ป้องกัน COVID-19: หน้ากากแบบไหนดี?

"...ความสำคัญของเรื่องนี้คือ ขอให้ใช้หน้ากากที่ฟิตกับใบหน้าเรา ไม่หลวมโครก ไม่มีช่องว่าง และหน้ากากผ้าทำเองนั้นขอให้ทำแบบหลายชั้น หากเราเช็คเรื่องจำนวนชั้นของหน้ากาก และความฟิตกับใบหน้า เราก็สามารถใช้หน้ากากผ้าได้ด้วยความมั่นใจขึ้นว่าใช้แล้วได้ประโยชน์ ทำเองก็ได้ ราคาก็ไม่แพง หมดปัญหาการขาดแคลนหน้ากากในยามที่โรคระบาดยังมีอยู่ในสังคม..."

เรากลุ้มใจกันมากเกี่ยวกับหน้ากาก

เราประสบปัญหารุนแรงในช่วงต้นปีที่ผ่านมา กับเรื่อง"หน้ากากหาย" หายไปไหน...ไม่รู้ เพราะสุดท้ายดูจะเลิกรากันไปตามกาลเวลา

จนถึงบัดนี้เราก็ยังพบว่า จะหาซื้อหน้ากากอนามัยก็ยากเย็นเหลือเกิน ราคาก็ตกอันละ 10 บาทขึ้นไป ทั้งๆ ที่ก่อนหน้าการระบาดนั้นราคาที่สถานพยาบาลซื้อหาได้นั้นต่ำกว่านี้หลายเท่านัก คงเป็นไปตามหลักอุปสงค์อุปทาน เมื่อต้องการเยอะแต่ผลิตได้น้อย หายาก ราคาก็สูง

แต่หากพิจารณาเรื่องโรคระบาดเป็นภาวะคุกคามต่อความมั่นคงของชาติ รัฐบาลควรเร่งพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นในการผลิตอุปกรณ์ป้องกันเหล่านี้ไว้ในระยะยาว เนื่องจากการระบาดของโรคต่างๆ ไม่ได้จบลงแค่ COVID-19

เอาล่ะ...ก่อนหน้านี้เรามีความรู้ว่า หน้ากากเจ๋งสุดที่พอจะซื้อหากันได้ในตลาดคงหนีไม่พ้น N95 รองลงมาคือพวกหน้ากากประเภท surgical mask หรือ medical mask เพราะทราบกันดีว่าหน้ากากเหล่านี้บุคลากรทางการแพทย์ใช้เพื่อทำงานในโรงพยาบาล และมีคุณสมบัติกรองเชื้อโรคขนาดเล็กได้ดี

แต่แน่นอนว่าของเหล่านั้นผลิตได้จำกัด ซื้อหายากเย็น และมีของปลอมเกลื่อนตลาด กลายเป็นขวนขวายหาซื้อของมาแพงๆ แต่โดนหลอกขายของปลอมที่ด้อยคุณภาพได้อย่างไม่รู้ตัว

ล่าสุดทีมวิจัยโดย Konda A และคณะ ได้ทำการศึกษาความสามารถในการกรองของหน้ากากชนิดต่างๆ ตั้งแต่ N95, Surgical mask จนมาถึงหน้ากากผ้าที่ทำด้วยวัสดุหลากหลาย ทั้งผ้าฝ้าย ไหม ชิฟฟ่อน และใยสังเคราะห์

ดูความสามารถในการกรองอนุภาคขนาดเล็ก <300 นาโนเมตร และ >300 นาโนเมตร

พบว่าความสามารถในการกรองของแต่ละวัสดุเมื่อเทียบกับหน้ากากทางการแพทย์แล้วไม่ได้แตกต่างกันเท่าไรนัก

ความสำคัญของเรื่องนี้คือ ขอให้ใช้หน้ากากที่ฟิตกับใบหน้าเรา ไม่หลวมโครก ไม่มีช่องว่าง และหน้ากากผ้าทำเองนั้นขอให้ทำแบบหลายชั้น

หากเราเช็คเรื่องจำนวนชั้นของหน้ากาก และความฟิตกับใบหน้า เราก็สามารถใช้หน้ากากผ้าได้ด้วยความมั่นใจขึ้นว่าใช้แล้วได้ประโยชน์ ทำเองก็ได้ ราคาก็ไม่แพง หมดปัญหาการขาดแคลนหน้ากากในยามที่โรคระบาดยังมีอยู่ในสังคม

หน้าฝน...หน้ากากอาจเปียกชื้น ควรมีสำรองไว้ใช้มากกว่าหนึ่งอัน สลับกันไป ก่อนใช้โปรดเช็คให้ดีว่าหน้ากากแห้ง จะได้ไม่มีปัญหาเชื้อราเกาะสะสมที่หน้ากากครับ

#โรคติดต่อจะไม่ติดต่อถ้าเราไม่ติดต่อกัน

#WorkfromHome

#NewNormal_NewMe

#ใส่หน้ากากเสมอล้างมือบ่อยๆอยู่ห่างจากคนอื่นๆ

ประเทศไทยต้องทำได้ครับ...

สู้ๆ นะครับทุกคน

โดย รศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์
คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

อ้างอิง
1. Konda A et al. Aerosol Filtration Efficiency of Common Fabrics Used in Respiratory Cloth Masks. ACS Nano. 2020 May 26;14(5):6339-6347. doi:10.1021/acsnano.0c03252. Epub 2020 Apr 24.
2. K. A. Prather et al., Science 10.1126/science.abc6197 (2020).