ผ่าโครงสร้าง 'รวมพลังแผ่นดินฯ' คู่แค้น-เคยมิตร 'ทักษิณ' เลี้ยงกระแสรอ'แพทองธาร' เพลี่ยงพล้ำ

"...ปัจจัยสำคัญที่ทำให้ ม็อบจุดติด ประกอบด้วย 4 ปัจจัย หนึ่ง มีเส้นสาย (แกนนำ) สอง มีทุนสนับสนุน สาม มีมวลชนจัดตั้ง (พรรคการเมืองหนุนหลัง) และที่สำคัญที่สุด คือ สี่ อารมณ์ของผู้คน ที่หลั่งไหลมารวมกับม็อบนั้นๆ..."

จากกรณีคลิปเสียงสนทนาระหว่าง น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี กับ สมเด็จฮุน เซน ประธานวุฒิสภาและอดีตนายกรัฐมนตรีกัมพูชา โดยเนื้อหาช่วงหนึ่งมีการพาดพิงไปถึง พล.ท.บุญสิน พาดกลาง แม่ทัพภาคที่ 2 ว่าเป็นฝ่ายตรงข้าม

“ไม่อยากให้ Uncle ไปฟังคนที่เป็นฝั่งตรงข้ามกับเรา อย่างพวกแม่ทัพภาค 2 อย่างนี้ค่ะ เป็นคนของฝั่งตรงข้ามหมดเลย” และ “ถ้าท่านอยากได้อะไรก็ให้ท่านบอกมาได้เลยค่ะ เดี๋ยวจะจัดการให้”

แม้ว่าต่อมามีการชี้แจงว่าเป็นเทคนิคในการคุยการเจรจาต่อรอง แต่ก็นับว่าเป็นจุดเปลี่ยนทางการเมืองที่สำคัญ

มีหลายฝ่ายออกมาเคลื่อนไหวแสดงความไม่พอใจอย่างหนัก ไม่ว่าจะเป็นปฏิบัติการโต้กลับของกลุ่มสมาชิกวุฒิสภา ที่ล่ารายชื่อยื่นถอดถอน น.ส.แพทองธาร ต่อศาลรัฐธรรมนูญ และสำนักงานป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ถอดถอนออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี หรือจะเป็นนักร้อง (เรียน) นายเรืองไกร ลีกิจวัฒนะ ที่ยื่นหนังสือไปยัง สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) เพื่อขอให้ตรวจสอบนายกฯ 

ตลอดจนการการนัดชุมนุมใหญ่ของกลุ่ม 'รวมพลังแผ่นดิน' ดีเดย์วันที่ 28 มิ.ย. 2568 ที่อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ คิ๊กออฟตั้งแต่เวลา 16.00 - 21.00 น. โดยจะมีการออกแถลงการณ์หลังจากยืนตรงเคารพธงชาติ 

สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) พาไปสำรวจ 'แนวรบ' ในส่วนของภาคประชาชนที่มีการระดมพลของ 'แนวร่วมมุมกลับ' ในนาม 'รวมพลังแผ่นดิน' เพื่อเรียกร้องให้นายกฯ ลาออกทันทีและให้พรรคร่วมถอนตัวจากรัฐบาล ใครเป็นใคร ประกอบด้วย

กลุ่มอดีต 40 สว. 

• เจิมศักดิ์ ปิ่นทอง อาจารย์พิเศษประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ นักจัดรายการวิทยุ โทรทัศน์ สมาชิกสภาปฏิรูปแห่งชาติ ประธานกรรมการนโยบายขององค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย อดีตแนววร่วมพันธมิตรฯ และ กปปส.

• แก้วสรร อติโพธิ นักวิชาการอิสระ นักการเมือ อดีตสมาชิกวุฒิสภา (สว.) กรุงเทพมหานคร อดีตสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2539 อดีตแนววร่วมพันธมิตรฯ และ กปปส. และ ประธานมูลนิธิคุ้มครองเด็ก

• สมชาย แสวงการ อดีต สว. ตัวตึง อยู่กับรัฐสภามายาวนานถึง 17 ปีก่อนพ้นจากตำแหน่งไปเมื่อปี 2567 เป็นขาประจำที่ออกมาอยู่ตรงข้ามกับ 'ทักษิณ' พร้อมทั้งคัดค้านการแก้ไขรัฐธรรมนูญปี 2560 เคยโหวตคว่ำร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญในหลายวาระ

• ประสาร มฤคพิทักษ์ อดีตสมาชิกวุฒิสภา (สว.) สมาชิกสภาปฏิรูปแห่งชาติ (สปช.)

• จเด็จ อินสว่าง สมาชิกวุฒิสภา (สว.)

• ประพันธ์ คูณมี อดีตสมาชิกวุฒิสภา (สว.)

• พล.อ. สมเจตน์ บุญถนอม อดีตสมาชิกวุฒิสภา (สว.)

• รสนา โตสิตระกูล อดีต สว. กทม. นักการเมือง และนักรณรงค์ด้านสุขภาพและสิทธิผู้บริโภค

อดีตแกนนำเสื้อเหลือง-กลุ่มพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย (พธม.)

• ปานเทพ พัวพงษ์พันธ์ คณบดีสถาบันแพทย์แผนบูรณาการและเวชศาสตร์ชะลอวัย มหาวิทยาลัยรังสิต อดีตโฆษกกลุ่มพันธมิตรฯ เคลื่อนไหวทางการเมืองเคียงข้างกับ สนธิ อดีตแกนนำกลุ่มพันธมิตรฯ

• นิติธร ล้ำเหลือ (ทนายนกเขา) ทนายความที่รับว่าความคดีเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน และการใช้อำนาจที่ไม่เป็นธรรมของหน่วยงานภาครัฐ ปัจจุบันเป็นกรรมการฝ่ายสิทธิมนุษยชนประจำสภาทนายความในพระบรมราชูปถัมภ์ และแกนนำคณะหลอมรวมประชาชน เคยเข้าร่วมการชุมนุมกับพันธมิตรฯ โดยมีบทบาทเป็นทนายความดูแลเรื่องคดีความทางกฎหมายให้แก่กลุ่ม

• นพ.ตุลย์ สิทธิสมวงศ์ อาจารย์ประจำภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อดีตสมาชิกพันธมิตรฯ แกนนำเสื้อหลากสีชุมนุมต่อต้านคนเสื้อแดง เรียตัวเองว่า 'เจ้าพ่อสลิ่ม'

อดีตแกนนำคณะกรรมการประชาชนเพื่อการเปลี่ยนแปลงปฏิรูปประเทศไทยให้เป็นประชาธิปไตยที่สมบูรณ์แบบอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (กปปส). หรือ 'ม็อบนกหวีด' 

• ขวัญสรวง อติโพธิ ฝาแฝดแก้วสรร อาจารย์พิเศษประจำคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อดีตแนววร่วมพันธมิตรฯ และ กปปส.

• อัญชะลี ไพรีรัก สื่อมวลชนอิสระ อดีตผู้ประกาศข่าวทางช่องท็อปนิวส์ สมาชิกพันธมิตรฯ แกนนำ กปปส. ปัจจุบันเป็นนักข่าวช่องแนวหน้า

• สาวิทย์ แก้วหวาน ผู้ร่วมก่อตั้งสถาบันทิศทางไทย และคณาจารย์สถาบันทิศทางไทย เลขาธิการสมาพันธ์แรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์

• พล.ต.นพ. เหรียญทอง แน่นหนา ผู้อำนวยการโรงพยาบาลมงกุฎวัฒนะ อดีตเคยรับราชการทหาร ตำแหน่งสุดท้าย คือ ผู้อำนวยการกองยุทธการทหารบก ก่อนจะลาออกในปี 2550 ผู้ก่อตั้งองค์กรเก็บขยะแผ่นดิน

• นพ.วรงค์ เดชกิจวิกรม อดีต สส.พิษณุโลก พรรคประชาธิปัตย์ 3 สมัย นักเคลื่อนไหวทางการเมืองนอกสภา ด้วยบทบาท ประธานพรรคไทยภักดี

• ถาวร เสนเนียม อดีต สส.สงขลา พรรคประชาธิปัตย์ อดีต รมช.คมนาคม อดีต รมช.มหาดไทย เป็นอดีต แกนนำ กปปส.เคลื่อนไหวชุมนุมต่อต้าน ร่าง พ.ร.บ.นิรโทษกรรมในยุครัฐบาลยิ่งลักษณ์ ชินวัตร

• แซมดิน เลิศบุศย์ แกนนำ กปปส. ผู้ประสานงานกองทัพธรรม

อดีตแกนนำเสื้อแดง-แนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.)

• จตุพร พรหมพันธ์ อดีตประธาน นปช. เคยอยู่แถวหน้าของมวลชนคนเสื้อแดง ก่อนเกิดความขัดแย้งทางความคิดกับ 'ทักษิณ' และแกนนำ นปช. และแยกตัวออกมา เดินหน้าเคลื่อนไหวนอกสภาฯ ต่อต้านรัฐบาลแพทองธาร ภายใต้ชื่อ 'คณะหลอมรวมประชาชน'

กลุ่มเครือข่ายนักศึกษาประชาชนปฏิรูปประเทศไทย (คปท.)

• พิชิต ไชยมงคล แกนนำกลุ่มเครือข่ายนักศึกษาประชาชนปฏิรูปประเทศไทย (คปท.) ปักหลักชุมนุม คปท.หน้าทำเนียบฯ ตั้งแต่เริ่มพรรคเพื่อไทยจัดตั้งรัฐบาล ยุคศรษฐา ทวีสิน มาถึงแพทองธาร ชินวัตร หัวหอกในการนัดหมายเครือข่ายแสดงพลัง 'รวมพลังแผ่นดิน'

• นัสเซอร์ ยีหมะ อดีตแกนนำเครือข่ายนักศึกษาประชาชนปฏิรูปประเทศไทย (คปท.)

• ใจเพชร กล้าจน (หมอเขียว) นักวิชาการอิสระ หัวหน้าพรรคสัมมาธิปไตย ผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์ทางเลือกแพทย์วิถีธรรม

อดีตข้าราชการหน่วยงานความมั่นคง

• พล.ท. กนก เนตระคเวสนะ อดีตแม่ทัพภาคที่ 2 และผู้บัญชาการกองกำลังสุรนารี

• พล.ท. นันทเดช เมฆสวัสดิ์ อดีตหัวหน้าศูนย์ปฏิบัติการพิเศษ ศูนย์รักษาความปลอดภัยแห่งชาติ (ศรภ.)

• ถวิล เปลี่ยนศรี อดีตเลขาธิกาสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) อดีต สว.ปี 2562 ที่มาจากการแต่งตั้งของ คสช.หลังการรัฐประหาร

• นันทิวัฒน์ สามารถ อดีตเลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ และอดีตรองผู้อำนวยการสำนักข่าวกรองแห่งชาติ

นักธุรกิจ

• ปรีดา เตียสุวรรณ์ นักธุรกิจเพื่อสังคมและการขับเคลื่อนงานประชาธิปไตย

• สนธิญาณ ชื่นฤทัยในธรรม ชื่อเดิม สนธิญาณ หนูแก้ว นักธุรกิจด้านสื่อสารมวลชน มีแนวทางเสนอข่าววิพากษ์วิจารณ์ 'ทักษิณ' อดีต แกนนำของ กปปส.

อาจาร์ยมหาวิทยาลัย

• ม.ล.วัลย์วิภา จรูญโรจน์ นักวิจัยสถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่เชี่ยวชาญด้านเส้นเขตแดนไทย-กัมพูชาอีกทั้งยังเป็นนักเคลื่อนไหวเพื่อทวงคืนปราสาทพระวิหาร

• คมสัน โพธิ์คง อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต และ อดีตกรรมาธิการยกร่างฯ และ สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550

• ไชยันต์ ไชยพร อาจารย์ประจำภาควิชาการปกครอง คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นที่รู้จักกันในฐานะอาจารย์รัฐศาสตร์จุฬาฯ ผู้ฉีกบัตรเลือกตั้งต่อหน้าสื่อมวลชนในการเลือกตั้งปี 2549

• เจษฎ์ โทณะวณิก นักวิชาการทางกฎหมาย ประธานหลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต วิทยาลัยบัณฑิตเอเชีย เคยเป็นที่ปรึกษาและกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ

นักการเมือง-อดีตนักการเมือง

• ชาญชัย อิสระเสนารักษ์ อดีตรองประธานอนุกรรมาธิการ ด้านกลไกการปราบปรามการทุจริต คณะกรรมาธิการวิสามัญป้องกันและปราบปรามการทุจริต สภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครนายก และอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร แบบบัญชีรายชื่อ พรรคประชาธิปัตย์ รวม 4 สมัย

• พล.ต.อ. เสรีพิศุทธ์ เตมียเวส หัวหน้าพรรคเสรีรวมไทย อดีต ผบ.ตร. เจ้าของฉายา 'วีรบุรุษนาแก' อดีตหัวหน้าพรรคเสรีรวมไทย เคยร่วมเป็นพันธมิตรพรรคร่วมฝ่ายค้านกับ 'พรรคเพื่อไทย' เมื่อปี 2562 ต่อมาไม่สามารถมีตำแหน่งรัฐมนตรีภายในรัฐบาลแพทองธารได้จึงออกมาเคลื่อนไหวยืนอยู่ฝั่งตรงข้าม

• กษิต ภิรมย์ อดีตสมาชิกสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ สมัยรัฐบาลนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ อดีตเอกอัครราชทูตไทยในหลายประเทศ และอดีตรองนายกรัฐมนตรีเงา พรรคประชาธิปัตย์

กลุ่มรวมพลังแผ่นดินปกป้องอธิปไตยไทย-นักเคลื่อนไหว

• วีระ สมความคิด นักกฎหมายชาวไทย เลขาธิการเครือข่ายประชาชนต้านคอร์รัปชัน (คปต.)

• มานพ เกื้อรัตน์ เลขาธิการสมาพันธ์แรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ (สรส.)

• คมสันต์ ทองศิริ อดีตรองเลขฝ่ายปฎิบัติการ สมาพันธ์แรงงานรัฐวิสาหกิจสัมพันธ์ (สรส.)

• ณีรนุช จิตต์สม รองประธานสหภาพแรงงานรัฐวิสาหกิจ บมจ.โทรคมนาคมแห่งชาติ

• เสน่ห์ หงษ์ทอง ผู้ประสานงานศูนย์ประสานงานกรรมกร /เป็นกรรมการบริหารมูลนิธิแรงงานสมศักดิ์ โกศัยสุข / เป็นกรรมการบริหารพรรคสังคมประชาธิปไตยไทย (เดิมการเมืองใหม่) ปฏิบัติหน้าที่นายทะเบียนสมาชิกพรรคฯ

ศิลปิน

• หฤทัย ม่วงบุญศรี (อุ๊ หฤทัย) นักร้อง นักแสดง แนวร่วมกลุ่มปกป้องสถาบัน ผู้ร่วมก่อตั้งกลุ่มไทยภักดี

• ชัชชัย สุขขาวดี (หรั่ง ร็อคเคสตร้า) นักร้อง สมาชิกพันธมิตรฯ และ กปปส.

ม็อบรวมพลังฯ เน้นเลี้ยงกระแส รอรัฐบาลเพลี่ยงพล้ำ

ดร.สติธร ธนานิธิโชติ ผู้อำนวยการสำนักวิจัยและพัฒนา สถาบันพระปกเกล้า ประเมินสถานการณ์การชุมนุมของกลุ่ม 'รวมพลังแผ่นดินปกป้องอธิปไตย' ว่า ความไม่พึงพอใจต่อ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ต่อกรณีคลิปเสียงที่เกิดขึ้นนั้น มีจากหลากหลายกลุ่ม ทั้งกลุ่มที่ออกมาชุมนุม และกลุ่มที่สนับสนุนพรรคการเมืองฝ่ายตรงข้าม ซึ่งไม่มาร่วมชุมนุมกับกลุ่ม 'รวมพลังแผ่นดินฯ' เนื่องจากกลัวว่าการออกชุมนุมนั้น อาจจะนำประเทศไปสู่รัฐประหาร จากความแตกต่างนี้ ส่งผลต่อปริมาณมวลชนที่จะออกมาเคลื่อนไหว และอาจทำให้ม็อบ 'รวมพลังแผ่นดินฯ' ไม่สามารถจุดติดได้ง่ายๆ ในช่วงแรก

ดร.สติธร วิเคราะปัจจัยสำคัญที่ทำให้ ม็อบจุดติด ประกอบด้วย 4 ปัจจัย หนึ่ง มีเส้นสาย (แกนนำ) สอง มีทุนสนับสนุน สาม มีมวลชนจัดตั้ง (พรรคการเมืองหนุนหลัง) และที่สำคัญที่สุด คือ สี่ อารมณ์ของผู้คน ที่หลั่งไหลมารวมกับม็อบนั้นๆ

ดร.สติธร กล่าวว่า คลิปเสียงของนายกฯ กับสมเด็จฮุน เซน มีส่วนสำคัญที่ทำให้อารมณ์ของผู้คนปะทุขึ้น รวมถึงการตอบสนองของนายกฯ การปรับคณะรัฐมนตรีที่เกิดขึ้น อาจเป็นหนึ่งในแรงกระตุ้นระยะแรกที่ทำให้คนเข้าร่วมม็อบวันที่ 28 มิ.ย.นี้มากกว่าที่คาดการณ์ไว้

"ประชาชนอาจมองว่าการขอโอกาสของรัฐบาลมาพร้อมกับโฉมหน้า ครม. ที่ไม่น่าพึงพอใจ หากรัฐบาลหลังจากนี้ไม่สามารถผลักดันการแก้ปัญหา หรือนโยบายที่ประชาชนคาดหวังได้ และยังคงอ้างเสถียรภาพรัฐบาลเพื่อรักษาอำนาจ คนก็อาจจะมองว่ารัฐบาลต้องการอยู่ในอำนาจต่อไปเท่านั้น ซึ่งจะทำให้อารมณ์ค้างจากคลิปหลุดยังคงอยู่ และหากมีการตัดสินใจ นโยบาย หรือกฎหมายที่ไม่ถูกใจประชาชน ม็อบก็อาจจะจุดติดและพีคขึ้นมาได้"ดร.สติธร กล่าว

ดร.สติธร ให้ความเห็นว่า จุดหมายปลายทางของม็อบครั้งนี้ คือ การเปลี่ยนนายกฯ มากกว่าการยุบสภา เพราะเกรงว่าการยุบสภานั้น อาจนำไปสู่การชนะถล่มทลายของพรรคประชาชน และไม่เห็นด้วยกับการรัฐประหาร แม้จะมีบางกลุ่มที่ยังคงต้องการให้ทหารเข้ามา

อย่างไรก็ตาม แกนนำและผู้ร่วมชุมนุมจำนวนไม่น้อยเชื่อว่าการเปลี่ยนนายกฯ และลดบทบาทอำนาจนำของพรรคเพื่อไทยลง จะเป็น 'บาร์ต่ำสุด' ที่พอรับได้

นอกจากนี้ ดร.สติธร ได้ยกกรณีการชุมนุมในอดีตมาเปรียบเทียบกับสถานการณ์ในปัจจุบัน ว่า ในกรณีของม็อบเยาวชน เกิดขึ้นหลังการยุบพรรคอนาคตใหม่ ซึ่งจุดติดทันทีและมีคนเข้าร่วมจำนวนมาก แต่สำหรับม็อบ 'รวมพลังแผ่นดินฯ' ยังไม่เห็นปรากฏการณ์เช่นนั้นในปัจจุบัน

ดร.สติธร กล่าวอีกว่า หากมองย้อนไปถึงการชุมนุมของกลุ่มอนุรักษนิยมอย่างม็อบเสื้อเหลือง (พันธมิตรฯ) และม็อบ กปปส. จะพบว่าการชุมนุมเหล่านี้ไม่ได้จุดติดทันที แต่มีการก่อร่างสร้างตัวและกระตุ้นอารมณ์สังคมไปเรื่อยๆ จนกระทั่งเกิดเหตุการณ์สำคัญ หรือ 'ช็อตเด็ด' ที่ทำให้ประชาชนไม่พอใจรัฐบาลอย่างมาก เช่น การขายหุ้นเทมาเส็กซ์ของครอบครัวชินวัตร หรือการผลักดัน พ.ร.บ. นิรโทษกรรมสุดซอย ซึ่งเป็นจุดพลิกให้ม็อบพีคขึ้นมาและยืดเยื้อจนนำไปสู่การรัฐประหาร

นอกจากนี้ กลุ่มผู้เข้าร่วมชุมนุมส่วนใหญ่ของ ม็อบ 'รวมพลังแผ่นดินฯ' ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ คนรุ่นกลาง (Gen X,Y) ยังไม่มีการเข้าร่วม ซึ่งถือว่าเป็นรุ่นที่เป็นพลังสำคัญในการขับเคลื่อน จึงส่งผลให้ม็อบ 'รวมพลังแผ่นดินฯ' ในขณะนี้คงจะเลี้ยงกระแสต่อไปเรื่อยๆ รอจังหวะที่รัฐบาล 'เพลี่ยงพล้ำ'

ดร.สติธร ธนานิธิโชติ ผู้อำนวยการสำนักวิจัยและพัฒนา สถาบันพระปกเกล้า

ทั้งหมดนี้ คือ 'โครงสร้าง' ที่เกาะตัวรวมกันอย่างหลวมๆ จากกลุ่มคนหน้าเดิม-ขาประจำที่เป็น 'ปรปักษ์' กับ 'ระบอบทักษิณ' ไหลรวมกันเป็น กลุ่ม 'รวมพลังแผ่นดิน' ที่มีเงื่อนไขหน้าฉาก-ข้อเรียกร้องถามหาความผิดชอบทางการเมืองต่อ 'แพทองธาร ชินวัตร' ภายหลังปรากฎคลิปสนทนาลับ-หลังไมค์กับ 'ฮุน เซน'