จากอาบอบนวดวิคตอเรีย-ลันลาเบล กับขบวนการค้ามนุษย์รูปแบบใหม่

กรณีลันลาเบล นี่คือการค้ามนุษย์ รูปแบบหนึ่งที่ประเทศไทยไม่พูดกันเลย ซึ่งลันลาเบล ถูกหลอกมา มีการแสวงหาผลประโยชน์ บังคับขืนใจ เข้าองค์ประกอบทุกอย่าง แต่กระบวนการคุ้มครองเหยื่อการค้ามนุษย์ของไทยกลับไปไม่ถึง เพราะติดกับคำบางคำ เพื่อนำไปสู่การไม่ใช่การค้ามนุษย์ตลอดเวลา

tier26

เมื่อเร็วๆ นี้ คณะทำงานเครือข่ายองค์กรผู้หญิงและเด็ก และเครือข่ายปฏิบัติการต่อต้านการค้ามนุษย์ (Anti-Human Trafficking Network : ATN) จำนวน 13 เครือข่าย แถลงข่าวหัวข้อผู้ทรงอิทธิพลทางการเงินในคดีค้ามนุษย์ ณ สำนักกลางนักเรียนคริสเตียน ถนนพญาไท

ตอนหนึ่งในเวที นายสุรพงษ์ กองจันทึก ประธานมูลนิธิผสานวัฒนธรรม และอดีตประธานคณะอนุกรรมการสิทธิมนุษยชนด้านชนชาติ ผู้ไร้สัญชาติ แรงงานข้ามชาติและผู้พลัดถิ่น ให้มุมมองต่อเรื่องของการค้ามนุษย์ว่า เป็นเรื่องใหญ่ของโลก และของประเทศไทย กรณีเมื่อวันที่ 12 มกราคม 2561 มีการบุกทลายสถานบริการอาบอบนวด ‘วิคตอเรีย ซีเครท’ เลขที่ 555 ซอยศูนย์วิจัย 4 ถนนพระราม 9 แขวงบางกะปิ เขตห้วยขวาง กทม. พบเหยื่อการค้ามนุษย์ 113 คน ถือเป็นการพบเหยื่อการค้ามนุษย์ที่ใหญ่ที่สุด

"แต่ใหญ่ขนาดนี้ สำคัญขนาดนี้ แต่ผลปรากฎว่า ไม่พบการค้ามนุษย์เลย เราจะตอบสังคมโลกได้อย่างไร ในเมื่อสถานอาบอบนวด หรือที่เรียกว่า ซ่อง เรายังทำอะไรไม่ได้"

อดีตประธานคณะอนุกรรมการสิทธิมนุษยชนฯ กล่าวถึงข้อสังเกตกรณีอาบอบนวดวิคตอเรีย ว่า มีเด็กอายุ 13 ปี แต่ในกระบวนการยุติธรรมกลับไปดูว่า ผู้ประกอบการไม่รู้ว่า เด็กอายุ 13 ปี

"ผมมองว่า จริงๆ ผู้ประกอบการรู้ และรู้อยู่เต็มอก เพราะเด็กอายุยิ่งน้อยราคาดี เป็นสินค้าพรีเมี่ยม"

นายสุรพงษ์ ชี้ว่า เรามีผู้ประกอบการ จากกรณีวิคตอเรีย ไม่กระทำความผิดฐานการค้ามนุษย์เลย และตอนนี้ก็ยังไม่สามารถเล่นงานได้ และท่าทีจะหลุดจากคดีด้วย ถามว่า เป็นไปได้อย่างไร ข่าวดังขนาดนี้เป็นข่าวไปทั่วโลก มีเด็กอยู่ในการดูแลอย่างน้อย 113 คน แต่เจ้าของกำลังหลุดจากคดี ไม่มีการฟ้องด้วย

ทั้งนี้ คดีอาบอบนวดวิคตอเรีย ยังไม่มีการพูดถึงเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง เหยื่อค้ามนุษย์ 113 คน แน่นอนว่า ไม่ได้มาลอยๆ มีทั้งตำรวจ นักการเมือง ข้าราชการเข้าไปเกี่ยวข้อง แต่ทางคดีกลับไม่มีการเอ่ยถึงคนเหล่านี้และไม่พยายามโยงให้ไปถึงขบวนการเหล่านี้เลย

"ทั้งหมดทำให้ขบวนการเครือข่ายการค้ามนุษย์ในประเทศไทยยังอยู่สุขสบายกันดีทุกคน" นายสุรพงษ์ กล่าว และเห็นว่า ประเทศไทยมีหน่วยงาน มีองค์กรกลางจำนวนมาก ที่ดำเนินการเรื่องเหล่านี้ และมีกรณีตัวอย่างจำนวนมากที่สามารถจัดการเรื่องการค้ามนุษย์ได้อย่างชัดเจน แต่สิ่งที่เราทำตลอดมาช่วงปีกว่า คือ วิคตอเรีย ไม่มีการค้ามนุษย์ ไม่สามารถโยงถึงใครได้เลย ทั้งเหยื่อ เจ้าของ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และเครือข่าย

"เราหวังประเทศไทยจะมีภาพลักษณ์เรื่องการค้ามนุษย์ที่ดีขึ้น จาก Tier 2 ขึ้นไปถึง Tier 1 สิ่งที่เป็นภาพลักษณ์ที่ดีของประเทศคือการจัดการค้ามนุษย์อาบอบนวดวิคตอเรีย ให้ได้ ผมเชื่อว่า การถูกจัดอันดับของประเทศไทยจะดีขึ้น แต่หากยังเดินไปอย่างปัจจุบัน เจอแล้ว เจอรายใหญ่ด้วย มีจำนวนมาก แล้วยังสามารถจัดการได้ หรือจัดการได้ แต่บอกไม่ใช่การค้ามนุษย์ เราเป็นห่วงสังคมไทย ห่วงภาพลักษณ์ของประเทศไทยที่จะตกต่ำลง"

นายสุรพงษ์ กล่าวถึงสังคมไทยเปลี่ยนไปมาก ขบวนการค้ามนุษย์เหล่านี้อาจมีผลประโยชน์ร้อยล้านพันล้าน แต่ผลเสียกับสังคมไทย ประเมินค่าไม่ได้เลย ขณะที่วิคตอเรีย ชัดๆ คือ ซ่อง เรายังไม่สามารถจัดการได้

"วันนี้ขบวนการค้ามนุษย์พัฒนาไปไกล จากเดิม เรียกว่า ซ่อง มาเป็นอาบอบนวด เป็นคาราโอเกะ เป็นร้านอาหาร เป็นสปา ทุกวันนี้ไปไกลกว่านั้น เป็นคอนโดฯ อยู่ในงานปาร์ตี้ สังสรรค์ งานเลี้ยง และอยู่ในออนไลน์"

อดีตประธานคณะอนุกรรมการสิทธิมนุษยชนฯ ระบุถึงพัฒนาการของเหยื่อการค้ามนุษย์ จากเดิมเรียกกันว่า โสเภณี หมอนวด พัฒนาเป็นโคโยตี้ นั่งดริ้ง เพื่อนเที่ยว พนักงานต้อนรับ พีอาร์ งานกลางคืน พริตี้ เอนเตอร์เทนเนอร์

"จะเห็นว่า ขบวนการค้ามนุษย์พัฒนาไปไกลมาก นอกจากเรื่องเพศสัมพันธ์แล้ว ยังถูกบังคับให้ทำการเพื่อแสวงผลประโยชน์ของกลุ่ม หรือคนในรูปแบบต่างๆ กัน บังคับให้มีเพศสัมพันธ์ การบังคับให้ดื่มสุรา เสพยา เสียตัว เสียทรัพย์สิน ถูกทรมาน ถูกถ่ายคลิป"

ช่วงท้าย นายสุรพงษ์ ย้ำชัดว่า กรณีลันลาเบล อายุ 25 ปี นางแบบและพริตตี้ นี่คือการค้ามนุษย์ รูปแบบหนึ่งที่ประเทศไทยไม่พูดกันเลย ซึ่งลันลาเบล ถูกหลอกมา มีการแสวงหาผลประโยชน์ บังคับขืนใจ เข้าองค์ประกอบทุกอย่าง แต่กระบวนการคุ้มครองเหยื่อการค้ามนุษย์ของไทยกลับไปไม่ถึง เพราะติดกับคำบางคำ เพื่อนำไปสู่การไม่ใช่การค้ามนุษย์ตลอดเวลา จนคนเหล่านี้ตกเป็นเหยื่อเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ

จากกรณีอาบอบนวดวิคตอเรีย นำไปสู่คนจากประเทศเพื่อนบ้านเรา พม่า จีน ลาว เวียดนาม ตอนนี้เหยื่อการค้ามนุษย์ไม่ใช่คนอื่นไกลแล้ว แต่คือคนใกล้เรา นักศึกษา คนทำงานตามบ้าน ทำงานบริษัท ทุกคนเป็นเหยื่อได้ทั้งนั้น แต่กระบวนการคุ้มครองเหยื่อการค้ามนุษย์ไม่มีเลย

อาบอบนวดวิคตอเรีย ถึงกรณีลันลาเบลจะเห็นว่า สังคมไทยละเลยเรื่องเหล่านี้ จึงขอเรียกร้องให้นายกรัฐมนตรี และฝ่ายที่เกี่ยวข้องกลับมามองเรื่องการค้ามนุษย์เสียใหม่ กลับมามองสังคมใหม่ กลับมามองกระบวนการยุติธรรมใหม่ ให้มองอย่างเข้าใจว่า การค้ามนุษย์คืออะไร การดูถูกเหยียดหยามคนจนนำไปสู่คนจนนำสู่การเสียชีวิต เราต้องดูคนทุกคนให้รอดพ้นจากการค้ามนุษย์