เหตุไฉนศาลจึงตัดสินให้บริษัทบุหรี่เสียค่าปรับต่ำมาก เมื่อเทียบกับมูลค่าความเสียหายจากการเลี่ยงภาษีที่รัฐควรจัดเก็บได้หลายหมื่นล้านบาทที่ปรากฏเป็นข่าวในตอนแรก
ข่าวศาลสั่งปรับฟิลลิปมอร์ริส 1,200 ล้านบาทเมื่อปลายเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา ถือเป็นเรื่องน่ายินดีที่ฝ่ายบริหารไม่แทรกแซงกระบวนการยุติธรรมของไทย และแสดงให้เห็นว่า บริษัทบุหรี่มีการสำแดงเท็จในการนำเข้าสินค้าเพื่อเลี่ยงภาษี
คดีนี้ยืดเยื้อมายาวนานและคงจะเป็นมหากาพย์ต่อไป เพราะบริษัทบุหรี่ให้ข่าวทันทีว่า จะอุทธรณ์เนื่องจากเห็นว่า ไม่สอดคล้องกับที่องค์การการค้าโลกตัดสินว่าประเทศไทยดำเนินการขัดต่อกฎหมาย WTO ที่เกี่ยวกับการละเมิดกฎหมายศุลกากร ถึงแม้นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรีฝ่ายกฎหมายจะกล่าวว่า คดีฟิลลิป มอร์ริสเมื่อสำแดงเท็จเป็นความผิดติดคุก แต่เมื่อนำเงินไปจ่ายเสียตามที่ควรจะต้องจ่ายจริง ก็จบคดีอาญา
เรื่องนี้มีประเด็นน่าสนใจว่า เหตุไฉนศาลจึงตัดสินให้บริษัทบุหรี่เสียค่าปรับต่ำมาก เมื่อเทียบกับมูลค่าความเสียหายจากการเลี่ยงภาษีที่รัฐควรจัดเก็บได้หลายหมื่นล้านบาทที่ปรากฏเป็นข่าวในตอนแรก
นายแพทย์หทัย ชิตานนท์ ประธานสถาบันส่งเสริมสุขภาพไทย (สสท.) มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ และประธานรัฐภาคีกรอบอนุสัญญาว่าด้วยการควบคุมยาสูบ ขององค์การอนามัยโลก (2550 – 2551) กล่าวถึงข่าวนี้ เป็นเรื่องขัดข้องใจมากในหมู่นักวิชาการที่สนใจศึกษาติดตามเรื่องนี้ “คดีนี้มีความเป็นไปเป็นมาแบบไม่ธรรมดา ยืดเยื้อกันอยู่นานในขั้นตอนของอัยการ สถาบันส่งเสริมสุขภาพไทยเห็นว่า เรื่องติดขัดอยู่นาน เกรงว่าจะหมดอายุความเสียก่อน จึงออกมาแถลงข่าวต่อสื่อมวลชนเมื่อเดือนสิงหาคม 2558 ในที่สุดสำนักงานอัยการสูงสุดก็ยื่นฟ้องเมื่อเดือนมกราคม 2559
“เมื่อต้นปีนี้ยังมีข่าวรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ (นายดอน ปรมัตถ์วินัย) มีหนังสือถึง ฯพณฯ นายกรัฐมนตรีผ่านรองนายกรัฐมนตรี (นายวิษณุ เครืองาม) ให้พิจารณายุติคดี แต่ภาคประชาสังคม รวมทั้ง สสท. คัดค้านเพราะบุหรี่เป็นเรื่องที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคนไทยทั้งประเทศ ตอนที่เราแถลงข่าวนั้น DSI ศึกษาพบว่า มีการเลี่ยงภาษีกว่า 68,000 ล้านบาท ต่อมาก็มีข่าวว่า อัยการสั่งฟ้องประมาณ 20,000 ล้านบาท ก็เป็นที่ข้องใจว่าตัวเลขนี้มาจากไหน และเมื่อศาลตัดสินให้ฟิลลิป มอร์ริสจ่ายค่าปรับเพียง 1,200 ล้านบาท จึงขัดข้องใจอย่างมาก และเกิดคำถามในหมู่นักวิชาการว่า ตัวเลขค่าปรับที่ลดเหลือแค่นี้มีที่มาที่ไปอย่างไร”
“ท่านนายกฯ ของเราได้ทำงานให้เกิดประโยชน์แก่ชาติบ้านเมืองมาหลายเรื่องแล้ว รวมทั้งการออก พ.ร.บ. ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2560 เพื่อช่วยเด็กและเยาวชนไทยให้พ้นภัยบุหรี่ ท่านช่วยผลักดันจนสำเร็จหลังจากมีการต่อสู้ยืดเยื้อมาหลายปี ชื่อของท่านถูกบันทึกไว้ในหน้าประวัติศาสตร์การควบคุมยาสูบของไทยแล้วว่ าได้มีการออกกฎหมายนี้ในสมัยที่ท่านเป็นนายกรัฐมนตรี อย่างไรก็ตาม ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาก็มีข้อมูลให้เห็นว่า รัฐบาลของท่านมีการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายต่าง ๆ ที่เอื้อประโยชน์ให้บริษัทบุหรี่ต่างชาติอย่างมาก ซึ่งขัดกับข้อชี้แนะขององค์การอนามัยโลกและธนาคารโลกที่สนับสนุนให้ทุกประเทศควบคุมการบริโภคยาสูบอย่างจริงจัง จึงขอให้ท่านได้โปรดพิจารณาเรื่องนี้อย่างรอบคอบและโปรดดำเนินการแก้ไขให้เกิดประโยชน์แก่ประเทศชาติโดยรวม” นายแพทย์หทัย กล่าว
ข่าวที่เกี่ยวข้อง:
ไทยแพ้คดีภาษีบุหรี่นำเข้า ระบุฟ้องฟิลลิป มอร์ริส ขัด WTO
อสส.ฟ้อง ‘ฟิลลิป มอร์ริส’ ศาลนัดพร้อม25เม.ย.-ผิดจริงปรับ 8 หมื่นล.
ย้อนไทม์ไลน์ 9 ปี มหากาพย์ ‘คดีฟิลลิป มอร์ริส’ เลี่ยงภาษีบุหรี่
ฟิลลิป มอร์ริส' รายงานตัว อสส.-วอน รบ.ให้ความเป็นธรรม คดีเลี่ยงภาษีบุหรี่
พท.จี้ 'บิ๊กตู่' เร่งคดีฟิลลิปมอร์ริสเลี่ยงภาษี
ผลงานชิ้นโบว์แดง สถาบันส่งเสริมสุขภาพไทยจี้บิ๊กตู่จัดการบ.บุหรี่นอก เลี่ยงภาษี 6.8 หมื่นล.
