จับตา "สมุยโมเดล" บึ้มป่วนภาคใต้โยงการเมือง?
บางช่วงบางตอนในคำแถลงของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีและหัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ หลังทราบผลประชามติร่างรัฐธรรมนูญอย่างเป็นทางการ เมื่อวันพุธที่ 10 ส.ค.59 เป็นการยอมรับว่าสถานการณ์บ้านเมืองยังไม่เข้าสู่ภาวะปกติ 100%
ระหว่างบรรทัดของคำแถลง ชี้ชัดว่านายกรัฐมนตรีทราบอยู่ก่อนแล้วว่ามีความพยายามของคนบางกลุ่มที่จะสร้างสถานการณ์ความไม่สงบขึ้น
ฉะนั้นเมื่อเกิดระเบิดและวางเพลิงเกือบ 20 จุดใน 7 จังหวัดภาคใต้ ท่าทีของผู้ใหญ่ในรัฐบาล ฝ่ายความมั่นคง และตำรวจจึงออกมาตรงกัน โดยให้น้ำหนักไปที่ปัญหาการเมืองภายในเป็นหลัก
สาเหตุใหญ่ๆ นอกจากไม่ยอมรับผลประชามติร่างรัฐธรรมนูญแล้ว บางฝ่ายยังเชื่อว่าน่าจะเป็นการตอบโต้คำแถลงของ พลเอกประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ในวันคล้ายวันเกิดเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 11 ส.ค.ที่ผ่านมา ที่พูดทำนองว่าคนไทยทั้งประเทศสนับสนุนนายกฯประยุทธ์ เพราะเสียสละเข้ามาทำให้บ้านเมืองสงบ
เหตุรุนแรงที่เกิดขึ้นจึงเป็นการดิสเครดิตรัฐบาลว่าคนทั้งประเทศไม่ได้ให้การยอมรับและสนับสนุน พล.อ.ประยุทธ์ ดังคำกล่าวของ พล.อ.ประวิตร และรัฐบาล คสช.ก็ไม่ได้ทำให้บ้านเมืองสงบเรียบร้อยอย่างแท้จริง
ต้องไม่ลืมว่า ความสงบในบ้านเมือง ไม่มีการชุมนุมขนาดใหญ่ และไม่มีการใช้ความรุนแรงระหว่างกันเหมือนช่วงก่อนการรัฐประหาร คือ “จุดขาย” ของ คสช.และรัฐบาลชุดนี้ และน่าเชื่อว่าปัจจัยนี้เองคือสาเหตุสำคัญที่ทำให้คะแนนประชามติรับร่างรัฐธรรมนูญ รวมทั้งคำถามพ่วง ออกมาสวนทางความรู้สึกของใครหลายคน
ไล่เรียงดูจุดเกิดเหตุรุนแรง ล้วนเป็นจังหวัดฐานเสียงที่เรียกได้ว่าเป็น “เมืองหลวง” ของพรรคประชาธิปัตย์และ กปปส.ทั้งสิ้น คะแนนรับร่างรัฐธรรมนูญพุ่งสูงกว่าร้อยละ 80 ทำให้มีบางฝ่ายมองว่า การออกมาประกาศไม่รับร่างรัฐธรรมนูญของแกนนำพรรคประชาธิปัตย์หลายคน อาจเป็นแค่การเล่นละคร สร้างกระแสประชาธิปไตย ไม่เป็นลูกน้องทหาร
เมื่อหันไปดูรูปแบบของระเบิดที่ใช้ แม้จะยังไม่ชัดเจนนัก แต่ที่แน่ๆ คือเป็นระเบิดแสวงเครื่อง โดยมีสะเก็ดระเบิดแบบ “บอล แบริ่ง” ซึ่งเคยถูกใช้มาแล้วในช่วงการชุมนุมทางการเมืองเมื่อปี 2553
ส่วนระเบิดเพลิงที่นำไปวางตามห้างสรรพสินค้าจนเกิดเพลิงไหม้อีกหลายจุด ก็เป็นรูปแบบระเบิดที่เคยเกิดขึ้นหลายครั้งในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้
ปัจจุบันราคายางพาราตกต่ำ คนจากสามจังหวัดขึ้นมาทำงานตามเมืองท่องเที่ยวจำนวนไม่น้อย หลายเสียงจึงให้น้ำหนักไปที่การขยายพื้นที่ปฏิบัติการของกลุ่มขบวนการในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เพื่อตอกย้ำกระแส “โหวตโน” และต่อต้านรัฐไทยหรือไม่
แต่ข้อมูลจากฝ่ายความมั่นคงชี้ว่า มีความเป็นไปได้ที่อาจใช้คนจากภาคใต้ตอนล่างในการก่อเหตุ แต่ไม่น่าใช่การขยายพื้นที่ปฏิบัติการของกลุ่มขบวนการแบ่งแยกดินแดน ทว่าน่าจะเป็นการก่อเหตุของกลุ่มที่เป็นเครือข่ายของฝ่ายการเมืองซึ่งอยู่ตรงข้ามรัฐบาลมากกว่า
มีการโยงข้อมูลไปเปรียบเทียบกับเหตุคาร์บอมบ์ที่เกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี เมื่อวันที่ 10 เมษายนปีที่แล้ว ซึ่งทีมก่อเหตุที่ถูกจับกุมได้และถูกวิสามัญฆาตกรรมไปบางส่วน ล้วนเป็นคนจากภาคใต้ตอนล่าง แต่เป็นเครือข่ายลูกน้องของฝ่ายการเมือง
แม้การก่อเหตุลักษณะนี้จะไม่ใช่การขยายพื้นที่ปฏิบัติการ แต่กลุ่มขบวนการในสามจังหวัดใต้ก็ได้ประโยชน์ด้วยจากการดิสเครดิตรัฐบาลและฝ่ายความมั่นคงด้วย การสนับสนุนในบางเรื่องบางราวจึงมีความเป็นไปได้เช่นกัน
อีกด้านหนึ่งก็มีเสียงโต้จากกลุ่มการเมืองฟากฝั่งตรงข้ามรัฐบาล เช่น คสช.ทำเองหรือเปล่า เพราะเมื่อบ้านเมืองวุ่นวาย รัฐบาลทหารก็อยู่ได้ยาว แต่ประเด็นนี้ก็มีคนในรัฐบาลแย้งว่า เป็นการลงทุนมากเกินไปไหม เนื่องจากรัฐบาลก็เพิ่งชนะการลงประชามติร่างรัฐธรรมนูญมาหมาดๆ น่าจะต้องการขยับประเทศให้เขยื้อนเดินหน้าไปมากกว่า
ขณะที่ตัวเลขเศรษฐกิจก็กำลังดีขึ้น แต่การสร้างสถานการณ์เช่นนี้ย่อมส่งผลทันควันต่อการท่องเที่ยวอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ และควบคุมผลกระทบต่อเนื่องได้ยากด้วย
อีกประเด็นหนึ่งที่มีการพูดถึงกัน คืออาจเป็นผลสะเทือนจากโผทหารไม่ลงตัว แต่ก็ถูกตั้งข้อสังเกตย้อนกลับจากคนในกองทัพว่า หากทหารอกหักร่วมก่อเหตุ โอกาสรอดจากการถูกไล่บี้จากฝ่ายผู้มีอำนาจซึ่งล้วนเป็นทหาร ย่อมเป็นไปได้ยาก
ส่วนทฤษฎีก่อการร้ายโดยกลุ่มรัฐอิสลาม หรือไอเอส เพราะมุ่งก่อเหตุตามแหล่งท่องเที่ยวที่ชาวตะวันตกให้ความนิยมนั้น ประเด็นนี้ถูกโต้แย้งว่า ไอเอสจะมีเครือข่ายในระดับท้องถิ่นมากมายถึงขนาดก่อเหตุได้หลายๆ จุดพร้อมกันเชียวหรือ โดยเฉพาะในพื้นที่ภูธร ไม่ใช่ในเมืองหลวงอย่างกรุงเทพฯ
บทสรุปเบื้องต้นในนาทีนี้ของเหตุระเบิดป่วนภาคใต้ รัฐบาลและฝ่ายความมั่นคงจึงให้น้ำหนักไปที่ “การเมือง” มากที่สุด
และแน่นอนว่าการให้น้ำหนักเช่นนี้ย่อมเป็นการหวังผลทางการเมืองในทางกลับกันด้วยนั่นเอง
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
บรรยายภาพ : เหตุระเบิดกลางดึกที่หัวหิน