เปิด 12 ตำรับยาไทย ดูแลภาวะ Long COVID 80% ใช้แล้วอาการดีขึ้นใน 2-3 สัปดาห์

“…สำหรับประสิทธิผลของการใช้สมุนไพรรักษาภาวะลองโควิดนั้น ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของแต่ละบุคคลด้วย แต่ 80% ของคนที่ทานยาพื้นบ้านมีอาการดีขึ้น และในจำนวนนี้ 40-50% หายขาด ไม่กลับมาเป็นใหม่ เนื่องจากโดยหลักแล้ว ถ้าคนเรากินข้าวง่าย นอนหลับง่าย ร่างกายจะสามารถฟื้นฟูตัวเองได้ แต่ถามว่าเมื่อกินสมุนไพรแล้วจะฟื้นฟูตัวเองจนมีสุขภาพเหมือนเดิมไหม มีหลายปัจจัยที่ต้องดู แต่ส่วนใหญ่หลายคนจะมีอาการดีขึ้นหลังจากทานสมุนไพร 2-3 สัปดาห์…”

จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิดขณะนี้ที่กำลังอยู่ในช่วงขาขึ้น ตัวเลขยอดผู้ติดเชื้อที่เพิ่มขึ้นแตะหลัก 2 หมื่นรายต่อวัน ทำหลายคนวิตกกังวลว่าตัวเองจะติดโควิดหรือไม่ เพราะกลัวจะกระทบกับสุขภาพ หน้าที่การงาน และสิ่งที่สำคัญที่สุด คือ ชีวิต

อย่างไรก็ตาม แม้ยอดผู้หายป่วยจะมีจำนวนมากในระดับหนึ่ง แต่เมื่อหายป่วยแล้ว ก็อาจต้องเผชิญกับ 'ภาวะโควิดเรื้อรัง' หรือ Long COVID ที่ทิ้งอาการหลงเหลือเอาไว้อยู่ ซึ่งสามารถก่อความผิดปกติได้นับร้อย ยาวนานถึง 4-6 เดือน และในจำนวนผู้หายป่วยทั้งหมด มีโอกาสเป็นมากถึง 30% 

ภาวะลองโควิดมีความซับซ้อนมาก เพราะไม่ว่าจะเป็นผู้ป่วยโควิดที่มีอาการรุนแรงหรือไม่มีอาการเลยก็ตาม ต่างสามารถเป็นได้หมด และยังไม่มีคำตอบที่แน่ชัดว่าเกิดมาจากสาเหตุใด บางรายอาจมีอาการไอเรื้อรัง สมองเสื่อมถอย สูญเสียรสชาติหรือกลิ่น ขณะที่บางคนอารุนแรงถึงขั้นทุพพลภาพ ปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลการรักษาที่ชัดเจน ทำได้เพียงรักษาตามอาการ 

แต่มีเพียงข้อมูลที่ค้นพบว่า วัคซีนป้องกันโควิดสามารถช่วยลดการเกิดภาวะลองโควิดได้ถึง 41% ด้วยเหตุดังกล่าว ดูเหมือนว่าการหลีกเลี่ยงการติดเชื้อโควิดเป็นทางออกที่ดีที่สุด 

แต่เมื่อมีภาวะลองโควิดแล้ว จะสามารถรักษาอย่างไรได้บ้างนั้น สมุนไพรไทยบางตำรับนับเป็นอีกทางเลือกที่มีความปลอดภัย ได้ผลลัพธ์ดี และที่สำคัญเป็นผลิตภัณฑ์ของคนไทยเอง ซึ่งสามารถช่วยลดงบประมาณในการจัดหายาจากต่างประเทศเข้ามารักษาอาการหลงเหลือนี้ได้

• ไทยป่วยโควิดใหม่ 22,311 ป่วยหนัก 980 ตาย 42 เป็นผู้ฉีดวัคซีน 2 เข็มแล้วถึง 16 ราย

• ภาวะ'Long Covid'ภัยแฝงก่อความผิดปกตินับร้อย อาการที่คนหายป่วย มีโอกาสเป็นกว่า 30%

• วิเคราะห์อาการข้างเคียง-ความเสี่ยงระยะยาวจากโควิด-19 หลังพบไวรัสส่งผลกระทบถึงระบบสมอง

• ทำความรู้จัก Long Covid เมื่อคนไข้ปลอดเชื้อ แต่ร่างกายกลับไม่หายป่วย

โดย นพ.ขวัญชัย วิศิษฐานนท์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เปิดเผย สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) ว่า สมุนไพรไทยเป็นยาพื้นบ้านที่มีสรรพคุณและมีประโยชน์ในการรักษาผู้ป่วยโควิดได้ตั้งแต่ระยะแรก (ระยะเริ่มป่วย) ไปจนถึงระยะที่สี่ (ระยะที่มีอาการหลงเหลือ หลังหายป่วย เนื่องจากความเสียหายในระบบร่างกายต่างๆ)

จากประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยโควิด หรือในทางการแพทย์แผนไทยเรียกว่า ‘กลุ่มไข้พิษไข้กาฬ’ ตามคัมภีร์ตักสิลาหมายถึงกลุ่มโรคทางเดินหายใจ จะมีอาการที่สามารถแบ่งออกได้เป็น 4 ระยะดังนี้

ระยะที่ 1 ไข้เอกโทษ หมายถึง ผู้ป่วยโควิดที่ได้รับการดูแลรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ ภายใน 3-5 วันหลังมีอาการ ส่วนใหญ่จะหายขาด มักจะไม่มีอาการหลงเหลือของโรค

ระยะที่ 2 ไข้ทุวันโทษ หมายถึง ผู้ป่วยโควิดที่อาจเข้าสู่ระบบการรักษาช้า หรือกรณีเชื้อมีความรุนแรง ทำให้ต้องรักษาตัวนาน 5-14 วันขึ้นไป ส่งผลให้เมื่อบางรายหายป่วยแล้ว จึงมีอาการหลงเหลืออยู่ เนื่องจากโรคโควิดได้ทิ้งร่องรอยหรือบาดแผลบนอวัยวะต่างๆ ภายในร่างกายเอาไว้

ระยะที่ 3 ไข้ตรีโทษ หมายถึง ผู้ป่วยโควิดที่ปลอดเชื้อแล้ว แต่ยังมีอาการหลงเหลือต่อเนื่องนานกว่า 14 วัน

ระยะที่ 4 ไข้สันนิบาต  หมายถึง ผู้ป่วยโควิดที่ปลอดเชื้อแล้ว แต่ยังมีอาการหลงเหลือต่อเนื่องนานกว่า 14 วัน และร่างกายมีความผิดปกติ ระบบร่างกายได้รับความเสียหายมาก เช่น เนื้อเยื่อเป็นพังผืด เนื้อเยื่อในสมองขาดเลือด เป็นต้น 

เปิดชื่อ 12 ตำรับยาไทยรักษาลองโควิด

สมุนไพรมีหลายตำรับมาก แต่ในการรักษาภาวะลองโควิดนั้น ทางกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกได้คัดเลือก 12 ตำรับยาไทยมาจากบัญชียาหลักแห่งชาติ ที่จะเป็นตัวช่วยให้สามารถฟื้นฟูสุขภาพร่างกายของผู้ป่วยได้ มีข้อมูลดังนี้

1. ยาฟ้าทะลายโจร ลดไข้ ต้านการอักเสบ

2. ยาห้าราก แก้ไข้ กระทุ้งพิษ

3. ยาประสะจันทน์แดง ลดไข้ แก้ร้อนใน แก้กระหายน้ำ

4. ยาจันทลีลา บรรเทาอาการไข้ตัวร้อน ไข้เปลี่ยนฤดู

5. ยาหอมนวโกฐ แก้ลมวิงเวียน คลื่นไส้ อาเจียน แก้ลมปลายไข้ (ลมปลายไข้ หมายถึง อาการผิดปกติหลักจากเจ็บป่วย เช่น เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย ท้องอืด ท้องเฟ้อ ฯ)

6. ยาตรีผลา บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ ปรับสมดุลธาตุ

7. ยาแก้ไอมะขามป้อม ขับเสมหะ บรรเทาอาการไอ

8. ยาประสะมะแว้ง บรรเทาอาการไอ ขับเสมหะ ลดอาการระคายคอ

9. ยาขิง บรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับลม แก้จุกเสียดท้อง

10. น้ำมันกัญชา (ตำรับหมอเดชา) แก้อาการนอนไม่หลับ ปวดศีรษะ ช่วยให้เจริญอาหาร

11. ยาแก้ลมแก้เส้น แก้อาการปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อ เจ็บแน่นหน้าอก ปวดจุกท้อง

12. ยาศุขไสยาสน์ แก้อาการนอนไม่หลับ อาการอารมณ์เปลี่ยนแปลง แก้อ่อนเพลีย

วิธีการทานสมุนไพร

นพ.ขวัญชัย กล่าวถึงการดูแลภาวะลองโควิดว่า สมุนไพรไทยสามารถใช้รักษาผู้ป่วยได้ตั้งแต่ระยะเริ่มมีอาการ ซึ่งควรจะได้รับยาสมุนไพรตั้งแต่เนิ่นๆ เพราะการรีบทานหลังมีอาการไม่นาน จะช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะลองโควิดได้ ดังนั้นในช่วงระยะเริ่มป่วยแพทย์แผนไทยจะเน้นการรักษาที่ใช้ยามีฤทธิ์กระตุ้น คือ ยาฟ้าทะลายโจร เพื่อลดไข้ ลดการอักเสบภายในอวัยวะร่างกายของเราก่อน

แต่ถ้าหากอาการมีแนวโน้มยังไม่ดี ดูรุนแรงขึ้น แพทย์แผนไทยจะใช้หลักการจ่ายยาที่เรียกว่า ‘รุ’ หรือแปลว่าการขับพิษหรือเอาเชื้อโรคออกจากร่างกาย ซึ่งจะใช้ยาห้ารากเข้ามากินร่วมกับยาฟ้าทะลายโจรประมาณ 3-5 วัน 

โดยระหว่างวันที่ 3-5 ของการรักษานั้น จะมีการใช้หลักการจ่ายยาที่เรียกว่า ‘ล้อม’ ด้วย เพื่อไม่ให้อาการกำเริบ เช่น ยาประสะจันทน์แดง หรือยาจันทลีลา บรรเทาอาการไข้ตัวร้อน 

หลังจากนั้นก็จะมีการจ่ายยาที่เรียกว่า ‘แปรไข้’ คือ ให้อาการป่วยจากที่ร้ายกลับกลายเป็นดี ให้ร่างกายสามารถต่อสู่กับเชื้อโควิดได้ดีขึ้น โดยแพทย์แผนไทยจะให้ยาขาวควบคู่ไปด้วย

“หากใช้ตำรับยาไทย 3-4 ขนานไม่ได้ผล ปลอดเชื้อแล้วแต่ยังหลงเหลืออาการลองโควิดอยู่ เราจะใช้หลักการจ่ายยาที่เรียกว่า ลมปลายไข้ คือจะเน้นให้ทานตำรับยาไทยที่เน้นฟื้นฟูธาตุร่างกายของเรา ซึ่งประกอบด้วย ดิน น้ำ ลม ไฟ เพราะการเกิดภาวะลองโควิด หมายความว่า ธาตุทั้ง 4 อย่างใดอย่างหนึ่งได้รับความเสียหาย เราก็จะให้ยาฟื้นฟูไปตามลักษณะอาการ เพื่อปรับสมดุลในร่างกาย เช่น ยาหอมนวโกฐ ยาตรีผลา ยาแก้ลมแก้เส้น ยาศุขไสยายส์ น้ำมันกัญชา” นพ.ขวัญชัย กล่าว

80% ของคนที่ทานยาพื้นบ้านมีอาการดีขึ้นใน 2-3 สัปดาห์ 

นพ.ขวัญชัย กล่าวอีกว่า สำหรับประสิทธิผลของการใช้สมุนไพรรักษาภาวะลองโควิดนั้น ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของแต่ละบุคคลด้วย แต่ 80% ของคนที่ทานยาพื้นบ้านมีอาการดีขึ้น และในจำนวนนี้ 40-50% หายขาด ไม่กลับมาเป็นใหม่

เนื่องจากโดยหลักแล้ว ถ้าคนเรากินข้าวง่าย นอนหลับง่าย ร่างกายจะสามารถฟื้นฟูตัวเองได้ แต่ถามว่าเมื่อกินสมุนไพรแล้วจะฟื้นฟูตัวเองจนมีสุขภาพเหมือนเดิม เหมือนช่วงก่อนติดโควิดหรือไม่ ตรงนี้มีหลายปัจจัยที่ต้องดูประกอบกันไป แต่ส่วนใหญ่หลายคนจะมีอาการดีขึ้นหลังจากทานสมุนไพร 2-3 สัปดาห์

ทั้งนี้ การจะรักษาภาวะลองโควิดด้วยสมุนไพร ควรจะปรึกษาแพทย์ ไม่ควรหาซื้อรับประทานเอง เนื่องจากแพทย์จะต้องมีการประเมินธาตุเจ้าเรือน ซึ่งแต่ละบุคคลไม่เหมือนกัน นอกจากนั้นจะมีการตรวจเช็คสุขภาพร่างกายทุก 2 สัปดาห์ เพื่อปรับขนานยา หากอาการดูมีแนวโน้มยังไม่ดีขึ้น จะมีการเพิ่มขนาดยาหรือใช้ยาขนานใหม่ แต่หากอาการเริ่มดีขึ้น จะมีการลดขนาดยา

“ร่างกายของคนเราไม่เหมือนกัน บางคนชอบหรือถูกกับสมุนไพรไทยแบบนี้ ขณะที่อีกคนอาจไม่ชอบหรือไม่ถูกกัน ดังนั้นการรักษาภาวะลองโควิดควรจะพบแพทย์ เพราะคุณหมอจะมีการตรวจเช็คอาการออนไลน์ ตรวจวิเคราะห์โรค และจัดยาให้เหมาะสมกับแต่ละบุคคล ทุกคนสามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม หรือปรึกษาการเข้ารับการรักษาได้ที่ Line : @morthai-covid” นพ.ขวัญชัย กล่าว

 นพ.ขวัญชัย วิศิษฐานนท์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก

ประหยัดงบประมาณ

นพ.ขวัญชัย กล่าวเพิ่มเติมว่า การใช้สมุนไพรหรือตำรับยาพื้นบ้านมารักษาภาวะลองโควิด นอกจากจะเป็นการส่งเสริมภูมิปัญญาไทยแล้ว ที่สำคัญยังช่วยลดงบประมาณของประเทศได้อีกด้วย ยืนยันว่าสมุนไพรไทยให้ผลลัพธ์ที่ดีไม่น้อยไปกว่ายาที่มาจากต่างประเทศ ปัจจุบันนายกรัฐมนตรีได้มอบงบประมาณ 200 กว่าล้านในการใช้สมุนไพรไทยดูแลผู้ป่วยโควิด ซึ่งเราสามารถดูแลคนไข้ได้ถึง 700,000 ราย 

ขณะที่ยาจากต่างประเทศจะต้องใช้งบประมาณในการนำเข้าถึงหมื่นล้านบาท ถึงจะเพียงพอต่อการใช้รักษาคนไข้ภายในประเทศ 

คาดโควิดไทยถึงจุดพีค มี.ค.นี้ ย้ำป้องกันตัวเองสูงสุดสำคัญ

นพ.ขวัญชัย กล่าวทิ้งท้ายว่า ขอให้ประชาชนทุกคน ไม่ต้องวิตกกังวลใจไป การแพร่ระบาดของโอไมครอน ดูเหมือนจะเป็นความโชคดี เพราะว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่ไม่ค่อยมีอาการรุนแรง อัตราการเป็นปอดอักเสบหรือต้องใส่ท่อช่วยหายใจมีจำนวนไม่มาก เมื่อเทียบกับช่วงเดลต้าระบาด 

โอไมครอนดูจะติดต่อได้ง่าย ติดได้กระทั่งคนที่ฉีดวัคซีนไม่ว่าจะ 1 เข็ม หรือ 4 เข็มแล้วก็ตาม และยังเป็นปัญหาสำหรับกลุ่มเสี่ยงสูงอายุ ป่วยเรื้อรัง (กลุ่ม 608) อาจเสี่ยงป่วยโควิดรุนแรงได้ 

ดังนั้นถ้าตรวจแล้วพบผลติดเชื้อ ขอให้รีบเข้าสู่ระบบการรักษา อย่างไรก็ตามตนเองเชื่อว่าเราจะฝ่าฟันวิกฤตนี้ไปด้วยกันได้ และขออย่าการ์ดตก การป้องกันตัวเองสูงสุดยังสำคัญ เน้นย้ำให้เว้นระยะห่าง สวมหน้ากากอนามัย หมั่นล้างมือ ตรวจวัดอุณหภูมิ สแกนไทยชนะหรือหมอชนะ และตรวจ ATK 

ทั้งนี้คาดว่าในเดือน มี.ค.นี้ การระบาดของโควิดไทยจะถึงจุดพีคแล้ว และสถานการณ์ภายในประเทศจะดีขึ้นตามลำดับ แต่เรายังต้องอยูร่วมกับโควิด จึงขอให้ติดตามอย่างใกล้ชิด

สมุนไพรไทยนับเป็นอีกทางเลือกในการดูแลผู้ป่วยที่ปลอดภัยและให้ผลลัพธ์ที่ดีไม่แตกต่างไปจากยาของต่างประเทศ ขณะเดียวกันก็สามารถใช้ฟื้นฟูอาการลองโควิดได้อีกด้วย โดยกว่า 80% ของผู้ทานสมุนไพรต่างมีอาการดีขึ้นใน 2-3 สัปดาห์ ถือเป็นตัวช่วยให้คนไทยสามารถกลับมามีสุขภาพที่ดีได้ท่ามกลางวิกฤติโควิด