กป.อพช.อีสานค้านประกาศ ทส. ทำเกษตรกรเข้าถึงน้ำบาดาลยากขึ้น
ชาวบ้าน-องค์กรพัฒนาเอกชนอีสาน ค้านประกาศ ทส.กำหนดเขต-ความลึกน้ำดาลที่มีผลบังคับใช้ทั่วประเทศตั้งแต่ 1 เม.ย. ระบุทำเกษตรกรเข้าถึงแหล่งน้ำในชุมชนยากขึ้น-เอื้อนายทุน
วันที่ 6 เม.ย. 55 นายสุวิทย์ กุหลาบวงษ์ เลขาธิการคณะกรรมการประสานงานองค์กรพัฒนาเอกชน(กป.อพช) ภาคอีสาน กล่าวถึงประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม(ทส.) เรื่องกำหนดเขตน้ำบาดาลและความลึกของน้ำบาดาล มีผลบังคับใช้ทั่วประเทศตั้งแต่วันที่ 1 เม.ยน.55 เป็นต้นไป โดยที่กรุงเทพฯ และปริมณฑล 7 จังหวัด บังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 23 ม.ค.55 ที่ผ่านมา ประกาศดังกล่าวกำหนดให้น้ำใต้ดินทุกจังหวัดที่อยู่ลึกจากผิวดินเกินกว่า 15 เมตรเป็นน้ำบาดาล
โดยผู้ที่ใช้หรือประกอบการกิจการน้ำบาดาลที่มีการขุดเจาะใช้และประกอบกิจการไปก่อนหน้าที่จะมีประกาศกระทรวงฉบับนี้ จะต้องยื่นคำขอรับใบอนุญาตต่อพนักงานน้ำบาดาลประจำท้องที่เพื่อขอใช้และประกอบกิจการน้ำบาดาล โดยต้องยื่นเรื่องขอภายใน 120 วัน นับตั้งแต่วันที่ประกาศบังคับใช้ รวมไปถึงผู้ใช้น้ำและผู้ประกอบการรายใหม่ที่จะขุดเจาะน้ำบาดาลจะต้องมีการยื่นเรื่องขออนุญาต
เลขาธิการ กป.อพช.อีสาน กล่าวว่าประกาศฉบับนี้ส่งผลกระทบต่อเกษตรกรผู้ใช้น้ำบาดาลรายย่อย เพราะรัฐเข้ามาบริหารจัดการน้ำบาดาลอย่างเบ็ดเสร็จ ประชาชนเกษตรกรจะเข้าถึงการใช้น้ำได้ยากขึ้น
“ชาวบ้านผู้ใช้น้ำบาดาลรายย่อยจะได้รับผลกระทบ เพราะการรวมศูนย์จัดการทุกอย่างที่ภาครัฐ ขาดการมีส่วนร่วมของประชาชนในการกำหนดหลักเกณฑ์ต่างๆ ทั้งๆที่รัฐธรรมนูญ มาตรา 66 และ 67 ให้สิทธิบุคคลและชุมชนมีส่วนร่วมกับรัฐในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ” นายสุวิทย์ กล่าว
นายสุวิทย์ กล่าวอีกว่า การกำหนดให้ทุกจังหวัดที่มีน้ำใต้ดินอยู่ลึกจากผิวดินเกินกว่า 15 เมตร เป็นน้ำบาดาล ทำให้มาตรฐานการขุดเจาะเหมือนกันหมด ทั้งที่โดยความเป็นจริงแล้วระบบนิเวศแต่ละพื้นที่ไม่เหมือนกัน บางที่ดินอ่อน บางที่ดินแข็ง ซึ่งอาจจะส่งผลให้เกิดการพังลงของหน้าดินได้
นายบุญจันทร์ คำเบ้าเมือง เกษตรกรผู้ใช้น้ำบาดาลในพื้นที่ อ.ประจักษ์ศิลปาคม จ.อุดรธานี และมีอาชีพรับเหมาขุดเจาะน้ำบาดาลขนาดเล็ก (ท่อ 6 หุน) ความลึกไม่เกิน 30 เมตร กล่าวว่าที่ผ่านมาชาวบ้านใช้น้ำบาดาลโดยที่ไม่ต้องขออนุญาตจากใคร เพราะน้ำบาดาลเป็นของคนในชุมชน และคนในชุมชนก็ช่วยกันจัดการดูแลเป็นอย่างดี หากหน่วยงานรัฐเข้ามาจัดการน้ำเอง ชาวบ้านต้องเสียค่าใช้จ่ายต่างๆ เพิ่มขึ้น
“ทั้งการขออนุญาตใช้น้ำ และเสียค่าบำรุงต่างๆ จะส่งผลให้ชาวบ้านเข้าถึงน้ำยากขึ้น และระบบบ่อน้ำบาดาลขนาดเล็กของชุมชนหายไป เพราะชาวบ้านผู้ใช้น้ำบาดาลรายย่อยไม่มีทุนทรัพย์มาก และเป็นโอกาสสำหรับนายทุนผู้ขายน้ำ” นายบุญจันทร์กล่าว .