ลาบูบู้ : สะพานเชื่อมระหว่างผู้เล่นกับอารมณ์

"...จากวันนั้นถึงวันนี้ ศิลปินทั่วโลกได้ออกอาร์ตทอยมาอย่างไม่ขาดสาย แต่จุดที่ทำให้กระแสอาร์ตทอยพุ่งไม่หยุด เกิดจากการสร้างแบรนด์ที่ชื่อว่า POP MART ในปี พ.ศ. 2553 เมื่อหวัง หนิง (Wang Ning) เจ้าของชาวจีนได้เบนเข็มจากธุรกิจร้านขายของใช้ทั่วไป มาสู่ธุรกิจอาร์ตทอยอย่างเต็มรูปแบบ โดยดึงเหล่าศิลปินชื่อดังเข้ามาอยู่ในสังกัด ตั้งแต่เคนนี่ วอง (Kenny Wong) ศิลปินชื่อดังชาวฮ่องกง เจ้าของผลงาน Art Toy Molly พร้อมการตลาดที่แยบยลด้วยการนำแนวคิดของ “กล่องสุ่ม” (Blind Boxes Art Toy) ผู้ซื้อต้องลุ้นว่ากล่องที่ตนเองซื้อไปจะได้อาร์ตทอยตัวไหน...''

สวัสดีครับ

“ลาบูบู้” พี่รู้จักไหม? น้องโบว์ (คุณเมธินี เหมริด) เดินเข้ามาทักทายด้วยคำถามที่ร้านกาแฟตั้งแต่เช้า ทำให้ผมว้าวุ่นไปพักใหญ่ สั่นหัวและทำหน้ามึนงง สร้างความผิดหวังให้กับน้องโบว์ พอตอนเที่ยงผมได้รับคำถามเดียวกันนี้จากน้องที่ร่วมรับประทานอาหารกลางวัน คราวนี้ผมไม่รีรอขอตัวช่วย ฟังคำอธิบายว่า เป็นอาร์ตทอย (Art Toy) หนึ่งในตระกูล monster ปีศาจหูยาว ฟันแหลม ฉีกยิ้มกว้าง แต่มีขนปุกปุยแสนน่ารัก ทั้งนี้ อาร์ตทอยโด่งดังในไทยมานานแล้ว ตั้งแต่น้องชมพู่ - อารยา นำมาเป็นพวงกุญแจห้อยกระเป๋า และแรงไม่เลิกเมื่อน้องลิซ่า Blackpink โพสต์ไอจีสตอรี่ถือกล่อง “ลาบูบู้ มาการอง” (Labubu Macaron) กลายเป็นอาร์ตทอยแรร์ไอเทมแห่งปี ขายหมดเกลี้ยงร้าน แถมราคาขาย
ในตลาดมือสองพุ่งกระฉูดรั้งไม่อยู่1/

กระแสลาบูบู้ฟีเวอร์ ทำให้ผมรับรู้ได้ว่า เราอยู่ในสังคมที่ต่างวัยและโลกของน้อง ๆ ที่มีจินตนาการเหมือนอยู่ในโลกอีกใบ และเพื่อให้คุยกับน้อง ๆ ได้รู้เรื่องมากขึ้นจึงทำการบ้านในช่วงเทศกาลสงกรานต์ จนทราบถึงที่มาที่ไป เริ่มอ่านและสะกดชื่อถูกต้องหลังจากที่เรียกผิด ๆ ถูก ๆ
มาหลายวัน

ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักว่า อาร์ตทอยคือตุ๊กตาสะสมในรูปแบบศิลปะ ที่ถูกสร้างสรรค์จากศิลปิน โดยมีลักษณะคล้ายการ์ตูนสัตว์ ตัวละครจากวัฒนธรรมสมัยนิยมต่าง ๆ ทำจากวัสดุต่าง ๆ เช่น พลาสติก ไวนิล ตุ๊กตา ไม้ เรซิน และโลหะ ที่ผลิตออกมาจำนวนจำกัดจึงมีราคาสูง

อาร์ตทอย Collections

อาร์ตทอยเกิดขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2538 โดยศิลปินชาวฮ่องกงชื่อ “เรย์มอนด์ ชอย” (Raymond Choy) ได้ผลิตอาร์ตทอยตั้งชื่อว่า “คีย์” (Qee) โดยมีรูปร่างคล้ายมนุษย์ แต่มีศีรษะเป็นสัตว์ประเภทต่าง ๆ เช่น หมี แมว กระต่าย และลิง และอีก 4 ปีต่อมา อาร์ตทอยได้กลายเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางจากผลงาน Gardeners ของ “ไมเคิล หลิว” (Michael Lau) ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจจากภาพยนตร์ จี.ไอ.โจ (G.I. Joe) แต่ดัดแปลงให้สะดุดตาขึ้นด้วยลายสัก การเจาะหูและการถือสเกตบอร์ด2/

เรย์มอนด์ ชอย กับเจ้าตัวคีย์

ไมเคิล หลิว และผลงาน Gardeners

จากวันนั้นถึงวันนี้ ศิลปินทั่วโลกได้ออกอาร์ตทอยมาอย่างไม่ขาดสาย แต่จุดที่ทำให้กระแสอาร์ตทอยพุ่งไม่หยุด เกิดจากการสร้างแบรนด์ที่ชื่อว่า POP MART ในปี พ.ศ. 2553 เมื่อหวัง หนิง (Wang Ning) เจ้าของชาวจีนได้เบนเข็มจากธุรกิจร้านขายของใช้ทั่วไป มาสู่ธุรกิจอาร์ตทอยอย่างเต็มรูปแบบ โดยดึงเหล่าศิลปินชื่อดังเข้ามาอยู่ในสังกัด ตั้งแต่เคนนี่ วอง (Kenny Wong) ศิลปินชื่อดังชาวฮ่องกง เจ้าของผลงาน Art Toy Molly พร้อมการตลาดที่แยบยลด้วยการนำแนวคิดของ “กล่องสุ่ม” (Blind Boxes Art Toy) ผู้ซื้อต้องลุ้นว่ากล่องที่ตนเองซื้อไปจะได้อาร์ตทอยตัวไหน ปัจจุบัน POP MART มีสาขากว่า 460 ร้านทั่วโลก (มีสาขาอยู่ในไทย 5 แห่ง) และในช่วงครึ่งแรกของปี พ.ศ. 2566 POP MART มีรายได้รวม 2,814 ล้านหยวน หรือประมาณ 14,000 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากปีที่ผ่านมาถึงร้อยละ 19.33/

ร้าน POP MART

นอกจากนั้น POP MART ยังได้เชิญศิลปินชาวไทยเข้าร่วมออกแบบอาร์ตทอย หนึ่งในนั้นคือคุณนิสา ศรีคำดี ผู้ออกแบบ “CryBaby” ที่สร้างชื่อให้กับตัวเอง ขายหมดอย่างรวดเร็วภายในเวลาชั่วพริบตา โดยคุณนิสาได้ให้สัมภาษณ์ถึงแนวคิดของ CryBaby ว่า “บางครั้งเราไม่จำเป็นต้องเข้มแข็งตลอดเวลา เราอ่อนแอ ระบายมันออกมาบ้างก็ได้ น้ำตาคือสัญลักษณ์ที่แทนว่า เรายังมีชีวิตอยู่ ตราบใดที่เรายังเจ็บเป็น เศร้าเป็น นั่นแปลว่า เรายังไม่ตาย ยังรู้สึกอยู่”4/

นิสา ศรีคำดี และ CryBaby

สำหรับลาบูบู้ เป็นผลงานการออกแบบของ กาซิง ลุง (Kasing Lung) ศิลปินชาวฮ่องกง เติบโตที่ประเทศเนเธอร์แลนด์ กาซิง ลุง มีพรสวรรค์ในการวาดภาพตั้งแต่เด็ก เดินสายประกวดหนังสือภาพในยุโรปและเป็นคนฮ่องกงคนแรกที่ได้รับรางวัลชนะเลิศจากการประกวด จนได้รับการทาบทามให้ผลิตอาร์ตทอย และเข้ามาสังกัดในค่ายของ POP MART ต่อมาในปี พ.ศ. 2558 ได้สร้างแก๊งตัวละคร “The Monsters” ขึ้น โดยมีลาบูบู้เป็นหนึ่งในตัวละครหลัก ได้รับแรงบันดาลใจมาจากเทพนิยายนอร์ดิก ที่ปัจจุบันออกมาแล้วมากกว่า 10 คอลเล็กชัน แต่ที่ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วคงหนีไม่พ้น “ลาบูบู้ มาการอง” โดยเฉพาะเจ้าตัวสีน้ำตาลเข้ม ถือเป็นตัวสีหายากนั่นเอง1/

กาซิง ลุง กับผลงานลาบูบู้

อาร์ตทอยสะท้อนให้เห็นถึงความต้องการแสวงหาความสุขของคนหนุ่มสาวในยุคนี้ ของเล่นศิลป์ถือเป็นผลิตภัณฑ์ที่ตอบโจทย์ ความคิดสร้างสรรค์ จินตนาการและบุคลิกภาพที่ไม่เหมือนใครของนักออกแบบ และกลายเป็นสะพานเชื่อมระหว่างผู้เล่นกับอารมณ์ สามารถช่วยให้ผู้เล่นผ่อนคลายลดแรงกดดันในการใช้ชีวิต เมื่อหวนนึกถึงความสุขและความทรงจำอันดีในวัยเด็ก5/ ถือเป็นกระแสที่มาแรงและเร็วที่ผมในฐานะผู้เข้าสู่วัยอาวุโส ต้องขอเกาะติดกระแสไปด้วย

รณดล นุ่มนนท์
17 เมษายน 2567

แหล่งที่มา:
1/กฤตพล สุธีภัทรกุล, ‘ลาบูบู้’ ฟีเวอร์! ชวนส่อง 7 ตุ๊กตา มหัศจรรย์ ราคา To the Moon! กรุงเทพธุรกิจออนไลน์ 10 เมษายน 2024 เวลา 20:08 น., https://www.bangkokbiznews.com/lifestyle/1121756#google_vignette
2/ Art Toy คืออะไร ทำไมจากของเล่นสู่ของสะสมยอดนิยมได้, Sanook, 09 เมษายน 2567 เวลา 09:59 น.
https://www-sanook-com.translate.goog/women/241029/?_x_tr_sl=th&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en&_x_tr_pto=sc&_x_tr_hist=true
3/ CHAYADAO NOKYOO, POP MART พลิกฟื้นธุรกิจด้วยกลยุทธ์กล่องสุ่ม, จัดทำโดย สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครเซี่ยงไฮ้ วันที่ 10 พฤศจิกายน 2566
https://www.ditp.go.th/en/post/152441#
4/ พลอยจันทร์ สุขคง, Passion Calling มด-นิสา ศรีคำดี จากไดอารีในวัยเด็กสู่อาร์ตทอยระดับเอเชีย, The Standard, วันที่ 11 สิงหาคม 2566, https://thestandard.co/life/passion-calling-crybaby-molly/
5/ จี้ เสี่ยง ฟ่าน และ ชัยยศ วนิชวัฒนานุวัติ สาขาวิชาทัศนศิลป์และการออกแบบ คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, การออกแบบ Art Toy ที่ผสมผสานอารมณ์ความรู้สึกของวัยเด็ก เข้ากับการออกแบบ
เชิงปฏิสัมพันธ์, บทความวิจัย วารสารมนุษยสังคมปริทัศน์ ที่ 22 ฉบับที่ 2 (2020): กรกฎาคม - ธันวาคม 2563, https://so05.tci-thaijo.org/index.php/hspbruacthjournal/article/view/252921