"...ทองคำ หรือ Aurum ในภาษาละติน และเป็นที่มาของสัญลักษณ์ AU ธาตุลำดับที่ 79 ในตารางเคมีที่เราร่ำเรียนกันมา ทองคำถือเป็นโลหะธรรมชาติที่มีลักษณะโดดเด่นไม่เหมือนใคร เป็นหนึ่งในโลหะที่หายากที่สุดในโลก หายากกว่าทองแดงถึง 15,000 เท่า มีความทนทาน แม้ว่าจะมีจุดหลอมเหลวต่ำกว่าโลหะมีค่าอื่น ๆ แต่ไม่เป็นสนิม ไม่สึกกร่อน ไม่มัวหมอง หรือสลายตัวเมื่อวันเวลาผ่านไป คุณสมบัติเหล่านี้ จึงช่วยให้วัตถุทองคำไม่บุบสลาย..."
ณ วินาทีนี้ สินทรัพย์ที่ถือว่าร้อนแรงที่สุดคงหนีไม่พ้น ทองคำ เพราะราคาทองคำได้ไต่ขึ้นไปสูงเกิน 3,000 ดอลลาร์สหรัฐต่อออนซ์ สูงสุดนับตั้งแต่มีการซื้อขายทองกันมา เมื่อผมย้อนกลับไปคิดตอนทำงานแบงก์ชาติใหม่ ๆ ราคายังต่ำติดดินระดับ 400 ดอลลาร์สหรัฐอยู่เลย และช่วงนั้นไม่เคยคิดที่จะซื้อทองคำ ไม่ใช่ด้วยเหตุที่ว่า ไม่ใช่คนเชื้อสายจีนที่มักได้รับกันในช่วงเทศกาลตรุษจีน แต่คิดว่าทองไม่ได้ดอกไม่ได้ผลอะไร ซื้อมาต้องหาที่เก็บ วันดีคืนดีอาจจะจำไม่ได้ว่าเก็บไว้ที่ไหน และจะถือว่าได้กำไรจริง ๆ ก็ต่อเมื่อได้ขายทิ้งแล้ว ไม่เช่นนั้นก็เพียงแต่เป็นกำไรแบบทดไว้ในใจ คอยไว้อวดคนรอบข้าง มาวันนี้จึงไม่ได้ถือครอบครองทองแม้แต่สลึงเดียว นึกคิดไปแล้วไม่ทราบว่าคิดถูกหรือผิด แต่ตอบได้เพียงคำเดียวว่า “เสียดาย”
ทองคำ หรือ Aurum ในภาษาละติน และเป็นที่มาของสัญลักษณ์ AU ธาตุลำดับที่ 79 ในตารางเคมีที่เราร่ำเรียนกันมา ทองคำถือเป็นโลหะธรรมชาติที่มีลักษณะโดดเด่นไม่เหมือนใคร เป็นหนึ่งในโลหะที่หายากที่สุดในโลก หายากกว่าทองแดงถึง 15,000 เท่า มีความทนทาน แม้ว่าจะมีจุดหลอมเหลวต่ำกว่าโลหะมีค่าอื่น ๆ แต่ไม่เป็นสนิม ไม่สึกกร่อน ไม่มัวหมอง หรือสลายตัวเมื่อวันเวลาผ่านไป คุณสมบัติเหล่านี้ จึงช่วยให้วัตถุทองคำไม่บุบสลาย
นอกจากคุณสมบัติทางเศรษฐกิจและผลกระทบต่อศิลปะ วัฒนธรรม และศาสนาแล้ว ทองคํายังเป็นวัตถุที่มีเสน่ห์ด้วยเหตุผลหลายประการ ประการแรก ทองคําหาได้ยากตามธรรมชาติ มนุษย์มักจะให้ความสำคัญกับสิ่งที่หายากและไม่เหมือนใคร ประการที่สอง ทองคําสกัดได้ยาก แม้ว่าเราจะพบทองคํา แต่เราต้องมีอุปกรณ์และเทคนิคเฉพาะเพื่อสกัดทองคําแยกออกจากแร่ธาตุอื่น ๆ และประการสุดท้าย ทองคําบริสุทธิ์มีความโดดเด่นทางสายตา สีทองสะท้อนแสงและเปล่งประกายภายใต้แสง อย่างมีเอกลักษณ์ ทำให้มีเสน่ห์อย่างเป็นธรรมชาติ และดวงตาของมนุษย์ถูกดึงดูด 1/
ในยุโรปยุคกลาง ทองคําถูกใช้เป็นรูปแบบหนึ่งของสกุลเงินและเป็นสัญลักษณ์แห่งอํานาจ กษัตริย์และขุนนางประดับตัวเองด้วยเครื่องประดับทองคําและมงกุฎเพื่อแสดงสถานะของพวกเขา ในขณะที่คนจีนถือว่าทองคำเป็นสัญลักษณ์แห่งความมั่งคั่ง ความร่ำรวย ความโชคดี ความเป็นอมตะ จนกลายเป็นเครื่องรางของขลัง
ทั้งนี้ นักลงทุนยอมรับว่า ทองคําเป็นแหล่งเก็บมูลค่าสากลมานานแล้ว และเป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนทางการค้าทั้งในประเทศและระหว่างประเทศ ตลอดศตวรรษที่ 19 และ 20 หลายประเทศดำเนินการภายใต้มาตรฐานทองคํา ซึ่งตรึงมูลค่าสกุลเงินของตนไว้กับทองคําในปริมาณคงที่ แม้ว่าจะไม่ได้ใช้งานอีกต่อไปในปัจจุบัน แต่ทองคํายังคงเป็นส่วนหนึ่งของเงินสํารองระหว่างประเทศที่ธนาคารกลางทั่วโลกถือครองอยู่
การค้นพบทองคําต้องย้อนไปมากกว่า 3,000 ปีก่อนคริสตกาล โดยชาวอียิปต์ ซึ่งเชื่อว่าเป็นเนื้อของเทพเจ้า พวกเขาใช้ทองคําไม่เพียงแต่เพื่อการตกแต่งเท่านั้น แต่ยังใช้สำหรับพิธีกรรมทางศาสนาและเป็นสกุลเงินรูปแบบหนึ่งด้วย การขุดทองคําแพร่กระจายไปยังส่วนอื่น ๆ ของโลกรวมถึงยุโรป ตะวันออกกลาง เอเชีย และแอฟริกา นอกจากนั้น ชาวกรีกและโรมันยังให้ความสำคัญกับทองคำในด้านความงามและความทนทาน พวกเขาใช้มันเป็นเครื่องประดับ เหรียญ และสินค้าฟุ่มเฟือยอื่น ๆ 2/
แต่การค้นพบทองคําก้อนในแคลิฟอร์เนียในปี ค.ศ. 1848 น่าจะเป็นเหตุการณ์ที่พลิกโฉมประวัติศาสตร์โลก จากการที่เจมส์ มาร์แชล (James W. Marchall) ค้นพบด้วยความบังเอิญจากการทำงานที่เหมืองแร่ในแคลิฟอร์เนีย จุดประกายให้เกิดปรากฏการณ์ “ตื่นทอง” (California Gold Rush) ดึงดูดให้ผู้คนย้ายถิ่นฐานไปเสี่ยงดวงขุดหาทองกันในแถบตะวันตกของสหรัฐ เปลี่ยนโฉมเมืองที่ทุรกันดารให้กลายเป็นเมืองที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจของสหรัฐ เช่น ซานฟรานซิสโก
นอกจากนั้น หนึ่งในช่วงเวลาที่น่าตื่นเต้นที่สุดสำหรับนักสํารวจคือการค้นพบทองคําเป็นก้อนใหญ่ (gold nugget) ในประเทศออสเตรเลียเมื่อปี ค.ศ. 1869 มีน้ำหนักถึง 230 ปอนด์ ได้รับการขนานนามว่า “Welcome Stranger” 3/
ประวัติความเป็นมาของการค้นพบทองคําเป็นเครื่องพิสูจน์ถึงความเฉลียวฉลาด ความทะเยอทะยาน และความอุตสาหะของมนุษย์ ตั้งแต่อารยธรรมโบราณของอียิปต์ ไปจนถึงเศรษฐกิจสมัยใหม่ในศตวรรษที่ 21 ทองคำเป็นสัญลักษณ์ของความมั่งคั่ง อำนาจ และความงามมานานนับพันปี ผลกระทบของทองคําต่อชีวิตของผู้คนและประวัติศาสตร์ของโลกไม่สามารถมองข้ามได้ และมรดกทองคํายังคงสะท้อนมาจนถึงทุกวันนี้
รณดล นุ่มนนท์
24 มีนาคม 2568
แหล่งที่มา :
1/ Aupreciousmetals, How Our Ancestors Valued Gold: Why is Gold So Valuable Historically?, Sep 25, 2023
https://www.aupreciousmetals.com/blog/why-did-our-ancestors-value-gold-so-much
2/ History, historact.com, March 18, 2024, https://historact.com/discovery-of-gold/
3/ When Was Gold Discovered, https://www.nextdaybullion.co.uk/information/when-was-gold-discovered/
Isranews Agency | สำนักข่าวอิศรา 