ปลัด สธ.แจง 'กัญชาทางการแพทย์' มีงบสนับสนุนต่อเนื่อง ปี 2566 ใช้งบจากกองทุนวิจัยต่างๆ กว่า 80 ล้านบาท พร้อมสั่งให้ทุกเขตสุขภาพวิจัยอย่างน้อยปีละ 2 เรื่อง รองรับ Service Plan
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อวันที่ 2 พ.ย.2565 นพ.โอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวถึงกรณีมีผู้ตั้งข้อสังเกตเรื่องการจัดสรรงบประมาณ ตามพ.ร.บ.งบประมาณ 2566 ไม่มีการจัดสรรงบฯ เพื่อศึกษาวิจัยกัญชาทางการแพทย์ให้กับหน่วยงานของกระทรวงสาธารณสุข แสดงว่ากัญชาทางการแพทย์เป็นเพียงวาทกรรม ว่า ตั้งแต่เริ่มมีนโยบายกัญชาทางการแพทย์ ในปี 2562 กระทรวงสาธารณสุขได้เดินหน้าศึกษาวิจัยกัญชาทางการแพทย์อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้สามารถปลูกและผลิตเป็นยาใช้เองได้ ช่วยลดรายจ่ายการนำเข้ายาจากต่างประเทศ และสร้างรายได้จากการส่งออกและดึงผู้ป่วยจากต่างประเทศเข้ามาใช้บริการ
โดยมีการทบทวนข้อมูลทางวิชาการอย่างเป็นระบบ และจัดทำแนวทางการใช้กัญชาทางการแพทย์ เพื่อให้เห็นศักยภาพที่แท้จริงว่ายากัญชาจะช่วยแก้ไขปัญหาสุขภาพเรื่องใดได้บ้าง
นพ.โอภาสกล่าวต่อว่า ในด้านการศึกษาวิจัย โรงพยาบาลและกรมวิชาการที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ กรมการแพทย์ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กรมสุขภาพจิต และกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ต่างเร่งศึกษาวิจัยโดยได้รับงบประมาณจากหน่วยงานต่างๆ ที่มีหน้าที่หลักในการสนับสนุนการวิจัย เช่น สำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) (สวก.) สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) เป็นต้น
จะมีความคล่องตัวในการดำเนินงานวิจัยมากกว่าการใช้งบประมาณปกติที่ต้องดำเนินการให้ทันในปีงบประมาณ เนื่องจากงานวิจัยบางเรื่องต้องใช้เวลาหลายปี และอาจมีการเปลี่ยนแปลงระหว่างการดำเนินงานวิจัย ซึ่งตั้งแต่เริ่มมีนโยบายกัญชาทางการแพทย์ในปี 2562 จนถึงปี 2565 มีผลงานศึกษาวิจัยเกิดขึ้นถึง 60 เรื่อง ครอบคลุมตั้งแต่การนำไปใช้ประโยชน์ การผลิตและสกัด สายพันธุ์ และระบบการกำกับติดตามให้เกิดการใช้ที่ปลอดภัย
"งานวิจัยกว่าครึ่งเป็นการศึกษาประสิทธิผลและความปลอดภัยของการใช้ยากัญชาหลักๆ ใน 3 กลุ่มโรค คือ มะเร็ง นอนไม่หลับ และโรคทางสุขภาพจิตที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยามาตรฐาน ซึ่งนอกจากจะสร้างความมั่นใจให้กับแพทย์ที่เป็นผู้สั่งใช้ยาให้ผู้ป่วยแล้ว ยังถูกนำไปใช้เป็นหลักฐานในการเสนอบรรจุยากัญชาเข้าสู่บัญชียาหลักแห่งชาติ 7 รายการ เพื่อให้ผู้ป่วยเข้าถึงยาโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย และยังส่งผลต่อเกษตรกรให้มีตลาดรองรับที่ชัดเจนจากการปลูกกัญชา" นพ.โอภาสกล่าว
นพ.โอภาส กล่าวอีกว่า ในปีงบประมาณ 2566 กระทรวงสาธารณสุขยังมีการศึกษาวิจัยกัญชา กัญชง ครบวงจร ภายใต้งบวิจัยมากกว่า 80 ล้านบาท เช่น งบจาก สกสว. 4,106,000 บาท งบประมาณกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก 15,000,000 บาท งบกองทุนภูมิปัญญา 13,370,000 บาท งบจากกองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (ววน.) 2,716,000 บาท เป็นต้น โดยจะเน้นเรื่องการวิจัยเพื่อใช้ประโยชน์ทางการแพทย์ พัฒนาเครื่องมือและวิธีการเพื่อควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญที่จะสร้างความเชื่อมั่นให้ผู้สั่งใช้ยา ผู้ป่วย และผู้บริโภค นอกจากนี้ ยังให้ความสำคัญกับการวิจัยจากงานประจำ
เนื่องจากมีความเหมาะสมกับบริบทของแต่ละพื้นที่ นำไปสู่การส่งเสริมการใช้อย่างแท้จริงของพื้นที่โดยในแผนบริการสุขภาพ (Service Plan) สาขากัญชา ปีนี้ได้เพิ่มเติมให้ทุกเขตสุขภาพมีการวิจัยหรือจัดการความรู้อย่างน้อยปีละ 2 เรื่อง นอกเหนือจากตัวชี้วัดเรื่องการเข้าถึงยากัญชาของผู้ป่วยด้วย
ส่วนกรณีการโพสต์ข้อความชมรมแพทย์ชนบท นพ.โอภาส กล่าวว่า ขณะนี้ได้มอบหมาย นพ.พงศ์เกษม ไข่มุกด์ รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข(สธ.) ให้ดูแลเรื่องนี้ และสอบถามไปยังนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัด(นพ.สสจ.) นั้นๆ ว่า การสื่อสารดังกล่าวออกมาจากแหล่งใด ได้ข้อมูลไม่ครบถ้วนหรือไม่ อย่างไร กำลังรอข้อมูลตรวจสอบเรื่องนี้
หมอชนบทเผยงบวิจัยกัญชาของ สธ.เป็น 'ศูนย์'
ผู้สื่อข่าวรายงานเพิ่มเติมว่า ก่อนหน้านี้เมื่อวันที่ 1 พ.ย. 2565 ชมรมแพทย์ชนบท โพสต์เฟซบุ๊กระบุว่า งบงานวิจัยกัญชาของ สธ. เป็น 0 มีรายละเอียด ดังนี้
กัญชากับการแพทย์ยังต้องการการวิจัยการเก็บข้อมูลหรือการศึกษาใดๆอีกมาก แต่เมื่อมาย้อนมองการจัดสรรงบประมาณตาม พรบ งบประมาณปี 2566 พบสิ่งที่น่าตกใจคือ “งบวิจัยสำหรับกัญชาทางการแพทย์ของกรมกองในกระทรวงสาธารณสุขเท่ากับ 0 บาท” ทั้งกรมการแพทย์ กรมสุขภาพจิตและกรมการแพทย์แผนไทยไม่มีงบประมาณสักบาท ถ้าจะมีบ้างก็เป็นเพราะกรมกองเขาเจียดหรือแปลงงบอื่นมาใช้วิจัย แต่ที่ตั้งงบมาเพื่อการนี้ 0 บาทจริงๆ
นี่คือประจักษ์พยานว่า กัญชาทางการแพทย์เป็นเพียงวาทกรรม แท้จริงนโยบายนี้คนได้ประโยชน์ คือ คนปลูกและขายกัญชาเพื่อสันทนาการ สร้างความร่ำรวยของคนบางกลุ่ม
นี่คือความจริงที่ประชาชนควรรู้
ด้าน นพ.ธงชัย กีรติหัตถยากร อธิบดีกรมการแพทย์ แสดงความคิดเห็นผ่านโพสต์ข้อความดังกล่าว ว่า ข้อมูลความจริง กรมการแพทย์ มีวิจัยเกี่ยวกับกัญชาทางการแพทย์อย่างต่อเนื่องครับ โดยใช้งบกองทุนวิจัย ของกรม ซึ่ง กรมฯมีสถาบันวิจัย ซึ่งไม่ได้ใช้งบประมาณจากสำนักงบฯ รวมถึงยังมีเอกชน มาร่วมวิจัยโดยไม่ต้องใช้งบประมาณแผนดิน ถ้าเข้าไปดูจากสำนักงบ จะไม่มีระบุ
ขณะที่เพจชมรมฯ ตอบกลับว่า โพสต์นี้คาดหวังว่า การได้งบประมาณแผ่นดินมาจริงๆในปีงบ 2567 จะได้ช่วยให้การวิจัยกัญชาทางการแพทย์ไปได้ไกลขึ้นเร็วขึ้น ปีนี้และปีก่อนๆกรมการแพทย์ดิ้นรนหางบมาทำวิจัยจากเงินนอกงบประมาณ ขอชื่นชมมากๆ