"...เท่าที่ทราบหลังการยื่นเรื่องอุทธณ์ ทางกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ ได้ทำหนังสือแจ้งเอกชนว่า การอุทธรณ์ไม่เป็นผล จากนั้นผู้บริหารรายหนึ่งของกรมฯ ได้มีการเชิญตัวแทนเอกชนรายนี้ เข้ามาพูดคุยกัน เพื่ออธิบายปัญหาที่เกิดขึ้น พร้อมแจ้งให้ทราบว่า ยังไม่ได้ลงนามในสัญญากับทางผู้ชนะ เนื่องจากทางฝ่ายนั้นยังไม่ยอมเซ็นสัญญา โดยจะขอเดินทางไปญี่ปุ่น เพื่อตรวจสอบราคาก่อสร้างก่อน เพราะราคาที่เสนอไว้อาจจะทำไม่ได้..."
ความคืบหน้าประเด็นตรวจสอบข้อมูลเชิงลึก!
กรณีเกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์เรื่องความไม่คุ้มค่าการใช้งบประมาณของประเทศไทย วงเงิน 867,800,000 บาท ในการเข้าร่วมจัดงาน Expo 2025 Osaka Kansai ณ นครโอซาก้า ประเทศญี่ปุ่น ระหว่างวันที่ 13 เมษายน - 13 ตุลาคม 2568 นั้น
ในตอนที่แล้ว สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) สอบยันข้อมูลจัดซื้อจัดจ้างงานโครงการฯ นี้ ภายหลังผู้บริหารกระทรวงสาธารณสุข กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ (สบส.) และเอกชนที่เกี่ยวข้อง ออกมายืนยันความโปร่งใสในการดำเนินงาน โดยพบว่า
1. การประกวดราคางานโครงการนี้ ใช้วิธีการคัดเลือก 2 ครั้ง แต่ถูกยกเลิกไป ตามปัญหาที่กระทรวงสาธารณสุขชี้แจง ก่อนที่จะใช้วิธีการเจาะจงเลือกกิจการร่วมค้าอาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบเข้ามารับงาน
2. บริษัท ไร้ท์แมน จำกัด หนึ่งในกิจการร่วมค้าอาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ ปรากฏชื่อเป็นแหล่งสืบราคากลาง ตั้งแต่การประกวดราคาครั้งแรก
3. มีเอกชน 1 ราย ที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับการสืบราคากลาง และเสนอราคา คือ บริษัท อินเด็กซ์ ครีเอทีฟ วิลเลจ จำกัด (มหาชน) แต่ยังไม่มีข้อมูลยืนยันว่า เป็นเอกชนที่เข้าร่วมการเสนอราคา และมีการยื่นอุทธรณ์หรือไม่?
4. ในการประกวดราคาครั้งที่ 3 ที่ใช้วิธีการเจาะจง มีการส่งจดหมายไปยังเอกชนที่เคยมายื่นเสนอราคา 3 บริษัท ทำไมเอกชนอีก 2 ราย ถึงไม่ยื่นกลับมา?
5. โฟกัสข้อมูลในส่วนของราคากลาง ที่ตั้งไว้ตั้งแต่การประกวดราคาครั้งแรก จะพบว่ามี 3 ค่าใช้จ่ายที่ใช้วงเงินเกิน 200 ล้าน คือ
(1.) ค่าใช้จ่ายการจัดทำอาคารนิทรรศการไทย จำนวน 299,418,600 บาท
(2.) ค่าใช้จ่ายการจัดนิทรรศการ และการจัดแสดง จำนวน 212,630,600 บาท
(3.) การบริหารจัดการอาคารนิทรรศการไทย (Thailand Pavilion) จำนวน 212,630,600 บาท
ขณะที่ ค่าใช้จ่ายส่วนอื่นๆ ก็มีวงเงินหลายสิบล้าน เช่น ค่าการออกแบบอาคารนิทรรศการไทย (Thailand Pavilion) จำนวน 21,697,000 บาท ค่าการประชาสัมพันธ์ การสื่อสารและการตลาด จำนวน 82,448,600 บาท และงานรื้อถอน นำกลับ ติดตั้งใหม่ หลังจากสิ้นสุดการดำเนินการจัดนิทรรศการจำนวน 39,054,600 บาท
กระทรวงสาธารณสุข และเอกชนผู้รับจ้าง ควรจะต้องมีการแสดงรายละเอียดค่าใช้ในส่วนต่างๆ เพื่อให้เกิดความชัดเจน ว่างบแต่ละส่วนถูกนำไปใช้เรื่องอะไรบ้าง ถูกต้องเหมาะสม คุ้มค่า หรือไม่?
6. ก่อนหน้านี้ สำนักข่าวอิศรา ตรวจสอบพบว่า นอกจากการจ้างงานสัญญาใหญ่ มูลค่า 867,800,000 บาท ที่ กิจการร่วมค้าอาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ ได้รับไปแล้ว กิจการร่วมค้าอาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ และ บริษัท ไร้ท์แมน จำกัด (หนึ่งในกิจการร่วมค้าอาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ) ยังได้รับงานแยกย่อยอีก 2 สัญญา วงเงินกว่า 12 ล้านบาทเศษอีก
ล่าสุด สำนักข่าวอิศรา ได้รับการยืนยันข้อมูลจากแหล่งข่าวระดับสูงในกระทรวงสาธารณสุข เกี่ยวกับเบื้องหลังการประกวดราคาโครงการฯ นี้ เพิ่มเติม มีรายละเอียดสำคัญดังต่อไปนี้
@ ทำไมต้องยกเลิกการประกวดราคาครั้งแรก ที่ใช้วิธีการคัดเลือก
แหล่งข่าวให้ข้อมูลว่า ในการสืบราคากลางงานโครงการฯ นี้ มาจากเอกชน 2 เจ้า คือ 1. บริษัท อินเด็กซ์ ครีเอทีฟ วิลเลจ จำกัด (มหาชน) 2. บริษัท ไร้ท์แมน จำกัด
และก็เป็นเอกชน 2 เจ้านี้ ที่เข้ารวมเสนอราคางาน
แต่ในทีโออาร์งาน กำหนดว่า เอกชนที่จะเข้าร่วมการเสนอราคางาน จะต้องมีเอกสารรับรองการจัดงานของสำนักนิทรรศการระหว่างประเทศ หรือ Bureau of International Expositions (BIE) ซึ่งมี สำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ ณ กรุงปารีส ด้วย จึงทำให้เอกชนทุกรายถูกตีตกคุณสมบัติ เนื่องจากประเทศที่ได้รับเอกสารรับรองการจัดงาน จาก BIE ส่วนใหญ่จะเป็นประเทศที่เป็นเจ้าภาพที่จัดงานเท่านั้น ขณะที่ประเทศไทย สถานะส่วนใหญ่จะเป็นผู้เข้าร่วมการจัดงาน และมีการว่าจ้างเอกชนเข้าไปรับจัดงานเท่านั้น จึงทำให้ไม่เอกชนรายใด เคยได้รับเอกสารรับรองตัวนี้
นั้นจึงเป็นเหตุผลที่ทำให้ กรมฯ ต้องประกาศยกเลิกการประกวดราคาครั้งแรก ที่ใช้วิธีการคัดเลือก
@ ประกวดราคาครั้งที่สอง เกิดปัญหาการอุทธรณ์ ปมเอื้อปย.
แหล่งข่าวกล่าวอีกว่า ต่อมาในการเปิดประกวดราคาครั้งสอง ที่ใช้วิธีการคัดเลือก ยังใช้ทีโออาร์ตัวเดิม แต่มีการตัดประโยคต้องมีเอกสารรับรองการจัดงาน สำนักนิทรรศการระหว่างประเทศ ออกไป
"ในการประกวดราคาครั้งนี้ มีเอกชน 2-3 รายเข้ามายื่นเสนอราคา และพรีเซ็นต์งาน แต่หลังจากนั้น มีการเลือนประกาศ ผลมา 3 รอบ ใช้เวลาหลายสัปดาห์จึงมีการประกาศผลการคัดเลือก โดยปรากฏชื่อ กิจการร่วมค้าอาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ เป็นผู้ชนะ"
"จากนั้น เอกชนคู่แข่งได้มีการไปยื่นเรื่องอุทธรณ์ ต่อ คณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ และข้อร้องเรียน ของกรมบัญชีกลาง ใน 3 ประเด็นหลัก คือ 1. การเอื้อประโยชน์ 2. กระบวนการดำเนินงานที่ไม่โปร่งใส และ 3.คุณสมบัติของผู้เสนอราคาบางราย ซึ่งเป็นผลมาจากพบผู้บริหารเอกชนบางราย เข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้องกับการออกแบบคอนเซ็ปงานด้วย แต่ก็ปรากฏชื่อบริหารงานอยู่ในเอกชนที่เข้ามาเสนองาน ลักษณะเป็นคนร่วมออกข้อสอบ แต่ก็มาทำข้อสอบเอง ทำให้เกิดการได้เปรียบเสียเปรียบ"
@ บิ๊ก สบส. เรียกเอกชนเคลียร์หลังยื่นเรื่องอุทธรณ์
แหล่งข่าวกล่าวต่อว่า "เท่าที่ทราบหลังการยื่นเรื่องอุทธณ์ ทางกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ ได้ทำหนังสือแจ้งเอกชนว่า การอุทธรณ์ไม่เป็นผล จากนั้นผู้บริหารรายหนึ่งของกรมฯ ได้มีการเชิญตัวแทนเอกชนรายนี้ เข้ามาพูดคุยกัน เพื่ออธิบายปัญหาที่เกิดขึ้น พร้อมแจ้งให้ทราบว่า ยังไม่ได้ลงนามในสัญญากับทางผู้ชนะ เนื่องจากทางฝ่ายนั้นยังไม่ยอมเซ็นสัญญา โดยจะขอเดินทางไปญี่ปุ่น เพื่อตรวจสอบราคาก่อสร้างก่อน เพราะราคาที่เสนอไว้อาจจะทำไม่ได้"
"ในระหว่างการพูดคุยกัน ผู้บริหารรายนี้ ยังได้แจ้งกับตัวแทนบริษัทที่ทำเรื่องอุทธรณ์ว่า ทำได้หรือไม่ ซึ่งตัวแทนเอกชนรายนี้ ก็ไม่ได้รับปากอะไร แต่มีการแจ้งตอบกลับว่า "จริงๆ แล้ว ไม่ว่าค่างานก่อสร้างจะเพิ่มขึ้น ก็ต้องทำให้ได้ เมื่อเสนอราคาไปแล้ว "
แหล่งข่าวกล่าวด้วยว่า หลังจากนั้น ไม่นานทางกรมฯ ก็ได้ประกาศยกเลิกผลประกวดราคาครั้งที่สอง โดยให้เหตุผลว่า หลังจากที่ได้มีการประกาศรายชื่อ กิจการร่วมค้าอาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ เป็นผู้ชนะ เสนอราคา 862,000,000 บาท เมื่อวันที่ 4 ก.ค.2566 เนื่องจากเกินกำหนดการยืนราคา และกิจการร่วมค้าอาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ ซึ่งเป็นผู้ชนะการเสนอราคาประสงค์จะไม่ยืนราคาเดิมที่ได้ยื่นเสนอราคาไว้ และประสงค์ไม่ทำสัญญากับ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ
แหล่งข่าว ระบุด้วยว่า ต่อมาในช่วงเดือน ต.ค.2566 ทางกรมฯ ได้มีการส่งเอกสารแจ้งให้เอกชนที่เคยยื่นเสนอราคากลาง ส่งราคากลางงานใหม่ ซึ่งมีการปรับทีโออาร์ใหม่ ลดเพิ่มงานบางจุด
"ทราบว่า เอกชนที่ยื่นเรื่องอุทธรณ์ ก็ได้รับแจ้งหนังสือด้วย แต่ไม่ได้เข้าร่วมด้วย อาจจะเป็นเพราะทางกรมฯ แจ้งข้อมูลไปให้แบบกระชั่นชิด ให้เวลาทำงานแค่ 4 วัน กับวงเงินงาน 900 กว่าล้าน คงกลัวว่าจะทำไม่ได้ หรือ อาจจะเห็นว่าการดำเนินงานโครงการฯ นี้ มีอะไรแปลกๆ หลังจากไปยื่นเรื่องร้องเรียนไว้ก่อนหน้านี้ จึงไม่อยากเข้าร่วมอะไรด้วย" แหล่งข่าวระบุ
หลังจากนั้นทางกรมฯ ก็ประกาศรายชื่อ กิจการร่วมค้าอาร์เอ็มเอหนึ่งร้อยสิบ ให้ผู้ชนะงานโครงการฯ ใหม่ โดยใช้วิธีการเฉพาะเจาะจง ตามที่ปรากฏเป็นข่าวไปแล้ว
********
เหล่านี้ เป็นข้อมูลเชิงลึก เบื้องหลังการประกวดราคาโครงการฯ นี้ ที่สำนักข่าวอิศรา ตรวจสอบพบล่าสุด
อย่างไรก็ดี การจัดซื้อจัดจ้างโครงการฯ นี้ ปัจจุบัน ยังไม่มีหน่วยงานตรวจสอบแห่งใด ออกมาระบุว่า มีความไม่โปร่งใส ในขั้นตอนการดำเนินงานแต่อย่างใด
ผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่าย ยังเป็นผู้บริสุทธิ์อยู่