“ไปป์บอมบ์” กลายเป็นยุทโธปกรณ์หลักที่กลุ่มก่อความไม่สงบในจังหวัดชายแดนใต้เลือกใช้ในการก่อเหตุรุนแรงรูปแบบต่างๆ ในระยะ 2-3 ปีหลังมานี้
โดยเฉพาะการโจมตีฐานปฏิบัติการ และป้อมจุดตรวจของเจ้าหน้าที่
การใช้ “ระเบิดแสวงเครื่อง” โจมตีเป้าหมาย ไม่ใช่เรื่องใหม่สำหรับจังหวัดชายแดนภาคใต้ แต่สิ่งที่น่าสนใจคือ “พัฒนาการ” ของการประกอบระเบิด และรูปแบบที่ใช้ ตลอดจนอานุภาพ
เพราะมันสะท้อนสภาพแวดล้อมหลายมิติในดินแดนปลายด้ามขวาน โดยเฉพาะ “เจตจำนง” ในการต่อสู้กับรัฐไทยที่ยังขับเคลื่อนอย่างไม่หยุดย้อน เหมือนกับพัฒนาการของระเบิดที่ก้าวไปข้างหน้าแบบไม่มีถอยหลังเช่นกัน
ล่าสุดผู้เชี่ยวชาญพบคนร้ายใช้เรือนชนวนขึ้นรูป 3D และวงจร IC TIMER แบบใหม่ ทำให้ “ไปป์บอมบ์แสวงเครื่อง” มีขนาดและรูปทรงเหมือนระเบิดมาตรฐานมากขึ้น โดยในปี 64 ที่ยังไม่ครบ 12 เดือน ใช้ก่อเหตุมาแล้วถึง 16 ครั้ง
การตรวจสอบรูปแบบวัตถุระเบิดแบบ “ไปป์บอมบ์” สืบเนื่องจากเหตุการณ์คนร้ายก่อเหตุขว้างระเบิดถล่มฐานชุมคุ้มครองตำบล (ชคต.) ที่บ้านน้ำบ่อ หมู่ 2 ต.น้ำบ่อ อ.ปะนาเระ จ.ปัตตานี จนทำให้เจ้าหน้าที่เสียชีวิตและบาดเจ็บ เหตุเกิดเมื่อวันที่ 22 ก.ย.64 ที่ผ่านมา ปรากฏว่ามีระเบิดแสวงเครื่องแบบขว้างที่คนร้ายใช้ ไม่ทำงาน 1 ลูก เจ้าหน้าที่จึงนำมาตรวจพิสูจน์อย่างละเอียด และพบว่าเป็นระเบิดแสวงเครื่องที่ถูกทำขึ้นมาโดยใช้เรือนชนวนแบบขึ้นรูป 3D สีเขียว และใช้กระเดื่องนิรภัยแบบตรง
เมื่อนำไปเทียบกับเหตุการณ์ขว้างระเบิดครั้งอื่นๆ ก่อนหน้านี้ เจ้าหน้าที่พบระเบิดแสวงเครื่องแบบขว้างที่มีลักษณะแบบเดียวกัน คือ เป็นเรือนชนวนแบบขึ้นรูป 3D มีทั้งสีดำ สีขาว และสีเขียว ส่วนกระเดื่องนิรภัยจะทำมาจากท่อ PVC สีฟ้าดัดแปลง มีทั้งแบบตรงและแบบงอ
สำหรับเรือนชนวน 3D ของระเบิดที่พบในแต่ละแห่ง มีลักษณะคล้ายกันคลึงกัน แตกต่างกันแค่สี ซึ่งเป็นไปได้ว่าน่าจะมาจากแหล่งผลิตเดียวกัน โดยในส่วนของเรือนชนวนแบบ 3D ที่นำมาประกอบระเบิดแสวงเครื่องแบบขว้าง คาดว่าผลิตขึ้นจากการใช้เครื่องพิมพ์ 3D ที่สามารถสร้างและขึ้นรูปชิ้นงานตามแบบที่กำหนดได้ ซึ่งในปัจจุบันเครื่องพิมพ์ 3D ก็มีราคาถูกมาก นอกจากนี้ยังมีร้านที่รับพิมพ์ชิ้นงาน 3D ที่สามารถไปจ้างผลิตชิ้นงานแบบนี้ได้อย่างสะดวกรวดเร็วด้วย
อธิบายให้เข้าใจง่ายๆ ก็คือ ผู้ก่อความไม่สงบยุคนี้ ผลิตอุปกรณ์ประกอบระเบิดได้ง่ายๆ โดยสร้างอุปกรณ์ตัวอย่างขึ้นมาเพียงชิ้นเดียว จากนั้นก็นำไปพิมพ์ 3D ขึ้นรูปจากเครื่องปรินท์ 3D ที่มีจำหน่ายในราคาถูก ก็จะได้อุปกรณ์แบบเดียวกันไม่ผิดเพี้ยนจำนวนมาก สามารถนำไปใช้ก่อเหตุได้ไม่จำกัด
“เรือนชนวน” ของระเบิด คือบริเวณที่เป็นส่วนของวงจรและกลไกสั่งการทำงานของระเบิด อย่างระเบิดแสวงเครื่องแบบขว้าง ก็จำลองแบบมาจากระเบิดแบบมาตรฐาน การสั่งให้ระเบิดทำงานก็คือการดึงสลักให้กระเดื่องหลุดออกจากเรือนชนวน ตัวระเบิดก็จะเริ่มทำงานตามเวลาที่ถูกหน่วงไว้ด้วยวงจร IC TIMER เป็นวินาทีตามที่ถูกตั้งเอาไว้ เช่น 5 วินาทีหลังกระเดื่องหลุด ระเบิดจะทำงาน
ส่วนแผงวงจร IC TIMER ในระเบิดแสวงเครื่องแบบขว้างที่คนร้ายใช้ก่อเหตุ จะเป็นวงจรที่ใช้ในการตั้งเวลาเป็นวินาที ซึ่งเป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ที่มีขนาดเล็ก ประกอบเข้าไปในระเบิดได้ โดยจะทำหน้าที่ตั้งเวลาหรือหน่วงเวลาการทำงานของระเบิด หลังจากที่ดึงสลักกระเดื่องของระเบิดออก หรือวงจรระเบิดเริ่มทำงาน
หากเปรียบเทียบระเบิดแสวงเครื่องแบบขว้าง ในช่วงแรกยุคแรกที่มีการนำมาใช้ก่อเหตุในพื้นที่ พบว่าระเบิดแสวงเครื่องแบบขว้างที่พบในปัจจุบัน มีการพัฒนาไปจากในอดีตมาก ทั้งในเรื่องของรูปแบบตัวระเบิด ขนาดของระเบิด วัสดุที่ใช้ และแผงวงจร IC TIMER ที่ดูเป็นระเบียบขึ้น มีการเก็บรายละเอียด ไม่มีสายไฟโผล่ออกมาให้เป็นที่สังเกต รวมถึงมีขนาดและรูปทรงที่เหมาะกับการนำไปใช้งานได้ง่าย ใกล้เคียงระเบิดขว้างแบบมาตรฐาน
ข้อมูลที่ชุดเฉพาะกิจติดตามขยายผลจากพยานหลักฐาน งานสืบสวนคดีความมั่นคงพิเศษ ศูนย์ปฏิบัติการตำรวจส่วนหน้า (ศปก.ตร.สน.) พบว่า เหตุขว้างระเบิดใส่ฐาน ชคต.น้ำบ่อ เป็นการขว้างระเบิดชนิดนี้เป็นครั้งที่ 16 ในรอบปี 2564 ซึ่งทางเจ้าหน้าที่ได้รวบรวมไว้ดังนี้
ครั้งแรก เมื่อวันที่ 25 ก.พ.64 คนร้ายใช้โจมตีฐานพักค้างแรมชั่วคราวชุดจรยุทธ์ ร้อย.ทพ.45 ร่วม ทพ.4513 ที่บ้านแฮ หมู่ 4 ต.บองอ อ.ระแระ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 2 เมื่อวันที่ 13 มี.ค.64 เจ้าหน้าที่สามารถตรวจยึดระเบิดแสวงเครื่องแบบขว้าง ได้บริเวณเทือกเขาตะเว บ้านโต๊ะอีแต หมู่ 8 ต.บองอ อ.ระแงะ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 3 เมื่อวันที่ 6 เม.ย.64 คนร้ายขว้า ระเบิดแสวงเครื่องใส่ร้อย ทพ.นย.ที่ 5 วัดอุไรรัตนาราม ต.บาเจาะ อ.บาเจาะ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 4 เมื่อวันที่ 7 เม.ย.64 คนร้ายขว้างระเบิดแสวงเครื่องใส่จุดตรวจเจ้าหน้าที่ทหาร ร้อย ทพ.นย.ที่ 8 ถนนเพชรเกษม (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 42) หมู่ 2 ต.ละหาร อ.ยี่งอ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 5 เมื่อวันที่ 21 เม.ย.64 คนร้ายขว้างใส่ฐานปฏิบัติการ มว.ฉก.นปพ.นราธิวาส 13 ต.บาเจาะ อ.บาเจาะ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 6 เมื่อวันที่ 21 เม.ย.64 คนร้ายใช้ระเบิดแสวงเครื่องขว้างใส่ ชคต.จะแนะ บ้านละหาร หมู่ 11 ต.จะแนะ อ.จะแนะ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 7 เมื่อวันที่ 22 เม.ย.64 คนร้ายใช้ระเบิดแสวงเครื่อง ขว้างใส่ ฐาน ชคต.ลุโบะบายะ หมู่ 4 ต.ลุโบะบายะ อ.ยี่งอ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 8 เมื่อวันที่ 25 เม.ย.64 คนร้ายใช้ระเบิดแสวงเครื่องขว้างใส่หน่วยบริการประชาชนตะโละหะลอ สภ.จะกว๊ะ หมู่ 5 ต.จะก๊วะ อ.รามัน จ.ยะลา
ครั้งที่ 9 เมื่อวันที่ 26 เม.ย.64 คนร้ายใช้ระเบิดแสวงเครื่องขว้างใส่หมวดเฉพาะกิจ หน่วยปฏิบัติการพิเศษ นราธิวาส 21 ตั้งอยู่หมู่ 10 ต.รือเสาะ อ.รือเสาะ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 10 เมื่อวันที่ 26 เม.ย.64 คนร้ายใช้ระเบิดแสวงเครื่องขว้างใส่จุดตรวจโตะตาหยง นปพ.สภ.รือเสาะ (ชป.ตาหยง) หมู่ 2 ต.รือเสาะ อ.รือเสาะ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 11 เมื่อวันที่ 9 มิ.ย.64 เจ้าหน้าที่สามารถตรวจยึดวัตถุระเบิด และอุปกรณ์ที่ใช้ประกอบระเบิด บริเวณเทือกเขาหลังหมู่บ้านกาแย หมู่ 5 ต.ดุซงญอ อ.จะแนะ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 12 เมื่อวันที่ 5 ก.ค.64 เจ้าหน้าที่ได้ตรวจยึดระเบิดแสวงเครื่องชนิดขว้าง จากเหตุ ปิดล้อมตรวจค้น บริเวณปอเนาะมะอูฮัซูบูลูซซาลาม หมู่ 5 ต.เตราะบอน อ.สายบุรี จ.ปัตตานี
ครั้งที่ 13 เมื่อวันที่ 28 ก.ค.64 เจ้าหน้าที่ตรวจยึดระเบิดแสวงเครื่องชนิดขว้าง จากคนร้ายบริเวณจุดตรวจ ร้อย ทพ.4904 จุดตรวจด่านโควิด บริเวณหน้า อบต.ผดุงมาตร พื้นที่ บ้านบือจ๊ะ หมู่ 2 ต.ผดุงมาตร อ.จะแนะ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 14 เมื่อวันที่ 3 ส.ค.64 โจมตีฐานปฏิบัติการชั่วคราว ร้อย ทพ.4515 ชุดเฝ้าระวังริมแม่น้ำโก-ลก ชายแดนไทย-มาเลเซีย บ้านแฆแบะ สามแยก หมู่ 1 ต.นานาค อ.ตากใบ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 15 เมื่อวันที่ 4 ส.ค.64 เจ้าหน้าที่ตรวจยึดระเบิดแสวงเครื่องชนิดขว้าง ได้บริเวณฐานปฏิบัติการพิเศษกองร้อยทหารพราน 4513 พื้นที่บ้านลาแป หมู่ 2 ต.บองอ อ.ระแงะ จ.นราธิวาส
ครั้งที่ 16 เมื่อวันที่ 22 ก.ย.64 คนร้ายใช้ระเบิดแสวงเครื่องขว้างใส่ฐาน ชคต.น้ำบ่อ พื้นที่ หมู่ 2 ต.น้ำบ่อ อ.ปะนาเระ จ.ปัตตานี
เป็นที่น่าสังเกตว่า การใช้ระเบิดแสวงเครื่องแบบขว้าง หรือ “ไปป์บอมบ์” คนร้ายใช้ในพื้นที่ต่างๆ ของ จ.นราธิวาส ถึง 13 ครั้งจาก 16 ครั้งในปีนี้ (นับถึง 22 ก.ย.) ที่เหลือเป็นปัตตานี 2 ครั้ง และ จ.ยะลา เพียง 1 ครั้ง
ชุดเฉพาะกิจติดตามขยายผลจากพยานหลักฐาน งานสืบสวนคดีความมั่นคงพิเศษ ศปก.ตร.สน. ยังตรวจพบระเบิดที่ใช้แผงวงจร IC TIMER ในรูปแบบเรือนชนวนขึ้นรูป 3D สีขาว ครั้งแรกในจังหวัดชายแดนภาคใต้ เมื่อวันที่ 15 พ.ค.62 คนร้ายได้ขว้างระเบิดใส่จุดตรวจสะเตง ถนนสาย 15 ต.สะเตง อ.เมือง จ.ยะลา
ส่วนระเบิดที่ใช้เรือนชนวนขึ้นรูป 3D สีเขียว พบครั้งแรกเมื่อวันที่ 5 พ.ย. 62 คนร้ายใช้ก่อเหตุระเบิดในพื้นที่ ต.ลำพะยา ต.ลำใหม่ อ.เมือง จ.ยะลา และได้ตรวจพบระเบิดที่ใช้เรือนชนวนขึ้นรูป 3D สีดำ ครั้งแรก เมื่อวันที่ 4 ธ.ค. 62 จากเหตุปิดล้อมตรวจค้นในพื้นที่บ้านตะโละสโตร์ หมู่ 6 ต.สะเอะ อ.กรงปินัง จ.ยะลา
ส่วนแผงวงจร IC TIMER แบบใหม่ พบครั้งแรกเมื่อวันที่ 3 ส.ค.64 คนร้ายใช้โจมตีฐานปฏิบัติการ หมู่ 1 ต.นานาค อ.ตากใบ จ.นราธิวาส
