"ตู้กรองน้ำครึ่งล้าน"ชำรุดหลังหมดประกัน ชาวบ้านผวาค่าซ่อมแพงลิบ

"ตู้กรองน้ำครึ่งล้าน" ของ ศอ.บต.มีปัญหาชำรุดเสียหายหลังใช้งานมาได้ไม่นาน แถมค่าซ่อมแพงลิบ ชาวบ้านผวาถ้าโอนให้ท้องถิ่นดูแลจะเอาเงินที่ไหนจ่ายค่าปรนนิบัติบำรุง

solar

ช่วงเดือน ก.พ.63 ที่ผ่านมา หลายพื้นที่ในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่ได้รับการติดตั้งตู้กรองน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ ได้ร้องเรียนผ่านผู้นำท้องถิ่นและสื่อมวลชนว่าตู้กรองน้ำที่ทางราชการนำมาติดตั้งให้ ชำรุดเสียหาย และไม่มีช่างมาซ่อมแซม

โครงการนี้มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า "โครงการจัดซื้อและติดตั้งตู้กรองน้ำพลังงานแสงอาทิตย์" มีศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ หรือ ศอ.บต.เป็นเจ้าของโครงการ เริ่มมีการจัดซื้อและติดตั้งในปี 60 นับถึงปัจจุบันใช้งานมาได้ราวๆ 2 ปีกว่า

"ทีมข่าวอิศรา" เดินทางไปตรวจสอบที่หมู่ 6 ต.บาโร๊ะ อ.ยะหา จ.ยะลา ซึ่งเป็นพื้นที่หนึ่งที่มีการร้องเรียนเข้ามา และได้พบกับ นายมะตอฮา สีแต ผู้ดูแลตู้กรองน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ โดย นายมะตอฮา เล่าว่า ตั้งแต่มีการติดตั้งตู้กรองน้ำ ก็เริ่มชำรุดมาตั้งแต่หลังติดตั้งใหม่ๆ แต่ก็ไม่รู้ว่าสาเหตุว่าเครื่องเสียอะไร เพราะเมื่อตามช่างมาซ่อม ใช้เวลาไม่นานก็สามารถกลับมาใช้งานได้ตามปกติ ตอนนั้นเวลาเครื่องเสียก็ไม่ค่อยเป็นห่วงเท่าไหร่ เพราะยังมีประกัน ระยะเวลาประกัน 2 ปี เสียก็แจ้งช่าง มีช่างมาซ่อมตลอด

แต่หลังจากหมดระยะเวลาประกันไปแล้ว ปัญหาก็ยิ่งมาก อย่างครั้งล่าสุดนี้ตู้กรองน้ำใช้งานไม่ได้มาเกือบ 3 เดือนแล้ว ก็ไม่รู้จะทำอย่างไร เพราะรู้อยู่แล้วว่าหมดสัญญาประกัน จึงตัดสินใจโทรร้องเรียนไปที่หมายเลข 1880 ซึ่งเป็นศูนย์รับเรื่องราวร้องทุกข์ของ ศอ.บต. หลังจากร้องเรียนไปไม่นาน ทางบริษัทผู้ติดตั้งก็ส่งช่างมาซ่อมแซม

"ช่างบอกว่าเครื่องกรองน้ำไม่ได้มีปัญหา แต่สาเหตุที่เสียเป็นเพราะไฟฟ้าไม่ครบ (หมายถึงไฟตกบ่อย) ทำให้ตัวเครื่องกรองน้ำเสียหาย ทั้งแบตเตอรรี่ แผ่นวงจรโซลาร์เซลล์ ไส้กรอง ต้องเปลี่ยนใหม่ทั้งหมด ก็ไม่รู้เหมือนกันว่าใครจะเป็นออกค่าซ่อม เพราะทาง ศอ.บต.ยังไม่ได้ส่งมอบตู้กรองน้ำให้ใครเป็นเจ้าภาพดูแล หากจะส่งมอบให้ทางหมู่บ้านเป็นผู้ดูแลก็คงจะลำบากหน่อย เพราะเวลาเครื่องกรองน้ำเสีย ค่าซ่อมแพงมาก ทางหมู่บ้านคงไม่มีปัญญาซ่อมแน่นอน คงต้องตั้งเป็นอนุสาวรีย์"

"อุปกรณ์ในเครื่องกรองน้ำแต่ละชิ้นราคาสูงถึงสูงมาก อย่างไส้กรอง 4 อัน อันละ 300 บาท แบตเตอรี่ก้อนละ 4,000 บาท แผ่นวงจรโซลาร์เซลล์ช่างบอกว่าราคาหลักแสนบาท หากจะส่งมอบให้ทาง อบต.บาโร๊ะ ก็ไม่รู้อีกว่าทาง อบต.จะรับหรือเปล่า เพราะต้องจัดงบประมาณค่าซ่อมแซมมาเตรียมไว้ด้วย" นายมะตอฮา กล่าว

อย่างไรก็ดี นายมะตอฮา ยอมรับว่า ที่ผ่านมาชาวบ้านในหมู่บ้านกว่า 50 ครัวเรือน ได้รับประโยชน์จากตู้กรองน้ำพลังงานแสงอาทิตย์อย่างมาก เนื่องจากชาวบ้านไม่ต้องจ่ายเงินซื้อน้ำ และน้ำที่ได้จากเครื่องกรองน้ำนี้ดีกว่าน้ำบรรจุขวดที่วางขายตามท้องตลาด โดยทางหมู่บ้านเก็บเงินชาวบ้านครอบครัวละ 10 บาท เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในการดูแลตู้กรองน้ำในระดับพื้นฐาน เช่น เปลี่ยนอุปกรณ์บางอย่างตามวงรอบ ส่วนไฟฟ้าก็ต่อจากมัสยิด จึงไม่มีค่าใช่จ่าย แต่หากเป็นการซ่อมใหญ่ หรือชำรุดหนักๆ ก็ไม่มีงบสำหรับซ่อมแซม

อนึ่ง โครงการจัดซื้อและติดตั้งตู้กรองน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ ถูกตั้งคำถามจากสื่อมวลชนและภาคประชาชนถึงความคุ้มค่าในการใช้จ่ายงบประมาณ เนื่องจากราคาตู้กรองน้ำสูงถึงตูู้ละ 549,000 บาท ทำให้มีการขนานนามว่า "ตู้กรองน้ำครึ่งล้าน" แม้จะอ้างว่าเป็นระบบพลังงานแสงอาทิตย์ แต่ก็ถูกมองว่าไม่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ที่มีฝนตกชุกตลอดปี และไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องขาดแคลนน้ำดื่ม

ขณะที่กระบวนการจัดซื้อใช้ "วิธีพิเศษ" โดยไม่มีการเปิดประมูล หรือประกวดราคา โดยอ้าง "ความจำเป็นเร่งด่วนด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิต" นอกจากนั้นในการจัดซื้อล็อตแรก ปีงบประมาณ 2560 จำนวน 93 ตู้ ใช้งบประมาณไปทั้งสิ้น 51 ล้านบาทเศษ แต่กลับมีการแตกสัญญาออกเป็น 2 สัญญา สัญญาละ 40 ล้านบาท กับ 11 ล้านบาท ทำให้ถูกจับตาจากองค์กรตรวจสอบการใช้งบประมาณว่า เป็นการแตกสัญญาเพื่อ "จัดซื้อวิธีพิเศษ" โดยเลี่ยงระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุฯ ที่กำหนดเพดานงบประมาณการจัดซื้อโดยไม่ต้องประกวดราคาเอาไว้ที่ไม่เกิน 50 ล้านบาทหรือไม่

รัฐมนตรีที่ลงนามอนุมัติให้โยกงบประมาณเหลือจ่ายของ ศอ.บต.ในปีงบประมาณ 2559 มาจัดซื้อ "ตู้กรองน้ำครึ่งล้าน" ในปีงบประมาณ 2560 คือ พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ อดีตรองนายกรัฐมนตรีฝ่ายความมั่นคง ซึ่งกำกับดูแล ศอ.บต.

"ศูนย์ข่าวอิศรา" ได้ตรวจสอบโครงการนี้อย่างต่อเนื่อง กระทั่งมีการตั้งคณะกรรมการสอบสวนข้อเท็จจริง แต่กรรมการที่เป็นข้าราชการใน ศอ.บต.เกือบทั้งหมด สรุปผลสอบว่าไม่พบการทุจริต และโครงการมีความคุ้มค่า แต่สุดท้ายได้ระงับการจัดซื้อล็อต 2 ทั้งๆ ที่เตรียมงบไว้แล้ว 45 ล้านบาท เพื่อติดตั้งราวๆ 75 ตู้

-------------------------------------------------------------------------------------------------

อ่านประกอบ :

เจาะโครงการ"ตู้กรองน้ำ"ชายแดนใต้ ฮือฮาตัวละครึ่งล้าน ใช้พลังงานแสงอาทิตย์!

"ศอ.บต.-บริษัทผู้ผลิต" ประสานเสียง "ตู้กรองน้ำครึ่งล้าน" สุดคุ้ม!

นายกฯสั่ง กอ.รมน.-ป.ป.ท. ลุยสอบ "ตู้กรองน้ำครึ่งล้าน"

เลขาฯศอ.บต.การันตี "ตู้กรองน้ำครึ่งล้าน" ไม่แพง! ยันโปร่งใสพร้อมให้ตรวจสอบ

แยก 2 สัญญาจัดซื้อวิธีพิเศษ "ตู้กรองน้ำครึ่งล้าน" ไม่ต้องประมูล!

ตั้งคน ศอ.บต.สอบกันเอง - เปิดโครงการ 2 เทอีก 45 ล้านติดตู้กรองน้ำฯ

คนวงการตู้กรองน้ำ ชี้ ครึ่งแสนต่อตู้...ก็หรูแล้ว!

เปิดเอกสารชัด..."ประวิตร" เซ็น "อนุมัติ" โยกงบซื้อตู้กรองน้ำครึ่งล้าน!

เปิดใจ ปธ.สอบตู้กรองน้ำครึ่งล้าน เล็งดึงหน่วยงานกลางพิสูจน์ราคา!

ตู้กรองน้ำครึ่งล้าน...เสี่ยงธรรมาภิบาลบกพร่อง