ราคาตลาดสิงคโปร์ที่มักพูดถึงกัน ไม่ได้หมายถึงราคาน้ำมันในประเทศสิงค์โปร์ หรือราคาน้ำมันที่ประเทศสิงคโปร์ประกาศเอง แต่หมายถึงราคาที่มาจากตลาดกลางในสิงคโปร์ ซึ่งเป็นศูนย์กลางการซื้อขายน้ำมันที่ใหญ่ที่สุดในภูมิภาคเอเชีย เรือบรรทุกน้ำมันจากทุกประเทศในภูมิภาคนี้ จะมาบรรจบกันที่สิงคโปร์เพื่อทำการแลกเปลี่ยนและซื้อขายน้ำมันประเภทต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นน้ำมันดิบ หรือน้ำมันสำเร็จรูป
ราคาตลาดสิงคโปร์ที่มักพูดถึงกัน ไม่ได้หมายถึงราคาน้ำมันในประเทศสิงค์โปร์ หรือราคาน้ำมันที่ประเทศสิงคโปร์ประกาศเอง แต่หมายถึงราคาที่มาจากตลาดกลางในสิงคโปร์ ซึ่งเป็นศูนย์กลางการซื้อขายน้ำมันที่ใหญ่ที่สุดในภูมิภาคเอเชีย เรือบรรทุกน้ำมันจากทุกประเทศในภูมิภาคนี้ จะมาบรรจบกันที่สิงคโปร์เพื่อทำการแลกเปลี่ยนและซื้อขายน้ำมันประเภทต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นน้ำมันดิบ หรือน้ำมันสำเร็จรูป (เบนซินและดีเซล) ซึ่งประเทศไทยใช้การอ้างอิงราคาจากตลาดสิงคโปร์นี้ใน 2 บริบทดังนี้
การนำเข้าน้ำมันดิบและน้ำมันสำเร็จรูปจากตลาดสิงคโปร์
เนื่องจากประเทศไทยผลิตน้ำมันเองได้ไม่ถึง 10% ของปริมาณการใช้งานต่อวัน ไม่เพียงพอต่อความต้องการใช้งานภายในประเทศ ประเทศไทยจึงจำเป็นต้องนำเข้าน้ำมันดิบและน้ำมันสำเร็จรูป (เบนซินและดีเซล) จากต่างประเทศ สาเหตุที่ประเทศไทยอ้างอิงราคาน้ำมันจากตลาดสิงคโปร์ในการนำเข้าน้ำมัน มี 3 ประเด็นดังนี้:
- ความใกล้ชิดทางภูมิศาสตร์: สิงคโปร์ตั้งอยู่ในทำเลที่ใกล้กับประเทศไทยมากที่สุด การขนส่งน้ำมันจากสิงคโปร์มาประเทศไทยจึงมีความสะดวก รวดเร็ว และต้นทุนถูกกว่าการนำเข้าน้ำมันจากภูมิภาคอื่นทีอยู่ไกลกว่า เช่น ตะวันออกกลางหรืออเมริกา จึงเป็นการช่วยลดค่าใช้จ่ายในการขนส่งและระยะเวลาในการขนส่ง
- ราคากลางที่เชื่อถือได้: เนื่องจากตลาดสิงคโปร์เป็นตลาดน้ำมันที่มีปริมาณการซื้อขายสูงมาก มีการซื้อขายน้ำมันในปริมาณมากทุกวัน ทำให้ราคาน้ำมันที่ประกาศในตลาดนี้มีความน่าเชื่อถือและเป็นที่ยอมรับในระดับสากล ทำให้ประเทศไทยสามารถใช้ราคานี้เป็นตัวอ้างอิงได้อย่างปลอดภัย เช่นเดียวกับการซื้อเนื้อหมู หรือข้าวสารที่ผู้บริโภคต้องการซื้อด้วยราคาที่ขายกันในตลาดจริง ๆ ไม่ใช่ราคาที่ถูกกำหนดเองจากผู้ค้ารายใดรายหนึ่ง
- ราคาสอดคล้องกับตลาดโลก: ราคาน้ำมันจากตลาดสิงคโปร์มีความเคลื่อนไหวที่สอดคล้องกับราคาน้ำมันในตลาดโลก เป็นอีกหนึ่งเครื่องยืนยันว่าเป็นราคาที่ไม่ถูกแทรกแซงจากการปั่นราคา ทำให้ประเทศไทยมั่นใจได้ว่าจะไม่ถูกเอาเปรียบจากผู้ค้ารายใด
การตั้งราคาน้ำมันสำเร็จรูปหน้าโรงกลั่นโดยอ้างอิงราคาในตลาดสิงคโปร์
ประเทศไทยจัดเป็นประเทศที่ทั้งนำเข้าและส่งออกน้ำมันในเวลาเดียวกัน ดังนั้นนอกจากการนำเข้าน้ำมันที่ประเทศไทยอ้างอิงราคาตลาดสิงคโปร์แล้ว ประเทศไทยยังใช้สำหรับการตั้งราคาน้ำมันสำเร็จรูป (น้ำมันเบนซินและดีเซล) หน้าโรงกลั่นที่ผู้ค้าน้ำมันต่าง ๆ ซื้อน้ำมันจากประเทศไทยไปใช้ด้วย สาเหตุที่ประเทศไทยเลือกอ้างอิงราคาน้ำมันจากตลาดสิงคโปร์ในการตั้งราคาน้ำมันหน้าโรงกลั่น มี 3 ประเด็นดังนี้:
- ความน่าเชื่อถือในการค้า: เช่นเดียวกับการที่ประเทศไทยนำเข้าน้ำมันโดยต้องการซื้อในราคากลางที่เป็นธรรม คู่ค้าที่ต้องการซื้อน้ำมันจากประเทศไทยก็ต้องการราคาที่เป็นธรรมเช่นกัน การตั้งราคาที่ไม่สอดคล้องกับราคาในตลาดกลางและตลาดโลกจะกระทบต่อความน่าเชื่อถือและความสัมพันธ์ของประเทศไทยในการค้าระหว่างประเทศ
- การกำหนดราคาที่ไม่เป็นธรรม: หากโรงกลั่นกำหนดราคาตามความต้องการ อาจทำให้เกิดการบิดเบือนราคาน้ำมัน ผู้บริโภคหรือผู้ค้าอาจต้องจ่ายในราคาที่สูงกว่าความเป็นจริงหรือไม่สอดคล้องกับต้นทุนที่แท้จริง
- ความไม่เสถียรของราคา: การตั้งราคาที่ไม่อิงจากตลาดสิงคโปร์อาจทำให้ราคาน้ำมันในประเทศมีความผันผวนมากขึ้น เนื่องจากขาดเสถียรภาพที่มาจากการอ้างอิงราคาตลาดสากล
ทำไมประเทศไทยไม่ตั้งราคาน้ำมันให้ถูกกว่าตลาดสิงคโปร์
ราคาน้ำมันสำเร็จรูป (น้ำมันเบนซินและดีเซล) หน้าโรงกลั่นในประเทศไทยได้รับการกำกับดูแลโดยกระทรวงพลังงานเพื่อให้แน่ใจว่าราคานั้นมีความเป็นธรรมและสอดคล้องกับต้นทุนที่แท้จริง ทั้งนี้ หากมีนโยบายที่ออกมาควบคุมให้ราคาน้ำมันสำเร็จรูปหน้าโรงกลั่นถูกกว่าราคาตลาดสิงคโปร์ อาจส่งผลกระทบดังนี้
- น้ำมันในประเทศจะถูกส่งออกมากขึ้น: น้ำมันสำเร็จรูปที่ในความจริงแล้วควรจะใช้สำหรับในประเทศ อาจถูกส่งออกไปขายในตลาดโลกมากขึ้น เนื่องจากผู้ค้าน้ำมันสามารถซื้อน้ำมันสำเร็จรูปจากประเทศไทยได้ในราคาถูก และนำไปขายในตลาดอื่นที่มีราคาแพงกว่าได้ ส่งผลให้ประเทศไทยมีน้ำมันสำเร็จรูปไม่เพียงพอ ต้องพึ่งพาการนำเข้าน้ำมันสำเร็จรูปมากขึ้น ซึ่งจะทำให้ราคาน้ำมันในประเทศแพงขึ้น
- ผู้ค้าน้ำมันและโรงกลั่นปิดตัว: ราคาน้ำมันสำเร็จรูปที่ถูกกว่าตลาดสากลอาจทำให้การลงทุนในธุรกิจน้ำมันและพลังงานในประเทศไทยลดลง เนื่องจากไม่คุ้มค่าการลงทุน ซึ่งอาจนำไปสู่การถอนตัวจากตลาด ส่งผลให้จำนวนผู้ค้าน้ำมันในตลาดลดลง เสี่ยงนำไปสู่การผูกขาดทางตลาดมากขึ้น
- กระทบความน่าเชื่อถือในการค้าระหว่างประเทศ: การตั้งราคาน้ำมันสำเร็จรูปให้ต่ำกว่าในตลาดสากลอาจสร้างความไม่พอใจในหมู่ผู้ค้าน้ำมันในภูมิภาค ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ทางการค้าระหว่างประเทศ
ดังนั้น โดยรวมแล้ว การตั้งราคาน้ำมันสำเร็จรูปให้ถูกกว่าตลาดสิงคโปร์ ไม่ได้มีผลช่วยให้ราคาน้ำมันในประเทศไทยลดลง โดยนอกจากจะทำให้ประเทศไทยต้องพึ่งพาการนำเข้าน้ำมันจากตลาดกลางมากขึ้น ซึ่งก็จะเป็นราคาจากตลาดสิงคโปร์เช่นกัน ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อความมั่นคงของพลังงานภายในประเทศไทยจากการที่โรงกลั่นในประเทศต้องปิดตัวลงด้วย
Isranews Agency | สำนักข่าวอิศรา 