รมว.ยุติธรรม สั่งผบ.เรือนจำ รายงานตัวเลขเเออัดในเรือนนอน บางเเห่งเกินความจุ 1 เท่าตัว เตรียมของบฯ 178 ล้าน ต่อเติม คาดเพิ่มพื้นที่ 7 หมื่น ตร.ม. -6 หมื่นคน
1.2 ตร.ม. ต่อคน เป็นสูตรคิดคำนวณ ที่นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม ให้แนวนโยบายต่อผู้บัญชาการเรือนจำทุกแห่ง ว่าผู้ต้องขัง 1 คน ต้องมีพื้นที่ในเรือนนอนที่เหมาะสม 1.2 ตร.ม.
หากปรากฎข้อเท็จจริงว่า เรือนจำหลายแห่ง กำลังประสบปัญหาความแออัด ผู้ต้องขังล้นคุก! อันเนื่องมาจากคดียาเสพติด บางแห่งจึงมีจำนวนเกินความจุที่รับได้มากกว่า 1 เท่าตัว ทำให้เหลือพื้นที่ในเรือนนอนเพียง 0.5 ตร.ม.
นายสมศักดิ์สวมบทเป็นครูใหญ่สั่งการให้เร่งเสริมพื้นที่เรือนนอนเป็นเตียงสองชั้น ในเวทีประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อขับเคลื่อนนโยบายและยุทธศาสตร์กระทรวงยุติธรรม ประจำปีงบประมาณ 2563 ณ ศูนย์แสดงสินค้าและการประชุมอิมแพ็ค เมืองทองธานี อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี กับผู้บัญชาการเรือนจำจังหวัดทั่วประเทศ
โดยหยิบปัญหาความแออัดของเรือนจำกลางอุบลราชธานีว่า “ผู้ต้องขังกว่า 6,000 คน เรือนนอนรับได้ 3,200 คน นอนคนละครึ่งตารางเมตร คนดี ๆ ก็ตาย...ท่านกลับไปทบทวนดูก่อน ขนาดโลงศพยัง 1 ตร.ม. นี่ครึ่งหนึ่งของที่ตั้งโลงศพที่แบ่งไว้แล้ว เป็นไปได้อย่างไร”
นอกเหนือจากเรือนจำกลางอุบลราชธานีแล้ว ยังมีเรือนจำอีกหลายแห่งที่ถูกครูใหญ่สุ่มเรียกชื่อผู้บัญชาการเรือนจำที่เปรียบเป็นนักเรียนให้ออกมารายงานตัวเลขความแออัด โดยยึดสูตร 1.2 ตร.ม.ต่อคน
เริ่มที่...
เรือนจำกลางเชียงใหม่ มีผู้ต้องขัง 7,300 คน เรือนนอนเกินความจุ 2,700 คน หากเสริมเป็นสองชั้นตามนโยบาย จะสามารถลดจำนวนผู้ต้องขังได้อีก 2,120 คน คงเหลืออีกประมาณ 600 คน ดังนั้น จึงให้ย้ายผู้ต้องขังไปยังเรือนจำแห่งอื่น เช่น แม่ฮ่องสอน น่าน แพร่ พะเยา เพื่อช่วยแก้ปัญหาความแออัดได้ในระดับหนึ่ง
เรือนจำจังหวัดตรัง มีผู้ต้องขัง 2,764 คน พื้นที่นอนรวม 1,633 ตร.ม. เรือนนอนเกินความจุ 1,334 คน เท่ากับว่า เกิน 1 เท่าตัว ระหว่างนี้ย้ายผู้ต้องขังไปยังเรือนจำอื่นชั่วคราว
เรือนจำจังหวัดอุทัยธานี มีผู้ต้องขังชาย 1,170 คน พื้นที่นอนรวม 1,039 ตร.ม. เมื่อทำเรือนนอนสองชั้น ลดจำนวนผู้ต้องขังได้อีก 220 คน ทำให้เหลือเรือนนอนเกินความจุประมาณ 100 คน ส่วนผู้ต้องขังหญิง ไม่เกินความจุ เพราะมีเพียง 150 คน เท่านั้น
เรือนจำกลางสมุทรปราการ มีผู้ต้องขังกว่า 7,600 คน พื้นที่รับได้ไม่ถึง 4,000 คน ทำให้เรือนนอนเกินความจุ อย่างไรก็ตาม ทางเรือนจำได้ก่อสร้างเรือนนอนสองชั้นในบางส่วนแล้ว
ทัณฑสถานบำบัดพิเศษกลาง มีผู้ต้องขัง 8,300 คน มีพื้นที่นอนรวม 7,744 ตร.ม. เกินความจุ 3,305 คน จึงต่อเติมห้องนอนบริเวณโถงด้านหน้า 7 จาก 12 แดน ทำให้เพิ่มพื้นที่นอนอีก 1,680 ตร.ม. และสามารถรับความจุได้ 7,853 คน
ปัญหาดังกล่าวทำให้นายสมศักดิ์สั่งให้ผู้บัญชาการเรือนจำกลับไปสำรวจข้อมูลใหม่อีกครั้งให้เป็นปัจจุบันและเรือนจำแห่งใดมีพื้นที่นอนรวมเกินความจุ ให้ถ่ายภาพรายงานประกอบด้วย เพื่อให้ทราบว่าผู้ต้องขังใช้ชีวิตในเวลาหลับนอนอย่างไร
นายสมศักดิ์ ระบุอีกว่า เตรียมของบกลาง 178 ล้านบาท นำมาทำโครงเหล็กยกพื้นเรือนนอนเพิ่มอีก 7 หมื่นตร.ม. รองรับความจุได้อีก 6 หมื่นคนจากจำนวนที่เกินความจุ 1.7 เเสนคน ของผู้ต้องขังทั้งหมด 3.8 เเสนคน
“ที่พยายามซักถามตัวเลข ไม่ใช่การลองภูมิ แต่เป็นการบริหาร ถ้าเราไม่รู้ต้นทุน ไม่รู้ตัวเลขที่จะบริหาร เราเอาตามมีตามเกิด คนก่อนทำอย่างไร ฉันทำอย่างนั้น มันไม่ได้ เราต้องรู้ให้จริง ไม่ยากเลย เป็นพื้นฐานธรรมดา แล้วจะตอบคำถามได้อย่างอกผ่ายไหล่ผึ่ง ถ้าตรงไหนมีอัตราส่วนเกิน ขอให้รวบรวมกันว่า จะเกลี่ยได้อย่างไร ดูให้เร็ว ทำให้เร็ว” รมว.ยุติธรรม กล่าว
อย่างไรก็ตาม ก่อนหน้านี้ กรมราชทัณฑ์ มีหนังสือด่วนที่สุด ที่ ยธ 0704.1/29271 ถึงเรือนจำและทัณฑสถาน ระบุว่า ด้วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม ได้จัดประชุมหารือเพื่อแก้ไขปัญหาความแออัดของผู้ต้องขังในเรือนจำ โดยมีนโยบายแก้ไขปัญหาความแออัดในเรือนนอนด้วยการจัดหาพื้นที่นอนของผู้ต้องขัง โดยการต่อเติมพื้นที่เรือนนอนให้เป็นเตียง 2 ชั้น ซึ่งเป็นนโยบายเร่งด่วน
ทั้งนี้ กระทรวงยุติธรรมได้มีแบบการก่อสร้างเตียง 2 ชั้น ตามมาตรฐาน จำนวน 12 แบบ
กรมราชทัณฑ์ จึงให้เรือนจำสำรวจพื้นที่เรือนนอนว่าสามารถดำเนินการต่อเติมห้องนอนเป็นเตียง 2 ชั้นได้หรือไม่ และหากดำเนินการได้ให้ระบุว่า ใช้ตามแบบมาตรฐานใดใน 12 แบบ ตามแบบฟอร์มที่แนบมาพร้อมนี้ แล้วจัดส่งข้อมูลให้กรมราชทัณฑ์ทราบภายในวันที่ 18 ต.ค.2562
สำหรับแบบมาตรฐาน 12 แบบ มีความสูงจากพื้น 1.85 เมตร มีดังนี้
แบบที่ 1 ขนาดพื้นที่ห้อง 4.00x8.00 เมตร, แบบที่ 2 ขนาดพื้นที่ห้อง 4.00x9.00 เมตร, แบบที่ 3 ขนาดพื้นที่ห้อง 4.50x7.00 เมตร,แบบที่ 4 ขนาดพื้นที่ห้อง 4.50x7.50 เมตร,แบบที่ 5 ขนาดพื้นที่ห้อง 4.50x9.00 เมตร, แบบที่ 6 ขนาดพื้นที่ห้อง 5.00x9.00 เมตร, แบบที่ 7 ขนาดพื้นที่ห้อง 5.00x16.00 เมตร, แบบที่ 8 ขนาดพื้นที่ห้อง 5.00x12.00 เมตร, แบบที่ 9 ขนาดพื้นที่ห้อง 5.50x10.50 เมตร, แบบที่ 10 ขนาดพื้นที่ห้อง 6.00x8.00 เมตร, แบบที่ 11 ขนาดพื้นที่ห้อง 8.00x8.00 เมตร และแบบที่ 12 ขนาดพื้นที่ห้อง 8.00x16.00 เมตร .