แม้ปัจจุบันคนส่วนใหญ่มักจะใช้เทคโนโลยีใหม่ๆ ในการรับ–ส่งข้อมูลเพื่อสื่อสารกัน โดยเฉพาะโซเซียลมีเดีย หรือสื่อสังคมออนไลน์ ซึ่งทุกวันนี้แทบจะกลายเป็นช่องทางหลักที่ใช้ในการพูดคุย รวมถึงประชาสัมพันธ์เพื่อแจ้งข่าวสาร
แต่สำหรับพี่น้องในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่ส่วนใหญ่อาศัยตามหมู่บ้านและชุมชนที่ห่างไกลแล้ว ต้องยอมรับว่าการสื่อสารผ่านคลื่นวิทยุยังคงเป็นช่องทางที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย โดยเฉพาะคลื่นวิทยุภาษาท้องถิ่น หรือสองภาษา ที่ยังคงได้รับความนิยมไม่ต่างจากอดีต
กระทั่งเมื่อสำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ หรือ กสทช. ได้จัดระเบียบคลื่นความถี่วิทยุใหม่ เมื่อประมาณปี 2557 และเป็นช่วงหลังการรัฐประหารของ คสช. หรือ คณะรักษาความสงบแห่งชาติ ตั้งแต่นั้นก็ทำให้สถานีวิทยุท้องถิ่นจำนวนหลายร้อยช่องในพื้นที่ต้องยุติบทบาทไป
แต่ก็ยังมีอีกหลายสถานีที่ยังคงเสนอข่าวสารเป็นภาษาถิ่นตามที่ชาวบ้านนิยมฟังและเข้าใจ ทั้งยังคงยืนหยัดมาจวบจนปัจจุบัน โดยเฉพาะในช่วงเสียงอาซานบอกเวลาละศีลอด อย่างสถานีวิทยุ ศอ.บต.ภาคมลายู คลื่น FM 90.25 MHz. และอีกหลายคลื่นความถี่ที่ยังพอมีการกระจายเสียงอยู่ในพื้นที่
สถานีวิทยุ ศอ.บต.ภาคมลายู เป็นสถานีวิทยุภาคภาษามลายูที่มีรายการหลากหลาย เริ่มจากเสียงตามสายจากมัสยิด ซึ่งได้รับความนิยมและมีความสำคัญอย่างคาดไม่ถึง เพราะหลายพื้นที่ เครื่องขยายเสียงจากมัสยิดแต่ละหมู่บ้านที่มีเสียงอาซาน ดังไปไม่ถึงชุมชนที่อยู่ห่างไกลออกไป ทำให้หลายคนต้องพึ่งพาเสียงอาซานจากวิทยุที่เป็นภาษาท้องถิ่นแทน
โดยปกติ “เสียงอาซาน” จะเป็นเสียงที่คล้ายส่งสัญญาณการเรียกละหมาดในศาสนาอิสลาม จะมีเสียงนี้ทุกวัน วันละ 5 เวลา แต่ในเดือนรอมฎอน ช่วงเวลา 18.30 น.โดยประมาณ ซึ่งก็คือช่วงหลังพระอาทิตย์ตกดิน จะถือเป็นเสียงบอกเวลาละศีลอดด้วย
เหตุนี้เอง เสียงอาซานจากวิทยุจึงสำคัญยิ่งขึ้นไปอีก...
ประเวศ หมีดเส็น ผู้อำนวยการกองบริหารยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดชายแดน เล่าว่า วิทยุ ของ ศอ.บต.ถือว่าได้รับความนิยมจากประชาชนจำนวนมากอย่างกว้าง โดยเฉพาะช่วงรอมฎอน ทำให้ต้องมีการปรับรายการเพิ่มเป็นพิเศษ ทางผู้บริหาร ศอ.บต. เองก็ได้ให้ความสำคัญมากกับการสื่อสารไปยังพี่น้องมุสลิม เพื่อให้เกิดประโชน์สูงสุดในช่วงเดือนรอมฎอน
ที่ผ่านมา ศอ.บต.ได้เตรียมการสนับสนุนพี่น้องมุสลิมหลายเรื่อง โดยเฉพาะรายการวิทยุที่เป็นภาคภาษาไทยและภาคภาษามลายู มีการกระจายเสียงไป ทั้ง 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้ เพื่อให้ทั่วถึงมากที่สุด
“นอกจากรายการตามโปรแกรมปกติแล้ว ยังมีการไลฟ์สดที่พี่น้องสามารถดูได้ทั่วโลก โดยในช่วงรอมฎอนรายการวิทยุจะมีหลายช่วงพิเศษ และได้รับความสนใจจากพี่น้องอย่างมาก ทั้งรายการคุณธรรมนำชีวิต เสวนากับผู้รู้ด้านศาสนาในทุกจังหวัด ใช้หลักการศาสนาในการดำเนินชีวิตช่วงรอมฎอน และยังมีรายการเปิดให้ถามตอบปัญหา เสนอข้อคิดต่างๆ ในการดำเนินชีวิตในช่วงรอมฎอน รวมทั้งออกอากาศเสียงอาซานบอกเวลาละศีลอดช่วงเย็น”
ผอ.ประเวศ แห่งกองบริหารยุทธศาสตร์การพัฒนาฯ บอกอีกว่า ศอ.บต.หวังว่าสิ่งที่นำเสนอไปจะเป็นส่วนหนึ่งที่จะไปเติมเต็มผลบุญ ทำให้เดือนรอมฎอนของพี่น้องมุสลิมเป็นเดือนที่มีคุณค่าที่สุด
“หวังว่าความประเสริฐที่จะเกิดขึ้นตรงนี้ ทุกคนจะตักตวงและนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้มากที่สุด เพื่อความสงบสุขของพี่น้องและครอบครัว รวมทั้งสังคมก็จะสงบสุขไปด้วยเช่นกัน” เป็นเสียงจากผู้รับผิดชอบใน ศอ.บต.
นราวดี อาแซบากา หรือ “ดีเจน้องพลอย” นักสื่อสารมวลชน วิทยุ ศอ.บต. ผู้ส่งเสียงตามสายถึงพี่น้องมุสลิมชายแดนใต้ บอกว่า สถานีวิทยุ ศอ.บต.จะรับสัญญาณจากกรมประชาสัมพันธ์ ออกรายการทุกวัน มีการประชาสัมพันธ์เรื่องราวต่างๆ ที่เป็นประโยชน์ในเรื่องที่มีการปฏิบัติศาสนกิจช่วงรอมฎอน และรายการพิเศษที่จะมีการเชิญผู้เชียวชาญมาร่วมพูดคุยกัน
รวมถึงช่วงเวลาพิเศษ นั่นก็คือช่วงก่อนจะถึงเวลาละศีลอด ก็จะมีการเปิดเสียงอาซาน เพื่อที่จะได้ให้พี่น้องได้ทราบถึงเวลาที่จะละศีลอดไปพร้อมกันในช่วงเดือนรอมฎอน
“สิ่งเหล่านี้ถือว่าได้รับความสนใจมาอย่างต่อเนื่องจากพี่น้องในพื้นที่มาตลอด ทำให้ผู้บริหาร ศอ.บต.เน้นย้ำและให้ความสำคัญเป็นพิเศษในช่วงนี้” ดีเจคนดังถ่ายทอดความตั้งใจของผู้กำหนดนโยบายใน ศอ.บต.
ด้านความเห็นและความรู้สึกของพี่น้องประชาชนในพื้นที่ มือแย จินตรา อายุ 68 ปี ชาวศรีสาคร นราธิวาส กล่าวถึงคลื่นวิทยุ ศอ.บต.ว่า ฟังวิทยุคลื่นนี้มานานหลายปีแล้ว จนตอนนี้มีลูกมีหลานก็ยังฟัง ชอบเวลาที่เปิดเสียงอาซาน บอกเวลาละศีลอด เพราะที่บ้านอยู่ในพื้นที่ป่าในเขา
“เราจะเปิดวิทยุฟังข่าวสาร ฟังการสอนบรรยายธรรม รับข่าวสารต่างๆ และความรู้ทางศาสนา ที่สำคัญคือการฟังเสียงอาซาน แจ้งเวลาละศีลอดในช่วงเย็น ช่วงนี้เดือนรอมฎอน ถือว่าดีมาก ทำให้เราเปิดปอซอไปพร้อมกับทุกคน จะฟังแบบนี้มาตลอด วันไหนคลื่นไม่ชัด สัญญาณไม่ดี การละศีลอดก็จะมีปัญหาด้วย” มือแย กล่าว
ถือเป็นความประทับใจของคนพื้นที่ และอุ่นใจเมื่อได้ยินเสียงของวิทยุ ศอ.บต.
เสียงที่คุ้นเคยและเคียงข้างวิถีแห่งอิสลาม...
