‘สภาผู้บริโภค-นักวิชาการ’ หนุนรัฐบาลเดินหน้านโยบายรถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสาย ‘ทันที’ ชี้ทำได้จริง หลังผลวิจัยฯพบต้นทุนค่าเดินรถไฟฟ้าต่อเที่ยวอยู่ที่ 10-16 บาท
.................................
เมื่อวันที่ 8 ก.ย.ที่ผ่านมา สภาองค์กรของผู้บริโภค ได้จัดรายการ ‘เราไม่ได้บริโภคหญ้าเป็นอาหาร’ โดยวิทยากรที่เข้าร่วมรายการฯได้แสดงความคิดเห็นกรณีนโยบายเรื่องรถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสายของรัฐบาล ซึ่งนายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ รมว.คมนาคม ระบุอาจ ‘ไม่ใช่นโยบายเร่งด่วน’ แต่จะเป็นนโยบายที่จะดำเนินการภายใน 2 ปี ขัดแย้งกับคำให้สัมภาษณ์ของนายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี ที่ระบุว่า ราคารถไฟฟ้าเป็นนโยบายจะ ‘ทำทันที’
โดย น.ส.สารี อ๋องสมหวัง เลขาธิการสำนักงานสภาผู้บริโภค กล่าวว่า สภาผู้บริโภคฯสนับสนุนนโยบายรถไฟฟ้าราคา 20 บาท ซึ่งสภาผู้บริโภคได้ทำนโยบายเรื่องขนส่งมวลชนเสนอไปยังนายกรัฐมนตรี โดยมีประเด็นสำคัญในเรื่องการบริหารจัดการเพื่อให้ผู้บริโภคทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัดได้ใช้ระบบขนส่งมวลชนในอัตราไม่เกินร้อยละ 10 ของค่าแรงขั้นต่ำ พร้อมทั้งยืนยันว่านโยบายดังกล่าวสามารถทำได้ทันทีโดยไม่ต้องรอ 2 ปี
“เรามั่นใจว่า20 บาททำได้จริง และที่ผ่านมากระทรวงคมนาคมก็ยืนยันว่าทำได้ ขณะที่งานวิจัยของสภาผู้บริโภคได้ศึกษาต้นทุนค่าโดยสารต่อเที่ยวในปี 2557-2562 ในระยะเวลา 6 ปี ต้นทุนค่าโดยสารต่อคนต่อเที่ยวอยู่ที่ประมาณ 10.10 บาท จนถึง 16.30 บาท นอกจากนี้ สภาผู้บริโภคได้มีโอกาสพูดคุยกับผู้ว่าฯชัชชาติ และเจ้าหน้าที่ กทม. ก็ได้รับคำตอบในทางเดียวกันว่าต้นทุนค่าโดยสารต่อคนต่อเที่ยวอยู่ที่ประมาณ 11 -13 บาท จึงมองว่าค่าโดยสาร 20 บาทเป็นสิ่งที่ทำได้แน่นอนและสามารถทำได้ทันที” น.ส.สารี กล่าว
น.ส.สารี ระบุว่า รัฐบาลควรเริ่มต้นกำหนดค่าโดยสารราคา 20 บาทตลอดสาย จากรถไฟฟ้าที่ลงทุนโดยรัฐบาล ทั้งสายที่อยู่ในความดูแลของการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) และการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม.) ได้แก่ ไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน สายสีม่วง สายสีแดงเหนือ–ตะวันตก และสายสีเหลือง นอกจากนี้ รัฐบาลยังสามารถดำเนินการเรื่องการเชื่อมต่อโดยไม่คิดค่าแรกเข้าซ้ำซ้อนในรถไฟฟ้าที่รัฐบาลลงทุนได้ทันที ส่วนกรณีรถไฟฟ้าที่เอกชนลงทุน เช่น สายสีเขียว อาจเจรจาเพื่อดำเนินการได้ในภายหลัง
ส่วนกรณีที่หลายภาคส่วนมีข้อห่วงกังวลเรื่องการใช้งบประมาณจากภาครัฐกว่า 5,400 ล้านบาทเพื่อสนับสนุนรถไฟฟ้าอาจจะกระทบต่อภาระงบประมาณของภาครัฐนั้น น.ส.สารี กล่าวว่า อาจต้องไปตรวจสอบข้อมูลว่าต้องใช้งบประมาณสนับสนุนมากขนาดนั้นจริงหรือไม่ ทั้งนี้ มองว่าต้องนำรายได้ที่เพิ่มขึ้นจากการที่มีผู้ใช้รถไฟฟ้ามากขึ้น รวมถึงการพัฒนารายได้จากส่วนอื่นๆ มาหักลบกันด้วย ยังไม่รวมถึงประโยชน์ในอ้านอื่น ๆ เช่น ลดปัญหารถติด ช่วยลดฝุ่น PM2.5 และช่วยให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นซึ่งถือว่าเป็นการลงทุนที่คุ้มค่า
ศ.ดร.เอกชัย สุมาลี นักวิชาการด้านคมนาคม ขนส่ง สถาบันนวัตกรรมบูรณาการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า นโยบายรถไฟฟ้าราคา 20 บาทสามารถทำได้ทันที โดยเริ่มต้นจากค่าโดยสารรถไฟฟ้าของรัฐก่อน จากสถิติของคนกรุงเทพและปริมณฑลส่วนใหญ่จะเดินทางรถไฟฟ้าไม่เกินประมาณ 6-8 สถานี เพราะฉะนั้น โจทย์แรกที่ต้องแก้ปัญหาคือทำให้ผู้บริโภคที่เดินทางระยะ 10 สถานี สามารถจ่ายค่าโดยสาร 20 บาท ซึ่งเชื่อว่าการเริ่มต้นจากคนกลุ่มนี้ก่อนจะสามารถลดข้อจำกัดหรือข้อโต้แย้งด้านอื่น ๆ ในเชิงภาระการเงินได้
ศ.ดร.เอกชัย กล่าวว่า การแก้ปัญหาค่าโดยสารรถไฟฟ้าให้มีความเหมาะสมและเป็นประโยชน์กับประชาชนอย่างแท้จริง ควรพิจารณาการพัฒนารถไฟฟ้าที่ไม่ใช่เร่งเพียงโครงสร้างพื้นฐาน แต่ต้องมองภาพรวมทั้งระบบพัฒนาไปพร้อมกัน โดยเฉพาะการผลักดันตั๋วร่วม เชื่อมรถไฟฟ้าทุกสายเข้าด้วยกัน และลดค่าแรกเข้า ซึ่งจะเป็นจุดเริ่มต้นในการลดค่าโดยสาร
ด้าน รศ.ดร.ชาลี เจริญลาภนพรัตน์ รองอธิการบดีฝ่ายวิชาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ยืนยัน การทำให้ค่าโดยสารรถไฟฟ้าราคา 20 บาทตลอดสายสามารถทำได้ โดยแบ่งเป็น 2 แนวทาง
แนวทางแรก คือ ปรับค่าโดยสารรถไฟฟ้าที่อยู่ในการดูแลหน่วยงานรัฐซึ่งสามารถดำเนินการได้ทันที แต่อาจจะมีเรื่องของค่าใช้จ่ายที่จะเกิดขึ้นทำให้เกิดปัญหาการขาดทุน ซึ่งต้องพิจารณาในเรื่องการหารายได้เพิ่มจากการใช้ประโยชน์พื้นที่สถานี เช่น การให้เช่าพื้นที่ต่อสถานี การเชื่อมต่อกับศูนย์การค้า หรือการโฆษณาในสถานี ซึ่งในส่วนนี้จะช่วยเพิ่มรายได้ทำให้ไม่ต้องขาดทุนได้
ส่วนแนวทางที่สอง สำหรับรถไฟฟ้าสายที่ไม่ใช่ของรัฐ เช่น บีทีเอส สีเขียว หรือสายสีเหลือง รัฐจะต้องเจรจา แลกเปลี่ยนผลประโยชน์ของการเจรจา โดยกรณีสายสีเขียวใกล้จะหมดสัมปทานในปี 2572 รวมไปถึงการเจรจาเรื่องการยกเลิกการจ่ายค่าแรกเข้าจะช่วยให้ลดราคาค่าโดยสารได้
“รถไฟฟ้า 20 บาทตลอดสาย เป็นความท้าทายที่สามารถทำได้ โดยต้องทำทั้งสองแนวทางคู่กันไปคือรถไฟฟ้าที่เป็นของรัฐบาลต้องลดราคาทันที และต้องการเจรจากับรถไฟฟ้าที่เป็นของเอกชนเพื่อขอลดราคา เพราะจากที่เคยศึกษาต้นทุนค่าโดยสารอยู่ในช่วงประมาณราคา 16–17 บาท เพราะฉะนั้น 20 บาทจึงมีความเป็นไปได้ และอยากสนับสนุนให้รัฐบาลทำในฐานะที่เพิ่งรับตำแหน่งใหม่ ทั้งนี้ หากรัฐบาลดำเนินการได้ตามที่เคยประกาศนโยบายเอาไว้คนจะเชื่อถือและสนับสนุนเป็นเกราะป้องกันในการทำงานได้” รศ. ดร.ชาลี กล่าว
นายจักรกฤต เต็มเปี่ยม ตัวแทนของผู้บริโภค กล่าวว่า คาดหวังที่จะได้ใช้รถไฟฟ้าในราคาที่เป็นธรรมมาตลอดระยะเวลา 9 ปี และคาดหวังว่าภายหลังการแถลงนโยบายของรัฐบาลชุดใหม่ในวันที่ 11 ก.ย.2566 จะมีความเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีเกิดขึ้นและรัฐบาลจะดำเนินการตามนโยบายรถไฟฟ้าราคา 20 บาทตลอดสาย ทันที และมีข้อเสนอเพิ่มเติมในเรื่องการใช้บัตรใบเดียวใช้รถไฟฟ้าได้ทุกสาย
"หากค่ารถไฟฟ้าราคา 20บาทตลอดสายจะทำให้มีผู้บริโภคเดินทางด้วยรถไฟฟ้ามากขึ้นด้วย" นายจักรกฤต ระบุ
Isranews Agency | สำนักข่าวอิศรา 