สื่อใบ้หวย ทำได้หรือไม่?

"...องค์กรกำกับดูแลสื่อโทรทัศน์ที่เป็นผู้ให้ใบอนุญาตองค์กรสื่อต่างๆ คือ กสทช.ได้เคยมีการตักเตือนสื่อโทรทัศน์สองสถานี ในปี 2560 จากการใบ้หวยด้วยการลงโทษปรับในอดีตมาแล้ว ซึ่งแสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่า การใบ้หวย ให้ตัวเลข นั้น ผิดแนวปฏิบัติการทำงานสื่อ ซึ่งขณะนี้มีการกระทำที่เข้าข่ายดังกล่าวอยู่ในหลายๆ สื่อหลัก เป็นปรากฏการณ์ใบ้หวยหน้าจอหน้าหนังสือพิมพ์และสื่อออนไลน์อยู่ย่างโจ่งแจ้ง..."

ปรากฏการณ์ก่อนวันหวยออกงวดคืออะไร? แน่นอนที่สุดสำหรับประชาชนกลุ่มใหญ่กลุ่มหนึ่งในประเทศ จะมีอะไรที่น่าสนใจก่อนวันหวยออกนอกจากตัวเลขเด็ดๆ หรือที่เรียกว่า การใบ้หวย

ปรากฏการณ์ใบ้หวยขณะนี้กลายเป็นปรากฏการณ์ในสื่อใหญ่ๆ หลายๆสื่อ ที่แข่งกันออกมาให้ตัวเลขกันอย่างโจ่งแจ้ง ในรูปแบบการรายงานข่าวต่างๆ ที่สรุปด้วยการตัวเลข ซึ่งจะเห็นปรากฏการณ์ข่าวนี้โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในช่วงสองสามวันก่อนหน้าหวยออก

สื่อใบ้หวยเอง ทำได้ด้วยหรือ?

อย่างเช่น ในวันที่ 1 พฤศจิกายนนี้ เป็นกำหนดการออกตัวเลขสลากกินแบ่งรัฐบาล ก็จะมีปรากฏการณ์ข่าวใบ้หวยออกมามากมาย ซึ่งจะปรากฏในหน้าจอ ในรายการข่าว ซึ่งจะปรากฏต่อมาในทุกแพลดฟอร์มข่าวในสื่อออนไลน์ และหนังสือพิมพ์ ซึ่งรายงานข่าวเหล่านี้จะเป็นการรายงานประชาชนไปขูดเลขที่ต้นตะเคียนที่ศาลเจ้าแม่ ประชาชนไปกราบไหว้ต้นมะพร้าวเพื่อขอตัวเลข หรือรุมซื้อทะเบียนรถของคนดัง แม้กระทั่งข่าวอดีตนักร้องดังกลายมาเป็นคนให้เลขเด็ด ซึ่งถ้าเป็นการรายงานข่าวอาจถือว่าเป็นประเด็นข่าวได้ หากรายงานนั้น ไม่ได้แจ้งว่าเลขที่เกิดจากการค้นหาที่ต้นตะเคียน ต้นมะพร้าว เลขทะเบียนรถ หรือเลขที่นักร้องคนดังให้คือเลขอะไร ซึ่งในรายงานแทบทุกสื่อก็จะอ้างถึงความแม่นยำของสถานที่หรือบุคคลต่างๆ ในข่าวว่าสามารถให้เลขแม่นยำมาสม่ำเสมอ และสรุปท้ายข่าวว่าเลขที่คาดเดาในงวดนี้คือเลขอะไร

จึงมีคำถามต่อมาว่า สื่อใบ้หวยได้หรือ การกระทำเช่นนี้ไม่ผิดจริยธรรม หรือจรรยาบรรณสื่อหรือ ? เพราะการให้หวย หรือใบ้ตัวเลข ไม่ใช่หน้าที่ของสื่อมวลชนมิใช่หรือ ตรงกันข้าม การใบ้หวยคือการมอมเมาประชาชนให้ติดการพนันมากขึ้น

ในแนวปฏิบัติสภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ เรื่องการนำเสนอข่าว และภาพข่าว ความเชื่อทางไสยศาสตร์ ตัวเลข และสลากพนัน พ.ศ. 2561 ที่กล่าวถึงในประเด็นดังกล่าว มีอยู่ 4 ข้อหลักๆ คือ

1.ต้องไม่ให้ความสำคัญในการนำเสนอข่าวสารเกี่ยวกับสลากพนัน หรือสื่อสารไปในทำนองที่สนับสนุนการเล่นสลากพนัน หรือการพนันรูปแบบอื่นๆ เว้นแต่สลากดังกล่าวมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อการกุศล

2.ต้องไม่นำเสนอแหล่งที่มา วิธีการตีความเพื่อให้ได้ตัวเลข หรือบ่งชี้ตัวเลขลงไปในรายงานข่าว ภาพข่าว หรือสามารถนำไปใช้ในการเล่นพนันได้โดยไม่ต้องตีความ หรือสื่อความหมายอื่นๆ

8.พึงระวังการเสนอข่าวเกี่ยวกับปรากฏการณ์ที่ผู้คนจำนวนมากเดินทางไปในสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ต่างๆ โดยชี้นำไปสู่การส่งเสริมให้มีการเล่นพนัน ซื้อสลากพนัน หรือสนับสนุนความเชื่ออันงมงายซึ่งพิสูจน์ไม่ได้
และ

9.พึงหลีกเลี่ยงการนำเสนอข่าวข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ที่ได้รับรางวัลสลากพนัน หรือข้อมูลการได้มาซึ่งตัวเลข วิธีการ โดยเฉพาะความฝัน วิญญาณปรากฏการณ์เหนือธรรมชาติ หรือความเชื่อส่วนบุคคล

องค์กรกำกับดูแลสื่อโทรทัศน์ที่เป็นผู้ให้ใบอนุญาตองค์กรสื่อต่างๆ คือ กสทช.ได้เคยมีการตักเตือนสื่อโทรทัศน์สองสถานี ในปี 2560 จากการใบ้หวยด้วยการลงโทษปรับในอดีตมาแล้ว ซึ่งแสดงให้เห็นอย่างชัดเจนว่า การใบ้หวย ให้ตัวเลข นั้น ผิดแนวปฏิบัติการทำงานสื่อ ซึ่งขณะนี้มีการกระทำที่เข้าข่ายดังกล่าวอยู่ในหลายๆ สื่อหลัก เป็นปรากฏการณ์ใบ้หวยหน้าจอหน้าหนังสือพิมพ์และสื่อออนไลน์อยู่ย่างโจ่งแจ้ง