‘ชัชชาติ’ เปิดทางให้ตรวจสอบจัดซื้อเครื่องออกกำลังกายแพง กทม.ชี้จัดซื้อตามขั้นตอนปกติ

‘ชัชชาติ’ ตั้งโต๊ะแถลงหลังถูกแฉ กทม.จัดซื้อเครื่องออกกำลังกายแพง รอผู้รับผิดชอบชี้แจง รับต้องล้อมคอกขันนอตกระบวนการจัดซื้อจัดจ้าง ตั้งแต่การกำหนดราคากลางให้ดีกว่านี้ ด้านรองศานนท์ ระบุเตรียมเอาร่างงบปี 68 ขึ้นเว็บโชว์โปร่งใส ก่อนแย้มเป็นสัญญาตั้งแต่ปี 65 ไม่น่าเกี่ยวผู้บริหารปัจจุบัน ขณะที่รองปลัดกทม.ชี้กระบวนการจัดซื้อจัดจ้างมาตามขั้นตอนปกติ ยันไม่ได้อยากซื้อของแพง ถ้าคณะกรรมการกำหนดราคากลางทำผิดขั้นตอน หรือมีการทุจริต ต้องมีการลงโทษ

สำนักข่าวอิศรา (www.isranews.org) รายงานว่า วันที่ 6 มิถุนายน 2567 จากกรณีที่เพจเฟซบุ๊ก ชมรมSTRONGต้านทุจริตประเทศไทย เผยแพร่ข้อมูลระบุว่า กรุงเทพมหานคร (กทม.) จัดซื้อเครื่องออกกำลังกาย เครื่องละ 400,000 บาท โดยระบุว่าเครือข่าย STRONG ต้านทุจริตประเทศไทยพบเห็นความผิดปกติในการจัดซื้อเครื่องออกกำลังกาย ส่อแพงจริงภายใน ศูนย์กีฬาวารีภิรมย์ และ ศูนย์กีฬาวชิรเบญจทัศ รวมกัน 2 ที่เกือบ 10 ล้านบาท

และในปี 2567 กทม. จัดซื้อครุภัณฑ์เครื่องออกกำลังกาย กว่า 9 โครงการ ด้วยงบประมาณกว่า 77.73 ล้านบาท ทำให้เกิดข้อสงสัยว่า อาจจะจัดซื้อในราคาแพงเกินจริงนั้น

ล่าสุด เมื่อช่วงเช้าทีผ่านมา นายชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร (กทม.) พร้อมด้วย นายจักกพันธุ์ ผิวงาม รองผู้ว่ากทม., นายศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่ากทม., นายสมบูรณ์ หอมนาน รองปลัดกทม. และ ผศ.ดร.ต่อภัสสร์ ยมนาค HAND Social Enterprise ผู้ร่วมพัฒนา actai.co ร่วมแถลงข่าวชี้แจงงบประมาณจัดซื้อเครื่องออกกำลังกายภายในศูนย์กีฬาวารีภิรมย์ และศูนย์กีฬาวชิรเบญจทัศ ที่ถูกตั้งข้อสังเกตว่ามีราคาสูงเกินจากราคาตลาด

ผู้ว่ากทม.กล่าวว่า เรื่องความโปร่งใส เป็นสิ่งที่ทุกภาคส่วนในองค์การต้องทำ มีผู้เกี่ยวข้อง 3 ส่วน ได้แก่ ฝ่ายบริหาร คือ ผู้ว่า รองผู้ว่า เลขา และรองเลขา, ฝ่ายราขการประจำ ลูกจ้างอีก 8 หมื่นคน และฝ่ายสภา กทม.คอยตรวจสอบการทำงาน ซึ่งทั้งสามฝ่ายนี้ต้องทำงานให้สอดคล้องกัน

ส่วนกระบวนการหรือตาข่ายป้องกันการทุจริต ให้ทำเป็น “4+1” ขั้นตอน คือเริ่มจาก

1. เรื่องงบประมาณการทำโครงการต่างๆ ทำเป็นร่างข้อบัญญัติ เป็นนโยบายทำข้อมูลโครงการ ต้องเริ่มดูให้รอบคอบ

2. เป็นการตรวจสอบของฝ่ายสภา กทม.ต้องให้โปร่งใส

3. การทำตาม พระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) การจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 และพ.ร.บ.งบประมาณ ให้อยู่ตามกรอบ

4. การตรวจรับงาน ให้เข้มข้นขึ้น และอีกหนึ่งคือ การเปิดเผยข้อมูลให้กับประชาชน โดยสามารถเข้าตรวจสอบโครงการของ กทม. ได้ในเว็บ actai.co ได้

“ทุกฝ่ายต้องช่วยกันทำงานอย่างต่อเนื่อง ฝ่ายบริหารต้องตรวจสอบอย่างเข้มงวดและเพิ่มความละเอียดต่อโครงการให้มากขึ้น และต้องชี้แจงตามขั้นตอน ตามกฎ ระเบียบ พ.ร.บ.“ นายชัชชาติกล่าว

@รอผู้รับผิดชอบชี้แจง / จ่อล้อมคอกตรวจสอบต่อไป

นายชัชชาติ กล่าวว่า ส่วนรายละเอียดการจัดซื้อจัดจ้าง ต้องให้ผู้รับผิดชอบมาชี้แจง อย่างที่บอกว่า ต้องยอมรับว่าความไม่โปร่งใสเป็นเรื่องใหญ่ของทุกองค์กร ตนจึงต้องเข้ามาดูแลและรับผิดชอบอยู่แล้ว และขยายผลว่าเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้าง ไม่ได้แค่เฉพาะฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง แต่สามฝ่ายต้องทำงานร่วมกัน

นายชัชชาติกล่าวต่อว่า จุดที่ต้องปรับปรุงแน่นอนคือ การเสนอโครงการ ต้องใช้ความรอบคอบเพิ่มขึ้น การตรวจสอบของฝ่ายสภาต้องเข้มข้นขึ้น เรื่องการจัดซื้อจัดจ้างในอนาคตต้องปรับปรุงเพิ่มเติม

“ผิด ก็ยืนยันว่าผิด กระบวนการในการตรวจสอบราคากลาง คงต้องให้เข้มงวดขึ้นและสามารถให้สังคมตรวจสอบได้ และขบวนการต่างๆต้องตามกฎหมายอย่างชัดเจน ของฝ่ายบริหารเองก็ไม่มีนโยบายไปก้าวก่ายฝ่ายอื่นหรือคณะกรรมการราคากลางอยู่แล้ว ทุกอย่างต้องเป็นไปตามระเบียบและให้ประโยชน์ต่อประชาชนกับราชการ ของเราเองก็มีการจัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านการทุจริตกรุงเทพมหานคร (ศปท.กทม.) ก็จะดำเนินการตรวจสอบต่อไป” นายชัชชาติกล่าว

@เป็นโครงการใหม่ ไม่เกี่ยวผู้ว่าคนก่อนๆ

ผู้ว่ากทม.กล่าวต่อว่า การปรับราคา อาจจะเอาราคาเก่ามาประกอบ ซึ่งก่อนที่จะเข้ามาทำงาน เอามาเป็นฐาน แต่ต่อไปจะปรับปรุงทั้งระบบ และเชื่อว่าปัญหาไม่ได้อยู่แค่เรื่องนี้ ยังมีปัญหาอื่นๆอีกที่รอการแก้ไข

“พูดตรงๆ ผมคิดว่ายังมีความไม่โปร่งใสอีกมาก แต่จะปรับปรุงให้ได้แน่นอน และเชื่อว่าประชาชนคือพลัง และยินดีเปิดเผยให้ตรวจสอบแก้ผ้าทั้งหมด ทั้งนี้ไม่เกี่ยวข้องกับโครงการเก่าๆ หรือผู้ว่าฯ คนก่อนหน้านี้ อันนี้เป็นโครงการใหม่ที่เพิ่มเข้าไปเพื่อเติมเต็มงบประมาณให้เห็นว่ามันมีประโยชน์“ นายชัชชาติกล่าว

@เปรยปัญหาเป็น ‘ช้างในห้อง’ ฝังราก

นายชัชชาติกล่าวต่อว่า ปัญหามันมีมานานมากแล้ว เหมือน “ช้างในห้อง” ที่ฝังรากลึก แต่ราคาต้องเป็นไปตามที่คณะกรรมการกำหนดราคากลาง ตามที่กฎหมายกำหนด และสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ได้เข้ามาตรวจสอบตั้งแต่ 2 เดือนก่อน เราเอาจริงเอาจัง ไม่ยอมรับต่อกับการทำผิด ข้อมูลที่ออกมาประชาชนรับไม่ได้ เพราะราคาเกินไป อธิบายไม่ได้ ต้องมีผู้รับผิดชอบ

@เตรียมเอาร่างงบปี 68 ขึ้นเว็บ โชว์โปร่งใส - ดึง AI สอบโกง

ด้าน นายศานนท์ กล่าวว่า การมีตาอยู่ไม่กี่ตา อาจทำให้การตรวจสอบไม่ละเอียดถี่ถ้วนเท่ากับการเพิ่มของประชาชนช่วยตรวจสอบ เรามีนโนบาย Open Bangkok ซึ่งทำงานกับภาคประชาสังคม ในมิติเรื่อง Open Contracting ทำอย่างไรให้ทุกสัญญาที่มี เมื่อเข้าสภาแล้ว เราเปิดเผยข้อบัญญัติงบประมาณ เป็นส่วนแรกที่ประชาชน สามารถเข้ามาดูได้ในเว็บไซต์ กทม. ว่ามีโครงการอะไรบ้าง สำนักไหนบ้าง

นายศานนท์ กล่าวว่า ปี 2568 อยู่ในช่วงการจัดทำร่างข้อบัญญัติ ถ้าเสร็จแล้วจะเปิดเผยให้คนเข้ามาตรวจสอบได้ พอผ่านตัวร่างข้อบัญญัติเข้าสู่ขั้นตอน 3,4 เอาทุกโครงการเข้าระบบจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ (e-GP) กรมบัญชีกลาง ให้กรอกทุกโครงการ สิ่งที่อยากให้เกิดขึ้นคือ ให้ทุกโครงการสามารถตรวจสอบได้ โดยมีการใช้ AI ตรวจว่าถ้าราคาที่ผู้เสนอราคาอยู่ใกล้ราคากลางเกินไป ก็จะมีธงขึ้น ซึ่งปกติ 3-4 เจ้า หรือ ราคาต่ำไป 40% เพื่อเอางานก่อน ก็จะมีธงแจ้งเตือน

“ทั้งหมดผมคิดว่าสิ่งที่เป็นหัวใจคือ การตรวจสอบของภาคประชาชน แล้วทำให้คนมีเจตนาไม่ดียากขึ้น” นายศานนท์กล่าว

@แย้มจัดซื้อปี 65 ก่อน ‘ชัชชาติ’ เข้ามา

นายศานนท์ กล่าวว่า กทม.มีกระบวนการสอบเทียบราคา มีกระบวนการจัดทำ ร่างรายละเอียดขอบเขตของงานทั้งโครงการ (TOR) และประมูล สิ่งที่น่าสนใจใน Actai ถ้ากดเข้าไปในบริษัทที่ชนะ จะเห็นว่ากระบวนการจัดซื้อจัดจ้างได้สัญญามีตั้งแต่ปี 2565 เป็นปีที่เริ่มมาก่อนที่จะเข้ามากำหนดราคากลาง ที่เสนอมาตั้งแต่เดือนมีนาคม 2565 เป็นราคาที่สูงพอสมควร ประมาณกว่า 6 แสนบาท โดยในปี 2566 มีการจัดซื้อ และปี 2567 ได้ออกข่าวออกไป

ศานนท์ หวังสร้างบุญ รองผู้ว่าฯ กทม.

@รองปลัดเผยจัดซื้อตามขั้นตอนปกติ

ด้าน นายสมบูรณ์ กล่าวว่า เบื้องต้นจากการตรวจสอบโครงการดังกล่าว ได้ทำตามขั้นตอน พ.ร.บ.การจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ ครบถ้วน ซึ่งเป็นการจัดซื้อจัดจ้างวิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ (e – bidding) เปิดเผยต่อสาธารณชนอยู่แล้ว ซึ่งการกำหนดราคากลาง กทม.ไม่ได้เป็นผู้ตั้งราคาเอง แต่ทำตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 ระบุว่า ให้มีคณะกรรมการกำหนดราคา ไปสืบราคาในท้องตลาดไม่น้อยกว่า 3 ราย โดยต้องเป็นผู้ประกอบการในกิจการนั้นๆ ซึ่งคณะกรรมการได้สืบกับบริษัทที่มีกิจการขายเครื่องออกกำลังกาย เมื่อสืบราคาแล้วก็จะกำหนดราคาต่ำสุดเป็นราคากลาง แล้วให้ผู้บังคับบัญชาเห็นชอบ เข้าสู่กระบวนการ e – bidding ต่อไป โดยกรมบัญชีกลางเป็นผู้ประกาศ

“ผู้ประกอบการต้องเข้าสู่ระบบ e – bidding ของกรมบัญชีกลาง ซึ่งแต่ละหน่วยงานไม่มีสิทธิรู้ว่ามีใครจะประมูลบ้าง เราจะทราบได้เมื่อมีผู้ชนะการประมูลแล้วว่ามีกี่เจ้ากี่ราย ราคาประมูลเท่าไหร่ ต่อมาคณะกรรมการจะประกาศผู้รับจ้างให้เป็นไปตามกระบวนการ ซึ่งถ้าไม่เกินราคากลางก็จะดำเนินการจัดซื้อจัดจ้างต่อไป” นายสมบูรณ์กล่าว

@อ้างไม่ได้ตั้งใจซื้อของแพง

รองปลัดกทม.ระบุว่า ขอเชิญชวนให้เข้ามาประมูลกันเยอะๆเลย กทม.ไม่ได้ตั้งใจว่าจะไปซื้อที่ราคาสามสี่แสน ถ้าซื้อสามหมื่นได้ก็ดี ซื้อแสนสองแสนได้ก็ยิ่งดี ถ้าเขายอมรับความเสี่ยงและเงื่อนไขตามสเปค โดยเครื่องออกกำลังกายของ สวท. 1 วัน ใช้งาน 8 ชั่วโมง ต่อเนื่อง เมื่อเกิดการชำรุด ผู้รับจ้างต้องมาเปลี่ยนอุปกรณ์ทันที ถ้าเปลี่ยนแล้วยังใช้ไม่ได้ผู้รับจ้างต้องยกเครื่องเก่าออก ตามเงื่อนไขตามสัญญา แล้วนำเครื่องใหม่มาแทน เพราะ กทม.เปิดให้บริการประชาชนทุกวันไม่มีวันหยุด เครื่องออกกำลังกายทุกชิ้นยังอยู่ ให้บริการปกติ

เมื่อถามว่าคณะกรรมการมีการสืบราคาอย่างไร นายสมบูรณ์กล่าวว่า มีการสืบราคาจากบริษัทที่มีความมั่นคง มีมาตรฐาน มั่นใจได้ว่าจะไม่มีการทิ้งงาน มีบริการหลังการขาย เชื่อมั่นได้ว่าสินค้าต้องมีคุณภาพ

เมื่อถามว่าคณะกรรมการกำหนดราคากลางมีใครบ้าง นายสมบูรณ์กล่าวว่า คณะกรรมการกำหนดราคากลางจะมีการตั้งตามโครงการแต่ละชุด ซึ่งโครงการตามที่เป็นข่าวอำนาจผู้สั่งซื้อสั่งจ้าง อยู่ในระดับผู้อำนวยการกอง ตามวงเงินที่ผู้ว่าฯ กทม.ให้อำนาจอนุมัติไว้ ซึ่งคณะกรรมการจะเป็นข้าราชการภายใน หรือหน่วยงานภายนอกเพื่อพิจารณา ซึ่งผู้บังคับบัญชาไม่สามารถสั่งให้ซื้อของบริษัทที่ถูกกำหนดไว้ ยกเว้นว่าเห็นควรมีการปรับปรุงเพื่อเป็นประโยชน์ต่อราชการ โดยเจตนาของกฎหมายไม่อยากให้บุคคลภายนอก ผู้บังคับบัญชา มาบงการ มาสั่งได้

“หากคณะกรรมการกำหนดราคากลางทำผิดขั้นตอน หรือมีการทุจริต ต้องมีการลงโทษอยู่แล้ว ตอนนี้ทาง สวท.ได้ชี้แจงกับ สตง. 1 โครงการแล้ว ส่วนโครงการที่เหลือจะมีการชี้แจงในเร็วๆนี้ โดยนายชัชชาติก็ให้ทาง ศปท.กทม.ตรวจสอบอีกด้านหนึ่งด้วย” นายสมบูรณ์กล่าว

สมบูรณ์ หอมนาน รองปลัดกทม.