การตรงต่อเวลา : สร้างคุณค่าให้ชีวิต

"...สำหรับชาวสวิส การตรงต่อเวลาไม่เพียงแต่จะเป็นสิ่งดีงามเท่านั้น แต่ยังเป็นบ่อเกิดของความพึงพอใจในชีวิตอีกด้วย เป็นไปตามที่อาร์ทัวร์ โชเพินเฮาเออร์ (Arthur Schopenhauer) นักปราชญ์ชาวเยอรมัน กล่าวถึงชาวสวิสว่า “การตรงต่อเวลาทำให้พวกเขาปราศจากความทุกข์” ถือเป็นการบริหารจัดการชีวิตในทุกอณู ที่พวกเขาต้องการให้ทุกอย่างเป็นไปตามแผน และใช้ชีวิตให้หมุนเที่ยงตรงราวกับเข็มวินาที..."

“รถบัสออกจากที่นี่ 6 โมงเย็น ช่วยมาให้ตรงเวลานะครับ คุณคงทราบว่าคนสวิสเป็นอย่างไร เราให้ความสำคัญกับคุณ ดังนั้น เราจึงเห็นคุณค่าของเวลา” คำพูดของคนจัดงานประชุมที่ชัดเจนและแจ่มแจ้งถึงความเชื่อของชาวสวิสในการรักษาเวลาและการทำทุกอย่างให้เกิดประสิทธิภาพ (life unfolds on time and in a highly efficient manner)

พวกเราอาจจะนึกถึงความสัมพันธ์ระหว่างการประดิษฐ์นาฬิกาที่มีคุณภาพและเที่ยงตรงกับการเป็นคนตรงต่อเวลาของชาวสวิส หรือช่วงเวลาที่เหมาะสมในการเพาะปลูกมีไม่มากนัก ส่งผลให้ชาวสวิสต้องเพาะปลูกให้ตรงเวลา แต่ไม่ว่าจะเป็นเพราะเหตุผลใด การรักษาเวลาถือเป็นนิสัยที่อยู่ในสายเลือดของชาวสวิสมาตั้งแต่เด็ก ทั้งนี้ เอริก ไวเนอร์ (Eric Weiner) ผู้สื่อข่าวบีบีซี ได้ให้ความเห็นไว้ว่า คนสวิสไว้วางใจและให้ความน่าเชื่อถือซึ่งกันและกัน เมื่อมีนัดพบกันตอนบ่ายสองโมง เป็นที่เข้าใจร่วมกันว่าต้องมาถึงจุดนัดหมายบ่ายสองโมงตรง ไม่ใช่บ่ายสองโมงห้านาที หรือบ่ายโมงห้าสิบห้า ทั้งนี้ ซูซาน เจน กิลแมน (Susan Jane Gilman) นักเขียนชาวอเมริกันที่อาศัยอยู่ในนครเจนิวา มายาวนานกว่า 11 ปี เล่าว่า “ฉันไม่เคยพบกับเหตุการณ์ที่รถแท็กซี่มารับสายเลย และเมื่อฉันสั่งซื้อตู้เย็น บริษัทจะจัดส่งตู้เย็นภายใน 2 ชั่วโมงตามที่สัญญาไว้”

สำหรับชาวสวิส การตรงต่อเวลาไม่เพียงแต่จะเป็นสิ่งดีงามเท่านั้น แต่ยังเป็นบ่อเกิดของความพึงพอใจในชีวิตอีกด้วย เป็นไปตามที่อาร์ทัวร์ โชเพินเฮาเออร์ (Arthur Schopenhauer) นักปราชญ์ชาวเยอรมัน กล่าวถึงชาวสวิสว่า “การตรงต่อเวลาทำให้พวกเขาปราศจากความทุกข์” ถือเป็นการบริหารจัดการชีวิตในทุกอณู ที่พวกเขาต้องการให้ทุกอย่างเป็นไปตามแผน และใช้ชีวิตให้หมุนเที่ยงตรงราวกับเข็มวินาที

การตรงต่อเวลาหมายถึงทุกสิ่งในประเทศสวิตเซอร์แลนด์ รวมทั้งระบบขนส่ง ไม่ว่าจะเป็นรถไฟ รถแท็กซี่ หรือรถราง ที่จอดทุกป้ายอย่างตรงเวลา ป้ายที่บ่งบอกเวลาว่า รถรางสายไหน จะมาถึงอีกกี่นาที ไม่เคยสร้างความผิดหวัง เพราะจะเข้าจอดที่ป้ายตรงตามเวลานั้น พอดิบพอดีจึงไม่แปลกใจที่ผมจะเห็นคนจากทุกมุมถนนวิ่งแบบร้อนรนมายังสถานีที่บอกว่า รถรางจะมาถึงเวลา 7.11 น. เพราะทุกคนทราบดีว่า รถจะมาถึงเวลาใด และจากนั้นใช้เวลาไม่ถึง 1 นาที จะแล่นออกไป ซึ่งรถรางจะไม่เคยรอหรือเห็นใจใครที่รีบวิ่งไล่ตามมา และโบกไม้โบกมือขอให้จอดเพื่อขอขึ้น เพราะถือว่าคุณมาสายจึงต้องรอรถเที่ยวถัดไป

อีกเหตุการณ์หนึ่ง เกิดจากเสียงตามสายภายในสถานีรถไฟที่แจ้งผู้โดยสารว่า รถไฟไปซูริกจะออกสายไป 4 นาที เนื่องจากมีการซ่อมรางรถไฟ ทันทีที่ประกาศจบ ผู้โดยสายต่างว้าวุ่น ส่ายหัว ส่งเสียงบ่นกันระงม เพราะทำให้ตารางชีวิตของตนเปลี่ยนไป เกรงว่าจะไม่ทันต่อรถไฟขบวนถัดไปและไปถึงที่นัดหมายสายกว่าที่กำหนด มีผู้โดยสารเพียง 2 คนที่ไม่รู้ร้อนรู้หนาว ยังคงสนทนากัน
ด้วยอารมณ์ขัน แต่ไม่แปลกใจเพราะทั้งสองเป็นนักท่องเที่ยวต่างชาติ2/

เรื่องข้างต้นดูจะเหลือเชื่อว่าเกิดขึ้นจริง แต่เมื่อการรถไฟของสวิตเซอร์แลนด์ได้แจ้งผลว่า รถไฟที่มาถึงปลายทางภายในเวลาไม่เกิน 3 นาที จากเวลาที่กำหนดในปี 2014 มีเพียงร้อยละ 87.5 ต่ำกว่าเป้าหมายที่ตั้งไว้ร้อยละ 89 สร้างความไม่พอใจให้กับชาวสวิส เรียกร้องให้มีการปรับปรุงอย่างเร่งด่วน แสดงให้เห็นว่าคนสวิสเอาจริงเอาจังกับเรื่องการรักษาเวลามาก

อย่างไรก็ดี การตรงต่อเวลาได้สร้างความยุ่งเหยิงให้กับชาวสวิสเช่นกัน อย่างเช่น ร้านกาแฟในเมืองจะเต็มไปด้วยผู้คนในช่วงบ่ายสี่โมงเย็นเพราะเป็นช่วงเวลาพักงาน ในขณะที่ห้องซักผ้าในอะพาร์ตเมนต์ จะมีเวลาเคอร์ฟิวในช่วงวันธรรมดา ทำให้ต้องใช้เวลาในการปรับตัว กลมกลืนกันพอสมควร

พวกเราคงเห็นตรงกันว่า การตรงต่อเวลานั้น คงไม่ต้องเกิดเป็นชาวสวิส เพราะประโยชน์ ของการตรงต่อเวลาและการให้คุณค่ากับเวลาเป็นสิ่งที่มีความสำคัญกับการใช้ชีวิตอย่างมีประสิทธิภาพ ฝึกให้เราเป็นคนกระตือรือร้น มีชีวิตชีวา ทำให้เรามีความซื่อตรงต่อตัวเอง เพียงเราปลูกนิสัยจัดเวลาอย่างมีระบบ จัดลำดับความสำคัญของงาน พร้อมเผื่อเวลาในการทำแต่ละภารกิจในแต่ละวัน “ครับ เช้านี้เรามีนัดประชุมกัน 9.00 น. แล้วเจอกันนะครับ”

แหล่งที่มา:

[1] Eric Weiner, The nation that hates to be late, BBC, 25 February 2022, https://www.bbc.com/travel/article/20160711-the-nation-that-hates-to-be-late

[2] Helena Bachmann, The pleasure of punctuality': Why are the Swiss so obsessed with being on time?, [email protected], 2 July 2021, https://www.thelocal.ch/20210702/the-pleasure-of-punctuality-why-are-the-swiss-so-obsessed-with-being-on-time