จอดำ!...ใจดำ?
ทุกค่ำคืนในเดือนนี้...มีครัวเรือนนับ ๑๐ ล้านครัวเรือนกำลังหงุดหงิดอิจฉาเพื่อนบ้านกว่า ๑๐ ล้านครัวเรือนเช่นกัน ที่ได้มีโอกาสดูถ่ายทอดสดฟุตบอลยูโรผ่านเสาสัญญาณก้างปลาหรือหนวดกุ้งที่มีอยู่โดยไม่เสียเงิน ส่วนตนเองลงทุนซื้อจานรับสัญญาณหรือเคเบิลทีวีไว้แล้ว จอกลับดำต้องดิ้นรนไปดูบ้านพี่น้อง บ้านเพื่อน หรือจ่ายสตางค์ซื้อเสาหนวดกุ้ง หรือกล่อง GMMZ ของอากู๋แกรมมี่มาติดเพิ่มอีกในราคา ๑๕๐๐ บาท จึงจะได้ดูสมใจอยาก
ทำไมคนไม่จ่ายสตางค์ถึงได้ดูฟุตบอลยูโร แต่คนที่จ่ายสตางค์เป็นสมาชิกทีวีต่างๆไว้แล้วกลับไม่ได้ดูจนต้องจ่ายสตางค์เพิ่มอีก คนใจดำคนไหนที่ทำให้จอทีวีของเรา กว่า ๑๐ ล้านครัวเรือนต้องมืดดำอย่างนี้ไปได้
ในฐานะที่เคยสอนกฎหมายลิขสิทธิ์และมีส่วนร่างกฎหมายโทรคมนาคมมาบ้างเมื่อคราวเป็น สว. ผมก็มีข้อที่ขอสังเคราะห์มาเสนอ โดยสังเขป ในทำนองปุจฉา – วิสัชนา ไปโดยลำดับดังนี้
สิทธิสาธารณะในฟรีทีวี
ถาม ประชาชนทุกคนมีสิทธิรับชมการถ่ายทอดฟุตบอลยูโร ผ่านทีวีของตนหรือไม่ครับ
ตอบ ไม่ว่าทีวีของเขาจะใช้เสาอากาศ หรือจานดาวเทียม หรือเคเบิลทีวี ใช่ไหม
ถาม ใช่ครับ..
ตอบ ผมเห็นว่า ประชาชนทุกคนมีสิทธิที่จะเข้าถึงรายการในฟรีทีวี โดยเสมอภาคกัน ถ้าฟุตบอลยูโร มีอยู่ในฟรีทีวี ในทีวีช่องต่างๆ เราทุกคนก็มีสิทธิที่จะเข้าถึงไม่ว่าทีวีของเราจะใช้เทคโนโลยีใดก็ตาม
ถาม แล้วถ้าทีวีดาวเทียมของทรูส์ ได้ลิขสิทธิ์ฟุตบอลยูโรมา เขาจะถ่ายทอดให้เฉพาะสมาชิกของเขาได้ไหม ?
ตอบ มันเป็นข่ายเป็นเส้นทางขนข้อมูลที่เขาลงทุนสร้างขึ้นมาเอง เขาย่อมมีสิทธิ์ทำได้ แต่ถ้าข้อมูลนี้ถูกขนอยู่ในคลื่นสัญญาณที่ตรงออกมาจากเสาของสถานีแล้ว ตรงนี้เป็นทางสาธารณะเป็นคลื่นสาธารณะที่รัฐดูแลแทนประชาชน จึงเป็นข่ายที่เราทุกคนมีสิทธิเข้าถึง ไม่ว่าจะโดยตรงหรือโดยอ้อม เช่นในกรณีของทีวีดาวเทียมเป็นต้น ก็ต้องมีสิทธิเข้าถึงผ่านสัญญาณดาวเทียมของบริษัทเช่นกัน
ถาม ถ้ามันเป็นฟรีทีวีที่ผมมีสิทธิเข้าถึงตามกฎหมาย แล้วทำไมบ้านผมต้องจ่ายให้บริษัททรูส์ด้วย
ตอบ สำหรับรายการฟรีทีวีที่คุณชมผ่านทรูส์นั้น คุณต้องจ่ายเฉพาะค่าความคมชัดจากเทคโนโลยีทีวีดาวเทียมเท่านั้น ค่าลิขสิทธิ์นั้นไม่มี ทรูส์ไม่ได้จ่ายลิขสิทธิ์อะไรให้ช่อง ๓ ช่อง ๕ ช่อง ๙ เลย ส่วนรายการอื่นที่ทรูส์เขาหามาเองนั้น ตรงนี้เขาคิดคุณทั้งค่าเทคโนโลยีและค่าลิขสิทธิ์ที่เขาจ่ายไป
ถาม ถ้าอาจารย์ว่ามาอย่างนี้ เราทุกคนก็มีสิทธิ์เข้าถึงฟรีทีวี ไม่ว่าจะรับสัญญาณโดยระบบใด ใช่ไหมครับ
ตอบ ถูกต้องครับ มันเป็นสิทธิสาธารณะที่เข้าถึงทางหลวงสาธารณะของเราทุกคน ผมมีทีวีเสาสัญญาณหนวดกุ้งผมก็เข้าถึงได้โดยตรง เหมือนกับมีบ้านอยู่ริมทางหลวงเลย แต่ถ้าคุณอยู่ในซอยส่วนบุคคล เป็นซอยทรูส์ทีวีตรงนี้คุณก็ต้องมีสิทธิ์ ใช้ซอยทรูส์ติดต่อกับถนนหลวง เหมือนกันกับผมด้วย
สิทธิตั้งด่านหน้าปากซอยของแกรมมี่
ถาม ถ้าใครมาตั้งด่านไม่ให้ผมออกจากซอยทรูส์เข้าสู่ถนนหลวงหมายเลข ๓,๕,๙ ได้ ก็เท่ากับละเมิดสิทธิของผมอย่างนั้นหรือ
ตอบ ใช่ครับ ฟรีทีวีจะยอมให้แกรมมี่มาบล็อกปากซอย แล้วขายกล่องรับสัญญาณ GMMZ กล่องละ ๑๕๐๐ บาท อย่างนี้ไม่ได้ ขืนยอมให้เป็นอย่างนี้ พอฟุตบอลโลกคราวหน้า มันก็โผล่มาอีกกล่องหนึ่งอย่างนั้นหรือ ระบบอย่างนี้บ้าชัดๆ
ถาม ผมไม่เข้าใจว่าทำไม ทรูส์ถึงไม่ไปซื้อลิขสิทธิ์สู้กับแกรมมี่เขา
ตอบ มันคงไม่คุ้ม หรอกครับเพราะมีสมาชิกแค่ ๑.๘ ล้านครัวเรือน ฐานการตลาดแค่นี้ไม่คุ้มค่าลิขสิทธิ์ ฟุตบอลยูโรแน่นอน
ถาม มันแพงนักหรือครับ
ตอบ ทราบว่าแกรมมี่ทุ่มเงินประมูลมาถึง ๔๐๐ ล้านบาท เลยนะคุณ ถ้าทรูส์จะซื้อมาถ่ายทอดให้สมาชิกนี่ ต้องเรียกเงินสมาชิกครัวละเท่าใดจึงจะคุ้มค่า คุณลองคิดดูซิ
ถาม เมื่อเป็นรายการใหญ่อย่างนี้ ยังไงๆก็ต้องใช้ฟรีทีวีแน่นอนอยู่แล้ว
ตอบ แน่นอนครับ...มันต้องได้ตลาดกว้างมากๆ และต้องขายสปอนเซอร์เรียกค่าโฆษณาแพงๆด้วย ถึงจะคุ้ม ต้องพยายามครอบคลุมทีวีในประเทศทุกเครื่องกว่า ๒๒ ล้านครัวเรือนให้ได้มากที่สุด
ถาม แล้วทำไมแกรมมี่ถึงบล็อกสัญญาณ ไม่ผ่านข้อมูลไปยังพวกทีวีจ่ายเงิน ทั้งจานดาวเทียมและเคเบิ้ลกว่า ๑๑ ล้านเครื่อง จนพวกเขาจอดำไปหมดอย่างทุกวันนี้ มาบล็อกกันจนตลาดหายไปกว่าครึ่งอย่างนี้ มันไม่สมประโยชน์สปอนเซอร์และเจ้าภาพฟุตบอลยูโรที่มุ่งเผยแพร่กีฬาเลยนะครับ
ตอบ ผมว่าเขามุ่งถือโอกาสนี้ เปิดช่องทีวีแกรมมี่ โดยอาศัยฟุตบอลยูโรทำการตลาดให้เขา ให้ผู้คนแห่กันมาซื้อกล่องสัญญาณเป็นสมาชิกเขาเป็นสำคัญ แค่เดือนเดียวมีสมาชิกหลายล้านคนเลย คุ้มจริงๆ ได้ฟุตบอลโลกอีกที สมาชิกก็เต็มประเทศเลย
ฟรีทีวี งกกก..กสทช.หลงทางงง
ถาม ใครคือผู้ดูแลสิทธิสาธารณะที่จะเข้าถึงฟรีทีวี หรือทีวีคลื่น ของพวกเราทุกคนครับ
ตอบ รัฐครับ...รัฐโดยองค์กรที่ชื่อว่า กสทช. กสทช.มีอำนาจเต็ม ที่จะจัดการกับทีวีช่อง ๓,๕,๙ ให้ระงับการบล็อกสัญญาณฟุตบอลยูโร ด้วยเหตุที่ได้คลื่นได้ทรัพยากรสาธารณะไปใช้แล้ว ไม่ยอมนำไปใช้อย่างเป็นสาธารณะ ไปสมคบกันหากินปิดปากซอยทีวีระบบจ่ายเงิน จนชาวบ้านในซอยเดือดร้อน
ถาม การที่ กสทช.ไปเอาเรื่องบริษัททรูส์ ว่าผิดสัญญากับผู้บริโภค จึงไม่ถูกต้อง
ตอบ ไม่ถูกต้องแน่นอน สัญญาทรูส์หมายความว่าอะไรที่ถ่ายทอดอยู่ในฟรีทีวีเขาจะแปลงสัญญาณมาให้เราเสมอ ส่วนฟุตบอลยูโรจะอยู่ในรายการฟรีทีวีหรือไม่ เขาจะถูกบล็อกไม่ให้เข้าถึงหรือเปล่า เขาสัญญาให้ไม่ได้
คนที่ถูกละเมิดสิทธิคือประชาชนหน้าจอ ถูกละเมิดโดยฟรีทีวีทั้งสามช่อง
ถาม ฟรีทีวีทั้งสามช่องจะต่อสู้ว่า เป็นอำนาจของเจ้าของลิขสิทธิ์ที่จะบล็อคสัญญาณได้ไหม
ตอบ อธิบายอย่างนั้นไม่ได้ นี่คือหน้าที่ตามกฎหมายที่รัฐมีต่อประชาชน และคุณต้องรับมาตามที่ได้รับอนุญาต ลิขสิทธิ์ที่ได้มาจะตกลงกันไว้อย่างไรจะเอามาทำลายหน้าที่ข้อนี้ไม่ได้ ถ้าฟรีทีวียืนหลักอย่างนี้ไว้ แกรมมี่ก็ต้องยอมไปในที่สุด
ถาม แกรมมี่อาจกัดฟันตั้งสถานีโทรทัศน์ดาวเทียมฟุตบอลยูโรเองก็ได้
ตอบ เจ๊งแน่นอน...ผิดสัญญากับฟุตบอลยูโรเขาอีกต่างหาก
ถาม สรุปแล้วมั่วกันจนถึงขนาดนี้แล้ว ใครผิดใครถูกครับ
ตอบ เอกชนเช่นแกรมมี่หรือทรูส์ ใครจะเค็มจะเหลี่ยมกว่ากันนั่นไม่ใช่ประเด็น ประเด็นอยู่ที่ว่าคลื่นสัญญาณเป็นทรัพยากรสาธารณะที่รัฐต้องดูแลให้เราเข้าถึงได้โดยเสมอภาค ฟรีทีวีทุกช่องที่ได้รับอนุญาตต้องรับเอาหน้าที่ของรัฐนี้มาด้วย เมื่อพวกนี้ผิดหน้าที่ กสทช.ต้องจัดการสั่งให้เลิกบล็อคสัญญาณ
หน้าที่ดูแลความปลอดโปร่งในการเข้าถึงทางสาธารณะนี้สำคัญมาก สำคัญเป็นอันดับหนึ่ง กสทช.ไปหลงทางหยิบเรื่องคุ้มครองผู้บริโภค มาปรับบริษัททรูส์หยุมๆหยิมๆ วันละ ๒ หมื่นบาททำไม ไม่รู้หน้าที่เลย
ถาม แล้วจะหาทางออกกันอย่างไรได้ครับ
ตอบ กสทช.ไปอ่านรัฐธรรมนูญให้ชัด ว่ามีมาตรารับรองอำนาจหน้าที่ของตนไว้ชัดเจนแล้วว่า ต้องดูแลการใช้คลื่นสาธารณะให้เสมอภาคอย่างไร แล้วใช้ฐานรัฐธรรมนูญนั้น สั่งการฟรีทีวีได้โดยตรงเลย รัฐธรรนูญบัญญัติให้นำไปใช้บังคับได้โดยตรงแล้วด้วยไม่เห็นหรือ ไปมัวดูแต่ พระราชบัญญัติ กสทช.ทำไม
ถ้า กสทช.ไม่ทำตามนี้ ก็ต้องถูกฟ้องให้ทำหน้าที่ จะฟ้องโดยสมาชิกทีวีดาวเทียม หรือบริษัททีวีดาวเทียมก็ได้ เอาให้มันเป็นคดีประวัติศาสตร์ไปเลย ระหว่างนี้ก็ซื้อหนวดกุ้งมาติดทีวีที่บ้านไปพลางก่อนก็ดี แวะดูทีวีที่ร้านคาโอเกะกับน้องกุ้งก่อนก็ได้ ใจเย็นๆ
ถาม เราจะร้องรัฐบาลยิ่งลักษณ์ให้ลงมาจัดการได้ไหม
ตอบ ดิชั้นไม่รู้เรื่องค่าา...กำลังตรวจประตูน้ำอยู่ที่จังหวัดบางโฉมศรี นะค๊าา...
อาทิตย์หน้าก็จะไปประเทศปารีสแล้วค่าา...