สตง.สรุปผลสอบงานก่อสร้างอาคารสำนักงานองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญปริศนา พบข้อบกพร่องเพียบ กำหนดราคากลาง-ก่อสร้างใช้ชนิดวัสดุไม่เป็นไปตามแบบรูปรายการ ผู้รับเหมาส่งมอบงานล่าช้า แจ้งหน่วยงานหาผู้รับผิดชอบชดใช้ความเสียหาย พิจารณาโทษจนท. จี้เร่งรัดแก้ไขปัญหาโดยเร็ว
สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) ตรวจสอบพบว่า ในช่วงปี 2566 สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ได้สรุปรายงานผลการตรวจสอบการเช่าอาคาร หรือการจัดหาที่ดิน หรือการก่อสร้างอาคารสำนักงานขององค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญแห่งหนึ่ง พบข้อบกพร่องหลายประการ อาทิ การกำหนดราคากลางงานก่อสร้างไม่ถูกต้องครบถ้วนตามหลักเกณฑ์ การก่อสร้างไม่เป็นไปตามแบบรูปรายการ ผู้รับจ้างส่งมอบงานล่าช้าเป็นเหตุให้ระยะเวลาแล้วเสร็จหรือวันครบกำหนดความรับผิดชอบ ในความชำรุดบกพร่องตามสัญญาเปลี่ยนแปลงไป เป็นต้น
เบื้องต้น สตง.ได้แจ้งผลการตรวจสอบให้หน่วยงานดำเนินการหาผู้รับผิดชอบชดใช้ความเสียหายต่อทางราชการ และพิจารณาโทษตามควรแก่กรณีกับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องรวมทั้งเร่งรัดผู้รับจ้างดำเนินการแก้ไขข้อบกพร่องโดยเร็ว เพื่อให้สิ่งก่อสร้างอยู่ในสภาพปกติ มีความมั่นคงแข็งแรง ใช้งานได้ดี ตามเงื่อนไขที่สัญญาจ้างได้กำหนดไว้
สำหรับข้อบกพร่องที่ สตง.ตรวจสอบพบมีรายละเอียดดังนี้
1. การกำหนดราคากลางงานก่อสร้างไม่ถูกต้องครบถ้วนตามหลักเกณฑ์ พบว่า คณะกรรมการกำหนดร่างขอบเขตของงาน (Terms of Reference: TOR) และคณะกรรมการกำหนดราคากลาง ไม่ได้จัดทำและแนบแบบฟอร์ม ข้อมูล รายละเอียดอื่น ๆ ที่ผู้มีหน้าที่คำนวณราคากลางได้กำหนดและจัดทำขึ้นเองตามข้อกำหนดดตามหลักเกณฑ์การคำนวณราคากลางงานก่อสร้างประกอบไว้กับรายงานการคำนวณราคากลางงานก่อสร้าง เมื่อเจ้าหน้าที่พัสดุนำราคากลางดังกล่าวไปใช้ในการดำเนินการจัดหาพัสดุและผู้รับจ้างเสนอราคาใกล้เคียงกับราคากลางนั้น จะทำให้สำนักงานต้องทำสัญญาหรือข้อตกลงกับผู้รับจ้างในราคาที่สูงและมีภาระผูกพันให้ต้องชำระเงินค่าก่อสร้างสูงกว่าความเป็นจริงซึ่งทำให้รัฐหรือสำนักงานได้รับความเสียหายได้
2. การก่อสร้างไม่เป็นไปตามแบบรูปรายการ พบข้อบกพร่องที่สำคัญ เช่น กรณีงานฝ้าเพดาน ไม่ได้ติดตั้งบัวฝ้าโพลียูริเทน และใช้ชนิดวัสดุบัวฝ้าไม่เป็นไปตามแบบรูปรายการ กรณีงานก่อสร้างพื้นและวัสดุปูพื้น งานบันไดพร้อมส่วนประกอบบันได และช่องเปิดถังเก็บน้ำใต้ดินดำเนินการก่อสร้างไม่เป็นไปตามแบบรูปรายการที่กำหนด และกรณีการก่อสร้างและใช้วัสดุก่อสร้างที่ไม่เป็นไปตามแบบรูปรายการและข้อกำหนดในสัญญานั้น อาจทำให้สำนักงานได้รับผลงานที่ไม่ได้มาตรฐานงานก่อสร้างตามวัตถุประสงค์ของวิศวกรผู้ออกแบบหรือผู้กำหนดมาตรฐานของงานก่อสร้างซึ่งอาจส่งผลต่ออายุการใช้งานหรือการใช้ประโยชน์ได้ตามวัตถุประสงค์
3.การบริหารสัญญาเกี่ยวกับหลักประกันสัญญาจ้างก่อสร้าง พบข้อบกพร่องที่สำคัญเช่น ผู้รับจ้างส่งมอบงานล่าช้าเป็นเหตุให้ระยะเวลาแล้วเสร็จหรือวันครบกำหนดความรับผิดชอบในความชำรุดบกพร่องตามสัญญาเปลี่ยนแปลงไป และคณะกรรมการตรวจรับพัสดุในงานจ้างก่อสร้างเจ้าหน้าที่พัสดุ และหัวหน้าเจ้าหน้าที่พัสดุไม่ได้คำนวณค่าปรับเพื่อหักเงินค่าปรับจากผู้รับจ้างในแต่ละครั้งที่ผู้รับจ้างส่งมอบงานจ้างภายหลังจากครบกำหนดสัญญาจ้างก่อสร้าง ทำให้รัฐและสำนักงานอาจได้รับความเสียหาย
4. การปฏิบัติหน้าที่ของผู้ควบคุมงานก่อสร้าง พบว่า ผู้ควบคุมงานบันทึกผลการปฏิบัติงานของผู้รับจ้างโดยสังเขป ไม่ได้บันทึกการปฏิบัติงานของผู้รับจ้าง โดยระบุรายละเอียดขั้นตอนการปฏิบัติงานและวัสดุที่ใช้ด้วย ทำให้คณะกรรมการตรวจรับพัสดุในงานจ้างก่อสร้างไม่มีข้อมูลหรือข้อเท็จจริงที่จะทำการตรวจสอบว่า ผลงานก่อสร้างและวัสดุอุปกรณ์ที่ผู้รับจ้างใช้ก่อสร้างเป็นไปตามแบบรูปรายการและข้อกำหนดของสัญญาหรือไม่อย่างไร มีความเสี่ยงที่ผู้รับจ้างอาจนำวัสดุอุปกรณ์ก่อสร้างที่มีชนิดขนาด ยี่ห้อ คุณลักษณะเฉพาะ คุณภาพ ราคาและอื่น ๆ ไม่เป็นไปตามที่ได้รับอนุมัติ และไม่เป็นไปตามแบบรูปรายการก่อสร้างหรือรายการละเอียดประกอบแบบไปใช้ก่อสร้าง ทำให้รัฐหรือสำนักงานอาจได้รับความเสียหายได้
5. การบริหารสัญญาแบบปรับราคาได้ (ค่า K) พบว่า คณะกรรมการตรวจรับพัฒพัสดุในงานจ้างก่อสร้างหรือเจ้าที่ที่เกี่ยวข้องให้คำนวน ค่า K ตามเงื่อนไข หลักเกณฑ์ สูตรและวิธีการคำนวณที่ใช้กับสัญญาแบบปรับราคาได้ เพื่อตรวจสอบว่ามีค่างานเพิ่มหรือค่างานลดหรือไม่ ทุกครั้งที่ผู้รับจ้างได้ส่งมอบงานจ้าง
รายงาน สตง. ยังระบุด้วยว่า ได้แจ้งผลการตรวจสอบให้หน่วยงานดำเนินการ ดังนี้
1. ชดใช้ความเสียหายต่อทางราชการ และพิจารณาโทษตามควรแก่กรณีกับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องรวมทั้งเร่งรัดผู้รับจ้างดำเนินการแก้ไขข้อบกพร่องโดยเร็ว เพื่อให้สิ่งก่อสร้างอยู่ในสภาพปกติ มีความมั่นคงแข็งแรง ใช้งานได้ดี ตามเงื่อนไขที่สัญญาจ้างได้กำหนดไว้
2. กำชับเป็นหนังสือให้คณะกรรมการกำหนดราคากลางและเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมาย ระเบียบ แบบแผนการปฏิบัติราชการที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดราคากลางงานก่อสร้างโดยเคร่งครัด และคำนึงถึงหลักการความโปร่งใสและตรวจสอบได้ โดยต้องจัดให้มีหลักฐานการดำเนินงานที่ชัดเจน มีการเก็บข้อมูลการดำเนินงานอย่างเป็นระบบเพื่อประโยชน์ในการตรวจสอบพร้อมทั้งควบคุมหรือกำกับการปฏิปติงานของเจ้าหน้าที่มีให้เกิดข้อบกพร่องขึ้นอีก
3. กำชับเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องปฏิบัติหน้าที่ด้วยความระมัดระวังและละเอียดรอบคอบเพื่อไม่ให้เกิดข้อบกพร่องขึ้นอีก และผู้บังคับบัญชาต้องควบคุมกำกับดูแลการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ให้เป็นไปตามระเบียบที่เกี่ยวข้อง อันเป็นการรักษาวินัยการเงินการคลังของรัฐ เพื่อป้องกันมิให้เกิดความเสียหายแก่ทางราชการ
ส่วนผลการแก้ไขข้อบกพร่องและปรับปรุงการปฏิบัติงานของหน่วยงาน สตง. ได้รับแจ้งว่าหน่วยงานได้สั่งกำชับเป็นหนังสือให้เจ้าหน้าที่พัสดุ หัวหน้าเจ้าหน้าที่พัสดุ คณะกรรมการกำหนดราคากลาง คณะกรรมการตรวจรับพัสดุในงานจ้างก่อสร้าง ผู้ควบคุมงาน และเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้อง ให้ปฏิบัติหน้าที่ในการจัดซื้อจัดจ้างให้เป็นไปตามตามกฎหมาย ระเบียบ และแบบแผนการปฏิบัติราชการโดยเคร่งครัด มิให้เกิดข้อบกพร่องขึ้นอีก รวมถึงกรณีการก่อสร้างไม่เป็นไปตามแบบรูปรายการ ได้ดำเนินการแก้ไขข้อบกพร่อง และควบคุมกำกับเพื่อมีให้เกิดข้อบกพร่องขึ้นอีก
สำหรับกรณีแจ้งให้สำนักงานดำเนินการเพื่อให้มีการชดใช้ค่าเสียหายนั้น ได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการสอบข้อเท็จจริงความผิดทางละเมิด และอยู่ระหว่างดำเนินการสอบข้อเท็จจริง
อย่างไรก็ดี ในรายงานตรวจสอบเรื่องนี้ สตง. ไม่ได้เปิดเผยชื่อ องค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญแห่งนี้ ว่าคือหน่วยงานไหน