เลี่ยงกม.ร่วมทุนฯ! ย้อนคำวินิจฉัย ‘ผู้ตรวจการแผ่นดิน’ ปมขยายสัมปทาน ‘คิงเพาเวอร์’

dutyfree 08 04 21 pic

"...จึงน่าเชื่อว่าพฤติกรรมดังกล่าวของคณะกรรมการบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) และผู้บริหารบริษัทท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ในช่วงปี 2547-2548 มีเจตนาที่จะทำให้การศึกษามูลค่าการลงทุนทั้ง 2 โครงการมีมูลค่าไม่เกิน 1,000 ล้านบาท เพื่อหลีกเสี่ยงไม่ต้องปฏิบัติตามขั้นตอนพ.ร.บ.ว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมงานฯ พ.ศ. 2535…”

....................

นับเป็นคำพิพากษาล่าสุด

กรณีสัมปทานโครงการอนุญาตให้ประกอบกิจการจำหน่ายสินค้าปลอดอากร (ดิวตี้ฟรี) และสัมปทานการบริหารจัดการกิจกรรมเชิงพาณิชย์ ภายในสนามบินสุวรรณภูมิและสนามบินภูมิภาค ของ บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) หรือ ทอท. และเอกชนคู่สัญญา คือ กลุ่มบริษัทคิงเพาเวอร์ ผู้รับสัมปทาน

เมื่อศาลฎีกามีคำพิพากษาที่ 4101-4102/2563 และปรากฎข้อเท็จจริง 5 ประเด็น เกี่ยวกับได้มาซึ่งสัมปทานดังกล่าว ในช่วงปี 2547-2548 และการบริหารสัญญาสัมปทานระหว่างปี 2548-2563 ที่อาจเป็นการกระทำที่ไม่ชอบด้วยกฎหมาย (อ่านประกอบ : เปิด 5 ข้อเท็จจริง! จากคำพิพากษาศาลฎีกาฯ กรณีดิวตี้ฟรี 'คิงเพาเวอร์-ทอท.')

อย่างไรก็ตาม สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) พบว่า เมื่อวันที่ 17 ต.ค.2561 ผู้ตรวจการแผ่นดิน มีคำวินิจฉัยกรณี ทอท.มีมติเมื่อปี 2552 และ2553 ขยายสัญญาสัมปทานดิวตี้ฟรีและการบริหารจัดการกิจกรรมเชิงพาณิชย์ให้กับกลุ่มบริษัทคิงเพาเวอร์ 2 ครั้ง รวม 4 ปี หรือจากเดิมที่สิ้นสุดเดือน ก.ย.2559 เป็นสิ้นสุดเดือน ก.ย.2563

ผู้ตรวจการแผ่นดินวินิจฉัยว่า การที่ ทอท. ขยายอายุสัมปทานให้กับกลุ่มคิงเพาเวอร์นั้น เป็นการหลีกเลี่ยงการปฏิบัติตามขั้นตอน พ.ร.บ.ว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมงานหรือดำเนินการในกิจการของรัฐ พ.ศ.2535

เข้าข่ายเป็นการไม่ปฏิบัติตามกฎหมายหรือปฏิบัตินอกเหนือหน้าที่และอำนาจตามกฎหมายของหน่วยงานของรัฐเป็นเรื่องเกี่ยวกับการทุจริต ซึ่งมาตรา 36 (3) แห่งพ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดิน พ.ศ.2560 ซึ่งบัญญัติให้ผู้ตรวจการแผ่นดินส่งเรื่องไปให้คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริต (ป.ป.ช.) พิจารณา

ผู้ตรวจการแผ่นดินจึงส่งเรื่องไปยัง ป.ป.ช. ให้พิจารณาดำเนินการอีกครั้ง

แม้ว่าก่อนหน้านั้น คือ ในเดือน ต.ค.2554 คณะกรรมการ ป.ป.ช. ได้มีมติ 5 ต่อ 4 เสียง ว่า สุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งรมว.คมนาคม ,บอร์ด ทอท. และคณะทำงานพิจารณาต่ออายุสัมปทานฯ ‘ไม่มีความผิด’ ในการต่อสัมปทานดิวตี้ฟรีและการจัดการพื้นเชิงพาณิชย์ เพราะถือว่าไม่เป็นการหลีกเลี่ยงกฎหมายร่วมทุน และไม่เป็นการกีดกันคู่ค้ารายอื่น

แต่ผ่านมาแล้วเกือบ 2 ปี 6 เดือน ป.ป.ช.ยังไม่มีมติใดๆออกมา

กระทั่งล่าสุด ชาญชัย อิสระเสนารักษ์ อดีตรองประธานคณะอนุกรรมาธิการป้องกันและปราบปรามการทุจริตประพฤติมิชอบ สปท. เตรียมยื่นเรื่องต่อ ป.ป.ช. เอาผิดกับเจ้าหน้าที่รัฐที่อาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับการได้มาซึ่งสัมปทานดิวตี้ฟรีโดยมิชอบ (อ่านประกอบ : ขยายผล! ‘ชาญชัย’ ยื่น ‘นายกฯ-ป.ป.ช.’ สอบจนท.รัฐ เอื้อประมูล ‘ดิวตี้ฟรี’-บริหารสัญญามิชอบ)

สำนักข่าวอิศรา จึงขอสรุปสาระสำคัญของคำวินิจฉัยของผู้ตรวจการแผ่นดิน กรณีการขยายสัญญาสัมปทานดิวตี้ฟรี และการบริหารจัดการกิจกรรมเชิงพาณิชย์ ระหว่างทอท.และกลุ่มบริษัทคิงเพาเวอร์ ให้สาธารณชนรับทราบ ดังนี้

@ที่มาการขยายอายุสัมปทานดิวตี้ฟรี

เมื่อวันที่ 10 มี.ค.2552 ที่ประชุมบอร์ดทอท.ครั้งที่ 4/2552 มีมติอนุมัติมาตรการช่วยเหลือสายการบินและผู้ประกอบการ ‘ทุกสัญญา’ ที่สนามบินสุวรรณภูมิและสนามบินดอนเมือง ทั้งนี้ บอร์ดทอท.อนุมัติขยายอายุสัญญาสัมปทานของกลุ่มคิงเพาเวอร์ 2 ปี จากเดิมที่ครบกำหนดในวันที่ 27 ก.ย.2559 เป็นครบกำหนดในวันที่ 27 ก.ย.2561

ต่อมาวันที่ 2 มิ.ย.2553 ที่ประชุมบอร์ดทอท.ครั้งที่ 6/2553 มีมติอนุมัติมาตรการช่วยเหลือสายการบินและผู้ประกอบการอีกครั้ง โดยในส่วนของสัมปทานของกลุ่มคิงเพาเวอร์นั้น บอร์ดทอท. มีมติอนุมัติขยายอายุสัญญาสัมปทานอีก 2 ปี จากเดิมที่ครบกำหนดในวันที่ 27 ก.ย.2561 เป็นครบกำหนดในวันที่ 27 ก.ย.2563

ทั้งนี้ การดำเนินการของบอร์ดทอท.ดังกล่าว เป็นไปตามมติคณะรัฐมนตรี (ครม.) เมื่อวันที่ 21 เม.ย.2552 ซึ่งครม.อนุมัติในหลักการมาตรการเร่งด่วนเพื่อฟื้นฟูวิกฤตการท่องเที่ยว ตามที่กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาเสนอ และมติครม.เมื่อวันที่ 21 มิ.ย.2552 ที่เห็นควรให้เร่งรัดการดำเนินการตามมติครม.เมื่อวันที่ 21 เม.ย.2552

@ผู้ตรวจการฯชี้ต่ออายุสัมปทานเลี่ยงกม.ร่วมทุนฯ

สำหรับกรณี ‘โครงการร้านค้าดิวตี้ฟรี’ และ ‘โครงการบริหารจัดการกิจกรรมเชิงพาณิชย์’ ที่มีการต่ออายุสัญญาออกไป โดย ทอท. ว่าจ้างสถาบันทรัพย์สินทางปัญญาแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ,บริษัทหลักทรัพย์ ฟินันซ่า จำกัด และบริษัทหลักทรัพย์สินเอเชีย จำกัด ทำการศึกษามูลค่าการลงทุนทั้ง 2 โครงการ

แล้วสรุปว่ามีมูลค่าลงทุนไม่เกิน 1,000 ล้านบาท ทำให้การขยายอายุสัญญาไม่ต้องดำเนินการตามพ.ร.บ.ว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมทุนฯ ปี 2535 นั้น

ผู้ตรวจการแผ่นดินได้ทำการศึกษาข้อมูลและความเป็นไปของมูลค่าการลงทุนทั้ง 2 โครงการ โดยใช้พื้นที่ใช้สอยจริงจากผลสำรวจของ ทอท. ตั้งแต่ปี 2549-2556 พบว่า

1.โครงการดิวตี้ฟรี ซึ่งมีพื้นที่ใช้สอยเฉลี่ย 11,250.28 ตารางเมตรนั้น มูลค่าลงทุนรวมจะอยู่ที่ 1,570.22 ล้านบาท แบ่งเป็น เงินลงทุนส่วนของรัฐ 911.34 ล้านบาท ,ค่าเช่าที่ดิน 2.36 แสนบาท ,ค่าตกแตกร้าน 325 ล้านบาท ,ค่าลงทุนระบบคอมพิวเตอร์ 50 ล้านบาท และค่าลงทุนซื้อสินค้าชุดแรกเพื่อนำมาจำหน่ายในปีในปีแรก 3,403.69 ล้านบาท

2.โครงการบริหารจัดการกิจกรรมเชิงพาณิชย์ ซึ่งมีพื้นที่ใช้สอยเฉลี่ย 22,496.96 ตารางเมตรนั้น มูลค่าลงทุนรวมจะอยู่ที่ 2,367.99 ล้านบาท แบ่งเป็น เงินลงทุนส่วนของรัฐ 1,822.07 ล้านบาท ,ค่าตกแตกร้าน 324.96 ล้านบาท ,ค่าลงทุนระบบคอมพิวเตอร์ 60 ล้านบาท และค่าลงทุนซื้อสินค้าชุดแรกเพื่อนำมาจำหน่ายในปีในปีแรก 160.95 ล้านบาท

แต่ข้อเท็จจริงพบว่า การคำนวณพื้นที่ใช้สอยทั้ง 2 โครงการ ตัวเลขพื้นที่ใช้สอยที่นำมาคำนวณ คือ 5,000 ตารางเมตร และ 20,000 ตารางเมตร แต่พบว่ามีการใช้พื้นที่เฉลี่ยจริง 11,250.28 ตารางเมตร และ 22,496.96 ตารางเมตร ตามลำดับ และมีการคำนวณมูลค่าการลงทุนสำหรับสินค้าเพียง 1 เดือน เป็นต้น

ผู้ตรวจการแผ่นดินสรุปว่า “หากเห็นว่ามูลค่าการลงทุนของโครงการมีวงเงินหรือทรัพย์สินตั้งแต่ 1,000 ล้านบาท การทำสัญญาเกี่ยวกับโครงการนั้น ก็จะต้องดำเนินการให้เป็นไปตามกฎหมายต่อไป โดยคำนึงถึงประโยชน์ของรัฐและความเสียที่อาจเกิดขึ้นด้วย

แต่บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ก็ยังคงบริหารสัญญาทั้งสองต่อไป โดยยืนยันตามผลการศึกษาของบริษัทที่ปรึกษาว่า มูลค่าการลงทุนไม่เกินกว่า 1,000 ล้านบาท พร้อมกับทำการขยายอายุสัญญาต่อไป

จึงน่าเชื่อว่าพฤติกรรมดังกล่าวของคณะกรรมการบริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) และผู้บริหารบริษัทท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) ในช่วงปี 2547-2548 มีเจตนาที่จะทำให้การศึกษามูลค่าการลงทุนทั้ง 2 โครงการมีมูลค่าไม่เกิน 1,000 ล้านบาท เพื่อหลีกเสี่ยงไม่ต้องปฏิบัติตามขั้นตอนพ.ร.บ.ว่าด้วยการให้เอกชนเข้าร่วมงานฯ พ.ศ. 2535…”

เหล่านี้เป็นคำวินิจฉัยของ ‘ผู้ตรวจการแผ่นดิน’ กรณีการขยายอายุสัมปทานดิวตี้ฟรีและบริหารจัดการกิจกรรมเชิงพาณิชย์ในสนามบินของ ทอท. ก่อนที่ต่อมาจะปรากฎข้อเท็จจริงในคำพิพากษาศาลฎีกาฯว่า โครงการมีมูลค่าเกิน 1,000 ล้านบาท ขณะที่เอกชนคู่สัญญาก็ยอมรับว่าโครงการมีมูลค่าเกิน 1,000 ล้านบาท

จึงต้องติดตามว่า ป.ป.ช.จะมีมติออกมาอย่างไร!

dutyfree 08 04 21 01