มีความเคลื่อนไหวที่น่าสนใจของ นายอันวาร์ อิบราฮิม นายกรัฐมนตรีมาเลเซีย ซึ่งอยู่ในวาระประธานอาเซียน ที่ประกาศพร้อมเป็นสื่อกลางในยุติความขัดแย้งในจังหวัดชายแดนภาคใต้ของไทย
นายอันวาร์ กล่าวเรื่องนี้เมื่อวันอาทิตย์ที่ 10 ส.ค.68 ระหว่างการเยือนพบปะผู้นำศาสนาและนักเรียนที่โรงเรียนปอเนาะมูลนิธิอิสลามกลันตัน ในรัฐกลันตัน ประเทศมาเลเซีย
โดยเจ้าตัวได้แสดงจุดยืนพร้อมเป็นสื่อกลางเพื่อไกล่เกลี่ยความขัดแย้งในจังหวัดชายแดนภาคใต้ของไทย
เขาขยายความว่า ยินดีเป็นคนกลางช่วยประสานแก้ปัญหาความขัดแย้งระหว่างรัฐบาลไทยกับขบวนการแบ่งแยกดินแดน บีอาร์เอ็น ในพื้นที่ชายแดนใต้ที่ยืดเยื้อมาอย่างยาวนาน แต่ก็ยอมรับว่าปัญหานี้เป็นปัญหาภายในของประเทศไทย
นายกฯ อันวาร์ กล่าวยืนยันว่า แม้ปัญหาดังกล่าวจะเป็นเรื่องภายในของรัฐบาลไทย แต่มาเลเซียก็พร้อมประสานงานกับทุกฝ่ายที่ต้องการหาทางออกอย่างสันติ
เขายังแสดงความเชื่อมั่นในสติปัญญาของผู้นำไทยที่จะสามารถขับเคลื่อนกระบวนการสร้างสันติภาพต่อไปได้
อนึ่ง เป็นที่น่าสังเกตว่า กระบวนการไกล่เกลี่ยตามที่ นายกฯ อันวาร์ กล่าวถึงนั้น โดยนัยน่าจะหมายถึงการเปิดโต๊ะพูดคุยสันติสุข หรือ การพูดคุยสันติสุขจังหวัดชายแดนภาคใต้นั้นเอง ซึ่งทางรัฐบาลไทยไม่ได้มีการแต่งตั้งคณะพูดคุยฯ ชุดใหม่ขึ้นมา ตั้งแต่สิ้นสุดรัฐบาลของอดีตนายกฯ เศรษฐา ทวีสิน เมื่อเดือน ส.ค.ปีที่แล้ว
โดยคณะพุดคุยสันติสุขจังหวัดชายแดนภาคใต้ชุดสุดท้าย นับเป็นชุดที่ 5 ตั้งแต่มีการเปิดโต๊ะพูดคุยอย่างเปิดเผยและเป็นทางการครั้งแรก เมื่อปี 2556 ในรัฐบาล นางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ซึ่งนับจากวันที่ทั้งสองฝ่ายตกลงเปิดโต๊ะพูดคุย เมื่อวันที่ 28 ก.พ.2556 ก็มีรัฐบาลมาเลเซียทำหน้าที่ผู้อำนวยความสะดวก หรือ Facilitator มาตลอด
ที่ผ่านมาแม้จะมีการเปลี่ยนแปลงรัฐบาลบ่อยครั้งในประเทศไทย แต่ทุกรัฐบาลก็มีการตั้งคณะพูดคุยฯต่อเนื่องมาก โดยชุดล่าสุด นับเป็นชุดที่ 5 มี นายฉัตรชัย บางชวด ซึ่งขณะนั้นเป็นรองเลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) เป็นหัวหน้าคณะพูดคุยสันติสุขฯ ฝ่ายไทย และมี นายอานัส อับดุลเราะห์มาน เป็นหัวหน้าคณะพูดคุยสันติสุขฯ ฝ่ายบีอาร์เอ็น โดยมี พล.อ.ตันศรี ซุลกิฟลี ไซนัล อะบิดิน อดีตผู้บัญชาการทหารสูงสุดของมาเลเซีย มาทำหน้าที่ผู้อำนวยความสะดวก (Facilitator)
อ่านประกอบ : 10 ปี 4 คณะ - ไฟใต้ยังไม่หยุดปะทะ สันติสุขยังห่างไกล?
แต่ในกระบวนการพูดคุยสันติสุขฯ ครั้งนั้น เกิดปัญหาจากการที่บางฝ่ายในประเทศไทย โดยเฉพาะกูรู นักวิชาการ และผู้นำทางความคิด ไม่เห็นด้วยกับประเด็นที่คณะพูดคุยฯ นำโดยนายฉัตรชัย ไปยอมรับเอกสาร JCPP (Joint Comprehensive Plan Towards Peace) หรือ แผนปฏิบัติการสร้างสันติสุขแบบองค์รวม ตามความต้องการของบีอาร์เอ็น เพราะถูกมองว่า ไทยเป็นฝ่ายเสียเปรียบ จนถูกคัดค้านจากหลายฝ่าย
สุดท้ายกระบวนการพูดคุยสันติสุขฯ ต้องหยุดชะงักไป ในขณะเดียวกันได้มีการเปลี่ยนรัฐบาลเศรษฐา เมื่อเดือน ส.ค.67 แม้พรรคเพื่อไทยจะตั้งรัฐบาลชุดต่อมา โดยมี นางสาวแพทองธาร ชินวัตร เป็นนายกรัฐมนตรี แต่ก็ไม่ได้มีการตั้งคณะพูดคุยสันติสุขฯ ชุดใหม่ขึ้นมาแต่อย่างใด
การหยุดชะงักของกระบวนการพูดคุยสันติสุขฯ ในครั้งนั้น ยังทำให้คณะพูดคุยสันติสุขฯ ฝ่ายบีอาร์เอ็น ที่มีนายอานัส อับดุลเราะห์มาน เป็นหัวหน้าคณะ ต้องยุติบทบาทไปด้วยเช่นกัน
หลังจากมีรัฐบาลใหม่ภายใต้การนำของ นางสาวแพรทองธาร ชินวัตร ประกอบกับ นายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี บิดาของนายกฯแพทองธาร ก็ได้รับแต่งตั้งเป็นที่ปรึกษาส่วนตัวของ นายอันวาร์ อิบราฮิม ในฐานะประธานอาเซียน ทำให้หลายฝ่ายคาดการณ์ว่าการแก้ไขปัญหาความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้ของไทย น่าจะเดินทางมาถึงจุดเปลี่ยนที่สำคัญ
โดย อดีตนายกฯ ทักษิณ เคยลงพื้นที่ด้วยตัวเอง และให้สัมภาษณ์เกี่ยวกับการตั้งคณะพูดคุยสันติสุขฯ เอาไว้หลายครั้ง ล่าสุดเมื่อวันที่ 9 ก.ค.68 หลังขึ้นเวที “55 ปีเนชั่น ผ่าทางตันประเทศไทย” นายทักษิณได้ตอบคำถาม “ทีมข่าวอิศรา” ถึงเรื่องนี้ว่า รัฐบาลกำลังเตรียมตั้งคณะพูดคุยเจรจา โดยน่าจะมี 2 ระดับ คือ ระดับนโยบาย หรือ ระดับหัว จำนวน 3-4 คน และระดับที่เป็นคณะพูดคุยจริงๆ หรือระดับปฏิบัติการที่จะไปคุยกับกลุ่มผู้เห็นต่างที่เป็นแกนนำ ซึ่งทางอดีตนายกฯ ทักษิณ เคยไปพบมาแล้วที่กัวลาลัมเปอร์ ประเทศมาเลเซีย ในสมัยที่ยังหลบหนีคดีอยู่ในต่างประเทศ จึงมั่นใจว่าทุกอย่างจะเดินหน้า และจบปัญหาไฟใต้ได้ในปีหน้าตามที่เคยประกาศ
อ่านประกอบ : “อิศรา” ถาม “ทักษิณ” ตอบ : เมื่อไรตั้งคณะพูดคุยดับไฟใต้?
จากคำพูดของอดีตนายกฯ ทักษิณ ทำให้มีการคาดเดากันไปต่างๆ นานาว่าหัวหน้าคณะพูดคุยดับไฟใต้คนใหม่จะเป็นใคร โดยเฉพาะ “ระดับนโนบาย” ซึ่งที่ผ่านมาเคยมีชื่อแคนดิเดตหลุดมา 2 คน คือ พล.อ.ชินวัฒน์ แม้นเดช หรือ “บิ๊กชิน” อดีตรองแม่ทัพภาคที่ 4 กับ พล.อ.นิพัทธ์ ทองเล็ก อดีตปลัดกระทรวงกลาโหม ซึ่งปัจจุบันดำรงตำแหน่งผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี
แต่ผ่านมาจนถึงปัจจุบันกียังไม่วี่แว่วการแต่งตั้งคณะพูดคุยสันติสุขจังหวัดชายแดนภาคใต้ชุดใหม่ขึ้นมาเพื่อสานต่อการพูดคุยที่ชะงักอยู่แต่อย่างใด
อีกทั้ง พล.อ.ชินวัฒน์ ก็เพิ่งได้รับการแต่งตั้งเป็นหัวหน้าคณะที่ปรึกษาด้านความมั่นคง ของ นายภูมิธรรม เวชยชัย รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย โดยไม่ได้มีการแต่งตั้งให้เป็นหัวหน้าคณะพูดคุยดับไฟใต้ตามที่มีบางฝ่ายคาดการณ์
อ่านประกอบ : “บิ๊กชิน” มาแล้ว! นั่งที่ปรึกษา “ภูมิธรรม” ช่วยงานชายแดนใต้-เมียนมา
การออกมาให้สัมภาษณ์ส่งสัญญาณของ นายกฯอันวาร์ อิบราฮิม ได้รับการคาดหมายว่า นอกจากจะเป็นการกระตุ้นเตือนรัฐบาลไทยให้เร่งตั้งคณะพูดคุยดับไฟใต้โดยเร็ว เพราะฝ่ายอื่นๆ พร้อมกันหมด รวมทั้งมาเลเซียในฐานะ “คนกลาง” หรือ “ผู้อำนวยความสะดวก” แล้ว
ก็น่าจะยังมีเหตุผลเรื่องการสานต่อความสำเร็จในบทบาท “ผู้นำสันติภาพระดับภูมิภาค” หลังจากที่นายกฯอันวาร์ และมาเลเซีย ในฐานะประธานอาเซียน เพิ่งประสบความสำเร็จในการจัดประชุมและทำความตกลง “หยุดยิง” ระหว่างไทยกับกัมพูชา ที่มีปัญหาสู้รบกันตามแนวชายแดน เมื่อวันที่ 28 ก.ค. และวันที่ 7 ส.ค.ที่ผ่านมา
