THE SUBSTANCE ปัญหาของค่านิยม

“เป็นผู้หญิงอย่าหยุดสวย” เป็นคำพูดที่สะท้อนถึงแนวคิดในการส่งเสริมความมั่นใจและการดูแลตัวเองของผู้หญิง เป็นเรื่องดีที่เราอยากทำให้ตัวเองดูดี แต่ว่าแล้วมันต้องขนาดไหนละถึงจะพอ?

‘อลิซาเบธ สปาร์คเกิล’ (เดมี่ มัวร์) เป็นอดีตดาราดังแถวหน้า แต่ตอนนี้เธอมีอายุมากและ ”ไม่สวยเซ็กซี่” เหมือนเมื่อก่อน จนถูกโปรดิวเซอร์ เขี่ยทิ้งจากรายการซึ่งเป็นอาชีพสุดท้ายที่เธอเหลืออยู่

ในภาวะที่สิ้นหวัง อลิซาเบธได้พบกับ ‘THE SUBSTANCE’ สารมหัศจรรย์ที่อ้างว่าจะสามารถปลดปล่อยตัวเธอในเวอร์ชันที่สมบูรณ์แบบกว่าออกมาได้ กฎสำคัญมีเพียงข้อเดียวเท่านั้น คือ อลิซาเบธต้องแบ่งเวลาในการใช้ร่างกัน หนึ่งอาทิตย์สำหรับร่างเก่า หนึ่งอาทิตย์สำหรับร่างใหม่

The Substance เป็นหนังสยองขวัญ ที่ผสมจิตวิทยาลงไปด้วย ของผู้กำกับชาวฝรั่งเศส คอราลี ฟาร์กีต์ รสชาติเลยจะจัดจ้านแบบหนังฝั่งยุโรป แถมการันตีรางวัลบทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม จากเทศกาลภาพยนตร์เมืองคานส์ ปี 2024 มีการสำรวจประเด็นทางจิตวิทยาเรื่อง Beauty standard ของสังคม ที่อาจทำให้ทุกคนต้องเจ็บปวด ทำให้ผู้ชมได้คิดตามและตั้งคำถามเกี่ยวกับชีวิตและตัวตนของตัวเอง

ข้อดีประเด็นแรกของหนังเรื่องนี้คือการเล่าเรื่อง บทของตัวละคร และการนำเสนอ การเล่าเรื่องของ The Substance หากจะเปรียบเทียบคงไม่ต่างไปจาก “เหมือนคุณเพิ่งตรวจเจอมะเร็งปอดระยะสุดท้ายแล้ว แต่คุณก็เร่งสูบมันเข้าไปอีกวันละ 10 ซอง” หนังสามารถเล่าเรื่องของตัวละคร อลิซาเบธ ออกมาได้โดยที่แทบไม่มีบทสนทนาอะไร ให้เข้าใจถึงความเป็นไปของชีวิต อลิซาเบธได้ โดยมีเพียงแค่ภาพและการแสดงเท่านั้น ไม่จำเป็นต้องใช้บทสนทนาพูดอะไรมากมาย และใช้เวลาเพียงไม่ถึง 5 นาทีเท่านั้น บวกกับการนำเสนอให้ดู “น่าเกลียด” ไปซะทุกอย่าง เช่นฉากกินอาหารของเรื่องนี้ ที่ทำให้อาหารแพงๆ ดูแย่ยิ่งกว่า เศษอาหาร

การพูดถึง Beauty standard เองก็คือหัวใจหลักของ The Substance ที่เป็นการนำเสนอ ดาราที่กำลังแก่ตัวลงไป พอแก่ตัวลงก็ไร้ค่า และไม่เป็นที่ต้องการของสังคมอีกต่อไป เพราะไม่สวย ผิวหย่อนยาน ไม่เซ็กซี่น่ามองเหมือนเมื่อก่อน ทั้งที่เป็นธรรมชาติที่ทุกคนจะแก่ตัวลงแท้ๆ ซ้ำร้ายคือผลกระทบมันส่งผลมาถึงขนาดต้องยอมเสี่ยงไปใช้ยาทดลองประหลาดที่ เธอไม่รู้ผลกระทบของยาด้วยซ้ำ ไม่ต่างไปจากผู้หญิงที่ต้องลงทุนแต่งหน้า เข้าคลินิก ศัลยกรรม เพื่อให้ตัวเองต้องสวย ดูดีตลอดเวลา เพียงเพราะว่าไม่สามารถยอมรับถึงธรรมชาติของความชรา จนบางทีเราอาจจะละเลย ถึงการมองหาคุณค่าให้กับชีวิตตัวเอง

The Substance มีเงื่อนไขเดียวในการใช้ยานี้ คือการต้องสลับร่างในทุก 7 วัน แต่นั้นก็มากพอแล้วที่จะทำให้เกิดเรื่องแย่ๆให้กับชีวิตคนๆหนึ่ง ทั้งเรื่องของการบริหารเวลา ทั้งความกระหาย ที่จะชนะความแก่ชรา ที่ยิ่งทำไปความเป็นคนยิ่งเริ่มน้อยลงเรื่อยๆ หนังเลือกจะใส่ความเป็น Body Horror ลงมาในหนัง เพื่อสร้างภาพที่ดูน่าสยดสยองบางอย่าง เพื่อให้คนดูเกิดการตั้งคำถามว่า ความสวยงามนั้นก็ไม่ต่างไปจาก ยาเสพติด ที่ทำให้ยาก ที่จะเลิกยึดติดกับรูปลักษณ์ที่สวยงามในอดีต องค์สุดท้ายของเรื่อง มันเต็มไปด้วยความบ้าบอ ที่ใส่ฉากเลือดสาดมาจนทำให้คลื่นไส้กันเลย และไปไกลกว่าที่หลายๆคนจะคาดถึง

ถึงหนังเรื่องนี้จะเป็นหนังที่ดีมากและผมก็คิดว่าดีที่สุดในปีนี้เท่าที่ดูมาก็ตาม แต่ก็ต้องพูดกันตามตรงว่าหนังเรื่องนี้ไม่เหมาะกับทุกคน เนื่องการภาพที่ออกมาในเรื่อง และการนำเสนอต่างๆมันดูน่าเกลียด น่าขยะแขยง จนทำให้รู้สึกมวนท้องตลอดเวลาจนถึงขนาดว่าในรอบสื่อมีการแจกยาดมหน้าโรงด้วย แต่ผู้กำกับก็มีการยั้งมือไว้ เพื่อให้คนได้พักอาการที่รู้สึกสะอึดสะเอียนออกไปได้