กลุ่มไอซิสเคเคยมีการปฏิบัติการในลักษณะที่คล้ายกับที่มอสโกแล้วครั้งหนึ่ง โดยเป็นที่อิหร่านในเดือน ม.ค. 2567 ทำให้มีผู้เสียชีวิตกว่าร้อยราย ดังนั้นการโจมตีอย่างโหดร้ายในครั้งล่าสุดจึงตอกย้ำให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของกลุ่มไอซิสเคต่อวาระการทำญิฮาดในระดับโลกที่กว้างขวางขึ้น ช่วยขยายความน่าสนใจของอุดมการณ์กลุ่ม และช่วยรณรงค์ในการรับสมัครสมาชิกของกลุ่ม
ข่าวเด่นรอบโลกในช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา คงหนีไม่พ้นกรณีการกราดยิงที่คอนเสิร์ตโครคัส ซิตี้ ฮอลล์ ทำให้มีผู้เสียชีวิตจำนวน137 ราย (ข้อมูลวันที่ 25 มี.ค.) โดยผู้ต้องหาที่ถูกจับจำนวน 3 ใน 4 รายที่ถูกตั้งข้อหาการก่อรการร้ายได้ยอมรับผิดต่อศาลรัสเซียแล้ว
ขณะที่กลุ่มก่อการร้ายรัฐอิสลามที่ชื่อว่าไอซิสเค ได้ออกมาแถลงรับผิดชอบว่าเป็นผู้ก่อเหตุในครั้งนี้
จากกรณีดังกล่าว สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) จึงขอนำเสนอรายงานจากต่างประเทศว่ากลุ่มไอซิสเคที่ว่านี้เป็นกลุ่มอะไร ทำไมถึงพุ่งเป้าไปยังประเทศรัสเซีย
มีรายละเอียดข่าวดังนี้
@อะไรคือกลุ่มก่อการร้ายไอซิสเค
กลุ่มก่อการร้ายไอซิสเค (ISIS-K) ย่อมาจากกลุ่มรัฐอิสลามแห่งจังหวัดโฆรอซอน เป็นพันธมิตรระดับภูมิภาคของกลุ่มรัฐอิสลามขนาดใหญ่ที่ชื่อว่าไอซิส
กลุ่มไอซิสเคที่ว่านี้เป็นกลุ่มที่ดำเนินปฏิบัติการเป็นหลักในภูมิภาคอัฟกานิสถาน-ปากีสถาน ซึ่งพื้นที่เหล่านี้บางส่วนเคยเป็นส่วนหนึ่งของดินแดรโฆรอซอนโบราณ ดินแดนที่รวมเอาบางส่วนของประเทศสมัยใหม่อย่างอัฟกานิสถาน ปากีสถาน และอิหร่าน รวมไปถึงประเทศอื่นๆในภูมิภาคเอเชียกลาง
กลุ่มไอซิสเคที่ถูกก่อตั้งในปี 2558 มีเป้าหมายว่าจะจัดตั้งระบบรัฐเคาะลีฟะฮ์ ซึ่งเป็นระบบการปกครองสังคมภายใต้กฎหมายชารีอะห์อิสลามที่เข้มงวดและภายใต้การนําทางศาสนา ในภูมิภาคเอเชียใต้และในเอเชียกลาง
ความเชื่อของกลุ่มไอซิสเค มีความสอดคล้องกับไอซิส ที่ส่งเสริมการตีความศาสนาอิสลามอย่างสุดโต่งและมองว่าผู้มีบทบาทของรัฐบาลพลเรือนรวมถึงประชากรพลเรือนที่ไม่ใช่มุสลิมและมุสลิมกลุ่มอื่นๆที่ไม่ใช่พวกตัวเองนั้นไม่ถูกต้องตามกฎ
กลุ่มไอซิสออกมายอมรับสารภาพว่าก่อเหตุกราดยิง (อ้างอิงวิดีโอจากฮินดูสถานไทม์ส)
กลุ่มนี้ขึ้นชื่อเรื่องความโหดเหี้ยมสุดขีดและมุ่งเป้าไปที่การทำลายทั้งสถาบันของรัฐและพลเรือน รวมถึงมัสยิด สถาบันการศึกษา และพื้นที่สาธารณะต่างๆ
หลังจากที่สหรัฐอเมริกาได้ถอนกำลังออกจากอัฟกานิสถานในปี 2564 กลุ่มไอซิสเคได้เข้ามามีบทบาทและตั้งเป้าหมายว่าจะลดทอนกำลังของรัฐบาลตอลิบาน สร้างความชอบธรรมให้ตัวเองในกลุ่มชาวมุสลิม และตั้งเป้าว่าจะกลายเป็นศัตรูหลักในระดับภูมิภาคกับระบอบการปกครองของรัฐบาลในพื้นที่ที่เห็นว่ากดขี่ประชาชน
นอกจากนี้ การที่กลุ่มตอลิบานแปรสภาพจากกลุ่มก่อความไม่สงบเป็นรัฐบาลที่ปกครองประเทศ ส่งผลทำให้กลุ่มติดอาวุธในอัฟกานิสถานที่มีหลายกลุ่มกลายเป็นกองกำลังไม่มีกองกําลังเอกภาพ ซึ่งกลุ่มไอซิสเคตั้งใจจะเติ่มเต็มช่องว่างของความไม่มีเอกภาพนี้
@เหตุใดรัสเซียจึงตกเป็นเป้าหมายของกลุ่มไอซิสเค
กลุ่มไอซิสเคได้วางรัสเซียเอาไว้เป็นศัตรูนานแล้ว โดยมีการออกวาทศิลป์ โฆษณาชวนเชื่อในการต่อต้านรัสเซียมาอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งยังพยายามโจมตีการมีอยู่ของรัสเซียในอัฟกานิสถาน นัตั้งแต่เหตุระเบิดฆ่าตัวตายที่สถานทูตรัสเซียในกรุงคาบูลในปี 2565 ส่งผลทำให้เจ้าหน้าที่รัสเซียสองรายและเจ้าหน้าที่อัฟกันหกรายเสียชีวิต
ส่วนกลุ่มไอซิสได้กำหนดว่ารัสเซียเป็นเป้าหมายไว้หลายประการ อาทิ การแทรกแซงของมอสโกที่มีมาอย่างยาวนานในพื้นที่การปกครองของชาวมุสลิม อาทิที่เชชเนียและอัฟกานิสถาน
ในขณะเดียวกันความร่วมมือของรัสเซียที่มีต่อรัฐบาลซึ่งมีจุดยืนต่อต้านกลุ่มรัฐอิสลามโดยเฉพาะรัฐบาลซีเรียและรัฐบาลอิหร่านได้วางตําแหน่งให้รัสเซียกลายเป็นศัตรูหลักในสายตาขององค์กรก่อการร้ายและองค์กรที่เกี่ยวข้อง
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง รัสเซียเป็นพันธมิตรสําคัญของประธานาธิบดีบาชาร์ อัล-อัสซาด ของซีเรียตั้งแต่เริ่มสงครามกลางเมืองของซีเรียในปี 2554 โดยให้การสนับสนุนทางทหารแก่ระบอบอัสซาดต่อกลุ่มต่อต้านต่างๆ รวมถึงกลุ่มรัฐอิสลาม
นอกจากนี้ ความร่วมมือของรัสเซียกับกลุ่มตอลิบาน ซึ่งเป็นศัตรูรายสำคัญของไอซิสเคในอัฟกานิสถานยังเพิ่มความเกลียดชังที่มีต่อรัสเซียมากขึ้นไปอีก กลุ่มรัฐอิสลามมองว่าประเทศและกลุ่มที่ต่อต้านอุดมการณ์หรือวัตถุประสงค์ทางทหารของตนเป็นศัตรูของศาสนาอิสลาม รวมถึงกลุ่มผู้เล่นต่างๆที่พยายามสร้างความสัมพันธ์กับกลุ่มตอลิบานก็เข้าข่ายด้วยเช่นกัน
การโจมตีเป้าหมายรัสเซีย สำหรับกลุ่มไอซิสเคนั้นเป็นส่วนหนึ่งของความพยายามที่จะยับยั้งการมีส่วนร่วมของรัสเซียในตะวันออกกลาง อีกทั้งยังมีมูลค่าสูงในแง่ของการประชาสัมพันธ์อุดมการณ์ของกลุ่มเพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้กับผู้สนับสนุนทั่วโลก
ด้วยเหตุนี้ สําหรับรัฐอิสลาม การโจมตีมอสโกจึงทําหน้าที่เป็นเสมือนการแก้แค้นสําหรับผู้ที่รู้สึกคับข้องใจต่อรัสเซีย วิธีการนี้สามารถให้ผลตอบแทนได้อย่างดียิ่งทั้งในรูปแบบการจัดหาเงินทุน และการสร้างอิทธิพลที่เพิ่มขึ้นในพื้นที่เอเชียใต้และเอเชียกลาง
@การโจมตีล่าสุดบอกอะไรบ้างเกี่ยวกับควมสามารถของกลุ่มไอซิสเค?
สิ่งเชื่อมโยงเพียงอย่างเดียวระหว่างกลุ่มไอซิสเค กับการโจมตีครั้งนี้ ไม่ว่าจะเกี่ยวข้องโดยตรงหรือโดยอ้อม ช่วยเสริมชื่อเสียงของกลุ่ม แสดงให้เห็นว่ากลุ่มนั้นมีอิทธิพลเพิ่มขึ้นบนเวทีโลก และยังแสดงให้เห็นว่ากลุ่มสามารถขยายขอบเขตปฏิบัติการบนพื้นที่ที่ห่างจากฐานในประเทศอัฟกานิสถานไปได้
ขนาดและความซับซ้อนของการโจมตีสะท้อนให้เห็นถึงความสามารถในการวางแผนการประสานงานและการดําเนินการขั้นสูง อีกทั้งนี่ยังเป็นการยืนยันเจตนารมณ์ ความสามารถในการปรับตัว และความมุ่งมั่นของกลุ่มไอซิสเคอย่างชัดเจนในการทําให้วาระการปฏิบติงานของไอซิสเคกลายเป็นสากล
กลุ่มไอซิสเคเคยมีการปฏิบัติการในลักษณะที่คล้ายกับที่มอสโกแล้วครั้งหนึ่งในอิหร่านเดือน ม.ค. 2567 ทำให้มีผู้เสียชีวิตกว่าร้อยราย ดังนั้นการโจมตีอย่างโหดร้ายในครั้งล่าสุดจึงตอกย้ำให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของกลุ่มไอซิสเคต่อวาระการทำญิฮาดในระดับโลกที่กว้างขวางขึ้น ช่วยขยายความน่าสนใจของอุดมการณ์กลุ่ม และช่วยรณรงค์ในการรับสมัครสมาชิกของกลุ่ม
@การปฏิบัติการณ์นั้นมีความเหมาะสมกับกลยุทธ์ของไอซิสเคอย่างไรบ้าง
การโจมตีที่มอสโกถือว่าเป็นเครื่องมือเพื่อประชาสัมพันธ์ในการหาสมาชิกใหม่ และยังเป็นโฆษณาชวนเชื่อที่มีประชาสัมพันธ์ที่มีประสิทธิภาพ นอกจากนี้การโจมตียังมีความเกี่ยวข้องทางการเมืองไปถึงผู้ที่คอยเฝ้าดูปฏิบัติการทั่วทั้งเอเชียใต้ เอเชียกลางและที่อื่นๆ
เหตุการณ์นี้ยังช่วยเบี่ยงเบนความสนใจจากการที่กลุ่มไอซิสเคเคยพ่ายแพ้ในการรบในระดับท้องถิ่นเช่นเดียวกับกลุ่มไอซิสที่ต้องเผชิญกับความพ่ายแพ้หลายครั้ง สูญเสียความเป็นผู้นำและทรัพยากรที่ลดลง
ผู้สังเกตการณ์กล่าวว่าเมื่อเชื่อมโยงไอซิสเคที่เผชิญกับความพ่ายแพ้ในการรบ กับกรณีการโจมตีที่มอสโก นี่จึงเป็นการสื่อให้เห็นว่าไอซิสเคสามารถเป็นภัยคุกคามและมีความสามารถในการปรับตัวอย่างต่อเนื่อง
ด้วยการพุ่งเป้าไปยังมหาอำนาจอย่างรัสเซีย กลุ่มไอซิสเคมีเป้าหมายว่าจะสื่อสารในเชิงข่มขู่ไปยังประเทศอื่นๆที่มีความเกี่ยวข้องกับการต่อต้านกลุ่มไอซิส โดยสื่อให้เห็นว่าประชาชนของคุณจะไม่ปลอดภัย
นอกจากนี้ ปฏิบัติการต่างๆ เช่น การโจมตีในมอสโกยังเป็นความพยายามเสริมความแข็งแกร่งให้กับตําแหน่งของไอซิสเคในเครือข่ายกลุ่มไอซิสเป็นวงกว้างส่งผลให้กลุ่มอาจจะได้รับการสนับสนุนและทรัพยากรที่เพิ่มมากขึ้น
ชาวรัสเซียไว้อาลัยต่อผู้เสียชีวิตจากเหตุกราดยิง (อ้างอิงวิดีโอจากอัลจาซีรา)
กลยุทธ์ดังกล่าวถือว่าเป็นไปตามกระบวนการ “ทำให้เป็นสากล” ตามวาระของไอซิสเคที่ดำเนินการด้วยความเข้มแข็งมาตั้งแต่ปี 2564 โดยกำหนดเป้าหมายไปยังประเทศที่อยู่ใกล้กับอัฟกานิสถาน ซึ่งรวมถึงปากีสถาน อินเดีย อุซเบกิสถาน ทาจิกิสถาน จีน และรัสเซีย
ทั้งการโจมตีที่มอสโก และที่ประเทศอิหร่านแสดงให้เห็นว่าไอซิสเคกําลังเพิ่มความพยายามในการส่งออกการต่อสู้ทางอุดมการณ์โดยตรงไปยังดินแดนของประเทศอธิปไตยอื่นๆ