หยุดโลกสวย ศ.ดร.คาร์ล ฮาร์ท แนะไทย แก้ปัญหายาเสพติด ต้องกล้าหาญ กล้าพูด กล้าทำ

เราต้องยอมรับความจริง อย่าโลกสวย เพราะผู้คนใช้ยาเสพติดมานานแล้ว ไม่มีทางที่ยาเสพติดจะถูกกำจัดพ้นจากโลกใบนี้ วันนี้เราต้องกลับมาคิดจะทำอย่างไรให้ผู้ใช้ยาเสพติดใช้ยาได้อย่างปลอดภัย

วันที่ 5 ม.ค. 2560   สำนักกิจการในพระดำริพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา ร่วมกับ ศาลฎีกา และ สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ป.ป.ส.) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) IDPC (Internation Drug Policy Consortium) ศูนย์วิชาการสารเสพติดภาคเหนือ คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จัดการประชุม “สร้างความรู้เท่าทันต่อพลวัตการควบคุมยาเสพติด ครั้งที่ 1”  เรื่อง การสร้างองค์ความรู้ยาเสพติด (เมทแอมเฟตามีน): ทักษะสังคมเพื่อลดอันตราย ณ โรงแรมเซ็นทาราแกรนด์ ลาดพร้าว

ช่วงหนึ่งของการประชุม ศาสตราจารย์ ดร.คาร์ล ฮาร์ท นักวิจัยด้านยาเสพติด จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ประเทศสหรัฐอเมริกา บรรยายพิเศษเรื่อง “ปัญหายาเสพติดจากมุมมองด้านสาธารณสุข” โดยพบว่า 25-30 ปีที่ผ่านมา ความไม่รู้เรื่องยาเสพติดมีจำนวนมาก ทั้งนี้จึงอยากให้ผู้คนเปิดใจ ลดความอคติที่มีต่อปัญหายาเสพติด 

ศ.ดร.คาร์ล ฮาร์ท กล่าวตอนหนึ่งถึงประเทศฟิลิปปินส์ ยุคนายโรดริโก ดูแตร์เต เป็นประธานาธิบดี มีคนตกเป็นเหยื่อฆ่าตัดตอนจากคดียาเสพติดกว่า 4 พันราย แสดงให้เห็นถึงความไม่ยุติธรรมที่เกิดขึ้น วันนี้ความรู้เกี่ยวกับยาเสพติด ผู้คนส่วนใหญ่ยังมีภาพจำ  เช่น ใครเสพโคเคน สูบกัญชา จะออกไปฆ่าคน ซึ่งกลายเป็นปัญหาจนนำมาสู่การออกนโยบายแบบสุดโต่ง โดยไม่ได้มีข้อมูลวิทยาศาสตร์มาประกอบ

ศ.ดร.คาร์ล ฮาร์ท อธิบายถึง Drug Prevention เราต้องรู้ก่อนจะป้องกันอะไร  ยาเสพติดทุกชนิดหรือไม่ หรือรวมไปถึงแอลกอฮอล์ด้วยหรือไม่ หรือจะป้องกันการใช้ยาเสพติดเกินขนาด ซึ่งเราต้องตอบคำถามให้ได้ว่า อะไรกันแน่ที่เราจะป้องกัน

“สำหรับผมการป้องกันอันตรายที่เกิดจากการใช้ยาเสพติด เราไม่มีทางป้องกันการใช้ยาเสพติดทุกประเภทได้ แต่เราป้องกันการใช้ยาเสพติดเกินขนาดได้ หากเรามองการป้องกันยาเสพติด Drug Prevention  คือการห้ามใช้ยาเสพติดทุกชนิด ผมคิดว่า ยังจะไม่ใช้แนวทางที่ถูกต้อง”

ส่วน Drug Education คือการให้ข้อมูลที่มีอยู่อย่างถูกต้อง เหมาะสมกับสาธารณะชน ศ.ดร.คาร์ล ฮาร์ท กล่าวว่า ก็ต้องมีหลักฐานเชิงประจักษ์ชัดเจน โดยคนที่ให้ข้อมูลเชิงวิทยาศาสตร์ได้เหมาะสม เช่น บุคลากรด้านสาธารณสุข เป็นต้น

“ยาเสพติดไม่ได้ดีทั้งหมด และก็ไม่ได้เลวทั้งหมด ไม่ได้ขาวหรือดำ หากเราไปถามคนปกติ มองโคเคนอย่างไร เขาก็ว่าไม่ดี แต่หากไปถามเภสัชกร จะบอกว่า โคเคนแก้เจ็บปวดได้ ก็มีข้อดี เช่นเดียวกับเมทแอมเฟตามีน ทางการแพทย์รักษาอาการสมาธิสั้น จึงเป็นยา หรือเฮโรอีนแก้ปวด รักษาอาการท้องร่วงได้ ดังนั้น อีกมุมมอง ยาเสพติด มองเป็นยาก็ได้”

ศ.ดร.คาร์ล ฮาร์ท กล่าวถึงเรื่องการใช้ยาเสพติด (Drugs Use)   ไม่ใช่การใช้ยาเกินขนาด (Drug abuse) การใช้ยาเสพติดไม่ใช่จะติดยาเสมอไป ไม่ใช่ขี้ยา ซึ่งผู้ใช้ยาเสพติดส่วนใหญ่ร้อยละ 75-90 ไม่ได้มีปัญหา หรือทำให้เกิดปัญหาทางสังคม

“เขาจึงไม่ได้ป่วย ไม่จำเป็นต้องนำตัวไปรักษา หรือต้องจับเข้าคุก”

นักวิจัยด้านยาเสพติด จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย เปรียบเทียบปัญหายาเสพติดกับการขับรถ ขับรถมีข้อเสีย อาจเกิดอันตรายได้ แต่ก็มีประโยชน์พาเราไปไหนต่อไหนได้ ดังนั้นสังคมต้องยอมรับ เช่นเดียวกับยาเสพติดก็มีมุมดี มุมมืด และมุมสว่าง แม้จะทำผิดกฎหมายมีความผิด แต่ต้องไม่ใช่การลงโทษรุนแรง decriminalization laws (ลดโทษทางอาญา) ไม่ใช่ต้องส่งเข้าคุกทุกราย ซึ่งมีตัวอย่างให้เห็นการจัดการปัญหายาเสพติดที่ประเทศโปรตุเกส และสเปน หรือในสหรัฐมี 8 รัฐแล้วที่สามารถใช้กัญชาได้อย่างถูกกฎหมาย

“การขับรถไม่อยากให้เกิดอันตรายก็คาดเข็มขัดนิรภัย กำหนดอายุผู้ขับขี่ กำหนดอัตราความเร็ว เช่นเดียวกับยาเสพติด อันดับแรก เราต้องยอมรับความจริง อย่าโลกสวย เพราะความจริงผู้คนใช้ยาเสพติดมานานแล้ว ไม่มีทางที่ยาเสพติดจะถูกกำจัดพ้นจากโลกใบนี้ วันนี้เราต้องกลับมาคิดจะทำอย่างไรให้ผู้ใช้ยาเสพติดใช้ยาได้อย่างปลอดภัย เช่น ในสเปน สามารถนำยาเสพติดไปตรวจสอบสารประกอบในยาเสพติดได้ เพื่อรู้ปริมาณที่ปลอดภัย เมื่อเราห้ามผู้ใช้ยาเสพติดไม่ได้ เราสามารถจำกัดความเสี่ยงจากการใช้ยาเสพติดได้ หรือแม้แต่ความเสี่ยงจากการใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน เราก็สามารถกำหนดสถานที่ใช้ยาเสพติดให้เป็นกิจจะลักษณะได้”ศ.ดร.คาร์ล ฮาร์ท ระบุ และเห็นว่า เราควรใช้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์เข้ามาช่วยให้ความรู้กับคน เพื่อให้คนใช้ยาเสพติดอย่างปลอดภัย

ศ.ดร.คาร์ล ฮาร์ท  ยังยกตัวอย่างการสอนเรื่องเมทแอมเฟตามีนกับเยาวชน ของสหรัฐฯ เขาจะสอนให้เด็กๆวัยรุ่นว่า การเสพเมทแอมเฟตามีน ทำให้ปอดถูกทำลาย นำไปสู่การเสื่อมโทรมของร่างกายและกระตุ้นให้เกิดอาการทางสมองจากการขาดอาหารและขาดการนอนหลับอย่างเพียง

“เมืองไทยเคยมีสงครามยาเสพติด มีการฆ่าตัดตอน เราพบว่า ยิ่งจับมาก นักโทษยิ่งล้นคุก มากเป็นอันดับ 6 ของโลก มีนักโทษหญิงสูงสุดติดอันดับโลก 80%  นักโทษหญิง ต้องขังคดียาเสพติด หากยังมองยาเสพติดแก้ปัญหาโดยใช้กฎหมาย คุกก็จะล้น คนเข้าไปอยู่ในคุกโดยไม่จำเป็น”

สำหรับสิ่งที่เมืองไทยควรทำเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหายาเสพติด ศ.ดร.คาร์ล ฮาร์ท   เสนอ  3C’s คือ Convictions มีความเชื่ออย่างแน่วแน่ ในสังคมเกิดอะไรขึ้น ความเป็นจริงคืออะไร Capability มีความสามารถในการแก้ไขปัญหาตามความเป็นจริง มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ประกอบ และ Courage กล้าหาญ กล้าพูด กล้าทำ กล้าเสียอะไรบ้าง  Get out of the closet  ซึ่งในสหรัฐผู้เคยใช้ยาฯบางคนในช่วงที่เป็นวัยรุ่น ต่อมาก็หยุดใช้ยาฯ และสามารถเป็นถึงประธานาธิบดีของประเทศสหรัฐอเมริกาได้