‘ป.ป.ช.’ ชง ครม. รับทราบข้อเสนอแนะป้องกันทุจริตเช่า ‘รถเก็บขยะไฟฟ้า’ กทม. 4 โครงการ 842 คัน มูลค่าเกือบ 4 พันล้าน ชี้ ‘ผู้ว่าฯ กทม.’ ไม่มีอำนาจปรับรูปแบบโครงการฯจากเช่า ‘รถดีเซล’ เป็น ‘รถไฟฟ้า’ พบการเขียน TOR ส่อ 'ล็อกสเปค' กีดกันการแข่งขัน-เอื้อประโยชน์บางราย
...........................................
สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) รายงานว่า เมื่อเร็วๆนี้ คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ได้มีมติเห็นชอบข้อเสนอแนะเพื่อป้องกันการทุจริตกรณีการดำเนินโครงการเช่ารถเก็บขยะมูลฝอยของกรุงเทพมหานคร (กทม.) 4 โครงการ มูลค่า 3,993.76 ล้านบาท โดยล่าสุดเมื่อวันที่ 1 ก.ค.ที่ผ่านมา สำนักงาน ป.ป.ช. ได้เสนอเรื่องดังกล่าวไปยังสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี (สลค.) เพื่อนำเสนอให้คณะรัฐมนตรี (ครม.) รับทราบต่อไป
สำหรับข้อเสนอแนะเพื่อป้องกันการทุจริตกรณีการดำเนินโครงการเช่ารถเก็บขยะมูลฝอย ของกรุงเทพมหานคร ของคณะกรรมการ ป.ป.ช. มีสาระสำคัญ ดังนี้
1.การเปลี่ยนแปลงรายละเอียดโครงการเช่ารถเก็บขนมูลฝอย ของกรุงเทพมหานคร ซึ่งได้รับการจัดสรรงบประมาณในปีงบประมาณ พ.ศ.2566 เพื่อทดแทนการเช่ารถเก็บขนมูลฝอยที่จะครบกำหนดสัญญา สิ้นสุดในปี พ.ศ. 2567 จำนวน 4 โครงการ รวม 842 คัน วงเงินงบประมาณรวมทั้งสิ้น 3,993,761,464 บาท โดยมีการเปลี่ยนแปลงจากการเช่ารถเก็บขนมูลฝอยพลังงานดีเซล เปลี่ยนเป็นการเช่ารถเก็บขนมูลฝอยพลังงานไฟฟ้า นั้น อาจเป็นการดำเนินการเปลี่ยนแปลงหรือแก้ไขรายละเอียดของแบบรูปและรายการ ซึ่งจะกระทบต่อวัตถุประสงค์และวงเงินงบประมาณของโครงการ
และอยู่นอกเหนืออำนาจของผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ตามข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่อง วิธีการงบประมาณ พ.ศ. 2563 ข้อ 30 ซึ่งกำหนดว่า “การเปลี่ยนแปลงหรือแก้ไขรายละเอียดของแบบรูปและรายการ ซึ่งไม่กระทบต่อวัตถุประสงค์ และวงเงินงบประมาณ ให้เป็นอำนาจของผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร”
เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงรายละเอียดโครงการเช่ารถเก็บขนมูลฝอยของกรุงเทพมหานคร เป็นการเปลี่ยนแปลงการใช้เทคโนโลยีที่มีความแตกต่างกัน ระหว่างรถเก็บขนมูลฝอยที่ขับเคลื่อนด้วยพลังงานดีเซลและพลังงานไฟฟ้า ส่งผลให้กรุงเทพมหานครต้องมีการดำเนินการบริหารจัดการที่ต่างไปจากการเช่ารถเก็บขนมูลฝอย ตามที่กรุงเทพมหานครได้มีการดำเนินการในที่ผ่านมา
รวมทั้งกรุงเทพมหานครอาจมีภาระด้านงบประมาณแฝงที่กรุงเทพมหานครต้องจัดสรรเพิ่มเติมอาทิ การเตรียมพื้นที่สำหรับรองรับการสร้างสถานีอัดประจุไฟฟ้า (Charging Station) ประสิทธิภาพการใช้งานของรถ การบำรุงดูแลรักษารถ การบริหารจัดการเรื่องจุดติดตั้งสถานีชาร์จไฟฟ้า และระยะเวลาในการชาร์จไฟฟ้าของรถ การบริหารทรัพยากรบุคคลและเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้อง ฯลฯ ที่อาจทำให้งบประมาณการดำเนินโครงการเปลี่ยนแปลงไป รวมทั้งอาจส่งผลให้กรุงเทพมหานคร ต้องใช้วงเงินงบประมาณที่เพิ่มขึ้นในระยะยำวหรือในอนาคต ซึ่งกรุงเทพมหานครจะต้องมีการวิเคราะห์ต้นทุนและผลประโยชน์ของการเปลี่ยนแปลงการดำเนินโครงการดังกล่าวด้วย
ทั้งนี้ หากกรุงเทพมหานคร จะมีการดำเนินการเปลี่ยนแปลงรายละเอียดโครงการเช่ารถเก็บขนมูลฝอย ของกรุงเทพมหานคร ซึ่งได้รับการจัดสรรงบประมาณในปีงบประมาณ พ.ศ.2566 เพื่อทดแทนการเช่ารถเก็บขนมูลฝอยที่จะครบกำหนดสัญญา สิ้นสุดในปี พ.ศ.2567 จำนวน 4 โครงการ รวม 842 คัน วงเงินงบประมาณรวมทั้งสิ้น 3,993,761,464 บาท กรุงเทพมหานครควรพิจารณาดำเนินการเพื่อให้เป็นไป ตามขั้นตอนของข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่อง วิธีการงบประมาณ พ.ศ.2563 ข้อกฎหมาย และระเบียบที่เกี่ยวข้อง
2.การกำหนดคุณลักษณะเฉพาะ/ขอบเขตของงานเช่ารถเก็บขนมูลฝอยพลังงานไฟฟ้าทั้ง 4 โครงการ อาจมีความเสี่ยงกรณีเป็นการกีดกันการเสนอราคาอย่างเป็นธรรมหรือการเข้าแข่งขันราคาของผู้ประกอบการรายใดรายหนึ่งให้ตกไป หรือเอื้อประโยชน์ให้กับผู้ประกอบการรายใดรายหนึ่ง
เนื่องจากการกำหนดคุณลักษณะเฉพาะ/ขอบเขตของงานเช่ารถเก็บขนมูลฝอยพลังงานไฟฟ้า ที่อาจมีลักษณะที่เฉพาะเจาะจง เช่น การกำหนดคุณสมบัติ (สเปค) ของโลหะหรือเหล็กของตัวรถ การกำหนดรายละเอียดประเภทของแกนกระบอก (Rod) การกำหนดขนาดตู้บรรทุกมูลฝอย ความยาวช่วงล้อ (Wheelbase) ฯลฯ
รวมทั้งการกำหนดคุณลักษณะเฉพาะ/ขอบเขตของงานเช่าของรถเก็บขนมูลฝอยพลังงานไฟฟ้าทั้ง 4 โครงการ ควรพิจารณากำหนดรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะ เพื่อให้สามารถได้รถเช่าเก็บขนมูลฝอยที่จะสามารถ ใช้ปฏิบัติงานได้จริงและมีประสิทธิภาพ ไม่ส่งผลกระทบต่อวัตถุประสงค์และภารกิจในการปฏิบัติงานของกรุงเทพมหานคร ในเรื่องการเก็บขนมูลฝอย อาทิ การกำหนดขนาดและความจุของแบตเตอรี่ในรถแต่ละประเภท ซึ่งต้องพิจารณาตามข้อเท็จจริงโดยละเอียดว่า เพียงพอต่อการทำงานของรถเก็บขนมูลฝอยพลังงานไฟฟ้า เมื่อต้องมีการทำงานโดยครบถ้วนทุกขั้นตอน ตั้งแต่ระยะทางการวิ่งขับเคลื่อนไปตามเส้นทาง การยก การบดอัดขยะ
และต้องมีการทดสอบสมรรถนะของรถขยะในการที่จะใช้พลังงานไฟฟ้า โดยหน่วยงานที่มีความเชี่ยวชาญ เป็นผู้ตรวจในลักษณะที่เป็นฟังก์ชันสมบูรณ์ (Complete Function) ของรถเก็บขนมูลฝอยพลังงานไฟฟ้าและต้องคำนึงถึงข้อกำหนดตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับน้ำหนักบรรทุกของรถ เมื่อต้องมีการปฏิบัติงานในการเก็บขนขยะ
การกำหนดรายละเอียดเกี่ยวกับตรวจสอบระบบไฟฟ้า (Electrical system) ระบบการจัดการแบตเตอรี่ (Battery Management System : BMS) และการตรวจสอบระบบไฮดรอลิก (Hydraulic) การกำหนดอัตราการไหลของน้ำมันไฮดรอลิก เป็นต้น โดยมุ่งเน้นในเรื่องประสิทธิภาพการใช้งานของรถเก็บขนมูลฝอย สมรรถนะของรถยนต์ (Performance) และฟังก์ชันของรถ (Function) เป็นสำคัญ
ทั้งนี้ การกำหนดคุณลักษณะเฉพาะ/ขอบเขตของงานเช่ารถเก็บขนมูลฝอยพลังงานไฟฟ้า ทั้ง 4 โครงการ จะต้องไม่ทำให้ประสิทธิภาพของรถเก็บขนมูลฝอยลดลงกว่าเดิม ต้องไม่กระทบกับวัตถุประสงค์ของการดำเนินโครงการ เพื่อให้กรุงเทพมหานครมีรถเก็บขนมูลฝอยสำหรับใช้ปฏิบัติงานและเพิ่มประสิทธิภาพในกำรเก็บขนมูลฝอยไม่ให้มีขยะตกค้าง และต้องดำเนินการอย่างถูกต้อง เป็นธรรม ตรวจสอบได้ และไม่เกิดปัญหาในการบริหารสัญญาในภายหลัง
3.กรุงเทพมหานคร ควรพิจารณาดำเนินการจัดทำแผนบริหารจัดการโครงการให้มีความชัดเจน และมีประสิทธิภาพ มีการจัดทำแผนบริหารความเสี่ยงของโครงการและการประเมินผลโครงการ เนื่องจากโครงการเช่ารถเก็บขนมูลฝอยพลังงานไฟฟ้า เป็นลักษณะโครงการใหม่ที่มีการใช้เทคโนโลยีเปลี่ยนแปลงไป มีการบริหารจัดการเปลี่ยนแปลงไปในหลายประเด็น
อาทิ การบริหารจัดการเรื่องจำนวนสถานีอัดประจุไฟฟ้า (Charging Station) ระยะเวลาการชาร์จไฟฟ้าของรถแต่ละคัน ซึ่งอาจส่งผลต่อการบริหารจัดการ การให้บริการสาธารณะของรถเก็บขนมูลฝอยพลังงานไฟฟ้า ที่จะต้องครอบคลุมกับจำนวนรถที่เช่าและเส้นทางวิ่งประสิทธิภาพของการปฏิบัติงานของรถในสภาพที่เกิดปัญหาหรือมีข้อจำกัด อาทิ เกิดน้ำท่วมหรือน้ำท่วมขังในพื้นที่กรุงเทพมหานคร การบริหารจัดการเรื่องเจ้าหน้าที่ที่เป็นผู้ปฏิบัติงานของกรุงเทพมหานคร ความปลอดภัย และความรับผิดของเจ้าหน้าที่กรณีเกิดอุบัติเหตุ
รวมตลอดถึงการบำรุงดูแลรักษาและประสิทธิภาพการใช้งานของรถเก็บขนมูลฝอยพลังงานไฟฟ้าแต่ละประเภท/ขนาด ซึ่งต้องมีการทดลองใช้ปฏิบัติงานจริง เพื่อจะได้ทราบถึงประสิทธิภาพและข้อขัดข้อง ตลอดจนปัญหา อุปสรรค ในการดำเนินโครงการ ทั้งนี้ หากไม่มีการกำหนดแผนบริหารจัดการโครงการให้มีความชัดเจน และมีประสิทธิภาพ ย่อมส่งผลต่อการดำเนินงานตามวัตถุประสงค์และเจตนารมณ์ของกรุงเทพมหานคร
และอาจมีความเสี่ยงเกี่ยวกับการใช้จ่ายเงินงบประมาณโครงการของหน่วยงานรัฐที่ต้องเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพในการใช้จ่ายเงินงบประมาณ มีความคุ้มค่าในเชิงภารกิจภาครัฐ เนื่องจากโครงการเช่ารถเก็บขนมูลฝอย ถือเป็นโครงการขนาดใหญ่ของกรุงเทพมหานครและมีวงเงินงบประมาณสูง จึงควรพิจารณาดำเนินการด้วยความละเอียดและรอบคอบเพื่อให้เป็นประโยชน์สูงสุดต่อการดำเนินงานของกรุงเทพมหานคร และคำนึงถึงการได้รับบริการสาธารณะของประชำชนเป็นสำคัญ