรัฐบาลส่วนมากในการจัดซื้อครั้งนี้ เป็นนักธุรกิจผู้ทรงอิทธิพลรายหนึ่งที่มีประวัติการลงทุนในธุรกิจการพนัน ธุรกิจอุปกรณ์ไฟฟ้า และธุรกิจดังกล่าว แต่นักธุรกิจรายนี้ไม่มีประสบการณ์ในธุรกิจด้านสาธารณสุขเลย

ขณะที่รัฐบาลสโลวีเนียได้เซ็นสัญญาจัดซื้อฉบับหนึ่งเมื่อวันที่ 26 มี.ค.คิดเป็นมูลค่า 25.4 ล้านยูโร (888,572,362 บาท) กับบริษัทชื่อว่า Public Digital Infrastructure d.o.o. เพื่อจะจัดซื้ออุปกรณ์ป้องกันการติดเชื้อโควิด 19

อย่างไรก็ตาม จากการตรวจสอบข้อมูลธุรกรรมของบริษัทฯ พบว่าบริษัทแห่งนี้เป็นเครือข่ายของบริษัท Elektronček Group B.V. ซึ่งเป็นบริษัทสัญชาติเนเธอร์แลนด์ ที่มีเจ้าของ คือ นาย Joc Pečečnik ซึ่งเป็นผู้ที่ร่ำรวยที่สุดในประเทศสโลวีเนีย

นาย Joc ยังเป็นเจ้าของธุรกิจอื่นๆ อีก อาทิ บริษัท Interblock d.d ซึ่งเป็นบริษัทผลิตอุปกรณ์เกมส์ในรัฐเนวาด้า ของสหรัฐอเมริกา โดยบริษัทดังกล่าวได้ใบอนุญาตทำธุรกิจเกมส์ในรัฐเนวาด้าตั้งแต่ปี 2551 แต่แม้นาย Joc จะมีประสบการณ์การทำธุรกิจเกมส์มาอย่างโชกโชนนับตั้งแต่ปี 2543 แต่ไม่พบว่าเขามีประสบการณ์ด้านอุตสาหกรรมสาธารณสุขเลย

นาย Joc Pečečnik นักธุรกิจผู้ทรงอิทธิพลของสโลวีเนีย

ขณะที่ข้อมูลเอกสารที่ถูกเปิดเผยโดยรัฐบาลก็ไม่ได้ให้รายละเอียดว่าบริษัท Public Digital Infrastructure จะส่งมอบอุปกรณ์ป้องกันการติดเชื้อโควิด 19 แบบใดให้กับทางรัฐบาลสโลวีเนีย

และเมื่อสำนักข่าว Ostro ได้พยายามติดต่อนาย Joc ทั้งช่องทางโทรศัพท์ทางข้อความ นาย Joc กลับไม่ยอมรับการติดต่อของสำนักข่าว หรือส่งข้อความกลับมายังสำนักข่าวแต่อย่างใด

ทั้งนี้ ในช่วงที่เกิดวิกฤติโควิด 19 การจัดซื้อจัดจ้างที่เกี่ยวกับโควิด 19 ทั้งหมดจะตกไปอยู่ที่ความรับผิดชอบของสำนักงานการสำรองโภคภัณฑ์แห่งชาติสโลวีเนีย หรือ Agency for Commodity Reserves (ACR) โดยหน่วยงานรัฐแห่งนี้ได้ทำสัญญาจัดซื้อเป็นจำนวนถึง 79.6 ล้านยูโรในช่วงสัปดาห์สุดท้างของเดือน มี.ค.

ซึ่งสัญญาจัดซื้อจำนวนเกือบ 2 ใน 3 ของมูลค่าการจัดซื้อรวม 79.6 ล้านยูโร พบว่าตกเป็นของบริษัทจำนวน 4 แห่ง รวมถึงบริษัท Public Digital Infrastructure (บริษัทที่ 1) ขณะที่สัญญาที่เหลือตกเป็นของบริษัทจำนวน 20 แห่ง และยิ่งไปกว่านั้นยังพบว่าบริษัทที่ได้รับสัญญาจาก ACR ส่วนมากนั้นไม่เคยมีประวัติการจัดซื้อจัดจ้าง ด้วยวิธีการประกวดราคาแบบปกติมาก่อนเลย

สัดส่วนการจัดซื้ออุปกรณ์ต่อต้านโควิด 19 ที่ ACR ได้ทำกับบริษัทเอกชนตั้งแต่วันที่ 6 มี.ค.- 1 เม.ย.

สำหรับการจัดซื้อรายการอื่นๆนั้น พบว่ามีความน่าสงสัยเช่นกัน อาทิ สัญญาการจัดซื้อชุดป้องกันการติดเชื้อหรือชุดพีพีอี ที่รัฐบาลสโลวีเนียได้เซ็นกับบริษัทที่ชื่อว่า XAN-MAX (บริษัทที่ 2) คิดเป็นมูลค่าทั้งสิ้น 9.2 ล้านยูโร (342,835,006 บาท)

อย่างไรก็ตาม เมื่อตรวจสอบประวัติการซื้อขายกับบริษัท XAN-MAX พบว่าบริษัทนี้เป็นบริษัทเล็กๆที่เคยทำสัญญาจำหน่ายน้ำมังคุดและน้ำมันกัญชาคิดเป็นมูลค่ารวม 89,000 ยูโร (3,113,501 บาท) กับทางรัฐบาลในช่วงปี 2561 เท่านั้น

ซึ่งหมายความว่าการทำสัญญามูลค่า 9.2 ล้านยูโรนั้นทำให้รายได้ของบริษัทเพิ่มขึ้นมาถึง 11,000 เปอร์เซ็นต์

ขณะที่นาย Miran Blatnik ผู้อำนวยการของบริษัท XAN-MAX ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว Ostro ทางอีเมล์ว่า สาเหตุที่ทำให้บริษัทได้สัญญากับทางรัฐบาลเพราะเคยเป็นคู่สัญญาและมีความคุ้นเคยกับตลาดในทวีปเอเชียเป็นอย่างดี อย่างไรก็ตาม ไม่มีรายละเอียดว่าบริษัท XAN-MAX ไปจัดซื้อชุดพีพีอีต่อจากบริษัทอะไร และเป็นชุดพีพีอีแบบไหน

โดยนาย Miran กล่าวเพียงแค่ว่าบริษัทดำเนินธุรกิจโปร่งใส และต้องการจะช่วยเหลือสโลวีเนียในการป้องกันการติดเชื้อโควิด 19 เท่านั้น

ส่วนบริษัทที่ 3 ที่มีความน่าสงสัย คือ บริษัท MD Global Logistics ที่ได้รับสัญญาส่งอุปกรณ์ป้องกันการติดเชื้อมูลค่า 10 ล้านยูโร (349,831,638 บาท)

แต่จากการตรวจสอบเส้นทางการเงินพบว่าบริษัทแห่งนี้มีรายได้ในปี 2561 แค่ 931,000 ยูโร (32,569,325 บาท) โดยข้อมูลการจดทะเบียนของบริษัทพบว่าประกอบธุรกิจด้านการขนส่งทางถนน มีเจ้าของคือนาย Matjaž Dolenc ซึ่งปัจจุบัน บริษัทนี้อยู่ในสภาวะชำระบัญชี และเป็นหนี้รัฐบาลสโลวีเนีย 46,636 ยูโร (1,631,474 บาท)

ซึ่งทางบริษัท ก็ไม่ได้ตอบข้อซักถามใดๆของสำนักข่าว Ostro

ส่วนบริษัทที่ 4 เป็นเจ้าของสัญญามูลค่ามหาศาลและมีความน่าสงสัย ก็คือ บริษัท Gene Planet ที่บรรยายลักษณะบริษัทตัวเองเอาไว้ว่าเป็นบริษัทชั้นนำของยุโรปในด้านการสุขภาพและไลฟ์สไตล์ ด้วยการดำเนินการตรวจเพื่อป้องกันโรคด้วยวิธีการทางพันธุกรรม

โดยบริษัทนี้ได้รับสัญญาให้จัดส่งชุดพีพีอีเป็นมูลค่าทั้งสิ้น 8 ล้านยูโร (279,865,311 บาท) ซึ่งคิดเป็นรายได้เข้าบริษัทถึง 150 เปอร์เซ็นต์เมื่อเทียบกับในช่วงปี 2561

สำนักข่าว Ostro ยังได้สอบถามข้อมูลเกี่ยวกับการจัดซื้อต่างๆไปยังกระทรวงการพัฒนาเศรษฐกิจและเทคโนโลยีของสโลวีเนีย ซึ่งกระทรวงได้ตอบกลับมาว่ากระบวนการจัดซื้อครั้งใหญ่ทั้งหมดนั้นได้มีการเป็นสัญญาย่อยๆหลายสัญญาเพื่อให้สาธารณชนเข้ามามีส่วนในการจัดซื้อ โดยกระบวนการจัดซื้อจัดจ้างดังกล่าวนั้นจะมีระยะเวลาขึ้นอยู่กับช่วงเวลาที่ประเทศสโลวีเนียอยู่ในสถานการณ์ฉุกเฉิน

ขณะที่นาย Tomax Vesel ประธานศาลผู้ตรวจสอบบัญชี ซึ่งดูแลการจัดซื้อจัดจ้าง และความโปร่งใสของการใช้จ่ายงบประมาณ ของประเทศสโลวีเนีย ได้ให้สัมภาษณ์ทางอีเมล์กับสำนักข่าว Ostro ไว้ว่า "ในสถานการณ์การแพร่ระบาดนั้นการจัดซื้อจะต้องมีความรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ แต่จะต้องสร้างความมั่นใจด้วยว่าการใช้จ่ายเงินของรัฐบาลนั้นจะต้องทำให้เกิดประโยชน์ทางเศรษฐกิจสูงที่สุด"

เรียบเรียงรูปภาพและเนื้อหาจาก:https://www.occrp.org/en/coronavirus/opaque-coronavirus-procurement-deal-hands-millions-to-slovenian-gambling-mogul#

อ่านประกอบ :

ส่องคดีทุจริตโลก : 'ปธ.รัฐวิสาหกิจโรมาเนีย' เจอข้อหารับสินบนขายหน้ากากคุณภาพต่ำทั่วปท.

ส่องคดีทุจริตโลก: อดีตผู้ช่วยลูกชาย ปธน.บราซิล เอี่ยวยักยอกเงินเดือน พนง.รัฐสภา ริโอฯ

ส่องคดีทุจริตโลก: ข้อครหาเงินเยียวยาโควิด รบ.ญี่ปุ่น 2 หมื่นล.- จ้างช่วง บ.บริหารแทน

ส่องคดีทุจริตโลก: บ.กำจัดปลวก ทุน 7 แสน พนักงาน 16 คน ได้สัญญาชุด PPE รบ.อังกฤษ 4.3 พัน ล.

ส่องคดีทุจริตโลก: เซลล์รถมือ2 'คนใกล้ชิด รมต.' กักตุนหน้ากากขายรัฐนิวยอร์ก 1.4 พันล.

ส่องคดีทุจริตโลก : บ.ป้ายแดง จดทะเบียนตั้ง ม.ค.63 ได้งานผลิตยาต้านโควิดสหรัฐฯ หมื่นล.

ส่องคดีทุจริตโลก: ตามคุ้ยบ.ปริศนา หลังสหรัฐฯ บอกเลิกจัดซื้อหน้ากากอนามัย 1.7พันล.

ส่องคดีทุจริตโลก: สภาวิจัยยุโรปเสียรู้ นักวิทยาศาสตร์กรีก ยักยอกเงินวิจัยวัคซีนโควิด-19

ส่องคดีทุจริตโลก: สางปมคดีชุดตรวจโควิด 'อินเดีย-อังกฤษ' แห่คืนของจีน-ก่อนสินค้าโผล่ไทย

ส่องคดีทุจริตโลก: กังขา สธ.ยูเครน เลิกสัญญาซื้อชุด PPE ในปท. นำเข้าจีนแทน แพงกว่า 2 เท่า