ความเก๋า เป็นสิ่งที่มองข้ามไม่ได้

"...ในการแข่งขันรอบแบ่งกลุ่ม ทีมชาติสหรัฐฯ ชนะทีมในกลุ่มแบบหืดแทบจับ เล่นกันแบบตัวใครตัวมัน ไม่เป็นทีมเวิร์ค ใช้ความสามารถและทักษะเฉพาะตัวเป็นตัวตั้ง แต่อาศัยความเก๋า และรูปร่างที่สูงใหญ่เบียดเอาชนะคู่ต่อสู้ไปได้ ทำให้เกิดคำถามว่า พวกเขาจะสามารถหยิบเหรียญทองได้หรือไม่ จนเข้ามาถึงรอบรองชนะเลิศที่ต้องแข่งกับทีมชาติเซอร์เบีย ทีมอันดับหนึ่งของยุโรป ปรากฏว่าสหรัฐฯ ถูกทิ้งห่างถึง 17 คะแนนในช่วงสามควอเตอร์ และเหลือการแข่งขันอีกเพียง 10 นาที ในควอเตอร์สุดท้าย แต่ปาฏิหาริย์มีจริง สหรัฐฯ สามารถเบียดชนะได้ 95-91 ในวินาทีสุดท้าย กรุยทางเข้าสู่รอบชิงชนะเลิศไปพบกับฝรั่งเศส และสามารถชนะเจ้าภาพอย่างง่ายดาย จนคว้าเหรียญทองได้สำเร็จ ถือเป็นการคว้าแชมป์โอลิมปิก 5 สมัยติดต่อกัน..."

หากกล่าวถึงกีฬาบาสเกตบอล ชาติที่คลั่งไคล้กีฬานี้มากที่สุดคงหนีไม่พ้นประเทศสหรัฐอเมริกา เพราะเป็นชาติที่ค้นคิดกีฬาประเภทนี้เมื่อ 134 ปีที่แล้ว ในปี ค.ศ. 1891 โดยเจมส์ ไนสมิท (James Naismith) ครูสอนวิชาพละ ในเมืองสปริงฟิลด์ รัฐแมสซาชูเซตส์ ที่ต้องการให้ลูกศิษย์ได้เล่นกีฬาในร่มในช่วงฤดูหนาว จึงนำเอาตะกร้าใส่ผลไม้มาตอกตะปูเข้ากับผนังโรงยิมทั้งสองข้าง และแบ่งลูกศิษย์ออกเป็น 2 ทีม เดาะลูกบอลบนพื้นและส่งต่อกันไป เพื่อโยนลูกบอลให้เข้าไปในตะกร้า ในช่วงการเล่นใหม่ ๆ เมื่อลูกลงไปในตะกร้า ผู้เล่นต้องปีนบันไดขึ้นไปเก็บลูกบอลกลับมาเล่นต่อ แต่ภายหลังมีการเจาะก้นตะกร้าเพื่อให้ลูกบอลร่วงลงมาได้ ก่อนจะมีการตั้งกฎกติกา จนเป็นกีฬาที่ได้รับความนิยมอย่างรวดเร็ว มีสนามบาสเกตบอลในทุกซอกมุมเมืองของสหรัฐฯ จัดให้มีการแข่งขันทั้งในระดับโรงเรียนมัธยม มหาวิทยาลัย กลายเป็นกีฬาอาชีพ มีนักกีฬาบาสเกตบอลที่โด่งดังเป็นที่รู้จักกันทั่วโลกมากมาย เช่น ไมเคิล จอร์แดน เมจิก จอห์นสัน และเลอบรอน เจมส์ เป็นต้น

ด้วยเป็นชาติต้นตำรับกีฬาบาสเกตบอล จึงเป็นที่คาดหวังของชาวอเมริกัน ว่าทีมชาติสหรัฐฯ จะต้องคว้าเหรียญทองทุกครั้งที่เข้าร่วมแข่งขันกีฬาโอลิมปิก คล้ายกับกีฬาตะกร้อและมวยไทยที่เราคาดหวังว่าทีมชาติไทยจะต้องเป็นเลิศเช่นกัน ซึ่งทีมชาติสหรัฐฯ ไม่ได้ทำให้แฟน ๆ ผิดหวัง เพราะสามารถคว้าเหรียญทองได้ถึง 17 ครั้งจาก 20 ครั้งที่ร่วมแข่งขัน และเมื่อมีการอนุญาตให้นักบาสเกตบอลอาชีพเข้าร่วมเล่นในนามทีมชาติได้ ในการแข่งขันตั้งแต่ปี ค.ศ. 1992 ที่บาร์เซโลนา เป็นเจ้าภาพ ไมเคิล จอร์แดน ได้ออกมาให้คำมั่นสัญญาว่า “หากคนอื่นตอบรับเข้าร่วม ผมก็ยินดีที่จะเป็นหนึ่งในทีมชาติเช่นเดียวกัน” ทำให้ทีมชาติสหรัฐฯ สามารถรวมขุนพลนักบาสเกตบอลที่ดีที่สุดในโลก ถือเป็นทีมในฝัน (Dream Team) เข้าร่วมแข่งขัน จากนั้นมาไม่มีชาติใดสามารถหยุดยั้งพวกเขาได้เอาชนะคู่แข่งแบบเหนือชั้น แต้มทิ้งห่าง แบบคนดูในสนามทราบผลตั้งแต่ 5 นาทีแรกของการแข่งขันแล้ว หลังจากนั้น สหรัฐฯ สามารถคว้าแชมป์มาทุกครั้ง ยกเว้นในปี ค.ศ. 2002 ที่กรุงเอเธนส์เป็นเจ้าภาพได้เพียงอันดับ 3 เพราะนักบาสเกตบอลตัวเก่งต่างปฏิเสธเข้าร่วมแข่งขัน เกรงเรื่องความปลอดภัยจากเหตุการณ์ 9/11 ที่เพิ่งเกิดขึ้นไม่นาน

ด้วยความคาดหวังเช่นนั้น การเตรียมทีมชาติสหรัฐฯ ให้มีความพร้อม จึงเป็นเรื่องที่มีความท้าทายมาก ตั้งแต่การแต่งตั้งโค้ชที่ได้รับการยอมรับ การคัดเลือกนักบาสเกตบอลเพียง 12 คน ที่ถือว่าดีที่สุด ในขณะที่มีเวลาฝึกซ้อมร่วมกันเพียงไม่กี่สัปดาห์ หลังจากจบการแข่งขันลีกอาชีพ

ในการเข้าร่วมการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกครั้งล่าสุดที่กรุงปารีสเมื่อเดือนสิงหาคมปีที่แล้ว การเลือกสตีฟ เคอร์ (Steve Kerr) มาเป็นโค้ช เป็นเรื่องที่ไม่สร้างความแปลกใจ เพราะเคอร์ถือเป็นโค้ชที่ดีที่สุดในช่วงเวลานี้ แต่เรื่องที่สร้างความประหลาดใจคือ เคอร์ยังเชื่อมั่นเลือกผู้เล่นอาวุโส 3 คนคือ เลอบรอน เจมส์ (LeBron James) สตีเฟน เคอร์รี (Stephen Curry) และเควิน ดูแรนท์ (Kevin Durant) เข้าร่วมทีม ทั้ง ๆ ที่อายุพวกเขาอยู่ปลายเลขสาม โดยเลือกผู้เล่นอายุน้อยเพียงไม่กี่คน ทำให้อายุเฉลี่ยของนักกีฬาทีมชาติชุดนี้สูงถึง 30 ปี 9 เดือน สร้างความกังขาให้กับแฟนชาวอเมริกัน ว่าจะสามารถต่อกรกับชาติอื่นได้หรือ เพราะนักกีฬาชาติอื่นส่วนใหญ่อายุเฉลี่ยไม่ถึง 25 ปี^1/

ในการแข่งขันรอบแบ่งกลุ่ม ทีมชาติสหรัฐฯ ชนะทีมในกลุ่มแบบหืดแทบจับ เล่นกันแบบตัวใครตัวมัน ไม่เป็นทีมเวิร์ค ใช้ความสามารถและทักษะเฉพาะตัวเป็นตัวตั้ง แต่อาศัยความเก๋า และรูปร่างที่สูงใหญ่เบียดเอาชนะคู่ต่อสู้ไปได้ ทำให้เกิดคำถามว่า พวกเขาจะสามารถหยิบเหรียญทองได้หรือไม่ จนเข้ามาถึงรอบรองชนะเลิศที่ต้องแข่งกับทีมชาติเซอร์เบีย ทีมอันดับหนึ่งของยุโรป ปรากฏว่าสหรัฐฯ ถูกทิ้งห่างถึง 17 คะแนนในช่วงสามควอเตอร์ และเหลือการแข่งขันอีกเพียง 10 นาที ในควอเตอร์สุดท้าย แต่ปาฏิหาริย์มีจริง สหรัฐฯ สามารถเบียดชนะได้ 95-91 ในวินาทีสุดท้าย กรุยทางเข้าสู่รอบชิงชนะเลิศไปพบกับฝรั่งเศส และสามารถชนะเจ้าภาพอย่างง่ายดาย จนคว้าเหรียญทองได้สำเร็จ ถือเป็นการคว้าแชมป์โอลิมปิก 5 สมัยติดต่อกัน

ชัยชนะของทีมชาติสหรัฐฯ ในครั้งนี้สามารถถอดเป็นบทเรียนในการดำเนินชีวิตของเราได้หลายแง่มุม ประการแรกคือ ไม่ว่าเราจะเป็นนักกีฬาสุดยอดอัจฉริยะแค่ไหน แต่หากเราไม่เล่นกันเป็นทีม ได้ลูกก็พยายามเลี้ยงฝ่าผู้เล่นฝั่งตรงกันข้าม เชื่อมั่นว่าตนเองสามารถนำลูกลงห่วงได้ด้วยตัวคนเดียว ไม่ส่งลูกให้เพื่อนร่วมทีมทั้ง ๆ ที่ยืนว่างอยู่ ก็จะเหมือนกับการแข่งขันกับทีมเซอร์เบียในช่วงสามควอเตอร์ที่ถูกคู่แข่งสอนเชิง ประการที่สองคือการปรับตัว สร้างความคุ้นเคยกับกฎกติกา สภาพสนามและลูกบาสเกตบอลที่แตกต่างกับการแข่งขันในลีกอาชีพ ซึ่งผู้เล่นหลายคนต้องใช้เวลานานกว่าที่จะปรับตัวได้ และประการสุดท้ายคือ ความเก๋าของผู้เล่น ที่ใช้ทักษะและประสบการณ์ของพวกเขาในการเป็นแกนหลักของทีม แต่ละคนแสดงให้เห็นว่า เหตุใดรุ่นน้องจึงยังไม่สามารถมาแทนที่ได้ เลอบรอน เจมส์  ใช้ร่างกายที่ใหญ่บึกบึนฝ่าเข้าไปเอาลูกเข้าตาข่ายโดยที่ไม่มีใครหยุดยั้งได้  โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงเวลาสำคัญ เขาคือพี่ชายที่ผู้เล่นในทีมเคารพ และต้องถามถึงทางออกจากปัญหา เป็นแบบอย่างให้กับรุ่นน้อง ไม่เคยคิดจะยอมแพ้ ถอดใจ แต่กลับสู้ในทุกวินาที ในขณะที่เควิน ดูแรนท์แสดงให้เห็นว่าความสูง 210 เซ็นติเมตร สามารถทำให้ได้เปรียบได้อย่างไร ด้วยการยิงกระโดดแบบพลิกกลับ ทำให้คู่แข่งไม่ทันได้กระพริบตา และไม่ทันตั้งตัวป้องกัน

อย่างไรก็ตาม ผู้เล่นที่ถือว่าช่วยพลิกสถานการณ์ทำให้ทีมสหรัฐฯ คว้าชัยชนะได้คือ สตีเฟน เคอร์รี เพราะเขาสามารถชู้ตทำคะแนน 3 แต้มจากวงข้างนอก ในควอเตอร์ที่สี่ของสองเกมสุดท้ายได้อย่างแม่นยำ เคอร์รีเป็นคนรูปร่างเปราะบาง จึงอาศัยความแม่นยำในการชู้ตให้เป็นจุดเด่นของเขา ซึ่งไม่ได้เกิดจากพรสวรรค์ แต่เกิดจากการฝึกฝน มุมานะฝึกซ้อมตั้งแต่เด็ก เคอร์รีฝึกซ้อมชู้ตลูกจากระยะไกลเป็นร้อย ๆ ครั้งในแต่ละวัน

แม้ว่าทั้งสามอาจจะไม่ได้ร่วมเล่นทีมชาติสหรัฐฯ ในการแข่งขันโอลิมปิกในครั้งต่อไป แต่พวกเขาได้ทิ้งบทเรียนสำคัญให้กับรุ่นน้องถึงการต้องปรับตัว ไม่ท้อถอย พร้อมการเล่นเป็นทีม มีความไว้เนื้อเชื่อใจกัน ถือเป็นหัวใจสู่ความสำเร็จไม่เพียงการเล่นกีฬาบาสเกตบอล แต่รวมถึงการดำเนินชีวิตในแต่ละวัน

รณดล นุ่มนนท์
10 มีนาคม 2568

แหล่งที่มา:

1/ Dave Deckard@DaveDeckard, What We Learned from the US Men’s Olympics Basketball Team: A gold medal isn’t all we can take away from Paris, Blazers Mailbag,
Aug 15, 2024, 9:46 a.m. PDT
https://www.blazersedge.com/2024/8/15/24220365/us-olympics-basketball-team-2024-steph-curry-lebron-james-kevin-durant-gold-medal