"...การที่กรมฝนหลวงฯ ยังไม่ประกาศผู้ชนะการประกวดราคาครั้งล่าสุดเมื่อเดือน ม.ค. 2567 เนื่องจากราคาที่ชนะการประกวดมีมูลค่าประมาณ 1,200 ล้านบาท สูงกว่าราคากลางที่กำนดไว้มูลค่าประมาณ 1,180 ล้านบาท โดยที่มีงบประมาณ 1,300 ล้านบาท เสี่ยงที่จะถูกร้องเรียนการประกวดราคาได้ จึงยังไม่ประกาศรายชื่อผู้ชนะ ที่สำคัญ ภายหลังที่มีการปรับแก้ TOR โดยลดเงื่อนไขทางเทคนิคลง ไม่ทราบว่ามีการสืบราคากลางใหม่หรือไม่ เพราะตามกฎหมายเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงเงื่อนไขทางเทคนิคแล้วจะต้องมีการสืบราคากลางใหม่ด้วย..."
ยังคงเป็นประเด็นร้อนที่สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) ให้ความสำคัญติดตามตรวจสอบข้อมูลเชิงลึกมานำเสนอให้สาธารณชนได้รับทราบอย่างต่อเนื่อง
กรณีการประกวดราคาซื้อเครื่องบินขนาดกลาง 2 ลำ วงเงิน 1,188 ล้านบาท ของ กรมฝนหลวงและการบินเกษตร ซึ่งเป็นหนึ่งโครงการที่ปรากฏข่าวมีกลุ่มบุคคลพยายามติดต่อผู้บริหารกรมฝนหลวงและการบินเกษตร เพื่อเรียกรับเงินแลกเปลี่ยนกับการไม่ยื่นเรื่องร้องเรียน เหมือนกรณีโครงการต่างๆ ของกรมการข้าว แต่ยังไม่มีการจ่ายเงินกัน
ข้อสังเกตสำคัญที่สำนักข่าวอิศรา ตรวจสอบพบไปแล้วก่อนหน้านี้ คือ
1. การจัดซื้อเครื่องบิน 2 ลำใหม่ วงเงินงบประมาณ 1,188 ล้านบาท ใช้วิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e-bidding) เมื่อวันที่ 5 ม.ค 2567 มีบริษัทเอกชนยื่นเสนอราคา 1 ราย แต่ปัจจุบันยังไม่มีการประกาศผลการพิจารณาราคาเป็นทางการออกมา ว่าเอกชนรายนี้ ได้รับการคัดเลือกหรือไม่? เสนอราคาเท่าไหร่? ทั้งที่ผ่านช่วงเวลาการยื่นเสนอราคามาแล้วเกือบ 1 เดือน
2. สำนักข่าวอิศรา ได้รับแจ้งข้อมูลทางลับก่อนหน้านี้ว่า การจัดซื้อเครื่องบินฝนหลวง ขนาดกลาง จำนวน 2 ลำ ดังกล่าว มีข้อสังเกตสำคัญอยู่ตรงที่ข้อกำหนดทางเทคนิคของรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะและเงื่อนไขทางเทคนิค ว่ามีการปรับลดลงจากเดิม จนทำให้เอกชนบางราย สามารถเข้าร่วมการประกวดราคาโครงการฯ นี้ได้หรือไม่ หลังจากผู้บริหารกรมฝนกลวงฯ มีการเดินทางไปเยี่ยมชมโรงงานผู้ผลิตเครื่องบินยี่ห้อหนึ่ง ในต่างประเทศช่วงเดือน ต.ค.2566 ที่ผ่านมา เสี่ยงต่อการถูกร้องเรียนปัญหาการจัดซื้อจัดจ้างโครงการฯ นี้
3. การประกวดราคาซื้อเครื่องบินขนาดกลาง 2 ลำใหม่ ในช่วงปี 2567 วงเงิน 1,188 ล้านบาท อาจจะไม่ได้มีการเข้าร่วมโครงการจัดซื้อจัดจ้างในการจัดทำข้อตกลงคุณธรรม (Integrity Pact) ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ.2560 กรมฝนหลวงฯ ให้เหตุผลว่า มีการยกเลิกการประกวดราคาไปในช่วงปี 2566 จึงถือว่าการเข้าร่วมโครงการข้อตกลงคุณธรรม ถูกยกเลิกไปแล้ว จึงไม่ได้นำเรื่องมาเข้าใหม่อีก ขณะที่ผู้สังเกตการณ์ตามข้อตกลงคุณธรรม ให้ข้อมูลด้วยว่า ในการจัดซื้อเครื่องบินฝนหลวงขนาดกลาง 2 ลำใหม่นี้ ทางกรมฝนหลวงได้ขอแจ้งปรับลดข้อกำหนดทางเทคนิคของรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะและเงื่อนไขทางเทคนิค แต่ทางผู้สังเกตการณ์ข้อตกลงคุณธรรมเห็นค้าน เพราะการปรับลดดังกล่าว อาจจะส่งผลทำให้เครื่องบินที่จะจัดซื้อ ไม่ตรงตามความต้องการใช้งานของกรมฝนหลวง ขณะที่ราคาการจัดซื้อเครื่องบินทั้ง 2 ลำ ที่จะจัดซื้อก็ยังกำหนดราคาวงเงินเดิม ไม่ได้มีการปรับลดราคาลงด้วยแต่อย่างใด
- ก่อนเป็นข่าวโดนตบทรัพย์! เจาะปมซื้อเครื่องบินฝนหลวง 1,188 ล. ไฉนยังไม่ประกาศชื่อผู้ชนะ?
- ข้อมูลลับ! จัดซื้อเครื่องบินฝนหลวง 1,188 ล. 2 ลำ ปี 67 ไม่เข้าร่วมโครงการข้อตกลงคุณธรรม?
ทั้งนี้ ในประเด็นการปรับลดข้อกำหนดทางเทคนิคของรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะและเงื่อนไขทางเทคนิคลง ที่ถูกผู้สังเกตการณ์ข้อตกลงคุณธรรมเห็นค้าน เพราะการปรับลดดังกล่าว อาจจะส่งผลทำให้เครื่องบินที่จะจัดซื้อ ไม่ตรงตามความต้องการใช้งานของกรมฝนหลวง นั้น
ล่าสุด แหล่งข่าวจากกรมฝนหลวงฯ เปิดเผยผู้สื่อข่าวสำนักข่าวอิศราว่า เครื่องบินฝนหลวง ขนาดกลาง จำนวน 2 ลำ ที่อยู่ระหว่างการจัดซื้อใหม่ดังกล่าว ถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่ามีการปรับลดข้อกำหนดทางเทคนิคของรายละเอียดคุณลักษณะเฉพาะและเงื่อนไขทางเทคนิค จนใกล้เคียงกับสเปกของเครื่องบิน LET L410 NG จากสาธารณรัฐเช็ก ซึ่งมีจำนวน 19 ที่นั่ง
อย่างไรก็ดี เครื่องบินยี่ห้อ LET L410 NG ดังกล่าวมีคุณสมบัติต่างจากเครื่องบินขนาดกลางที่กรมฝนฯหลวงใช้งานในปัจจุบัน เช่น
1. น้ำหนักภาระรวม (Pay Load) ที่น้อยกว่าของเดิม ทำให้บรรทุกสารเคมีสำหรับทำฝนหลวงได้น้อยลง ซึ่งจะส่งผลต่อการเพิ่มรอบบินให้ถี่มากขึ้น เป็นการสูญเสียประโยชน์ของภาครัฐ
2. ฐานล้อที่พับได้ต่างจากของเดิมที่พับไม่ได้ ซึ่งสาเหตุที่เครื่องบินของกรมฝนหลวงฯ ต้องใช้เครื่องบินที่ฐานล้อพับเก็บไม่ได้ เพราะการโปรยสารเคมีทำฝนหลวงอาจเข้าไปติดในฐานล้อได้ หากใช้เครื่องบินที่ฐานล้อพับเก็บได้อาจทำให้ล้อเครื่องบินเกิดความเสียหายได้ อีกทั้งการที่ฐานล้อพับเก็บได้มีข้อจำกัดในการขึ้น-ลงท่าอากาศยานต่าง ๆ
แหล่งข่าว ยังตั้งข้อสังเกตว่า การที่กรมฝนหลวงฯ ยังไม่ประกาศผู้ชนะการประกวดราคาครั้งล่าสุดเมื่อเดือน ม.ค. 2567 อาจเป็นเพราะราคาที่ชนะการประกวดมีมูลค่าประมาณ 1,200 ล้านบาท สูงกว่าราคากลางที่กำนดไว้มูลค่าประมาณ 1,180 ล้านบาท โดยที่มีงบประมาณ 1,300 ล้านบาท เสี่ยงที่จะถูกร้องเรียนการประกวดราคาได้ จึงยังไม่ประกาศรายชื่อผู้ชนะ
"ที่สำคัญ ภายหลังที่มีการปรับแก้ TOR โดยลดเงื่อนไขทางเทคนิคลง ไม่ทราบว่ามีการสืบราคากลางใหม่หรือไม่ เพราะตามกฎหมายเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงเงื่อนไขทางเทคนิคแล้วจะต้องมีการสืบราคากลางใหม่ด้วย" แหล่งข่าวระบุ
เพื่อตรวจสอบยืนยันข้อเท็จจริงเรื่องนี้ สำนักข่าวอิศรา ได้สืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับคุณสมบัติของเครื่องบิน LET L410 NG และคุณสมบัติของเครื่องบินขนาดกลางที่กรมฝนหลวงใช้งานในปัจจุบัน พบรายละเอียดดังนี้
@ สมรรถนะเครื่องบินขนาดกลางของกรมฝนหลวง
ข้อมูลจากเว็บไซต์ www.royalrain.go.th ระบุข้อมูลเกี่ยวกับเครื่องบินของกรมฝนหลวง โดยเครื่องบินที่มีจำนวนที่นั่ง 19 ที่นั่ง คือ เครื่องบิน Casa C212-100/C212-200/C212-300/C212-400 & NC212i มีสมรรถนะที่น่าสนใจ ดังนี้
ประเทศผู้ผลิต: อินโดนีเซีย/อินโดนีเซีย/สเปน/สเปน + อินโดนีเซีย
จำนวนที่นั่ง: 19 ที่นั่ง/24 ที่นั่ง/26 ที่นั่ง/26 ที่นั่ง
เพดานบิน: 25,000 ฟุต
รับน้ําหนักสูงสุด : 2,595 กิโลกรัม
(ดูภาพประกอบ)
@ สมรรถนะเครื่องบิน LET L410 NG
ข้อมูลจากเว็บไซต์ www.let.cz/en/l410ng ระบุว่า เครื่องบิน LET L410 NG มีสมรรถนะที่น่าสนใจดังนี้
ประเทศผู้ผลิต: สาธารณรัฐเช็ก
จำนวนที่นั่ง: 19 ที่นั่ง
รับน้ําหนักสูงสุด (Maximum Payload): 2,300 กิโลกรัม
เพดานบิน (Service Ceiling): 6,100 เมตร (20,000 ฟุต)
(ดูภาพประกอบ)
@ เปรียบเทียบความแตกต่าง
จากข้อมูลข้างต้นจะพบว่า เครื่องบิน Casa C212 มีจำนวนที่นั่ง 19 ที่นั่งเท่ากับจำนวนที่นั่งของเครื่องบิน LET L410 NG แต่ Casa C212 สามารถรับน้ำหนักได้มากกว่าและมีเพดานบินสูงกว่า LET L410 NG
ผู้สื่อข่าวสำนักข่าวอิศรา รายงานว่า ได้ติดต่อไปยังนายไชยา พรหมา รัฐมนตรีช่วยกระทรวงเกษตรและสหกรณ์เพื่อสอบถามข้อเท็จจริงเกี่ยวกับประเด็นข้างต้น
นายไชยา กล่าวว่า "รายละเอียดโครงการดังกล่าวตนเองไม่ทราบ สอบถามทางอธิบดีน่าจะดีว่า เนื่องจากตนเองไม่มีความรู้ในด้านเทคนิคต่าง ๆ และเรื่องนี้ขึ้นอยู่กับคณะกรรมการที่กำหนดหลักเกณฑ์ ซึ่งส่วนนี้เขาไม่เคยมารายงาน ก็ไม่ทราบว่าตอบไปแล้วอาจจะไม่มีรายละเอียดพวกนี้ จึงไปสอบถามทางอธิบดีจะดีกว่า"
เมื่อถามถึงกรณีเรื่องที่มีข่าวว่าโครงการไม่เข้าร่วมข้อตกลงคุณธรรม มีข้อเท็จจริงเป็นอย่างไร?
นายไชยา กล่าวว่า "โครงการนี้ดำเนินการไปก่อน อยู่ในระหว่างรอยต่องบประมาณปี 2565 หรือ 2566 ไม่ได้อยู่ในช่วงที่ตนเองมารับตำแหน่ง เป็นรอยต่อช่วงที่เขาประมูลมากันได้ 3 ครั้ง แล้วมีการ กำหนด TOR ใหม่ ในจังหวะที่เข้ามาร้บตำแหน่งเป็นรอยต่อพอดี ตรงนี้เขาทำมาก่อนหน้านี้ ไม่ใช่ในช่วงที่ตนเองมารับตำแหน่ง จึงให้รายละเอียดไม่ได้"
@ นายไชยา พรหมา
ขณะที่ นางสาวอัยรินทร์ พันธุ์ฤทธิ์ โฆษกกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยกับผู้สื่อข่าวสำนักข่าวอิศรา ว่า นายสุพิศ พิทักษ์ธรรม อธิบดีกรมฝนหลวงฯ จะให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวอิศรา หลังวันที่ 15 ก.พ. 2567 ขอชี้แจงกับกรรมาธิการศึกษาการจัดทำและติดตามการบริหารงบประมาณให้เสร็จก่อนแล้วจึงจะให้สัมภาษณ์
ทั้งหมดนี้เป็นข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับประกวดราคาซื้อเครื่องบินขนาดกลาง 2 ลำ วงเงิน 1,188 ล้านบาท ของ กรมฝนหลวงฯ ที่สำนักข่าวอิศรา ตรวจสอบพบล่าสุด
หากมีความคืบหน้าเพิ่มเติมประการใด สำนักข่าวอิศรา จะมารายงานให้สาธารณชนได้รับทราบต่อไป