การชนะเลือกตั้งขั้นต้นในแบบที่เรียกว่า “ยิ่งกว่าแลนด์สไลด์” ของ โจ ไบเดน ที่รัฐเซาท์แคโรไลนา แม้จะเป็นเพียงสนามแรก แต่ก็ทำให้นักวิเคราะห์การเมืองทั่วโลกประเมินว่า คู่ชิงประธานาธิบดีสหรัฐรอบใหม่ จะกลายเป็นคู่เดิม คือ “ไบเดน” กับ “โดนัลด์ ทรัมป์”
การเลือกตั้งประธานาธิบดีจะมีขึ้นในวันที่ 5 พฤศจิกายน 2024 หรือปลายปีนี้ และในครั้งนี้จะมีการเลือกตั้งวุฒิสมาชิก 34 คน, เป็น Republican 11 คน, Democrat 20 คน, และอิสระ 3 คน หรือประมาณ ⅓ ของจำนวนทั้งสิ้น 100 คน
วุฒิสภาอยู่ในตำแหน่ง 6 ปี จึงมีการเลือกตั้ง ⅓ ของสภาทุกสองปีเพื่อหมุนเวียนกัน
และจะมีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนทุกเก้าอี้ 435 คน เนื่องจากอยู่ในตำแหน่งสมัยละ 2 ปีเท่านั้น ทุกเก้าอี้เข้าพร้อมกัน และออกพร้อมกันทุก 2 ปี
อาจารย์กฤษฎา บุญเรือง นักวิชาการอิสระ จากแอตแลนตา รัฐจอร์เจีย สหรัฐอเมริกา รวบรวมคำถามและคำตอบที่หลายคนอยากรู้ เกี่ยวกับการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐมาบอกกัน
คำถามที่ทุกคนถามตรงกันคือ คู่ท้าชิงจะเป็น ไบเดน กับ ทรัมป์ อีกแล้วหรือ ไม่มีคนหนุ่มสาวกว่านี้แล้วหรือ?
คำตอบ คือ เรื่องอายุของทั้งสองคน เป็นสิ่งที่ชาวอเมริกันถกเถียงกันมากเช่นกัน
ไบเดน อายุ 81 ปี ถ้าชนะสมัยสอง ก็จะเป็นประธานาธิบดีอายุ 82 ถึง 86 ปี
ทรัมป์ อายุ 77 ปี หากกลับมามีอำนาจอีกรอบ ก็จะเป็นประธานาธิบดีอายุ 78 ถึง 82 ปี
คำถามต่อมา คือ ไม่มีใครที่ดีกว่านี้แล้วหรือ?
คำตอบ คือ ทั้งสองพรรคมีผู้ที่มีคุณสมบัติ และอยากเข้าชิงตำแหน่งหลายคน บางคนก็ประกาศตัวไปแล้ว และลงแข่งขันแล้วขณะนี้ในรอบแรก ส่วนบางคนยังไม่กล้าประกาศตัว แต่มีพฤติกรรมคล้ายเตรียมตัวไว้เผื่อเป็นทางเลือก
หากพิจารณารายพรรค เริ่มจาก เดโมแครต - โจ ไบเดน ประกาศจะลงสมัครรับเลือกตั้งอีกครั้ง และมั่นใจว่าจะชนะการเลือกตั้งได้ เพราะบารมีของผู้อยู่ในตำแหน่งประธานาธิบดี ทำให้หาเงินบริจาคได้เป็นจำนวนมาก จึงยากที่จะหาคู่ชิงที่มีความสามารถเพียงพอที่จะชนะในรอบแรกได้
เดโมแครต มีผู้ลงชิงแข่งขันในรอบแรก ตามรายชื่อเหล่านี้
Joe Biden
Gabriel Cornejo
Frank J. Lozada
Stephen Lyons
Jason Palmer
Armando Perez-Serrato
Dean Phillips
Cenk Uygur
Marianne Williamson
ฝั่งรีพับริกัน - แม้ว่าหลายคนไม่พอใจและอยากกำจัด โดนัลด์ ทรัมป์ เนื่องจากทำความเสื่อมเสียหลายครั้ง และนำพรรคพ่ายแพ้การเลือกตั้งติดต่อกันมาหลายรอบ แต่กลุ่มสนับสนุน ทรัปม์ ที่เป็นฝ่ายขวาและเอียงไปทางขวาจัด หรือ MAGA นั้น มีพลังทางการเมืองสูงมาก เป็นพลังเหนียวแน่นไม่ต่ำกว่า 35% ของพรรค ซึ่งไม่มีผู้ใดสามารถจะเทียบเคียงได้
รีพับริกัน มีผู้ลงชิงแข่งขันในรอบแรก ตามรายชื่อเหล่านี้
Donald Trump
Nikki Haley
Ryan Binkley
Doug Burgum
Chris Christie
Ron DeSantis
Asa Hutchinson
Vivek Ramaswamy
David James Stuckenberg
ในกลุ่มนี้ยังไม่มีใครมีบารมีเทียบเคียงทรัมป์ได้เลย
คำถามสำคัญก็คือ โอกาสที่คู่ท้าชิงจะเปลี่ยนเป็นคนอื่นมีหรือไม่ อะไรจะเป็นเงื่อนไขที่ทำให้ตัวแทนของพรรคการเมืองทั้งสองนี้เปลี่ยนไปเป็นผู้อื่น?
คำตอบก็คือ อาจมีปัญหาเรื่องสุขภาพหรืออายุ หรือปัญหาทางการเมืองอย่างอื่น รวมทั้งปัญหาทางกฎหมาย
เช่น ขณะนี้ ทรัมป์ มีคดีอาญารออยู่ 4 คดี รวม 91 กระทง หากหนึ่งในคดีอาญานั้นตัดสินโดยลูกขุนเป็นเอกฉันท์ว่ามีความผิดจริง ก็อาจเห็นเงินบริจาคในการหาเสียงลดลงอย่างรวดเร็ว
และเมื่อพรรคการเมืองเห็นว่าจะพ่ายแพ้การเลือกตั้ง ก็อาจมีการแตกแยกกันภายในพรรค
ซึ่งอาจทำให้เปลี่ยนตัวผู้เข้าชิงก่อนวันเลือกตั้งก็ได้
มีคำถามว่า ขั้นตอนในการคัดเลือกตัวแทนของพรรคเพื่อเข้าแข่งขันตำแหน่งประธานาธิบดีนั้น ทำอย่างไร?
คำตอบคือ การลงคะแนนเสียงรอบแรก จนถึงการประกาศเป็นทางการว่าผู้ท้าชิงในนามของพรรคในวันที่ 5 พฤศจิกายนนั้น คือใคร เริ่มจาก
- พรรครีพับลิกัน จะคัดเลือกรอบแรก ตั้งแต่วันที่ 15 มกราคม ถึง 11 มิถุนายน
ผู้นำกลุ่มการเมืองในท้องถิ่นหรือหัวคะแนนของพรรครีพับลิกัน มีทั้งหมด 2,429 คน ผู้ชนะจะต้องเก็บให้ได้ 1,215 คนขึ้นไป เบื้องต้น ณ สัปดาห์แรกของเดือนกุมภาพันธ์ ทรัมป์ ได้แล้ว 32 และคู่ชิง คือ นิคกี้ ฮาลีย์ (Nikkie Haley) อดีตทูตสหรัฐแห่งสหประชาชาติ และอดีตผู้ว่าการรัฐเซาท์แคโรไลนา เก็บได้ 17 เสียง
- พรรคเดโมแครต คัดเลือกรอบแรก ตั้งแต่ 23 มกราคม ถึง 8 มิถุนายน
ผู้นำกลุ่มการเมืองในท้องถิ่นหรือหัวคะแนนของพรรคมี 3,795 คน หมายถึงผู้ชนะจะต้องเก็บคะแนนให้ได้เกิน 2,271 คน ซึ่งเบื้องต้น ณ สัปดาห์แรกของเดือนกุมภาพันธ์ ไบเดน เก็บคะแนนได้แล้ว 55 คะแนน ส่วนคู่แข่งขันสองคน ยังได้ศูนย์ (0)
คำถามปิดท้าย...การระดมเงินบริจาคเพื่อใช้เป็นทุนในการหาเสียงสำคัญอย่างไร?
คำตอบ คือ ต้นทุนในการหาเสียงเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เหมือนออกซิเจนของนักการเมืองทุกคนในสหรัฐ
การเลือกตั้งทั่วไปเมื่อปี ค.ศ.2020 เป็นการทำลายสถิติในประวัติศาสตร์ เนื่องจากรายงานใช้เงินเป็นทางการนั้นสูงถึง 14,000 ล้านเหรียญ
เฉพาะการหาเสียงชิงตำแหน่งประธานาธิบดีเมื่อปี 2020
ทรัมป์ ใช้เงิน 710 ล้านเหรียญ
ไบเดน ใช้เงิน 1,010 ล้านเหรียญ!
