เปิด‘สมุดปกขาว’กาง 4 โจทย์‘วิกฤติสังคมสูงวัย’ ห่วง‘ประกันสังคม’ล้มละลาย-งบสวัสดิการฯพุ่ง

older 30 05 24 pic

“…ระบบประกันสังคมจะมีรายจ่ายเพิ่มสูงขึ้นอย่างมหาศาล จากการจ่ายบำนาญให้กับแรงงานสูงอายุที่เกษียณ ทั้งลักษณะของกองทุนประกันสังคมที่มีรายได้มาจากประชากรวัยแรงงาน ซึ่งมีจำนวนลดลงอย่างมากและไม่ได้สัดส่วนกับประชากรสูงอายุ เป็นประเด็นที่ท้าทายยิ่งต่อการล้มละลายของกองทุน…”

...........................................

ในการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) เมื่อวันที่ 2 เม.ย.2567 ที่ประชุม ครม. มีมติรับทราบและเห็นชอบ ‘ข้อเสนอเชิงนโยบายวิกฤติประชากรและสังคมผู้สูงวัย’ ตามที่คณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ เสนอพร้อมทั้งมอบหมายให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องร่วมกับขับเคลื่อนข้อเสนอเชิงนโยบายฯดังกล่าว ประกอบด้วย 5 ข้อเสนอ

ได้แก่ ข้อเสนอที่ 1 เสริมพลังวัยทำงาน : ตั้งตัวได้ สร้างและดูแลครอบครัวได้ และพร้อมที่จะสูงอายุอย่างมีคุณภาพในอนาคต ,ข้อเสนอที่ 2 เพิ่มคุณภาพและผลิตภาพของเด็กและเยาวชน : เด็กน้อย แต่เปี่ยมด้วยคุณภาพ ,ข้อเสนอที่ 3 สร้างพลังผู้สูงอายุ ผ่อนหนักให้เป็นเบา พลิกวิกฤตทางประชากรให้เป็นโอกาส

ข้อเสนอที่ 4 เพิ่มโอกาสและสร้างเสริมคุณค่าของคนพิการ และ ข้อเสนอที่ 5 สร้างระบบนิเวศ (Eco-System) ที่เหมาะสมเพื่อพัฒนาความมั่นคงของครอบครัว (อ่านข้อมูลประกอบด้านล่าง)

gov 22 05 24 1 new

gov 22 05 24 2 new

ที่มา : รายงาน ‘ข้อเสนอเชิงนโยบายวิกฤติประชากรและสังคมผู้สูงวัย’ ของ ‘คณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ’ จัดทำโดยกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) ที่คณะรัฐมนตรี (ครม.) มีมติเห็นชอบเมื่อวันที่ 2 เม.ย.2567

สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) พบว่า จากรายงาน ‘สมุดปกขาว-ข้อเสนอเชิงนโยบายวิกฤติประชากรและสังคมผู้สูงวัย’ ซึ่งกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ (พม.) นำเสนอ เพื่อประกอบการพิจารณา เรื่อง ‘ข้อเสนอเชิงนโยบายวิกฤติประชากรและสังคมสูงวัย’ ในการประชุม ครม.นั้น

รายงานฯฉบับนี้ ได้มีการนำเสนอประเด็นท้าทายของ ‘สังคมสูงวัย’ ไว้อย่างน่าสนใจ ใน 4 ประเด็นหลัก สรุปสาระสำคัญได้ดังนี้

@ประเมินอีก 10 ปี ไทยอยู่ในภาวะ‘เตี้ยอุ้มค้อม’

ประเด็นที่ 1 ใครจะดูแลเกื้อหนุนผู้สูงอายุ : ดูแลกันเอง ครอบครัว หรือรัฐ?

แนวโน้มที่เห็นได้เด่นชัดในสังคมสูงวัย คือ ความต้องการผู้ดูแลปรนนิบัติในการทำกิจวัตรประจำวันของผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นมาก จากผลการสำรวจประชากรสูงอายุ แสดงให้เห็นถึงแนวโน้มของความต้องการดูแลผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นตามอายุ

กล่าวคือ สัดส่วนของผู้สูงอายุในวัยปลาย (อายุตั้งแต่ 80 ปีขึ้นไป) ต้องอาศัยผู้ดูแลในการทำกิจวัตรประจำวันมากกว่าผู้สูงอายุวัยต้น (อายุ 60-69 ปี) เกือบ 9 เท่า ซึ่งสะท้อนว่า ยิ่งประชากรมีอายุยืนยาวขึ้น ยิ่งมีแนวโน้มที่จะต้องพึ่งพาการดูแลช่วยเหลือจากผู้อื่นเพิ่มขึ้น

ที่ผ่านมาพบว่า ผู้ดูแลหลักของผู้สูงอายุ คือ บุตร และคู่สมรส แต่จากการที่ประชากรไทย มีสัดส่วนผู้ที่เป็นโสด และสัดส่วนผู้ที่ไม่มีบุตรเพิ่มขึ้น ส่งผลให้แบบแผนการอยู่อาศัยของประชากรในยามสูงอายุเริ่มเปลี่ยนแปลงไป โดยสัดส่วนประชากรที่อยู่อาศัยกับบุตรเริ่มลดลง ในขณะที่สัดส่วนของประชากรที่อยู่ตามลำพังคนเดียว และอยู่กันตามลำพังกับคู่สมรสมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น

จากข้อมูลการสำรวจประชากรสูงอายุ ชี้ให้เห็นว่า ผู้สูงอายุอยู่คนเดียวตามลำพังเพิ่มจากร้อยละ 3.6 ในปี พ.ศ.2537 เป็นร้อยละ 12.0 ในปี พ.ศ.2564 และในช่วงเวลาเดียวกัน ผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่กับคู่สมรสตามลำพัง เพิ่มจากร้อยละ 11.6 เป็นร้อยละ 21 ในขณะที่ผู้สูงอายุที่อยู่กับบุตรลดลงจากร้อยละ 72.8 เหลือเพียงร้อยละ 49.9

older 30 05 24 2 (ที่มา : รายงาน ‘ข้อเสนอเชิงนโยบายวิกฤติประชากรและสังคมผู้สูงวัย’)

ประเด็นที่ท้าทายยิ่ง คือ ใครจะมาเป็นผู้ดูแลเกื้อหนุนประชากรสูงอายุในรุ่นต่อๆไป เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงภาวะเจริญพันธุ์ ส่งผลให้อัตราส่วนเกื้อหนุนผู้สูงอายุ (Potential Support Ratio) หรือสัดส่วนของประชากรในวัยแรงงานที่จะดูแลเกื้อหนุนผู้สูงอายุทางตรงในฐานะลูกหลานหรือสมาชิกในครอบครัว หรือดูแลทางอ้อมในฐานะฐานภาษีต่อจำนวนประชากรอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป 1 คน มีแนวโน้มลดลงเป็นลำดับ

ในปัจจุบัน คนในวัยทำงานประมาณ 3.2 คนให้การดูแลเกื้อหนุนผู้สูงอายุ 1 คน หากภาวะเจริญพันธุ์ยังคงเป็นเช่นในปัจจุบันและอายุคาดเฉลี่ยของประชากรเพิ่มขึ้น 2 ปีต่อทศวรรษ อัตราส่วนเกื้อหนุนผู้สูงอายุจะลดลงเหลือเพียงประมาณ 2.1 คนต่อผู้สูงอายุ 1 คนภายใน 10 ปีข้างหน้า หมายความว่า หากภาวะเจริญพันธุ์ลดต่ำกว่าระดับปัจจุบันลงไปอีก อัตราส่วนการเกื้อหนุนผู้สูงอายุจะยิ่งลดต่ำกว่าระดับที่คาดการณ์ไว้

ยิ่งไปกว่านั้น ในช่วง 5-10 ปี ข้างหน้า จะเห็นแนวโน้มของผู้ที่จะเป็นผู้สูงอายุในอนาคตอันใกล้ หรือผู้สูงอายุสำรอง (ผู้ที่มีอายุ 50-59 ปี) ต้องดูแลผู้สูงอายุวัยปลาย (80 ปีขึ้นไป) ที่เป็นรุ่นพ่อแม่ (Parental Support Ratio) ลดลงจาก 5.3 คน ในปี พ.ศ. 2567 เหลือเพียง 3.2 คนปี 2577

สะท้อนว่าใน 10 ปีข้างหน้า ประชากรในวัยใกล้สูงอายุ ไม่เพียงแต่จะต้องเตรียมการของตนเองให้พร้อมที่จะเป็นผู้สูงอายุ แต่ต้องรับภาระในการดูแลผู้สูงอายุวัยปลายเพิ่มขึ้นด้วย ซึ่งถ้าหากประชากรในรุ่นนี้มีภาวะสุขภาพที่ไม่ดี หรือมีสถานะทางเศรษฐกิจและสังคมที่ไม่มั่นคง อาจตกอยู่ในสภาพ “เตี้ยอุ้มค้อม”

older 30 05 24 1 (ที่มา : รายงาน ‘ข้อเสนอเชิงนโยบายวิกฤติประชากรและสังคมผู้สูงวัย’)

@‘ประกันสังคม’ส่อล้มละลาย-ค่าใช้จ่าย‘สวัสดิการ’พุ่ง

ประเด็นที่ 2 ระบบสวัสดิการและหลักประกันของรัฐมีแนวโน้มล้มละลาย

สังคมไทย แต่เดิมบุตร คือ กำลังหลักในการดูแลเกื้อหนุนทั้งในทางเศรษฐกิจและสังคม อย่างไรก็ตาม แนวโน้มที่เห็นได้ชัด คือ การที่ผู้สูงอายุมีบุตรน้อยลงเป็นลำดับ แหล่งรายได้หลักของผู้สูงอายุ จากเดิม คือ บุตร ได้เปลี่ยนมาเป็นรายได้จากการทำงาน (ร้อยละ 32.4) จากบุตร (ร้อยละ 32.2) และจากเบี้ยยังชีพ (ร้อยละ 19.2) ใครจะเกื้อหนุนทางเศรษฐกิจให้กับประชากรสูงอายุ ในอนาคตจึงเป็นเรื่องที่ท้าทายยิ่ง

ด้วยเหตุนี้ระบบหลักประกันรายได้และสวัสดิการสังคมที่ครอบคลุมและเพียงพอ สำหรับผู้สูงอายุที่ต้องใช้ชีวิตต่อไปอีกยาวนาน หลังจากเกษียณอายุการทำงาน จึงทวีความสำคัญมากขึ้นเป็นลำดับ

อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนเป็นสังคมสูงวัยอย่างรวดเร็ว ในขณะที่ประเทศยังคงเป็นประเทศกำลังพัฒนา จะส่งผลกระทบอย่างสำคัญต่อภาระการเงินและการคลังของประเทศ ดังจะเห็นได้จากการเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องของงบประมาณด้านสังคมในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา

อีกทั้งยังพบว่าในช่วงปี 2563-2564 ส่วนต่างระหว่างรายรับ (Inflow) และรายจ่าย (Outflow) ทางสังคมลดลง เนื่องจากการเปลี่ยนโครงสร้างทางอายุของประชากรเป็นประชากรสูงวัย โดยส่วนต่างระหว่างรายรับและรายจ่ายลดลงจากที่เคยสูงสุดร้อยละ 22 เหลือเพียงประมาณร้อยละ 7.5-10.1 แนวโน้มในอนาคตส่วนต่างนี้ น่าจะลดลงไปอีกและน่าจะส่งผลต่อเสถียรภาพของระบบสวัสดิการต่างๆ ที่รัฐจัดเตรียมไว้ เช่น

-เบี้ยยังชีพ ในปีงบประมาณ พ.ศ.2566 รัฐได้ใช้งบประมาณไปทั้งสิ้นประมาณ 7.7 หมื่นล้านบาท สำหรับผู้สูงอายุจำนวน 10.3 ล้านคน หากคำนวณอย่างคร่าวๆ ด้วยการกำหนดอัตราการจ่ายเบี้ยยังชีพคงเดิม คือ จ่ายแบบขั้นบันได 600 - 900 บาท ตามกลุ่มอายุ ไปตลอดระยะเวลา 10 ปีข้างหน้า และจ่ายให้ผู้สูงอายุทุกคนตามแนวคิดที่ต้องการให้เปลี่ยนเป็นสวัสดิการพื้นฐานหรือหลักประกันรายได้เบื้องต้น จะพบว่าภายใน 5 ปีข้างหน้า จะเพิ่มเป็น 1.26 แสนล้านบาท และจะเพิ่มเป็นถึง 1.4 แสนล้านบาท ในปี พ.ศ. 2577

และหากปรับเพิ่มเป็น 1,000 บาท และจ่ายให้ผู้สูงอายุทุกคน คาดว่าภายใน 5 ปี ข้างหน้า ต้องใช้งบประมาณถึง 1.89 แสนล้านบาท และหากเพิ่มเป็น 3,000 บาท ใน 5 ปี ข้างหน้า คาดว่าจะต้องใช้งบประมาณถึง 5.68 แสนล้านบาท

-ระบบประกันสังคม ปัญหาเสถียรภาพกองทุนประกันสังคม นอกจากจะขึ้นกับการลงทุนเพื่อให้ได้ผลตอบแทนที่สูงเพื่อจะช่วยให้กองทุนมีรายได้เพิ่มขึ้นแล้ว แต่จากการเพิ่มด้วยอัตราเร่งของประชากรสูงอายุ โดยเฉพาะจากกลุ่มสึนามิประชากรที่กำลังเข้าสู่วัยสูงอายุ หมายความว่า ระบบประกันสังคมจะมีรายจ่ายเพิ่มสูงขึ้นอย่างมหาศาล จากการจ่ายบำนาญให้กับแรงงานสูงอายุที่เกษียณ ทั้งลักษณะของกองทุนประกันสังคมที่มีรายได้มาจากประชากรวัยแรงงาน ซึ่งมีจำนวนลดลงอย่างมากและไม่ได้สัดส่วนกับประชากรสูงอายุ เป็นประเด็นที่ท้าทายยิ่งต่อการล้มละลายของกองทุน อันเนื่องมาจากแนวโน้มของรายจ่ายเงินจากกองทุนเพื่อเป็นบำนาญให้แก่ผู้สูงอายุ เหนือรายได้ที่จัดเก็บมาได้

-ระบบประกันสุขภาพถ้วนหน้า ก็ตกอยู่ในสภาพที่น่าวิตกเช่นกัน ค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพเพิ่มขึ้นอย่างมากในกลุ่มประชากรสูงอายุ ในปัจจุบันคาดกันว่า รัฐต้องเสียค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพให้กับผู้สูงอายุ (ไม่รวมข้าราชการ) เป็นจำนวนถึง 3,957.30 บาทต่อคนต่อปี

หากสมมติให้ค่าใช้จ่ายต่อหัวคงที่อย่างเช่นปัจจุบัน และประชากรสูงอายุเพิ่มเป็น 15.78 ล้านคน ใน 5 ปีข้างหน้า ค่าใช้จ่ายสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุ จะเพิ่มเป็นประมาณ 62,476 ล้านบาทต่อปี และภายใน 10 ปี ข้างหน้า คาดกันว่าจำนวนประชากรสูงอายุจะเพิ่มขึ้นเป็น 18.11 ล้านคน ซึ่งจะส่งผลให้ค่าใช้จ่ายสุขภาพสำหรับประชากรสูงอายุเพิ่มสูงถึงประมาณ 71,655 ล้านบาทต่อปี

@‘วิกฤตประชากร’ลด ฉุด‘จีดีพี’ถดถอยรวดเร็ว

ประเด็นที่ 3 ประชากรวัยเด็กและแรงงานน้อยลง และผลิตภาพ (Productivity) ของประชากรยังคงอยู่ในระดับต่ำ “เด็กน้อย แรงงานน้อย ด้อยคุณภาพ”

จำนวนประชากรที่ลดลง ย่อมหมายความว่าการจะรักษาหรือเร่งระดับการพัฒนาของประเทศ ทั้งในด้านเศรษฐกิจและสังคม ต้องอาศัยประชากรที่มีคุณภาพและผลิตภาพสูงกว่าในปัจจุบันหลายเท่าตัว ระบบการศึกษาต้องตอบโจทย์ทั้งการพัฒนาคุณภาพประชากรวัยเด็กและวัยแรงงานที่มีอยู่จำกัดให้รับมือกับความต้องการของตลาดและแนวโน้มทางเศรษฐกิจในยุคดิจิทัล

ที่ผ่านมาคุณภาพของการศึกษายังมีปัญหา ดังจะเห็นได้จากผลลัพธ์ของการศึกษายังไม่สามารถพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้และสมรรถนะตามมาตรฐานสากล
จากการประเมินของธนาคารโลกด้วยดัชนีทุนมนุษย์ (Human Capital Index) ในปี พ.ศ. 2560 ว่า เด็กที่เกิดในปัจจุบันจะมีทุนมนุษย์อยู่ในระดับใด เมื่ออายุครบ 18 ปี พบว่า เด็กไทยมีระดับผลิตภาพเพียงแค่ร้อยละ 61 จากการลงทุนในทุนมนุษย์ด้านภาวะสุขภาพและการศึกษา

โดยในด้านการศึกษานั้นพบว่า เด็กไทยอายุตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป เมื่ออายุครบ 18 ปี โดยเฉลี่ยได้รับการศึกษา 12.7 ปี แต่กลับมีผลลัพธ์การเรียนรู้เสมือนเรียนแค่เพียง 8.7 ปี ในทำนองเดียวกันผลจากการประเมินด้วย PISA (Programme for International Student Assessment หรือ PISA) โดยวัดความรอบรู้ในด้าน 3 มิติ คือ การอ่าน คณิตศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ ซึ่งเชื่อว่าเป็นสมรรถนะที่จำเป็นสำหรับการพัฒนาในโลกแห่งการแข่งขันและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว

จากผลการประเมินในปี พ.ศ.2566 พบว่า ในช่วง 2 ทศวรรษที่ผ่านมา ผลการประเมินด้านคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ของไทยไม่เปลี่ยนแปลงและยังคงต่ำกว่ามาตรฐาน ยิ่งไปกว่านั้น ผลการประเมินด้านการอ่านมีแนวโน้มลดลงอย่างต่อเนื่อง

วิกฤตทางประชากรจากการเกิดที่ลดลงต่ำมาก การสูงอายุทางประชากรที่เป็นไปด้วยอัตราเร่งและเร็วขี้น ในขณะที่คุณภาพของประชากรยังอยู่ในระดับต่ำ จะทำให้โอกาสที่ประเทศจะก้าวจาก ‘กับดักรายได้ปานกลาง’ เป็นไปได้ยาก เพราะตลาดเล็กลง ผู้ผลิตและผู้บริโภคน้อยลงมาก ทั้งยังอาจนำไปสู่การถดถอยลงของการพัฒนาทางเศรษฐกิจ...

“หากจำนวนประชากรลดลงไปเรื่อยๆ อันเนื่องมาจากจำนวนคนเกิดน้อยกว่าจำนวนคนตาย ก็จะทำให้เครื่องจักรด้านการบริโภคภาคเอกชนอ่อนแอลง และจะส่งผลต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมของประเทศให้ถดถอยได้อย่างรวดเร็ว

การบรรเทาปัญหาการถดถอยของผลิตภัณฑ์มวลรวมในระยะสั้นและระยะกลาง จำเป็นต้องเพิ่มกำลังของเครื่องจักรทางเศรษฐกิจตัวอื่น (การใช้จ่ายของภาครัฐ การลงทุนของภาคเอกชน และการส่งออกสุทธิ) ซึ่งจะเห็นได้ว่าเครื่องยนต์การใช้จ่ายของภาครัฐไม่สามารถเพิ่มได้อย่างรวดเร็วมากนัก

เพราะปัจจุบันนี้ งบประมาณรายจ่ายประจำปีของไทยอยู่ในระดับ 3.48 ล้านล้านบาท โดยมีการขาดดุลงบประมาณปีละเกือบ 1 ล้านล้านบาทอยู่แล้ว หากเพิ่มการใช้จ่ายภาครัฐโดยไม่เพิ่มประสิทธิภาพของการใช้งบประมาณ ก็จะเป็นการสร้างหนี้สาธารณะอย่างไร้ประสิทธิภาพ

ส่วนเครื่องจักรด้านการส่งออกสุทธินั้น แม้จะมีการเร่งสร้างโอกาสในตลาดต่างประเทศอย่างต่อเนื่อง แต่การกีดกันทางการค้าที่ไม่ใช่มาตรการทางภาษี (Non-tariff Barriers) นับวันก็ยิ่งเป็นอุปสรรคต่อการขยายตัวของการส่งออก และเมื่อพิจารณาถึงเครื่องจักรการลงทุนของภาคเอกชน ประเทศไทย เป็นประเทศที่ขาดแคลนแรงงาน (ทั้งแรงงานที่มีและไม่มีทักษะ) และยังเป็นประเทศที่ใช้เทคโนโลยีค่อนข้างต่ำ

เมื่อพิจารณาทั้ง 3 เครื่องยนต์เศรษฐกิจดังกล่าวนั้น จะเห็นว่าปัญหาสำคัญที่ทำให้กำลังของ 3 เครื่องยนต์นี้ต่ำก็คือ “ประสิทธิภาพ” ซึ่งจะต้องแก้ปัญหาโดยเร็วด้วยการใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและสร้างผลิตภาพ (Productivity) ให้กลับเข้ามาทดแทนการลดลงของการบริโภคภาคเอกชนอันเนื่องมาจากลดจำนวนลงของประชากร” รายงานฯระบุ

child 30 05 24 1

child 30 05 24 2 ที่มา : รายงาน ‘ข้อเสนอเชิงนโยบายวิกฤติประชากรและสังคมผู้สูงวัย’

@ครอบครัวไทย‘เลือนหาย’-‘ยิ่งสูงอายุ ยิ่งจน’

ประเด็นที่ 4 ครอบครัวไทยกำลังเลือนหาย

ระเด็นท้าทาย คือ ครอบครัวไทยซึ่งเป็นหลักในการสร้างและพัฒนาคนกำลังเลือนหาย ครัวเรือนที่อยู่คนเดียวเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จากร้อยละ 16.4 ในปี 2558 เป็นร้อยละ 21.4 ในปี 2565 ยิ่งไปกว่านั้น เพียงแค่ครึ่งหนึ่งของเด็กไทย (อายุ 0-17 ปี) อยู่ในครอบครัวที่พร้อมหน้าทั้งพ่อและแม่ ส่วนที่เหลือไม่ได้อยู่กับทั้งพ่อและแม่ หรืออยู่กับครอบครัวที่มีลักษณะเป็นแม่หรือพ่อเลี้ยงเดี่ยว

นอกจากนี้ ยังพบว่า ครัวเรือนที่ผู้สูงอายุอยู่ตามลำพังคนเดียว หรืออยู่กับคู่สมรสตามลำพังเพิ่มขึ้น เป็น 1 ใน 3 ของผู้สูงอายุทั้งหมด และการอยู่กับบุตรซึ่งเคยเป็นรูปแบบการอยู่อาศัยหลักลดลงเหลือเพียงประมาณร้อยละ 50 เท่านั้น สะท้อนว่าผู้สูงอายุรุ่นหลัง มีลูกน้อยลง เป็นโสดหรือหย่าร้างเพิ่มขึ้น รวมทั้งมีลูกแต่ต้องไปทำงานต่างถิ่น

รายงานฯฉบับนี้ ระบุด้วยว่า แม้ว่าการย้ายถิ่นของแรงงานข้ามชาติเข้ามาในประเทศไทย โดยเฉพาะกลุ่มไร้ฝีมือซึ่งแรงงานไทยเลือกที่จะไม่ทำ เช่น ภาคการก่อสร้าง การเกษตร การผลิต งานบ้าน การประมง การแปรรูปสัตว์น้ำ และการบริการ นั้น จะสามารถลดการขาดแคลนแรงงานได้บ้าง และเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้เศรษฐกิจไทยมีการเจริญเติบโตของ GDP ประมาณร้อยละ 4-6 หรือ 25,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ (คาดประมาณกันว่าในปี พ.ศ.2565 แรงงานข้ามชาติมีประมาณร้อยละ 10 ของแรงงานในประเทศไทยทั้งหมด ทั้งนี้ ในปี พ.ศ.2566 มีแรงงานข้ามชาติที่ขึ้นทะเบียนประมาณ 2.74 ล้านคน)

อย่างไรก็ตาม การใช้แรงงานข้ามชาตินี้ อาจสามารถบรรเทาความรุนแรงของปัญหาจากสึนามิประชากรในช่วงระยะสั้นเพียง 5-10 ปีข้างหน้า แต่หลังจากนั้นจำนวนประชากรในวัยแรงงานของประเทศเพื่อนบ้านเองก็จะลดลง เนื่องจากการเปลี่ยนโครงสร้างอายุทางประชากรเข้าสู่ประชากรสูงวัยเช่นกัน

ขณะเดียวกัน สถานการณ์ประชากรสูงวัยของประเทศไทยยังอยู่ในภาวะ “ยิ่งสูงอายุ ยิ่งจน” และขาดหลักประกันที่มั่นคงทางเศรษฐกิจ อีกทั้งยังพบว่าผู้สูงอายุจำนวนไม่น้อยยังคงมีหนี้สิน อย่างไรก็ดี ราว 1 ใน 3 ของผู้สูงอายุยังคงทำงานเชิงเศรษฐกิจ โดยผู้สูงอายุที่ยังทำงานส่วนใหญ่ทำงานในภาคนอกระบบ รายได้ต่ำและไม่แน่นอน

นอกจากนี้ ผู้สูงอายุมีโอกาสที่จะเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรัง และมีแนวโน้มที่จะอยู่ในภาวะพึ่งพิงหรือติดเตียงเพิ่มขึ้น ทั้งนี้ จากการคาดการณ์แนวโน้มผู้สูงอายุที่จะอยู่ในภาวะพึ่งพิง พบว่า อาจจะเพิ่มจาก 6 แสนคน ในปี พ.ศ. 2558 เป็นกว่า 1.4 ล้านคน ในปี พ.ศ.2593

@‘สศช.’แนะขยายฐานคนเข้า‘กองทุนประกันสังคม’

สถานการณ์การเพิ่มขึ้นของประชากรสูงวัยในอัตราเร่ง โดยเฉพาะ ‘กลุ่มสึนามิประชากร’ ที่กำลังเข้าสู่วัยสูงอายุดังกล่าว ทำให้หน่วยงานของรัฐ เช่น สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) หรือ ‘สภาพัฒน์’ แสดงความเป็นห่วงเกี่ยวกับความยั่งยืนของกองทุนประกันสังคมในระยะยาว

“เรื่องของกองทุนประกันสังคมนั้น ขณะนี้ตัวช่องว่างระหว่างรายรับและรายจ่ายค่อนข้างจะกว้างขึ้น เนื่องจากผู้ประกันตนมีอายุสูงวัยขึ้น ทำให้ (กองทุนประกันสังคม) มีรายจ่ายเพิ่มขึ้น ในขณะที่คนรุ่นใหม่เข้าสู่ตลาดแรงงานและเข้ามาอยู่ในระบบลดลง ไม่ได้เข้ามามาก

ตรงส่วนนี้เอง คงต้องมีการบริหารจัดการกองทุนประกันสังคม ทั้งในแง่การบริหารจัดการด้านรายรับ และการบริหารจัดการในแง่การดึงคนเข้ามาในระบบประกันสังคม ขยายฐานของคนที่เข้าสู่ระบบประกันสังคมให้มากขึ้น” ดนุชา พิชยนันท์ เลขาธิการ สศช. กล่าวในแถลงรายงานภาวะสังคมไทยไตรมาส 1/2567 เมื่อวันที่ 27 พ.ค.ที่ผ่านมา

ทั้งนี้ สศช. พบว่า ในปี 2564 สัดส่วนรายจ่ายต่อรายได้ของกองทุนประกันสังคมอยู่ที่ 73.4% เพิ่มจากปี 2556 ที่สัดส่วนรายจ่ายต่อรายได้ฯอยู่ที่ 34.6% และคาดว่าในปี 2575 อาจมีผู้ขอรับประโยชน์ทดแทนกรณีชราภาพเพิ่มขึ้นเป็น 2.3 ล้านคน จากเดิมที่ในปี 2565 มีผู้ขอรับประโยชน์ทดแทนกรณีชราภาพ 7.6 แสนคน

nesdc 27 05 24 1 (ดนุชา พิชยนันท์ เลขาธิการสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) แถลงรายงานภาวะสังคมไทยไตรมาส 1/2567 เมื่อวันที่ 27 พ.ค.2567)

nesdc 27 05 24 1 news

ที่มา : เอกสารประกอบการแถลงรายงานภาวะสังคมไทยไตรมาส 1/2567 ของ สศช. เมื่อวันที่ 27 พ.ค.ที่ผ่านมา

สำหรับ 'สึนามิประชากร' หมายถึง 'ประชากรรุ่นเกิดล้าน' ในช่วงปี 2506-2526 ซึ่งทยอยเข้าสู่การเป็นผู้สูงอายุ หรือมีอายุ 60 ปี โดย สศช. คาดการณ์ว่า ในปี พ.ศ.2564 ประเทศไทยจะเข้าสู่สังคมสูงอายุแบบสมบูรณ์ คือ มีประชากรที่อายุ 60 ปีขึ้นไป ร้อยละ 20 และในปี พ.ศ.2579 จะเข้าสู่สังคมสูงอายุระดับสุดยอด คือ มีประชากรที่อายุตั้งแต่ 60 ปี ขึ้นไป ร้อยละ 30

con 29 05 24 1 ที่มา : วารสารข้าราชการ ฉบับที่ 4 พ.ศ.2561 สำนักวิจัยและพัฒนาระบบงานบุคคล สำนักงาน ก.พ.

ก่อนหน้านี้ สุพัณณดา เลาหชัย ผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนารายได้และการกระจายรายได้ และ ภัทรพร เล้าวงค์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการลงทุนพัฒนาสังคม สศช. ร่วมกันนำเสนอข้อมูลในเวทีเสวนาวิชาการ ‘ความท้าทายของการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรต่อความมั่นคงของมนุษย์ในประเทศไทย' เมื่อวันที่ 12 ม.ค.2567

โดย สุพัณณดา และ ภัทรพร ได้นำเสนอประเด็น ‘แนวโน้มการเปลี่ยนแปลงประชากร และการกำหนดนโยบายสวัสดิการสังคมของประเทศไทย’ โดยชี้ว่า ในปี 2583 ประชากร 1 ใน 3 ของประเทศไทย จะเป็นผู้สูงอายุ

และข้อมูลจากบัญชีกระแสการโอนประชาชาติ (National Transfer Accounts : NTA) พบว่า การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรไทยเพียงอย่างเดียว ทำให้เกิดการขาดดุลรายได้ (Life Cycle Deficit : LDC) ของประเทศเพิ่มขึ้น 1.34 เท่า ในช่วงปี 2562-2583 ทั้งยังทำให้ภาระทางการคลังเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้หนี้สาธารณะต่อ GDP ในปี 2583 เพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 5.41 เมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า

นอกจากนี้ เมื่อพิจารณาถึงแหล่งที่มาของรายได้และรายจ่ายของโครงการที่เกี่ยวกับความคุ้มครองทางสังคมทั้งหมด รวมถึงกองทุนต่างๆ เช่น กองทุนประกันสังคม ในปี 2567 พบว่า ประเทศไทยยังมีช่องว่างของรายรับกับรายจ่ายมากพอสมควร หรือเกือบร้อยละ 20

แต่หากคาดการณ์ไปข้างหน้า จนถึงปี 2583 จะพบว่าช่องว่างนี้จะลดลงอย่างรวดเร็วจนแทบจะไม่เหลือช่องว่างเลย ซึ่งเกิดจากการที่ประชากรวัยแรงงานซึ่งเป็นผู้สมทบจะน้อยลงเรื่อยๆ ในขณะที่ผู้รับประโยชน์ที่จะดึงออกมาจากกองทุน เพิ่มขึ้นอย่างมหาศาลตามโครงสร้างประชากรที่เปลี่ยนแปลงไป

nesdc 12 01 24 1

nesdc 12 01 24 2

nesdc 12 01 24 3 (ที่มา : เอกสารประกอบการนำเสนอประเด็น '‘แนวโน้มการเปลี่ยนแปลงประชากร และการกำหนดนโยบายสวัสดิการสังคมของประเทศไทย’ เมื่อวันที่ 12 ม.ค.2567)

ทั้งนี้ สุพัณณดา และ ภัทรพร มีข้อเสนอแนวทางในการกำหนดนโยบายสวัสดิการสังคมของประเทศไทยไว้ 5 แนวทาง ได้แก่

1.การเตรียมความพร้อมของประชากรในการเข้าสู่การเป็นผู้สูงอายุ โดยประเด็นสำคัญ คือ จะต้องทำให้คนเหล่านั้น ‘รวยก่อนแก่’ นั่นหมายความว่า ต้องส่งเสริมให้เกิดการออมให้มากขึ้นทุกช่วงวัย พร้อมทั้งความสำคัญกับการ ‘ปรับพฤติกรรม’ ให้สามารถทำได้จริง มากกว่าการ ‘ให้ความรู้’ เพียงอย่างเดียว

2.ให้ความสำคัญกับแนวทางคุ้มครองทางสังคมอย่างต่อเนื่องให้กับประชาชน เปิดโอกาสให้สามารถย้ายข้ามระบบ/ถ่ายเท/เชื่อมต่อ ได้ โดยได้รับประโยชน์ต่อเนื่องและสูงสุด เช่น ระบบประกันสังคมไปยังระบบอื่นๆ

3.ส่งเสริมการดำเนินงานสังคมด้วยโมเดลใหม่ๆ เช่น Social Partnership Model หรือ Social Impact Bond ให้เกิดผลอย่างแท้จริง

4.พัฒนาศักยภาพของท้องถิ่น ให้สามารถบริการจัดการโครงการด้านสังคมได้เองตามบริบทของพื้นที่ ให้เกิดการทำงานร่วมกันในพื้นที่ในลักษณะ Comprehensive Package ที่มีความเฉพาะเจาะจงในพื้นที่

5.ใช้งานวิจัยให้เกิดประโยชน์ในการกำหนดนโยบายของรัฐ รวมถึงการสร้างแพลตฟอร์มที่สามารถเชื่อมโยงและประมวลผลงานวิจัยเพื่อประโยชน์ในเชิงการออกแบบนโยบาย

nesdc 12 01 24 4

nesdc 12 01 24 5 (ที่มา : เอกสารประกอบการนำเสนอประเด็น '‘แนวโน้มการเปลี่ยนแปลงประชากร และการกำหนดนโยบายสวัสดิการสังคมของประเทศไทย’ เมื่อวันที่ 12 ม.ค.2567)

@ชงศึกษาโมเดล‘ตปท.’ พัฒนา‘ประกันสังคม’ยั่งยืน

ขณะเดียวกัน รายงานการพิจารณาศึกษาร่าง พ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 ของคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาศึกษาร่าง พ.ร.บ.งบประมาณรายจ่าย ประจำปีงบฯ 2567 วุฒิสภา ได้แสดงความกังวลเกี่ยวกับสถานะของกองทุนประกันสังคมในอนาคต พร้อมทั้งมีข้อเสนอแนะไปยังสำนักงานประสังคมใน 4 ประเด็น คือ

1.ควรทบทวนระบบประกันสังคมกรณีแรงงานข้ามชาติ ปัจจุบันมีแรงงานข้ามชาติเข้าลักษณะเป็นผู้ประกันตนตามมาตรา 33 หรือมาตรา 39 แห่ง พ.ร.บ.ประกันสังคม พ.ศ. 2533 เป็นกว่า 1 ล้านคน ส่งผลให้รัฐมีภาระต้องจ่ายเงินสมทบตามระบบไตรภาคีเฉพาะกรณีดังกล่าว เป็นงบประมาณ ปีละกว่า 5,000 ล้านบาท และมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ

ดังนั้น จึงควรทบทวนความเหมาะสมกรณีที่รัฐต้องรับภาระจ่ายเงินสมทบสำหรับกรณีดังกล่าว และพัฒนาระบบประกันสังคมสำหรับกรณีแรงงานข้ามชาติให้แยกต่างหากจากกรณีแรงงานไทย เพื่อให้เกิดความเหมาะสมกับภาพรวมระบบประกันสังคมของประเทศไทยในระยะยาว

2.ควรสื่อสารประชาสัมพันธ์การดำเนินงานของกองทุนประกันสังคมต่อสาธารณะให้เพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งควรสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องแก่ผู้ประกันตน ถึงสถานะของกองทุนว่าปัจจุบันมีเงินสะสมเท่าใด และได้ใช้จ่ายไปเท่าใดอย่างไร เพื่อสร้างความเชื่อมั่นแก่ผู้ประกันตนและประชาชนทั่วไป

3.ควรทบทวนเพดานการจ่ายเงินสมทบของผู้ประกันตนตามมาตรา 39 และมาตรา 40 แห่ง พ.ร.บ.ประกันสังคม พ.ศ.2533 ให้ผู้ประกันตนดังกล่าวสามารถจ่ายเงินสมทบในวงเงินที่สูงขึ้นกว่าในปัจจุบัน เพื่อที่ผู้ประกันตนสามารถรับประโยชน์ตอบแทนได้มากขึ้นหลังออกจากงานหรือหลังเกษียณแล้ว

4.ควรศึกษาแนวทางระบบประกันสังคมที่ประสบความสำเร็จอย่างสูงในต่างประเทศ เพื่อนำมาพัฒนาระบบประกันสังคมของประเทศไทยให้มีความยั่งยืนและมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพื่อตอบโจทย์โครงสร้างประชากรไทยที่เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ซึ่งมีแนวโน้มผู้จ่ายเงินเข้าระบบประกันสังคมลดน้อยลง แต่ในทางกลับกันจะมีแนวโน้มผู้ขอรับประโยชน์เพิ่มมากขึ้น

@มีมาตรการจูงใจให้คนอยู่ใน‘ประกันสังคม’นานขึ้น

ขณะที่ รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี กรรมการกองทุนประกันสังคม ผู้แทนฝ่ายผู้ประกันตน กล่าวกับสำนักข่าวอิศรา ว่า จากสถานการณ์กองทุนประกันสังคม ณ ช่วงเวลานี้ พบว่าในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา มีเงินเข้ามากกว่าเงินออก โดยเงินสมทบที่กองทุนฯได้รับจาก 3 ฝ่าย (ลูกจ้าง นายจ้าง และรัฐบาล) มากกว่าเงินที่จ่ายเป็นสิทธิประโยชน์ให้ผู้ประกันตน

ส่วนผลประโยชน์จากการลงทุนของกองทุนประกันสังคมนั้น แม้ว่าจะไม่เป็นไปตามเป้าหมาย แต่กองทุนฯก็ได้กำไรสะสมจากการลงทุนเป็นหลักแสนล้านบาท

“ถ้าพิจารณาเพียงแค่ตัวการบริหารเงิน ก็ถือว่าเป็นไปตามเป้า เป็นไปตามตัวชี้วัด แต่ก็เข้าใจถึงความกังวลของหลายฝ่ายต่างๆที่ว่า การเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ จะทำให้มีคนเกษียณอายุมากขึ้น และมากกว่าคนที่เข้าสู่การทำงาน แต่ก็ต้องเรียนตามตรงว่า อันนี้เป็นการคาดเดาจาก scenario (ฉากทัศน์) หนึ่ง

เป็น scenario ที่ว่า สุดท้ายแล้ว จะมีคนป่วยมากกว่าคนที่ทำงาน แต่จริงๆแล้ว ประกันสังคมเอง ก็เหมือนกับกองทุนเพื่อการดูแลสวัสดิการต่างๆของประเทศไทย ซึ่งไม่ได้ถูกกำหนดภายใต้เงื่อนไขของคณิตศาสตร์ประกันภัยอย่างเดียว เพราะแม้แต่ 30 บาทรักษาทุกโรค ก็ไม่ใช่ว่าทุกคนจะป่วยพร้อมกัน แล้วทำให้ค่าใช้จ่ายเพิ่มเยอะขนาดนั้น

สิ่งที่ประกันสังคมเรา มีการเตรียมพร้อมไว้ คือ การมองหา scenario ใหม่ๆ ที่จะเกิดขึ้น เช่น การปรับเพิ่มสิทธิประโยชน์บางตัว ที่จะทำให้คนในวัยทำงานมีค่าจ้างที่สูงขึ้นผ่านการมีสวัสดิการที่ดี การเข้าไปดูผู้ประกันตนที่หายไปจากระบบเกิดจากเงื่อนไขอะไร และทำให้คนอยู่ในระบบการจ้างและระบบประกันสังคมได้นาน

เช่น มีการลาคลอดหรือมีเงินเลี้ยงดูบุตรที่ดีมากขึ้น การเพิ่มระยะเวลาในการลาเพื่อไปดูแลคนในครอบครัวภายใต้เงื่อนไขต่างๆ เป็นต้น ตรงนี้จะทำให้คนในวัยทำงานมีรายได้ที่มั่นคงมากขึ้น ส่งเงินสมทบประกันสังคมได้ยาวนาน

รวมถึงการพิจารณาปรับเงื่อนไขบำนาญต่างๆให้สอดรับ อาทิ การเพิ่มสิทธิบำนาญที่จูงใจให้คนทำงานมากขึ้นเพื่อให้ได้เงินบำนาญเพิ่มขึ้น และจากข้อเท็จจริง จะพบว่าแรงงานรุ่นใหม่มี productivity สูงมากกว่าแรงงานรุ่นก่อน ถ้าเราออกสิทธิประโยชน์และการดูแลแรงงานรุ่นใหม่ได้ดี ก็ทำให้กองทุนประกันสังคมมีความมั่นคง” รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ กล่าว

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ย้ำว่า “คงไม่ได้มีแค่ scenario เดียว ที่บอกว่า เมื่อเดินหน้าไปสู่สังคมคนแก่แล้ว กองทุน (ประกันสังคม) ไม่มีเงิน ก็จะไม่ได้เป็นแบบนั้น”

s 30 05 24 5 (รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี)

@มั่นใจ‘กองทุนฯ’ไม่ล้มละลาย อย่างมากแค่‘ฝืดเคือง’

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ ระบุว่า ในปัจจุบันนี้เงินสมทบกองทุนประกันสังคมมาจาก 3 ฝ่าย คือ ฝ่ายนายจ้าง 5% (ของรายได้ต่อเดือนของลูกจ้าง แต่ไม่เกิน 15,000 บาท) ฝ่ายลูกจ้าง 5% และฝ่ายรัฐบาล 2.5% แต่ตรงนี้ต้องมีการทบทวนว่ารัฐบาลในฐานะที่เป็นไตรภาคีนั้น การจ่ายเงินสมทบเพียง 2.5% ก็เป็นปัญหาอยู่เหมือนกัน

“ถ้าเราสามารถเพิ่มในส่วนที่รัฐเข้ามาสมทบเพิ่มได้ ให้เป็นสัดส่วนที่เท่ากัน คือ 5% รวมถึงเงินที่รัฐคงค้างกับประกันสังคมประมาณ 5-6 หมื่นล้านบาท เป็นส่วนที่เราจำเป็นต้องติดตามทวงคืน และปรับเปลี่ยนเงินเหล่านี้มาสร้างความมั่นคงให้ระบบประกันสังคมได้

รวมไปถึงเรื่องค่าใช้จ่ายในการดูแลสุขภาพ โดยปัจจุบันเงินที่เรา (กองทุนฯ) จ่ายให้ผู้ประกันอยู่ในอัตราส่วนที่สูงมาก คิดเป็น 60% ของสิทธิประโยชน์ที่เราจ่ายให้ผู้ประกันตนทั้งหมด จึงน่าขบคิดว่าบางรายการที่ สปสช. (สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ) มีความชำนาญมากกว่า จัดการได้ดีกว่า เช่น การรักษาโรคที่มีความรุนแรง

เราจำเป็นต้องคุยกับ สปสช. ว่า บางส่วน เราสามารถทำ MOU ร่วมกันในส่วนนี้ได้หรือไม่ ซึ่งจะทำให้กองทุนประกันสังคมพัฒนาตัวเองไปดูแลผู้ประกันตนในวัยทำงานได้ดีขึ้น และการเจ็บป่วยเรื้อรังอะไรต่างๆ ก็จะไปร่วมกับ สปสช. ก็จะทำให้กองทุนฯลดค่าใช้จ่ายในส่วนนี้ได้” รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ กล่าว

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ กล่าวถึงข้อเสนอการปรับเพิ่มเพดานเงินสมทบกองทุนประกันสังคม ว่า เป็นข้อเสนอที่มีมาตั้งแต่บอร์ดประกันสังคมชุดที่ก่อนแล้ว และจริงๆแล้วเรื่องนี้มีความจำเป็น เพราะการปรับเพิ่มเพดานวงเงินสมทบฯ ผู้ประกันตนจะได้ประโยชน์ในระยะยาวในแง่ของเงินบำนาญและการชดเชยการว่างงาน

“คนที่รายได้ 15,000 บาท หรือ 20,000 บาท ถ้าเงินหายไปเดือนละ 200-300 บาท ก็กระทบชีวิตเขา ดังนั้น จุดยืนของบอร์ดฯฝ่ายผู้ประกัน คือ มีทางเลือกอื่นๆที่จะเพิ่มเงินเข้าสู่กองทุนฯได้ เช่น ถ้าใครสมัครใจจะสมทบเพิ่มเพื่อให้ได้ประโยชน์เพิ่มขึ้น ก็สมทบได้ แต่ไม่อยากให้เป็นภาคบังคับในช่วงเศรษฐกิจฝืดเคืองอย่างนี้” รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ กล่าว

รศ.ดร.ษัษฐรัมย์ กล่าวทิ้งท้ายว่า “การคำนวณของนักคณิตศาสตร์ประกันภัย คือ ดูปัจจัยที่คุณรู้จักในปีนี้ แต่จะไปทำนายสิ่งที่จะเกิดขึ้นใน 30-40 ปีข้างหน้า ผมคิดว่ามันไม่สามารถที่จะพูดได้ขนาดนั้น ยกตัวอย่างเช่น ประเทศไทย เดิมคนเคยคาดเดาว่า ผู้คนจะล้มละลายจากการรักษาพยาบาล แต่พอเกิด 30 บาทรักษาทุกโรค ไม่ว่าจะดีหรือแย่อย่างไร คนก็ไม่ล้มละลายจากการักษาพยาบาลแล้ว ฉะนั้น การคำนวณของนักคณิตศาสตร์ประกันภัยจึงมีข้อจำกัดอย่างมาก

ส่วนที่มีการบอกว่าเงินจะออกมากกว่าเข้า (กองทุนประกันสังคม) นั้น แต่ถ้าเกิดว่าประเทศไทยเราสามารถอัพสกิลแรงงานต่างๆได้ หรือเรามีการเพิ่มสิทธิประโยชน์และเงื่อนไขการสมทบต่างๆเปลี่ยนแปลงไป ก็จะทำให้เงินออกและเงินเข้าเปลี่ยนแปลงไปได้ตลอด เราจะเห็นได้ว่าที่คาดเดาว่า ปี พ.ศ.2592 ปี พ.ศ.2600 กองทุนจะล้มละลาย

เป็นการคาดเดาจะแฟกเตอร์ที่เรารู้จักอย่างจำกัดในช่วงเวลานี้ แม้กระทั่งบริษัทประกันชีวิต บริษัทประกันเอกชน เขายังสามารถปรับแพ็กเกจ ปรับเงื่อนไขอะไรต่างๆ เพื่อจูงใจให้คนเข้ามาได้ ประกันสังคมเองก็ทำเรื่องพวกนี้ด้วยเช่นเดียวกัน อย่างแย่ที่สุดจะเกิดสภาพฝืดเคือง แต่กองทุน (ประกันสังคม) ไม่ล้มละลายแน่นอน”

ท่ามกลางปัจจัยท้าทายท่ามกลาง ‘วิกฤติประชากรและสังคมผู้สูงวัย’ โดยเฉพาะสถานะกองทุนประกันสังคมที่แนวโน้มเข้าสู่ภาวะ ‘ล้มละลาย’ ในอนาคต ในขณะที่ภาระค่าใช้จ่ายด้านสวัสดิการเกี่ยวกับ ‘ผู้สูงอายุ’ ในประเทศไทยเพิ่มขึ้นทุกปี ทั้งรัฐบาลและภาคประชาสังคมเอง จะต้องมีส่วนร่วมในการรับมือกับความท้าทายและวิกฤติเหล่านี้

konrad