ไบโอไทยเตือน รบ.ไทยปมพืชแก้ไขยีน หวั่นกระทบความมั่นคงทางอาหาร-เกษตรกรรายย่อย

ไบโอไทยเตือนรัฐบาลอย่าตกหลุมพรางกรณีพืชแก้ไขยีน ชี้รัฐสภายุโรปมี 5 เงื่อนไขเข้มกำกับ ปกป้องความมั่นคงและอธิปไตยทางอาหาร

สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) รายงานว่า ไบโอไทย มูลนิธิชีววิถี องค์กรไม่แสวงหากำไรด้านความหลากหลายทางชีวภาพ เกษตรกรรมเชิงนิเวศ และความมั่นคงทางอาหาร ได้เผยแพร่ข้อมูลเตือนถึงรัฐบาลถึงเรื่องพืชดัดแปลงยีนและ GMO เนื่องจากจะส่งผลกระทบต่อความมั่นคงและอธิปไตยทางอาหาร และความอยู่รอดของเกษตรกรรายย่อยทั้งหมด

มีรายละเอียดดังนี้

ตามที่รัฐสภายุโรปได้ลงมติผ่อนปรนเกี่ยวกับการควบคุมพืชแก้ไขยีน (new genomic techniques-NGTs) หรือ พืชที่ผ่านกระบวนการปรับปรุงพันธุ์โดยเทคโนโลยี gene editing ด้วยคะแนนเสียง 307 ต่อ 263 เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2567 ที่ผ่านมานั้น ไม่ใช่เป็นการเซ็นเช็คเปล่าแก่การปรับปรุงพันธุ์ด้วยวิธีการดังกล่าวแต่ประการใด

กล่าวคือ เป็นการผ่อนปรนพร้อมเงื่อนไข 5 เรื่องใหญ่สำคัญดังนี้

1. พืชแก้ไขยีนมีบางประเภท ที่เรียกว่า 'NGT1' เท่านั้นที่จะได้รับการยกเว้นจากข้อกำหนดของกฎหมาย GMO ของสหภาพยุโรป ในขณะที่พืช 'NGT2' ยังคงต้องปฏิบัติตามข้อกำหนดที่เข้มงวดต่อไป

2. รัฐสภายุโรปเห็นพ้องว่า ผลิตภัณฑ์จากพืชแก้ไขยีนต้องมีการบังคับติดฉลากทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็น NGT1 หรือ NGT2

3. พืชแก้ไขยีนและผลิตภัณฑ์จากพืชดังกล่าวต้องมีข้อกำหนดกระบวนการตรวจสอบย้อนกลับและมีมาตราการป้องกันเพื่อให้แน่ใจว่าหากพบปัญหาเกิดขึ้นจะมีการเพิกถอนการอนุญาต ไปจนถึงการชดเชยเยียวยาความเสียหายที่จะเกิดขึ้น

4. รัฐสภายุโรปเห็นพ้องต้องกันว่าพืชแก้ไขยีนทั้งหมดยังคงถูกห้ามในการผลิตแบบเกษตรอินทรีย์

5. ห้ามการจดสิทธิบัตรพืช NGT

หน่วยงานของรัฐบาลในสหภาพยุโรป อย่างน้อย 2 องค์กรคือ (German Federal Agency for Nature Conservation (BfN) ของเยอรมนี และ Agence nationale de sécurité sanitaire de l'alimentation, de l'environnement et du travail (ANSES) ซึ่งดูแลเกี่ยวกับความปลอดภัยทางอาหารของฝรั่งเศส เห็นว่าการผ่อนปรนให้ NGT1 นั้น ขาดพื้นฐานทางวิทยาศาสตร์รองรับอย่างเพียงพอ (กล่าวคือต้องการให้มีการควบคุมพืชแก้ไขยีนต้องมีแนวปฏิบัติของพืช GMO ต่อไป)

แม้จะมีเงื่อนไขหลายประการสำหรับการผ่อนปรนพืชแก้ไขยีนดังกล่าว แต่เครือข่ายของเกษตรกรรายย่อยและยุโรป (European Coordination Via Campesina) ประณามว่าการลงมติดังกล่าวเป็นเป็นการละเลย "สิทธิของเกษตรกรและสิทธิพลเมือง" ในเรื่องเกษตรและอาหาร เป็นการ “ให้ความสำคัญกับข้อเรียกร้องของบริษัทเมล็ดพันธุ์ข้ามชาติมากกว่าสิทธิของประชากรยุโรป”

ไบโอไทยเห็นว่าเรื่องพืชดัดแปลงยีนและ GMO นั้นมีเส้นแบ่งใกล้กันมาก ต้องมีการศึกษาอย่างรอบคอบก่อนจะตัดสินใจว่าจะมีการผ่อนปรนสำหรับ NGTs อีกทั้งต้องรู้ทันการสอดไส้ GMO แบบเนียนๆเพื่อหลบเลี่ยงกฎหมาย

กระทรวงเกษตรและรัฐบาลไทยจำเป็นต้องรอบคอบและระมัดระวังเป็นอย่างสูง เพราะการตัดสินใจใดๆเกี่ยวกับเรื่องนี้จะส่งผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อความมั่นคงและอธิปไตยทางอาหาร และความอยู่รอดของเกษตรกรรายย่อยทั้งหมด

อ้างอิง:

• https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20240202IPR17320/new-genomic-techniques-meps-back-rules-to-support-green-transition-of-farmers
• https://www.thansettakij.com/business/trade-agriculture/587950
• https://www.arc2020.eu/parliament-greenlights-plans-to-loosen-eu-rules-on-new-gmos-but-with-key-conditions/