ส่องคดีทุจริตโลก: สารพัดปัญหาสิทธิคนงานเย็บเสื้อบอลโลก 2022 ค่าแรงต่ำสุดแค่วันละ 80 บ.

jerttt

มีรายงานกรณีของแรงงานจำนวนกว่า 7,800 คนในโรงงานของบริษัทชื่อว่า Pou Chen Group ซึ่งโรงงานนั้นตั้งอยู่ในนครย่างกุ้ง ประเทศเมียมมา และโรงงานนี้ยังเป็นโรงงานที่ผลิตรองเท้าฟุตบอลให้กับบริษัทอาดิดาส แต่ปรากฏว่าแรงงานเหล่านี้กลับได้เงินค่าจ้างต่อวันแต่เพียงวันละ 4,800 จ๊าต หรือประมาณ 80 บาทเท่านั้น

ส่องคดีทุจริตโลก สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) ในสัปดาห์นี้ขอนำเสนอประเด็นเรื่องการละเมิดสิทธิแรงงานในกลุ่มคนงานที่ตัดเย็บเสื้อนักฟุตบอลมหกรรมกีฬาฟุตบอลโลก 2022 ที่กำลังจัดแข่งขัน ณ เวลานี้

โดยสำนักข่าวนิวยอร์กไทมส์ของสหรัฐอเมริกาได้รายงานว่าหลังจากที่มีการเริ่มการแข่งขันฟุตบอลโลก อีกสิ่งที่ขายดีก็คือเสื้อฟุตบอล ดังจะเห็นว่ามีแฟนๆใส่เสื้อฟุตบอลที่มีหลายราคาตั้งแต่ 90 จนถึง 150 ดอลลาร์สหรัฐฯ (3,124 บาท- 5,206 บาท) โดยบริษัทที่เป็นผู้ขายเสื้อเหล่านี้ก็คือบริษัทไนกี้และอาดิดาสที่เป็นผู้สนับสนุนชุดกีฬาอย่างเป็นทางการให้กับนักฟุตบอลในการแข่งขันในครั้งนี้ ซึ่งในส่วนของนักฟุตบอลนั้นมีรายงานว่าแต่ละคนนั้นใส่รองเท้ารุ่นใหม่ที่มีราคาขายปลีกอยู่ที่ประมาณ 200 ดอลลาร์สหรัฐฯ (6,942 บาท)

แต่คำถามสำคัญก็คือว่าผู้ที่มีส่วนในการผลิตเครื่องแต่งกายเหล่านี้ได้รับการจ่ายเงินหรือไม่

jersyyy

ชุดเสื้อฟุตบอลโลก 2022 ของบริษัทอาดิดาส

ทั้งนี้โรงงานในประเทศเมียนมาถือว่าเป็นหนึ่งในหลายโรงงานในภูมิภาคเอเชียใต้ที่มีคนงานตัดเย็บเสื้อผ้าจำนวนกว่า 40 ล้านคนต้องทำงานในโรงงานเหล่านี้ ด้วยสภาพการทำงานที่ทั้งเลวร้ายและค่าจ้างที่น้อยนิดมาอย่างยาวนาน และพอมาถึงปัญหาโรคระบาด ก็ทำให้สภาพแวดล้อมการทำงานของคนงานเหล่านี้ย่ำแย่ขึ้นไปอีก

ดังนั้นจึงเป็นที่เข้าใจได้เลยว่าหนึ่งในมหกรรมกีฬาที่ใหญ่ที่สุดในโลก ณ เวลานี้ ส่วนหนึ่งถูกแรงงานที่กำลังถูกทำร้ายและถูกลงโทษเมื่อพวกเขาออกมาเรียกร้องให้มีการปรับปรุงสภาพและสิทธิแรงงานของตัวเอง

โดยมีรายงานว่าในช่วงเดือน ต.ค.ที่ผ่านมา มีเหตุการณ์ที่คนงานในโรงงานในเมียนมาได้นัดหยุดงาน เพื่อเรียกร้องให้มีการขึ้นค่าแรงไปอยู่ที่ 3.78 ดอลลาร์สหรัฐฯหรือประมาณ 131 บาทต่อวัน แต่ปรากฏว่าผู้จัดการโรงงานหลายแห่งได้เรียกทหารมาที่โรงงานเพื่อควบคุมสถานการณ์ และในภายหลังก็ได้มีการไล่คนงาน 26 คนออก ซึ่งคนงานจำนวน 16 คนในกลุ่ม 26 คนนี้พบว่าเป็นสมาชิกของสหภาพโรงงาน ที่คาดกันว่ามีส่วนทำให้เกิดการประท้วงนัดหยุดงานของคนงานมากกว่า 2,000 คน

เมื่อประมาณสองสัปดาห์ที่ผ่านมา คนงานหลายคนได้ให้สัมภาษณ์ โดยพวกเขากล่าวว่าพวกเขาเชื่อว่าโรงงานกำลังใช้โอกาสนี้ลงโทษคนงานที่ไปมีส่วนร่วมกับกระบวนการจัดระเบียบแรงงานในประเทศ ในช่วงเวลาที่รัฐบาลเผด็จการทหารเมียนมาต้องการที่จะรื้อโครงสร้างต่างๆของประเทศที่มีลักษณะเป็นประชาธิปไตยออกไป

ในช่วงเวลาเดียวกันนี้เองปัญหาเงินเฟ้อในเมียนมาที่ทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้นและค่าเงินที่อ่อนยวบลง ก็ทำให้การใช้ชีวิตของผู้คนในเมียนมาเต็มไปด้วยความยากลำบาก โดยนับตั้งแต่การรัฐประหารยึดอำนาจเป็นต้นมา ค่าเงินจ๊าดในตอนนี้ได้ลดลงไปมากว่า 50 เปอร์เซ็นต์แล้วเมื่อเทียบกับค่าเงินดอลลาร์สหรัฐฯ และราคาข้าวของ บริการคมนาคม และราคาค่าเช่าบ้าน ที่อยู่อาศัยก็ยังคงพุ่งสูงขึ้น ซึ่งหนึ่งในคนงานหญิงคนหนึ่งกล่าวว่าสุขภาพของเธอไม่มีอยู่แล้ว และเธอยังต้องเผชิญกับภาวะที่ไม่มีอาหารเป็นเวลาถึงสามวัน จนกระทั่งในที่สุดเพื่อนคนงานอีกคนก็ได้ซื้ออาหารมาให้เธอ

คนงานหญิงอีกคนในวัย 22 ปี ซึ่งหวังว่าจะกลับไปทำงานเดิมของเธอได้ในเร็ววันนี้ ได้ให้สัมภาษณ์โดยขอปกปิดชื่อ เพราะกลัวว่านายจ้างของเธอจะมาทำร้าย ได้กล่าวว่าเธอนั้นมีความกังวลมากเกี่ยวกับเงินที่จะนำมาจ่ายค่าเช่าห้องและเงินที่จะส่งไปยังครอบครัวที่บ้านของเธอเพื่อให้อยู่รอด ใช้ชีวิตต่อไปได้ ดังนั้นเธอและคนงานคนอื่นจึงได้ขอเงินค่าจ้างเพิ่ม และตอนนี้เธอก็ตกงานแล้ว ซึ่งมันทำให้หลายอย่างยากลำบากมากกว่าเดิมอีก เพราะตอนนี้เธอไม่มีแม้แต่เงินที่จะมาซื้อข้าวกิน

ขณะที่สำนักงานใหญ่ของบริษัท Pou Chen ซึ่งอยู่ ณ ประเทศไต้หวันได้ตอบอีเมลกลับมายังสำนักข่าวนิวยอร์กไทม์ โดยอีเมลระบุว่าบริษัทขอยืนยันว่าได้ปฏิบัติตามกฎหมายและกฎระเบียบในเรื่องของการจัดการเงินเดือน และการจัดการบุคลากร โดยบริษัทนั้นเคารพต่อสิทธิพนักงานในการที่จะต่อรองสิทธิต่างๆ

ส่วนบริษัทอาดิดาสก็ได้ออกแถลงการณ์เช่นกันระบุว่า “อาดิดาสมีจุดยืนคัดค้านอย่างรุนแรงในเรื่องของการเลิกจ้างเหล่านี้ ซึ่งถือเป็นการละเมิดต่อมาตรฐานสถานที่ทำงานของเรา และความมุ่งมั่นที่มีมาอย่างยาวนานของเราในการจะรักษาเสรีภาพของสมาคมแรงงาน”

บริษัทอาดิดาสได้กล่าวต่อไปในแถลงการณ์ด้วยว่า “เรากำลังตรวจสอบว่าซัพพลายเออร์ของเราได้ทำถูกต้องตามกฎหมายหรือไม่ และเราได้เรียกร้องใหบริษัท Pou Chen คืนสถานะแรงงานที่ถูกเลิกจ้างโดยทันที”

ทั้งนี้โครงสร้างสำหรับแบรนด์แฟชั่น และเสื้อกีฬาตะวันตกชื่อดังต่างๆ บริษัทเจ้าของแบรนด์มักจะไม่ได้เป็นเจ้าของโรงงานการผลิต แต่จะทำสัญญากับบริษัทโรงงานหรือซัพพลายเออร์อิสระ ที่มีที่ตั้งอยู่ในแถบซีกโลกใต้ เพื่อให้ดำเนินการตัดเย็บเสื้อผ้าให้ หรือก็คือหมายความว่าเจ้าของแบรนด์เหล่านี้ไม่ได้เป็นนายจ้างสำหรับคนงานตัดเย็บเสื้อนันเอง ดังนั้นจึงไม่จำเป็นต้องมีความรับผิดชอบในเรื่องของกฎหมายมาตรฐานแรงงานหรือว่าสิทธิมนุษยชนตามไปด้วย

โดยไม่นานมานี้บริษัทอย่างเช่น H&M,อาดิดาส และไนกี้ได้มีการเปิดเผยห่วงโซ่อุปทานของตัวเองมากยิ่งขึ้นด้วยการเผยแพร่ข้อมูลโรงงานที่เป็นซัพพลายเออร์เสื้อผ้าของพวกเขา และบริษัทอาดิดาสก็ได้มีการจัดทำรายชื่อซัพพลายเออร์ผู้ผลิตเครื่องแต่งกายสำหรับฟุตบอลโลกในครั้งนี้ ส่วนบริษัทไนกี้ซึ่งเป็นผู้ผลิตอุปกรณ์กีฬารวมไปถึงเสื้อฟุตบอลให้กับทีมชาติ 13 ทีม รวมไปถึงทีมฟุตบอลประเทศสหรัฐอเมริกา,อังกฤษ และบราซิล กลับไม่ยอมจะเปิดเผยรายชื่อซัพพลายเออร์แยกออกจากกันว่าบริษัทไหนผลิตอะไรบ้าง ซึ่งนี่ทำให้เป็นเรื่องยากที่จะติดตามตัว

มีรายงานด้วยว่ามีโรงงานอีกแห่งในประเทศกัมพูชาซึ่งเป็นของบริษัท Trax Apparel โดยโรงงานนี้มีคนงานจำนวนกว่า 2,800 คน ตัดเย็บเสื้อฟุตบอลให้กับบริษัทอาดิดาส และทีมฟุตบอลสโมสรแมนเชสเตอร์ยูไนเต็ด ซึ่งในช่วงปี 2563 โรงงานแห่งนี้ได้ปลดคนงานไปแปดคน หลังจากที่คนงานเหล่านี้ได้รวมตัวกันเพื่อจะก่อตั้งสหภาพแรงงานเรียกร้องให้มีการปรับปรุงสภาพที่ทำงานให้ดียิ่งขึ้น

และในเวลาต่อมาโรงงานก็ได้คืนสถานะแรงงานให้คนงานจำนวนแค่สี่คนเท่านั้นจากทั้งหมดแปดคนที่ถูกเลิกจ้างไป โดยมีการตั้งเงื่อนไขด้วยว่าสหภาพนั้นต้องไม่ออกมาเรียกร้องสิทธิการจ้างงานให้กับคนอื่นที่ถูกเลิกจ้างไป ซึ่งสหภาพที่ไม่มีทางเลือกก็ต้องเซ็นยินยอมเงื่อนไขเหล่านี้

“ฉันต้องรอว่าเมื่อไรจะได้รับโทรศัพท์ แต่ก็ไม่เคยมีการโทรมาแต่อย่างใด” นางโซพาล โชน วัย 41 ปีกล่าว โดยเธอนั้นเป็นแรงงานที่ได้รับค่าจ้างวันละประมาณ 7 ดอลลาร์สหรัฐฯ (243 บาท) สำหรับการทำงานกับจักรเย็บผ้าในโรงงาน ก่อนทีจะถูกเลิกจ้าง โดยเธอต้องใช้เวลาอีกกว่าปีครึ่งในการหางานอื่นๆ ต้องไปร้องขอญาติพี่น้องให้ช่วยดูแลลูกๆจำนวนสองคนของเธอ รวมไปถึงต้องไปกู้เงินกู้ดอกเบี้ยสูง ซึ่งตอนนี้เธอก็กำลังลำบากในการจ่ายเงินกู้เหลานี้

“ฉันเคยเชื่อในสหภาพ เพราะฉันรู้ว่าเราต้องการการคุ้มครอง แต่ตอนนี้ฉันทำได้แค่ร้องให้” นางโซพาลกล่าว

สำหรับข้อมูลของบริษัท Trax Apparel นั้นพบว่ามีบริษัทเจ้าของตั้งอยู่ในประเทศไทย แต่อย่างไรก็ตามบริษัทในประเทศไทยนั้นไม่ได้ตอบข้อซักถามของสำนักข่าวนิวยอร์กไทมส์แต่อย่างใด

Traxx

โรงงานของบริษัท Trax Apparel ในกัมพูชา

“ที่ผ่านมานั้นมักมีรายงานข่าวเกี่ยวกับความยากลำบากของแรงงานข้ามชาติที่ต้องเผชิญในประเทศกาตาร์ แต่กลับไม่มีการพูดถึงการให้ความสำคัญต่อคนงานตัดเสือที่ต้องเผชิญกับการละเมิดสิทธิแรงงานอย่างร้ายแรง”นางทูลซี นารายานาซามี ผู้อํานวยการฝ่ายรณรงค์ระหว่างประเทศของสมาคมสิทธิแรงงานที่ไม่แสวงหาผลกําไร (Worker Rights Consortium) กล่าวและกล่าวต่อไปว่าความสามารถของคนงานในการรวมตัวกันเพื่อยืนหยัดในการได้รับสภาพที่ดีขึ้นในโรงงานของพวกเขานั้นถือวาเป็นสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน

เรียบเรียงจาก:https://www.nytimes.com/2022/12/01/business/world-cup-myanmar-adidas-wages.html

#กดคลิก ติดตาม ส่งแชร์ข่าวอิศรา ได้ที่นี่ https://www.facebook.com/isranewsfanpage