คำถามแรกที่ผู้แทนฝ่ายความมั่นคงไทยต้องถามในวงพูดคุยสันติภาพดับไฟใต้อย่างเป็นทางการนัดแรกในวันที่ 28 มี.ค.นี้กับกลุ่มที่อ้างตัวว่าเป็นแกนนำขบวนการบีอาร์เอ็น ก็คือ เหตุใดความรุนแรงที่กระทำต่อเป้าหมายอ่อนแอยังคงเกิดขึ้นในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้

ชัดเจนขึ้นเป็นลำดับเกี่ยวกับการเดินทางไปมาเลเซียหนนี้ของ นายกฯยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ว่าน่าจะมีข่าวดีเรื่อง "นับหนึ่ง" กระบวนการพูดคุยสันติภาพ หรือ peace talk กับกลุ่มขบวนการที่อ้างอุดมการณ์แบ่งแยกดินแดน และกลุ่มผู้เห็นต่างจากรัฐ

ชัดเจนว่าการวิสามัญฆาตกรรมผู้ก่อความไม่สงบ 16 รายจากเหตุการณ์บุกโจมตีฐานปฏิบัติการกองร้อยปืนเล็กที่ 2 บ้านยือลอ ต.บาเระเหนือ อ.บาเจาะ จ.นราธิวาส ในสังกัดหน่วยเฉพาะกิจนาวิกโยธินภาคใต้ กองทัพเรือ ไม่ได้เป็นตัวบ่งชี้ว่าสถานการณ์ที่ชายแดนใต้จะดีขึ้นหรือก้าวไปสู่ความสงบสันติสุขแต่อย่างใด

สถานการณ์ใต้ช่วงนี้ แม้ข่าวคราวความรุนแรงจะเบาบางลงไปบ้าง เพราะมีกรณี "โรฮิงญา" เข้ามากลบ ทว่าความเคลื่อนไหวเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาภาคใต้ในอีกหลายๆ มิติก็ยังไม่น่าละสายตาหรือคลายความสนใจ โดยเฉพาะประเด็นเรื่องงบประมาณ!

ปัญหาความไม่สงบในจังหวัดชายแดนภาคใต้รอบใหม่เกิดขึ้นและดำรงอยู่ครบ 9 ปีเต็มไปแล้ว และกำลังย่างสู่ปีที่ 10 หรือ 1 ทศวรรษ น่าสนใจว่าสถานการณ์ในปี 2556 นี้ มีประเด็นท้าทายที่ผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายโดยเฉพาะรัฐบาลในฐานะผู้นำฝ่ายบริหารต้องก้าวข้ามไปให้ได้ เพื่อสร้างโอกาสแห่งสันติสุขให้เกิดขึ้นจริงในดินแดนปลายสุดด้ามขวาน