แอมเนสตี้แถลงกรณีการลงโทษจำคุก 87 ปีในความผิดฐานหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ

แอมเนสตี้แถลงกรณีการลงโทษจำคุก 87 ปีในความผิดฐานหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ การลงโทษจำคุก ในความผิดฐานหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ เป็นอัตราโทษสูงสุดที่เคยมีมาในประเทศไทย

......................................

สำนักข่าวอิศรา รายงานในกรณี แอมเนสตี้แถลงกรณีการลงโทษจำคุก 87 ปีในความผิดฐานหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ สืบเนื่องจากการที่ศาลไทยสั่งลงโทษจำคุกสูงถึง 87 ปี ต่ออัญชัญ ปรีเลิศ หลังพบว่ามีความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และ พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์

ยามินี มิชรา ผู้อำนวยการภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล กล่าวว่าคดีที่น่าตกใจเช่นนี้ นับเป็นการโจมตีอย่างร้ายแรงอีกครั้งต่อพื้นที่ของสิทธิในเสรีภาพการแสดงออก ที่กำลังหดหายไปในประเทศไทย

“จำนวนบุคคลที่ถูกดำเนินคดีซึ่งเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว รวมทั้งที่ถูกควบคุมตัวตามกฎหมายหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ สะท้อนให้เห็นความพยายามอย่างไม่หยุดยั้งของทางการไทยที่จะปิดปากผู้เห็นต่าง บทลงโทษที่รุนแรงอย่างมากในวันนี้ เป็นสิ่งที่ยืนยันข้อเท็จจริงดังกล่าว และแสดงให้เห็นว่ากฎหมายนี้ไม่สอดคล้องกับกฎหมายสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ

“การหมิ่นประมาทไม่ควรนำไปสู่การลงโทษอาญาอยู่แล้ว ไม่ต้องพูดถึงว่าเป็นการจำคุกเป็นเวลานานมาก ดังเช่นคำตัดสินในวันนี้

“อัญชัญได้รับการปฏิบัติที่เลวร้ายตั้งแต่ถูกจับกุมเมื่อปี 2558 รวมทั้งการถูกควบคุมตัวระหว่างรอการพิจารณาเป็นเวลาหลายปี โดยในบางช่วงมีการห้ามไม่ให้ติดต่อกับโลกภายนอกด้วย

“ลักษณะการกำหนดโทษยังเป็นสิ่งที่น่าตกใจ เนื่องจากทางการพยายามลงโทษให้หนักสุด โดยการคูณจำนวนกรรมของการกระทำความผิดกับโทษจำคุกแต่ละกรรม ส่งสัญญาณชัดเจนว่าเป็นการป้องปราม ข่มขู่ผู้ใช้อินเตอร์เน็ต 50 ล้านคนในประเทศไทย

“ทางการไทยต้องยุติการปราบปรามผู้แสดงความเห็นต่างอย่างสงบ รัฐบาลต้องยกเลิกหรือแก้ไขเนื้อหาสาระสำคัญของกฎหมายที่จำกัดสิทธิในเสรีภาพการแสดงออก ทั้งในชีวิตจริงและในพื้นที่ออนไลน์ รวมทั้งความผิดฐานหมิ่นพระบรมเดชานุภาพและพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ที่ใช้ในการตัดสินวันนี้”

ข้อมูลพื้นฐาน

อัญชัญ ปรีเลิศ อายุ 63 ปี ผู้ขายอาหารและอดีตข้าราชการ ถูกลงโทษในความผิด 29 กรรม ฐาน “หมิ่นพระบรมเดชานุภาพ” ตามมาตรา 112 ของประมวลกฎหมายอาญา และพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดทางคอมพิวเตอร์ของไทย เธอถูกจับเมื่อเดือนม.ค. 2558 และถูกควบคุมตัวเป็นเวลาสี่ปี จนกระทั่งเดือนพ.ย. 2561 จึงได้รับการประกันตัวออกมา

ในช่วงแรก อัญชัญถูกควบคุมตัวโดยไม่ให้ติดต่อกับโลกภายนอกในค่ายทหารเป็นเวลาห้าวัน ก่อนจะถูกส่งตัวไปคุมขังในสถานที่ควบคุมตัว และถูกปฏิเสธคำขอประกันตัวมาตลอด

ศาลเห็นว่าอัญชัญมีความผิดฐานแชร์และอัพโหลดคลิปวีดิโอผ่านโซเชียลมีเดีย เป็นคลิปรายการพูดทางออนไลน์ ซึ่งถูกกล่าวหาว่ามีข้อความหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ

อัญชัญรับสารภาพตามข้อกล่าวหา และได้รับโทษจำคุกกรรมละสามปี สำหรับความผิดฐานหมิ่นพระบรมเดชานุภาพทั้ง 29 กรรม หรือรวมกัน 87 ปี นับเป็นบทลงโทษรุนแรงสุดตามมาตรา 112 จนถึงปัจจุบัน ศาลได้ลดโทษให้กึ่งหนึ่งเหลือ 43ปี ครึ่ง เนื่องจากคำให้การรับสารภาพของอัญชัญ มาตรา 112 ของประมวลกฎหมายอาญากำหนดระวางโทษจำคุกระหว่าง 3-15 ปี

ท่ามกลางการประท้วงอย่างสงบที่เพิ่มขึ้นตลอดทั้งปี 2563 ทางการไทยได้เริ่มกลับมาใช้ข้อหาหมิ่นพระบรมเดชานุภาพเมื่อเดือนพ.ย.ในปีที่แล้ว หลังจากไม่มีการแจ้งข้อหาตามกฎหมายนี้มาตั้งแต่เดือนมี.ค. 2561

มีบุคคลกว่า 220 คนรวมทั้งเยาวชน ที่ถูกดำเนินคดีอาญาจากการเข้าร่วมการชุมนุมประท้วงอย่างสงบตลอดทั้งปี 2563 โดยในจำนวนนี้ มีอยู่หลายสิบคนที่ถูกดำเนินคดีในข้อหายุยงปลุกปั่นและหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ

ประเทศไทยเป็นรัฐภาคีของกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง (ICCPR) ซึ่งคุ้มครองสิทธิที่จะมีเสรีภาพด้านการแสดงออก ตามข้อ 19 ของกติกา คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติซึ่งเป็นหน่วยงานตามสนธิสัญญา และรับผิดชอบการตีความกติกา ICCPR ได้กล่าวว่า “การจำคุกไม่ควรเป็นการลงโทษที่เหมาะสม” ของความผิดเกี่ยวกับการหมิ่นประมาท รวมทั้งความผิดฐานหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ