ครม.ไฟเขียวร่างกฎกระทรวงฯ กำหนดลักษณะ-วัตถุประสงค์-ขอบเขตการดำเนินการ ‘สหกรณ์’ ที่รับจดทะเบียน 7 ประเภท พร้อมเปิดทางเป็น 'ตัวแทน' ผู้ประกอบธุรกิจให้บริการ 'รับชำระเงิน' ทางอิเล็กทรอนิกส์
..................................
สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) รายงานว่า ในการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) เมื่อวันที่ 12 พ.ย.ที่ผ่านมา ที่ประชุม ครม. มีมติเห็นชอบร่างกฎกระทรวงกำหนดลักษณะ วัตถุประสงค์ และขอบเขตแห่งการดำเนินกิจการของสหกรณ์แต่ละประเภทที่จะรับจดทะเบียน พ.ศ. .... ที่สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณาแล้ว ตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์เสนอ และให้ดำเนินการต่อไปได้
พร้อมกันนั้น ที่ประชุม ครม.มอบหมายให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์รับความเห็นของสำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ไปพิจารณาดำเนินการต่อไปด้วย
สำหรับสาระสำคัญของร่างกฎกระทรวงกำหนดลักษณะ วัตถุประสงค์ และชอบเขตแห่งการดำเนินกิจการของสหกรณ์แต่ละประเภทที่จะรับจดทะเบียน พ.ศ. .... เป็นการกำหนดลักษณะของสหกรณ์ที่จะรับจดทะเบียนวัตถุประสงค์ และขอบเขตแห่งการดำเนินกิจการที่จะพึงดำเนินการได้ของสหกรณ์แต่ละประเภท ที่ออกตามความในมาตรา 33/1 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ.2542 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดย พ.ร.บ.สหกรณ์ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2562 ดังนี้
1.กำหนดลักษณะของสหกรณ์ที่จะรับจดทะเบียน วัตถุประสงค์ และขอบเขตแห่งการดำเนินกิจการที่จะพึงดำเนินการได้ของสหกรณ์แต่ละประเภท โดยแบ่งเป็น 7 หมวด สรุปดังนี้
1) หมวด 1 สหกรณ์การเกษตร จัดตั้งขึ้นจากการรวมตัวกันของผู้ประกอบอาชีพหลักทางเกษตรกรรม ภายในพื้นที่อำเภอเดียวกัน เว้นแต่มีเหตุอันสมควร อาจจัดตั้งขึ้นจากการรวมตัวกันของผู้ประกอบอาชีพหลักทางเกษตรกรรมซึ่งอยู่ต่างพื้นที่กันได้ โดยมีวัตถุประสงค์ที่กำหนด เช่น ส่งเสริมการดำเนินธุรกิจ การผลิต การค้า การบริการ และอุตสาหกรรมทางการเกษตรอันจำเป็นในการประกอบอาชีพและการดำรงชีพ แก้ไขปัญหาและพัฒนาการประกอบอาชีพ
ส่งเสริมการออม ส่งเสริมและเผยแพร่อาชีพเกษตรกรรม หัตถกรรม และอุตสาหกรรมในครัวเรือนหรือการประกอบอาชีพอย่างอื่นที่เกี่ยวกับเกษตรกรรม และดำเนินกิจการภายใต้ขอบเขตที่กำหนด เช่น จัดหาทุน ฝากเงิน จัดให้มีเงินกู้ สินเชื่อ จัดให้มีบริการด้านต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการประกอบกิจการทางการเกษตร
2) หมวด 2 สหกรณ์ประมง จัดตั้งขึ้นจากการรวมตัวกันของผู้ประกอบอาชีพหลักทางการประมงที่เกี่ยวกับการจับสัตว์น้ำ การเลี้ยงหรือเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำโดยมีวัตถุประสงค์ที่กำหนด เช่น ส่งเสริมการดำเนินธุรกิจ การผลิต การค้า และการบริการอันจำเป็นในการประกอบอาชีพหลักทางการประมงและการดำรงชีพ แก้ไขปัญหาและพัฒนาการประกอบอาชีพ ส่งเสริมการออม ส่งเสริมและเผยแพร่อาชีพการประมง
อุตสาหกรรมในครัวเรือนหรือการประกอบอาชีพอย่างอื่นที่เกี่ยวกับการประมง และดำเนินกิจการภายใต้ขอบเขตที่กำหนด เช่น จัดหาทุน ฝากเงิน จัดให้มีเงินกู้ สินเชื่อ จัดให้มีบริการด้านต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการประกอบกิจการทางการประมง
3) หมวด 3 สหกรณ์นิคม จัดตั้งขึ้นในเขตนิคมสหกรณ์ ตามกฎหมายว่าด้วยการจัดที่ดินเพื่อการครองชีพ หรือในพื้นที่ที่หน่วยงานภาครัฐกำหนด เพื่อให้สมาชิกได้รับที่ดินเพื่อการอยู่อาศัยและประกอบอาชีพทางเกษตรกรรม โดยมีวัตถุประสงค์ที่กำหนด เช่น แก้ไขปัญหาเกี่ยวกับที่ดินเพื่อใช้ในการทำกินและเป็นที่อยู่อาศัย รวมทั้งพัฒนาการประกอบอาชีพของสมาชิก ส่งเสริมการดำเนินธุรกิจ การผลิต การค้า และการบริการ อันจำเป็นในการประกอบอาชีพหลักและการดำรงชีพ ส่งเสริมการออมของสมาชิก
และดำเนินกิจการภายใต้ขอบเขตที่กำหนด เช่น จัดหาทุน ฝากเงิน ครอบครองและจัดที่ดินให้สมาชิกใช้เป็นที่อยู่อาศัยและประกอบอาชีพโดยการเช่า หรือการเช่าซื้อ พัฒนาหมู่บ้าน การคมนาคม บริการสาธารณะต่าง ๆ ตลอดจนพัฒนาที่ดิน เพื่อให้เกิดความสะดวกและเหมาะสมในการใช้งาน
4) หมวด 4 สหกรณ์ร้านค้า จัดตั้งขึ้นจากการรวมตัวกันของคณะบุคคลเพื่อจัดหาและรวบรวมสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ของสมาชิกเพื่อจำหน่าย โดยต้องไม่มีลักษณะเป็นธุรกิจขายตรงหรือธุรกิจอื่นในลักษณะเดียวกัน โดยมีวัตถุประสงค์ที่กำหนด เช่น แก้ไขปัญหาความเดือดร้อนจากความต้องการสินค้าอุปโภคบริโภคและสินค้าอันจำเป็นร่วมกัน ส่งเสริมและเพิ่มช่องทางการจำหน่ายสินค้าหรือผลิตภัณฑ์
ส่งเสริมธุรกิจการค้าและดำเนินกิจการภายใต้ขอบเขตที่กำหนด เช่น จัดหาทุน ฝากเงิน จัดให้มีเงินกู้ สินเชื่อ ให้บริการเป็นตัวแทนของผู้ประกอบธุรกิจให้บริการรับชำระเงินด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ตามกฎหมายว่าด้วยระบบการชำระเงิน
5) หมวด 5 สหกรณ์บริการ จัดตั้งขึ้นจากการรวมตัวกันของผู้มีอาชีพหลักอย่างเดียวกัน หรือผู้ที่มีความต้องการรับบริการด้านเดียวกัน ดังต่อไปนี้
ก.ผู้มีอาชีพหลักอย่างเดียวกันหรือกลุ่มเดียวกัน นอกเหนือจากผู้ประกอบอาชีพหลักทางเกษตรกรรมหรือทางการประมง เพื่อดำเนินกิจการร่วมกันที่เกี่ยวข้องกับการประกอบอาชีพของสมาชิกและต้องไม่เป็นการจัดตั้งสหกรณ์เพื่อดำเนินกิจการทางการเงินเพียงอย่างเดียว
ข.ผู้ที่อาศัยอยู่ในชุมชนเดียวกันหรือใกล้เคียงกันภายในพื้นที่จังหวัดเดียวกันที่มีความต้องการรับบริการอย่างเดียวกัน เพื่อดำเนินกิจการร่วมกันในการให้บริการเพื่อแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของสมาชิก หรือเป็นผู้ที่มีความเดือดร้อนเกี่ยวกับที่อยู่อาศัยและไม่มีที่ดินเป็นของตนเอง เพื่อดำเนินกิจการร่วมกันในการจัดหาหรือจัดสรรที่ดิน หรือที่อยู่อาศัยโดยวิธีใดวิธีหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็นการซื้อ เช่าซื้อ เช่า หรือใช้ที่ดินที่รัฐหรือเอกชนยกให้ เพื่อให้สมาชิกได้มีที่อยู่อาศัยเป็นกรรมสิทธิ์ของตนเอง
โดยมีวัตถุประสงค์ที่กำหนด เช่น ส่งเสริมการดำเนินธุรกิจ การผลิต การค้า และการบริการอันจำเป็นในการประกอบอาชีพหลักและการดำรงชีพ ส่งเสริมการออม แก้ไขปัญหาความเดือดร้อนตามความต้องการในการรับบริการร่วมกันของสมาชิก และดำเนินกิจการภายใต้ขอบเขตที่กำหนด เช่น จัดหาทุน ฝากเงิน จัดให้มีเงินกู้ สินเชื่อ ดำเนินงานของสหกรณ์ที่มีสมาชิกอาชีพหลักด้านเดียวกัน หรือสมาชิกที่มีความต้องการรับบริการด้านเดียวกัน
6) หมวด 6 สหกรณ์ออมทรัพย์ จัดตั้งขึ้นจากการรวมตัวกันของบุคคลที่ประกอบอาชีพหลักในสังกัดหน่วยงาน องค์กร หรือสถานประกอบการเดียวกันหรือในเครือเดียวกัน และเป็นผู้มีเงินได้รายเดือนหรือเงินได้ประจำที่หน่วยงานต้นสังกัดหรือนายจ้างในสถานประกอบการสามารถหักเงิน ณ ที่จ่ายส่งให้แก่สหกรณ์ได้ ตามวัตถุประสงค์ที่กำหนด เช่น ส่งเสริมการออม ให้บริการทางการเงิน และดำเนินกิจการภายใต้ขอบเขตที่กำหนด เช่น จัดหาทุน ฝากเงิน จัดให้มีเงินกู้ สินเชื่อ
7) หมวด 7 สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน จัดตั้งขึ้นจากการรวมตัวกันของบุคคลหรือกลุ่มบุคคล ดังต่อไปนี้
ก.ผู้ที่อยู่อาศัยในชุมชนเดียวกันหรือชุมชนใกล้เคียงกัน ภายในพื้นที่อำเภอเดียวกัน
ข.ผู้ประกอบอาชีพหลักเดียวกันหรืออยู่ในสังกัดหน่วยงาน องค์กร หรือสถานประกอบการเดียวกัน แต่ไม่มีเงินได้ประจำหรือมีรายได้ไม่แน่นอน หรือหน่วยงานต้นสังกัดไม่สามารถหักเงินณ ที่จ่ายส่งให้แก่สหกรณ์ได้
ค.กลุ่มบุคคลในพื้นที่จังหวัดเดียวกันที่มีความเชื่อมโยงกันตามวงสัมพันธ์อย่างใดอย่างหนึ่งทางสังคม และมีการพบปะหรือทำกิจกรรมร่วมกันอย่างสม่ำเสมอ
โดยมีวัตถุประสงค์ที่กำหนด เช่น ส่งเสริมการออม ให้บริการทางการเงิน และดำเนินกิจการภายใต้ขอบเขตที่กำหนด เช่น จัดหาทุน ฝากเงิน จัดให้มีเงินกู้ สินเชื่อ ดำเนินการอื่นใดที่เกี่ยวกับการดำเนินธุรกิจของสหกรณ์
2.กำหนดให้สหกรณ์ประเภทอื่นนอกจากสหกรณ์ร้านค้า ที่ประสงค์จะดำเนินการให้บริการเป็นตัวแทนของผู้ประกอบธุรกิจให้บริการรับชำระเงินด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ ต้องได้รับความเห็นชอบจากนายทะเบียนสหกรณ์ (อธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์) โดยสหกรณ์ดังกล่าวต้องดำเนินการตามกฎหมายว่าด้วยระบบการชำระเงินอย่างเคร่งครัด
3.กำหนดลักษณะชื่อของสหกรณ์ที่จะรับจดทะเบียน รวมถึงลักษณะชื่อที่ไม่สามารถรับจดทะเบียน เช่น ต้องไม่ซ้ำกับชื่อของสหกรณ์อื่นซึ่งได้รับจดทะเบียนไว้ก่อน ไม่ใช้คำว่า “แห่งประเทศไทย” ไว้ท้ายชื่อหรือเป็นส่วนหนึ่งของชื่อ รวมทั้งไม่มีลักษณะต้องห้ามตามกฎหมายอื่น ไม่คล้ายหรือสอดคล้องกับสถาบัน องค์กร หรือหน่วยงาน ที่ไม่มีความเกี่ยวข้องกับหน่วยงานต้นสังกัดของสมาชิก
4. กำหนดบทเฉพาะกาล เช่น 1) หากสมาชิกรายใดมีคุณสมบัติไม่เป็นไปตามกฎกระทรวงนี้ แต่มีคุณสมบัติเป็นไปตามข้อบังคับสหกรณ์ที่ใช้อยู่ในวันก่อนวันที่กฎกระทรวงนี้ใช้บังคับให้ยังคงเป็นสมาชิกของสหกรณ์นั้นต่อไปได้ และ 2) กิจการของสหกรณ์ที่ได้ดำเนินการอยู่ในวันก่อนวันที่กฎกระทรวงนี้ใช้บังคับ ให้ถือว่าเป็นการดำเนินกิจการของสหกรณ์ตามกฎกระทรวงนี้
ทั้งนี้ กรณีการดำเนินกิจการของสหกรณ์ที่ไม่เป็นไปตามวัตถุประสงค์และขอบเขตแห่งการดำเนินกิจการตามกฎกระทรวงนี้ ให้เป็นอำนาจของนายทะเบียนสหกรณ์พิจารณาเป็นรายกรณี
@‘ก.เกษตร’ชี้ลดความเสี่ยง‘สหกรณ์’-สมาชิกเป็น‘เอกภาพ’
กระทรวงเกษตรฯ รายงาน ครม. ว่า สำหรับประโยชน์และผลกระทบของร่างกฎกระทรวงกำหนดลักษณะ วัตถุประสงค์ และชอบเขตแห่งการดำเนินกิจการของสหกรณ์แต่ละประเภทที่จะรับจดทะเบียน พ.ศ. .... ได้แก่
1.ร่างกฎกระทรวงฯ ได้กำหนดมาตรการในการกำกับดูแลวัตถุประสงค์และขอบเขตแห่งการดำเนินกิจการสหกรณ์แต่ละประเภท ซึ่งจะช่วยลดความเสี่ยงในการดำเนินกิจการของสหกรณ์ที่ไม่เป็นไปตามวัตถุประสงค์ หรือนอกกรอบวัตถุประสงค์ อีกทั้งยังเป็นประโยชน์ต่อสมาชิก เนื่องจากหากมีมาตรการในการกำกับแล้วย่อมส่งผลให้สหกรณ์ดำเนินกิจการตรงตามประเภทของสหกรณ์เป็นไปอย่างมีคุณภาพ ซึ่งจะทำให้สมาชิกมีความเป็นเอกภาพ อันจะเป็นการคุ้มครองระบบสหกรณ์ และระบบเศรษฐกิจของประเทศ
2.ร่างกฎกระทรวงฯ กำหนดให้สหกรณ์ มีหน้าที่ในการดำเนินการบางประการให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนด ตลอดจนการกำหนดหลักเกณฑ์ภายในสหกรณ์เพิ่มเติม ได้แก่ เรื่องคุณสมบัติผู้ที่จะเป็นสมาชิกแต่ละประเภท หากปรากฏว่าสมาชิกรายใดมีคุณสมบัติไม่เป็นไปตามกฎกระทรวงนี้ แต่มีคุณสมบัติเป็นไปตามข้อบังคับสหกรณ์ที่ใช้อยู่ในวันก่อนที่กฎกระทรวงนี้ใช้บังคับ ให้ยังคงเป็นสมาชิกของสหกรณ์นั้นต่อไปได้
นอกจากนี้ สหกรณ์ประเภทอื่น นอกจากสหกรณ์ร้านค้าที่ประสงค์จะดำเนินการให้บริการเป็นตัวแทนของผู้ประกอบธุรกิจให้บริการรับชำระเงินด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ ต้องได้รับความเห็นชอบเบียนสหกรณ์โดยพิจารณาจากความพร้อมในการดำเนินการ วัตถุประสงค์ และอำนาจกระทำการของแต่ละประเภท โดยสหกรณ์ดังกล่าวต้องดำเนินการตามกฎหมายว่าด้วยระบบการชำระเงินอย่างเคร่งครัด
ด้าน สศช. ให้ความเห็นประกอบการพิจารณาร่างกฎกระทรวงฯต่อครม. ว่า สศช.เห็นชอบในหลักการร่างกฎกระทรวงฯฉบับนี้ ซึ่งเป็นการกำหนดลักษณะของสหกรณ์ที่จะรับจดทะเบียน วัตถุประสงค์ และขอบเขตแห่งการดำเนินกิจการที่พึงดำเนินการได้ของสหกรณ์ ทั้ง 7 ประเภท ประกอบด้วย สหกรณ์การเกษตร สหกรณ์ประมง สหกรณ์นิคม สหกรณ์ร้านค้า สหกรณ์บริการ สหกรณ์ออมทรัพย์ และสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน ซึ่งจะทำให้สหกรณ์แต่ละประเภทมีขอบเขตการดำเนินงานที่ชัดเจนเหมาะสมกับสถานการณ์ปัจจุบันที่เปลี่ยนแปลงไป ตลอดจนลดความเสี่ยงในการดำเนินกิจการของสหกรณ์ ที่ไม่เป็นไปตามวัตถุประสงค์และประแถทของสหกรณ์
อย่างไรก็ตาม กระทรวงเกษตรฯ ควรให้ความสำคัญกับการสร้างความเข้าใจกับทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งการเตรียมความพร้อมให้กับสหกรณ์ที่ยังมีการดำเนินการไม่สอดคล้องกับลักษณะของสหกรณ์ที่รับจดทะเบียน วัตถุประสงค์ และการดำเนินกิจการของสหกรณ์แต่ละประเภทตามกฎกระทรวงฯ ดังกล่าว เพื่อให้สหกรณ์สามารถปรับตัวและดำเนินการได้ภายในกรอบระยะเวลาที่กำหนดไว้ในบทเฉพาะกาล