อาจารย์กฤษฎา บุญเรือง นักวิชาการอิสระ จากรัฐจอร์เจีย สหรัฐอเมริกา วิเคราะห์ปรากฏการณ์ผลการเลือกตั้ง “รัฐสภาแห่งสหภาพยุโรป” ที่พรรคการเมืองฝ่ายขวามาแรง และเอาชนะพรรคการเมืองฝ่ายกลางที่ทำหน้าที่บริหารอยู่ในปัจจุบัน
ตามด้วยข่าวใหญ่ว่าด้วยการตัดสินใจยุบสภา และจัดการเลือกตั้งใหม่อย่างรวดเร็วของประธานาธิบดีฝรั่งเศส
อาจารย์กฤษฎา ขมวดปมในเรื่องนี้ว่า “ยุโรปเลือกตั้งเอียงขวา ผู้นำผิดหวังแต่ไม่ประหลาดใจฝรั่งเศสยุบสภา”
นักวิชาการอิสระ ขยายความว่า การเลือกตั้งรัฐสภาแห่งสหภาพยุโรป ซึ่งมีหน้าที่ในการออกกฏหมายเพื่อบังคับใช้กับบรรดากลุ่มประเทศสมาชิก 27 ประเทศ มีประชากรทั้งสิ้นประมาณ 450 ล้านคนนั้น สิ้นสุดลงแล้ว
ถึงแม้ผลการเลือกตั้งยังไม่ยืนยันอย่างป็นทางการ แต่ทุกฝ่ายยอมรับว่ากระแสของ “ฝ่ายขวา” และ “ขวาจัด” มาแรงมาก และอาจจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงนโยบายสำคัญบางอย่างได้ เนื่องจากอำนาจการต่อรองโดยกลุ่มผู้บริหารสหภาพยุโรปชุดปัจจุบันคือคณะกรรมาธิการยุโรป ( European Commission) ต้องประนีประนอมและยินยอมในบางเรื่องต่อกลุ่มฝ่ายขวาที่ได้เก้าอี้เพิ่มขึ้น
รัฐสภาสหภาพยุโรปชุดใหม่นี้มี 720 ที่นั่ง เทียบกับชุดที่ผ่านไปมี 705 ที่นั่ง
แกนนำของกลุ่มผู้บริหารปัจจุบันคือกลุ่มขวา-กลาง ที่มีผู้นำในตำแหน่งประธานคณะกรรมาธิการยุโรป นาง Ursula von der Leyen แห่งพรรค European People's Party (EPP) ซึ่งดำรงตำแหน่งมาครบ 5 ปีนั้น คาดว่าครั้งนี้จะได้ 189 ที่นั่ง เมื่อเทียบกับสมัยที่แล้ว 176 ที่นั่ง และต้องรวมกับพรรคการเมืองอื่นเช่นเดียวกับสมัยที่แล้วเพื่อเสียงข้างมากในสภา และคาดว่าจะไม่มีปัญหาในการตั้งรัฐบาลบริหารสหภาพยุโรปเพื่อเป็นผู้นำต่ออีกหนึ่งสมัย
แต่ผลการเลือกตั้งครั้งนี้สร้างความกังวล เนื่องจากพันธมิตรของ EPP คือพรรคการเมืองซ้าย-กลาง Socialists and Democrats คาดว่าจะได้ 135 ที่นั่ง คือสูญเสียตำแหน่งไป 4 ที่นั่ง
และพรรค European Green Party (EGP) ซึ่งปัจจุบันเป็นรัฐบาล 7 ประเทศในยุโรปนั้น คาดว่าสูญเสียที่นั่งจากสมัยที่แล้ว 71 ที่นั่ง เหลือเพียง 53 เท่านั้น
ขณะเดียวกันสัญญาณอันตรายคือพรรคการเมืองย่อยต่างๆ ที่สามารถจะรวมกับฝ่ายค้านได้นั้น คะแนนกระโดดขึ้นมาจาก 33 ที่นั่ง กลายเป็น 95 ที่นั่ง
เรื่องนี้สะเทือนถึงหลายประเทศ ตัวอย่างที่เห็นทันที คือ ประธานาธิบดีมาครง ของฝรั่งเศส ประกาศหลังจากการปิดคูหาการเลือกตั้งเพียงแค่ 2 ชั่วโมงว่า ผลการเลือกตั้งของรัฐสภายุโรปออกมาเป็นที่ผิดหวัง จึงแสดงสปิริทโดยการยุบสภาของฝรั่งเศส ให้มีการเลือกตั้งเร็วขึ้นกว่าปกติ และกำหนดให้การเลือกตั้งรอบแรกเกิดขึ้นภายในวันที่ 30 มิ.ย.นี้ ซึ่งปุบปับมาก จึงทำให้ดูเหมือนเป็นยุทธวิธีรุกอย่างรวดเร็วไม่ให้ฝั่งตรงข้ามตั้งตัวได้
เหตุผลที่แท้จริงแห่งการยุบสภาฝรั่งเศสคือ ปัจจุบันรัฐบาลของประธานาธิบดีมาครงมีเสียงข้างน้อยในสภาฝรั่งเศส เพียง 249 ที่นั่ง ขณะที่ฝ่ายค้านรวมกันมี 358 ที่นั่ง (สภาผู้แทนฯมี 577 ที่นั่ง) และเนื่องจากการเลือกตั้งของรัฐสภายุโรปในครั้งนี้ National Rally group ซึ่งเป็นฝ่ายค้านได้คะแนนเสียงประมาณ 32% ซึ่งมากกว่าพรรคการเมืองของประธานาธิบดีมาครง Renaissance party ที่ประมาณแค่ 16% เท่านั้น
การยุบสภาฝรั่งเศสอย่างรวดเร็วเป็นการแสดงให้ประชาชนเห็นว่าพร้อมที่จะน้อมรับนโยบายและขอดูทิศทางว่าประชาชนต้องการไปทางไหน
อย่างไรก็ตามการเลือกตั้งสภาในฝรั่งเศสนั้นไม่มีผลกระทบต่อตำแหน่งประธานาธิบดีแต่อย่างใด และประธานาธิบดีมาครงซึ่งดำรงตำแหน่งมาแล้ว 2 ปีก็สามารถจะอยู่ในตำแหน่งนี้ต่อไปได้อีก 3 ปี ถึงแม้ว่าจะมีเสียงข้างน้อยในสภาก็ตาม
เหตุที่กระแสการเมืองของสหภาพยุโรปเอียงไปทางขวาและขวาจัด เพราะชาวยุโรปมีความกังวลและขัดแย้งกันในเรื่องสำคัญต่างๆ เช่น
1.ค่าครองชีพที่สูงขึ้นต่อเนื่องจากช่วงโควิดจนถึงปัจจุบัน
2.ปัญหาคนเข้าเมืองจากแอฟริกา ตะวันออกกลาง และเอเชีย ซึ่งเป็นภาระทางเศรษฐกิจและสังคม
3.ความขัดแย้งเรื่องสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะการเปลี่ยนพลังงานแบบเดิมเป็นพลังงานพลังงานหมุนเวียน ซึ่งฝ่ายขวากล่าวโทษว่าเป็นการเพิ่มค่าใช้จ่าย
4.สงครามในยูเครนที่สร้างความแตกร้าวและตกลงกันไม่ได้เรื่องการจัดงบประมาณความมั่นคง
ประเด็นต่างๆ เหล่านี้ทำให้เกิดกระแสของความเป็นชาตินิยม และอยากเห็นผู้บริหารประเทศใช้มาตรการเด็ดขาดมากขึ้น จึงมีข่าวลือมาระยะหนึ่งแล้วว่า ผลการเลือกตั้งครั้งนี้คงจะเอนเอียงออกไปด้านขวาและขวาจัด
สำหรับผู้นำทางการเมืองในยุโรปคงจะปรับตัวได้ แม้จะผิดหวังกับการเลือกตั้งในครั้งนี้ ที่สำคัญคือประธานกรรมาธิการยุโรปคนเดิมจะจัดการรวมคะแนนเสียงในสภาโดยวิธีใด และจะมีผู้บริหารตำแหน่งรองลงมาซึ่งมีนโยบายเอนเอียงไปทางขวามากเพียงใด
และกลุ่มฝ่ายขวาต่างๆ แม้ได้ที่นั่งเพิ่มแต่มีปัญหาเรื้อรังเรื่องความแตกร้าวระหว่างกัน จึงทำให้ขาดอำนาจการต่อรองกับฝ่ายผู้บริหารปัจจุบัน
----------------
ที่มาภาพประกอบเรื่อง https://multimedia.europarl.europa.eu/en/photo/european-elections-night-2024_20240609_EP-169765A_AH1_845
