บอกความในใจผ่านหน้ากาก: 'ส่งเสียง' วัยรุ่นกลุ่มเปราะบาง

ศิลปะแห่งการประดิษฐ์หน้ากากช่วยให้สังคมตระหนักถึงการตีตราผู้ที่มีปัญหาสุขภาพจิต จากการได้อ่าน “จดหมายน้อย” ที่เขียนไว้ภายในหน้ากากซึ่งตรงกันข้ามกับใบหน้าที่สื่อออกมา

พาสมอร์-ก็อดฟรีย์ ผู้กำกับศิลป์โรงละครหุ่นดับบลิวพีแห่งเมืองคัลการี ประเทศแคนาดา ผู้ริเริ่มโครงการ มุมมองจากภายใน เชิญชวนให้วัยรุ่นที่มีปัญหาสุขภาพจิตมาประดิษฐ์หน้ากากสำหรับหุ่นกระบอก โดยให้สร้างหน้ากากสะท้อนภาพจำลองตัวเองว่าเป็นใครในสายตาของคนที่มอง ซึ่งตรงข้ามกับความรู้สึกแท้จริงของตัวเองอย่างไร

คัลการีเป็นเมืองอุตสาหกรรมน้ำมันและแก๊สธรรมชาติและมีความหลากหลายทางวัฒนธรรม วัยรุ่นที่ใช้ชีวิตในเมืองนี้ซึ่งเผชิญปัญหาจากการเป็นคนเร่ร่อน ไร้บ้าน การเป็นเด็กเรียนรู้ช้า และความรู้สึกแปลกแยกจากสังคม ได้มีโอกาสเข้าร่วมโครงการมุมมองจากภายใน ซึ่งเป็นโครงการที่ให้โอกาสแต่ละคนได้ระบายความรู้สึกของตนผ่านศิลปะวาดภาพระบายสีหน้ากาก เพื่อสะท้อนมุมมองของโลกที่มองตนเองว่าเป็นคนอย่างไร ขณะเดียวกัน ผู้เข้าร่วมโครงการก็จะเขียนความรู้สึกส่วนตัวของตนเองไว้ด้านในของหน้ากากที่ตนเองวาดว่ารู้สึกอย่างไรกับภาพที่คนอื่นมอง

พาสมอร์-ก็อดฟรีย์บอกว่าทุกคนล้วนมีประสบการณ์ทางอารมณ์ฟุ้งซ่านและพลุ่งพล่านอยู่แล้ว เพราะนั่นเป็นส่วนหนึ่งของการเป็นมนุษย์ การที่เขาทำโครงการนี้ขึ้นมา ก็เพื่อให้หน้ากากเป็นพื้นที่สำหรับวัยรุ่นที่ไม่มีโอกาสพูดได้มีพื้นที่แสดงออกตามที่ตนเองรู้สึกอย่างแท้จริง และหวังว่าผู้ที่ชมหน้ากากจะพัฒนาความรู้สึกเห็นอกเห็นใจในกลุ่มคนที่เผชิญปัญหาสุขภาพจิต

โคลิน เมนซีส์ ผู้จัดการโปรแกรมแห่งสตูดิโอซี ซึ่งเป็นหนึ่งในองค์กรเจ้าภาพที่จัดโครงการนี้ให้ความเห็นว่า ศิลปะแห่งการประดิษฐ์หน้ากากคือเครื่องมือในการทลายกำแพงที่กีดขวางระหว่างวัยรุ่นที่มีปัญหาสุขภาพจิตกับผู้คนในชุมชนได้อย่างมาก “โครงการนี้ยอดเยี่ยมเพราะช่วยเพิ่มขีดความสามารถให้เยาวชนผู้ต้องต่อสู้ปัญหาสุขภาพจิตได้แบ่งปันเรื่องราวของตัวเองออกมาให้คนอื่นได้รับรู้บ้าง”

โครงการมุมมองจากภายใน เป็นส่วนหนึ่งของโครงการวงจรแห่งการหนุนเสริม (Circle of Supports) ซึ่งเป็นการร่วมมือกันของหลายหน่วยงาน ได้แก่ Studio C ศูนย์ศิลปะในเมืองคัลการีที่ทำงานเพื่อให้กลุ่มคนที่เปราะบางได้มีพื้นที่แสดงออกโดยใช้ศิลปะเป็นเครื่องมือสื่อกลาง Pathways to Housing องค์กรที่ทำงานเพื่อช่วยเหลือกลุ่มคนเปราะบางให้มีที่พักอาศัยและมีสวัสดิการ United Active Living มูลนิธิที่ทำงานสนับสนุนผู้ที่กำลังเข้าสู่วัยสูงอายุให้มีศักยภาพทั้งทางสุขภาพ สังคม และสติปัญญา

สำหรับผลงานศิลปะการประดิษฐ์หน้ากากที่เกิดจากฝีมือของวัยรุ่นกลุ่มเปราะบางเหล่านี้ จะถูกนำไปจัดแสดงใน “เทศกาลนี่คือเมืองของฉัน” (This is my City Festival) ในปี พ.ศ. 2559

บทความจาก 3C4TEEN.ORG