ไม่จ่ายโดนปรับ! ‘สภาผู้บริโภค’ค้าน‘ร่าง พ.ร.บ.เซอร์วิสชาร์จ’ เอื้อผู้ประกอบการฝ่ายเดียว

‘สภาผู้บริโภค’ คัดค้าน ‘ร่าง พ.ร.บ.ค่าบริการพิเศษ’ ชี้เป็นการผลักภาระให้ ‘ผู้บริโภค’ ต้องแบกค่าใช้จ่ายทางอ้อม-เอื้อประโยชน์ให้ผู้ประกอบการ

.......................................

เมื่อวันที่ 6 ต.ค. นายโสภณ หนูรัตน์ หัวหน้าฝ่ายคุ้มครองและพิทักษ์สิทธิผู้บริโภค สภาองค์กรของผู้บริโภค เปิดเผยถึงกรณีที่สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร (สส.) ได้เปิดรับฟังความ ร่าง พ.ร.บ.ว่าด้วยค่าบริการพิเศษ พ.ศ.... ว่า สภาผู้บริโภคไม่เห็นด้วยกับการผลักดันร่างกฎหมายฉบับนี้ เนื่องจากกฎหมายดังกล่าวมีลักษณะที่เอื้อประโยชน์ให้ผู้ประกอบการ และผลักภาระให้กับผู้บริโภคอย่างไม่เป็นธรรม

นอกจากนี้ ร่าง พ.ร.บ.ฉบับดังกล่าวอาจเปิดช่องให้ผู้ประกอบการสามารถกำหนดและเรียกเก็บค่าบริการพิเศษ ได้ฝ่ายเดียว หากผู้บริโภคปฏิเสธไม่จ่าย อาจถูกลงโทษปรับ ซึ่งเป็นการละเมิดสิทธิของผู้บริโภคในการได้รับข้อมูลที่ชัดเจนและครบถ้วนก่อนการตัดสินใจใช้บริการ

“กฎหมายค่าบริการพิเศษฯ นี้ ไม่เป็นประโยชน์ต่อผู้บริโภคอย่างชัดเจน หลายประเด็นยังไม่สมเหตุสมผลและขาดความชัดเจน เช่น หากผู้บริโภคปฏิเสธการจ่ายค่าบริการพิเศษ อาจถูกปรับสูงถึง 2,000 บาท ในขณะที่มูลค่าของอาหารที่สั่งเพียงหลักร้อยเท่านั้น นอกจากนี้ ยังไม่มีเกณฑ์ชัดเจนในการแยกแยะระหว่างบริการปกติและบริการพิเศษ รวมถึงไม่มีการอ้างอิงหลักเกณฑ์ในการคำนวณค่าบริการเหล่านี้อย่างชัดเจน” นายโสภณ กล่าว

นายโสภณ กล่าวว่า หากร่าง พ.ร.บ.ค่าบริการพิเศษฯ มีผลบังคับใช้ จะส่งผลกระทบเป็นวงกว้างและครอบคลุมธุรกิจหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็นร้านอาหาร การท่องเที่ยว และโรงแรม ซึ่งอาจก่อให้เกิดข้อพิพาทระหว่างผู้บริโภคและผู้ประกอบการมากขึ้น นอกจากนี้ ยังมีการเรียกร้องให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาทบทวนและกำกับดูแลค่าธรรมเนียมที่ไม่สมเหตุสมผล เช่น ค่าธรรมเนียมการเปลี่ยนแปลงตัวสะกดในตั๋วโดยสารเครื่องบินที่มีอัตราสูงถึง 750-2,000 บาท ซึ่งเป็นภาระที่ไม่สมควรสำหรับผู้บริโภค

“การเก็บค่าธรรมเนียมดังกล่าวถูกมองว่าเป็นการเอาเปรียบผู้บริโภค เนื่องจากผู้ประกอบการมีสิทธิกำหนดหลักเกณฑ์ต่างๆ โดยไม่มีการควบคุมจากภาครัฐอย่างเพียงพอ ทำให้เกิดข้อเสนอถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามากำหนดมาตรการควบคุมและคุ้มครองสิทธิของผู้บริโภค เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมในการใช้บริการ” นายโสภณ ย้ำ

นายโสภณ กล่าวต่อว่า แม้ว่าที่ผ่านมาสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) เคยออกมาระบุว่า ผู้ประกอบการสามารถเรียกเก็บค่าบริการพิเศษได้ในอัตรา 10% ของราคาค่าอาหารเพื่อความสะดวกของผู้บริโภค แต่สภาผู้บริโภคยังคงเห็นว่า อัตราดังกล่าวไม่สอดคล้องกับค่าครองชีพในประเทศ ขณะที่บางประเทศ เช่น ฝรั่งเศส ที่กำหนดกฎหมายเพื่อให้การเรียกเก็บค่าบริการช่วยเพิ่มค่าแรงของพนักงาน ลดการให้ทิป และสอดคล้องกับบริบทค่าครองชีพในประเทศนั้น

ทั้งนี้ สภาผู้บริโภคไม่เห็นด้วยที่จะผลักดัน (ร่าง) พ.ร.บ.ว่าด้วยค่าบริการพิเศษ พ.ศ. ... โดยสรุปความคิดเห็นที่สภาผู้บริโภคตอบกลับไปยังสำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร ดังนี้

1.คำนิยามในร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยค่าบริการพิเศษ พ.ศ. ... ไม่ควรเรียกว่า ค่าบริการพิเศษ เพราะไม่สามารถแจกแจงค่าบริการปกติและค่าบริการพิเศษได้ ดังนั้น ควรจำแนกบริการปกติ และบริการพิเศษให้ลูกค้าทราบตั้งแต่ก่อนรับบริการ เพื่อให้ผู้บริโภคสามารถใช้สิทธิเลือกได้ว่า จะเลือกใช้บริการปกติ หรือ บริการพิเศษ

2.ค่าบริการพิเศษหรือค่าบริการเพิ่มเติมหรือค่าบริการ เกี่ยวข้องกับบริการในอุตสาหกรรมท่องเที่ยว เช่น อุตสาหกรรมธุรกิจโรงแรม กลุ่มธุรกิจร้านอาหาร ฯ จึงควรกำหนดขอบเขตธุรกิจบริการให้ชัดเจน

3.การกำหนดค่าบริการพิเศษไม่เกินร้อยละ 10 ของราคาสินค้าหรือค่าบริการ เป็นการกำหนดอัตราร้อยละบนราคาสินค้า จะทำให้ภาระต้นทุนค่าบริการตกเป็นของผู้บริโภค แล้วยังเป็นอัตราก้าวหน้าตามราคาสินค้าหรือค่าบริการนั้น ๆ

4.การออกกฎหมายภาคบังคับในลักษณะนี้ ควรมีทางเลือกในการใช้ธุรกิจบริการนั้น ควรอยู่ภายใต้ประกาศควบคุมสัญญา หรือ อนุบัญญัติ เพื่อที่จะกำหนดเป็นมาตรการเฉพาะที่ผู้ประกอบธุรกิจสามารถปรับตัว และดำเนินการตามกฎหมายได้อย่างรวดเร็ว

5.ยังไม่มีความชัดเจนในการแจ้งให้ผู้ใช้บริการทราบถึงแนวทางเรียกเก็บค่าบริการพิเศษ รวมถึงการเก็บค่าใช้จ่ายอื่นควรระบุให้แสดงข้อความทางกายภาพและต้องแสดงรายละเอียด พร้อมทั้งให้มีการบอกกล่าวด้วยวาจาให้ผู้รับบริการทราบก่อนเริ่มใช้บริการ หรือให้มีการพิสูจน์ยืนยันอย่างชัดเจนว่าเป็นการเข้าใช้บริการครั้งที่ 2

6.เสนอให้พิจารณาค่าบริการพิเศษตามกรอบของ สคบ. ที่จะออกในรูปแบบประกาศคณะกรรมการว่าด้วยสัญญา เรื่อง ให้ธุรกิจการบริการตามขอบเขตที่กำหนดในพระราชบัญญัติฯ นี้ เป็นธุรกิจที่ควบคุมรายการในหลักฐานการรับเงินให้ชัดเจน

7.หากมีการกำหนดให้เรียกเก็บค่าบริการพิเศษ หรือ ค่าใช้จ่ายพิเศษอื่นที่ใช้ดำเนินการ นอกเหนือจากค่าสินค้าและบริการ ไม่รวมภาษีมูลค่าเพิ่ม ค่าตอบแทนทั้งหมดจะต้องถูกจัดสรรให้ลูกจ้าง จะต้องไม่เป็นรายได้ของผู้ประกอบธุรกิจ หากพบว่ามีการนำเข้าเป็นรายได้ของผู้ประกอบธุรกิจ จะต้องมีการลงโทษทางแพ่ง ผู้กระทำต้องระวางโทษปรับวันละไม่เกินหนึ่งหมื่นบาทหรือไม่เกินสองเท่าของค่าใช้จ่ายที่ใช้สำหรับ ตามบทลงโทษของ พ.ร.บ. คุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2562

8.ผู้ประกอบการเรียกเก็บค่าบริการพิเศษโดยไม่มีเหตุผลสมควร ในลักษณะของการกระทำความไม่สมควรเป็นโทษทางอาญา ผู้ประกอบการสามารถใช้สิทธิทางแพ่งได้ และควรเพิ่มโทษผู้ประกอบธุรกิจตามมาตรา 17 และ 18 เพื่อให้สามารถบังคับให้ผู้ประกอบธุรกิจปฏิบัติตาม

สภาผู้บริโภคยังระบุด้วยว่า ที่ผ่านมามีข้อถกเถียงเกี่ยวกับการเรียกเก็บค่าบริการพิเศษ หรือ Service Charge ในอัตรา 10% ของราคาสินค้าจากผู้ประกอบการบางราย ซึ่งมีเสียงสะท้อนถึงการเรียกเก็บค่าบริการดังกล่าวอยู่อย่างต่อเนื่อง เนื่องจากหลายคนมองว่า อัตราค่าบริการดังกล่าวสูงเกินไปเมื่อเปรียบเทียบกับค่าครองชีพในประเทศไทย แม้จะมีการอ้างว่าเป็นอัตราสากลก็ตาม

นอกจากนี้ ยังมีข้อกังวลเรื่องการไม่แจ้งล่วงหน้าอย่างชัดเจนถึงการเก็บค่าบริการพิเศษ รวมถึงความไม่โปร่งใสในองค์ประกอบของค่าบริการเหล่านี้ และคำถามว่าผู้บริโภคสามารถปฏิเสธการจ่ายได้หรือไม่หากไม่พึงพอใจกับบริการที่ได้รับนั้น

อ่านเพิ่มเติม : ร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยค่าบริการพิเศษ พ.ศ. ...