INFOGRAPHIC: โครงข่ายขบวนการจัดซื้ออาหารดิบเรือนจำ 5,000 ล้าน

เขียนวันที่

วันพุธ ที่ 21 ตุลาคม 2558 เวลา 09:00 น.

เขียนโดย

isranews

หมวดหมู่

Isranews | รายงาน-สกู๊ป | จัดซื้อจัดจ้าง | เรื่องเด่น - สำนักข่าวอิศรา

Tags

การจัดซื้ออาหารดิบของเรือนจำ กรมราชทัณฑ์ | การจัดซื้ออาหารดิบของเรือนจำ | กรมราชทัณฑ์

เข้าใจง่ายๆ ! INFOGRAPHIC : โครงข่ายขบวนการจัดซื้ออาหารดิบ 5,000 ล้าน /ปี จากกรมราชทัณฑ์ เรือนจำ - หน่วยงานคู่สัญญาผู้ได้รับพิเศษ โบรกเกอร์ - ผู้ค้ารายใหญ่ ผูกขาดนับสิบปี ค่าส่วนต่าง 3-5%? พล.อ.ไพบูลย์ ตั้งกรรมการสอบแล้ว

581020 edit 6 00

การจัดซื้ออาหารดิบ สำหรับใช้เลี้ยงผู้ต้องขังปีละประมาณ 5,000 ล้านบาทเป็นประเด็นหนึ่งที่ยังไม่มีการตรวจสอบให้เกิดความโปร่งใสอย่างเป็นรูปธรรม แม้รัฐบาลมีนโยบายปราบปรามคอร์รัปชั่นอย่างจริงจังก็ตาม

สำนักข่าวอิศรา www.isranews.org สรุปสาระสำคัญของกระบวนการจัดซื้อจัดจ้างและจัดทำเป็นกราฟิก ให้ง่ายต่อการเข้าใจ ดังนี้

ในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา (งบประมาณ 2556-2558) กรมราชทัณฑ์ใช้วิธีจัดซื้อโดย ‘วิธีกรณีพิเศษ’ จากหน่วยงานที่ได้รับ ‘สิทธิพิเศษ’ 4 แห่ง ได้แก่ องค์การตลาด (อต.) กระทรวงมหาดไทย องค์การตลาดเพื่อเกษตรกร (อตก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ องค์การคลังสินค้า (อคส.) กระทรวงพาณิชย์ และชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย (ชสท.) โดยอ้างเหตุผลเพื่อป้องกันปัญหาการลักลอบนำยาเสพติดและสิ่งของต้องห้ามเข้าสู่เรือนจำ (ก่อนหน้านี้จัดซื้อด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ หรือ E-Auction)

กระบวนการจัดซื้อเริ่มจาก

1.ในช่วงใกล้สิ้นปีงบประมาณ อธิบดีกรมราชทัณฑ์ มีหนังสือมอบอำนาจให้เรือนจำ ทัณฑสถาน สถานกักขัง ประมาณ 140 แห่งทั่วประเทศดำเนินการจัดซื้อจัดจ้าง ลงนามในสัญญา บอกเลิกสัญญาเอง

2.เรือนจำแต่ละแห่ง ส่งหนังสือถึงหน่วยงานให้เข้ามาเสนอราคาโดยแจ้งถึงราคากลาง แล้วคัดเลือกผู้เสนอราคาต่ำสุดเป็นผู้ชนะ และจัดการทำสัญญากับเรือนจำ

ในความเป็นจริง

เรือนจำจะส่งหนังสือแจ้งให้หน่วยงานเข้ามาเสนอราคาเพียง 2-3 ราย โดยเป็นหน่วยงานที่คุ้นเคยสนิมสนมกันมาก่อนเป็น ‘ตัวหลัก’ และจะมีหน่วยงานอีก 1 แห่งเป็นตัวประกอบ หรือ ‘คู่เทียบ’ราคา

การจัดซื้อบางแห่ง หน่วยงาน ที่ถูกเชิญชวนให้เข้าร่วมเสนอราคา จะทำหนังสือ(ใช้หัวหนังสือของหน่วยงาน)จะมอบอำนาจให้เอกชนเสนอราคาแทน และยังให้เอกชนมีอำนาจต่อรองราคาเองเสร็จสรรพ ทำให้ถูกร้องเรียนว่ามีการฮั้วราคาระหว่างหน่วยงาน กระบวนการจัดซื้อเป็นเพียงทำให้ครบขั้นตอนเท่านั้น เช่น เรือนจำกลางเชียงใหม่ เรือนจำกลางนครราชสีมา เป็นต้น

เมื่อผ่านการอนุมัติจัดซื้อแล้ว หน่วยงานซึ่งเป็นคู่สัญญาก็จะไปตั้งเอกชนเป็น 'ตัวแทน' หรือ ‘ตัวแทนช่วง’ จัดหาอาหารดิบให้เรือนจำอีกทอดหนึ่ง เสมือนเป็นโบรกเกอร์ รับค่าส่วนต่างประมาณ 3-5%

เอกชนที่เป็น ‘ตัวแทน’หรือ ‘ตัวแทนช่วง’ บางรายเป็นรายเดียวกับ 'ผู้รับมอบอำนาจ' จากหน่วยงานให้เสนอราคาต่อเรือนจำ บางแห่งเป็นเครือญาติ ลูกจ้าง กลุ่มอดีตอธิบดีกรมราชทัณฑ์ สลับหน้าวนเวียน โดยมีกลุ่มใหญ่ๆประมาณ 5 รายหรือเรียกกันว่า ‘5 เสือค้าอาหารดิบ’ แต่ละรายเป็นคู่ค้ากันมายาวนานเป็นสิบปี

1.กลุ่มอุบลโภคภัณฑ์ และ บริษัท มนการพืช จำกัด จากการตรวจสอบพบว่าเป็นคู่ค้าโดยตรงกับเรือนจำ (ก่อนปี 2555) และ เป็น ตัวแทนหน่วยงาน (หลังปี 2555) ประมาณ 1,800 ล้านบาท

2.หจก.ไทยสุมิตร และหจก.เจริญโชคทรัพย์ เป็นคู่ค้าและเป็นตัวแทน ประมาณ 643 ล้านบาท

3.บริษัท เจริญชัย วังสถาพร จำกัด เป็นคู่ค้าและเป็นตัวแทน วงเงินประมาณ ประมาณ 453 ล้านบาท

4.กลุ่มร้านยศพล คงนาม นายดำรงศักดิ์ สอทิพย์ น.ส.จิราภรณ์ หิรัญรัตนพงษ์ ประมาณ 330 ล้านบาท (เฉพาะปีงบฯ 2558)

5.กลุ่มร้านสวยจริงโดยนายวิชัย นาคพรอำนวย นางกิมจู ดำรงวารี นางรุ่งรัตน์ แต่งวงศ์วาน รวมประมาณ 247 ล้านบาท (เฉพาะปีงบฯ 2558)

ที่เหลือลดหลั่นลงมา อาทิ หจก.เจริญทวีธรรม 178 ล้านบาท หจก.ไพบูลย์โภคภัณฑ์ ประมาณ 160.6 ล้านบาท เป็นต้น (เท่าที่ตรวจสอบพบ)

ถ้าหากเอกชนรายใดอยากเป็น ‘ตัวแทน’ หรือ ‘ตัวแทนช่วง’ก็ต้องไปวิ่งหาทาง ‘เจรจา’ กับผู้มีอำนาจ ผู้บริหารระดับสูง หน่วยงานที่ได้รับสิทธิพิเศษ ผู้ค้ารายย่อยที่ไม่ร่วมมือจะถูกกันอยู่นอกกลุ่ม จะหมดสิทธิ์เข้าร่วมเสนอราคา

มีข้อมูลระบุว่า การจัดซื้อโดยวิธีกรณีพิเศษในช่วง 3 ปี เรือนจำกว่า 90 แห่ง‘ผู้ชนะ’เสนอราคาห่างจากราคากลางเพียง 0.00-2.00%

ที่น่าสนใจพบว่า ปีงบประมาณ 2558 สหกรณ์วิเศษชัยชาญ จำกัด ซึ่งเป็นสมาชิกของ ชสท.หลุดเข้าไปเสนอราคาจำนวน 6 เรือนจำ แข่งกับอีก 2 หน่วยงาน คือ องค์การตลาด และ ชสท. ปรากฏว่ามีการแข่งขันราคาอย่างดุเดือด ผลทำให้หน่วยงานซุึ่งเป็นผู้ชนะ เสนอราคาต่ำกว่าราคากลาง 18-60% ส่อแสดงให้เห็นว่าอีกกว่า 100 เรือนจำที่แข่งกันเองเฉพาะหน่วยงาน มีการจัดซื้อในราคาสูงกว่าปกติหรือไม่?

ล่าสุด ในการจัดซื้อปีงบประมาณ 2559 (เฉพาะ 2 เดือนที่กรมราชทัณฑ์ให้จัดซื้อโดยวิธีพิเศษ) เรือนจำจังหวดอ่างทอง เมื่อ 29 ก.ย.58 องค์การตลาด แข่งขันกับ สหกรณ์การเกษตรวิเศษชัยชาญ (ซึ่งอยู่นอกกลุ่ม 5 เสือ) ปรากฎว่า องค์การตลาด เสนอราคาต่ำกว่าราคากลางถึง 65%

เรือนจำจังหวัดสระบุรี ผู้เสนอราคา 3 ราย คือ องค์การตลาด สหกรณ์พืชผักเชียงใหม่ จำกัด และ สหกรณ์การเกษตรวเศษชัยชาญ ผลปรากฎว่า สหกรณ์พืชผักฯ เสนอราคาต่ำสุด ต่ำกว่าราคากลางถึง 62% ขณะที่ องค์การตลาดเสนอราคาต่ำกว่าราคา 56%

เรือนจำจังหวัดสิงห์บุรี มีผู้เสนอราคา 2 ราย องค์การตลาด แข่งกับ ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรวิเศษชัยชาญ ฝ่ายแรกเสนอราคาต่ำกว่าราคากลางถึง 51%

เห็นได้อย่างชัดเจนว่า ถ้าเปิดให้มีการแข่งขันอย่างแท้จริง ในกรณีจัดซื้อในราคาต่ำกว่าราคากลาง 40% จะทำให้ลดวงเงินลงประมาณ 2,000 ล้านบาท/ปี ซึ่งเป็นงบประมาณแผ่นดิน

มีผู้ร้องเรียนต่อหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) นายกรัฐมนตรี คณะกรรมการติดตามและตรวจสอบการใช้จ่ายงบประมาณภาครัฐ (คตร.) คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ (ป.ป.ท.) รวมทั้งต่อ พล.อ.ไพบูลย์ คุ้มฉายา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม ประธานศูนย์อำนวยการต่อต้านการทุจริตแห่งชาติ (ศอตช.) ทั้งในยุคนี้และก่อนหน้านี้กว่า 2 ปี ให้ตรวจสอบการการใช้งบประมาณแผ่นดินและการทุจริตหลายแห่ง

จนถึงเวลานี้ ไม่มีความคืบหน้า

ล่าสุด 19 ต.ค.58 พล.อ.ไพบูลย์ คุ้มฉายา บอกกับสำนักข่าวอิศราว่า ได้แต่งตั้งนายชาญเชาวน์ ไชยานุกิจ รองปลัดกระทรวงยุติธรรม เป็นหัวหน้าคณะทำงานตรวจสอบในเรื่องนี้

ต้องติดตามผลการทำงานกันต่อไป

581020 edit 6 01