20 ปี รัฐไทย กับความล้มเหลวในการคุ้มครองนักสิทธิมนุษยชน
"...รัฐไทยพึงมีความรับผิดชอบและหน้าที่ในการ คุ้มครอง ส่งเสริม และนำสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐานไปปฏิบัติให้เกิดขึ้นเป็นจริง โดยดำเนินการ ทางด้านนิติบัญญัติ การบริหาร และตุลาการ โดยลำพังและโดยร่วมกับผู้อื่น เพื่อให้มั่นใจว่าทุกคนที่อยู่ภายใต้ เขตอำนาจรัฐได้รับสิทธิและ เสรีภาพขั้นพื้นฐานในทางปฏิบัติจริง..."
หมายเหตุ:คณะกรรมการรณรงค์เพื่อสิทธิมนุษยชน เผยแพร่บทความ เรื่อง รัฐ กับความล้มเหลวในการคุ้มครองนักสิทธิมนุษยชน ตลอดสองทศวรรษที่ผ่านมา เนื่องในวันสิทธิมนุษยชนสากล 10 ธันวาคม 2558
กว่าสองทศวรรษที่ผ่านมา ไทยได้รับการยอมรับว่าเป็นประเทศที่ค่อนข้างเปิดกว้างทางสังคม การเมือง กลุ่มและองค์กรที่ทำงานด้านสิทธิมนุษยชนสามารถทำงานได้อย่างอิสระ อย่างไรก็ตาม เสรีภาพและความมั่นคงปลอดภัยในการทำงานของผู้พิทักษ์สิทธิมนุษยชนถดถอยลงอย่างรวดเร็ว
ดังที่ทราบกันดีว่าที่นับแต่ปี พ.ศ. 2544 มีผู้พิทักษ์สิทธิมนุษยชน ถูกสังหารเสียชีวิตเกือบ 50 คน บ้างก็ถูกคุกคาม ขู่เข็ญ ซ้อม ทรมาน ทำร้ายร่างกายอย่างรุนแรง และ “หายสาบสูญ” อีกเป็นจำนวนมาก ผู้ถูกกระทำส่วนใหญ่ เป็นผู้นำชุมชน นักพัฒนาสังคม สิ่งแวดล้อม ทนายความ ซึ่งมีบทบาทในการปกป้องสิทธิของชุมชน และสังคม
ในกระบวนการต่อสู้เพื่อเสรีภาพ สิทธิมนุษยชน ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ความเป็นธรรม ความเสมอภาค เท่าเทียมกันในสังคม มีการขับเคลื่อนและผลักดันให้ประชาคมระหว่างประเทศยอมรับ ปฏิญญาผู้พิทักษ์สิทธิมนุษยชน โดยที่ประชุมสมัชชาใหญ่องค์การสหประชาชาติ ในโอกาสครบรอบ 50 ปี ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน เมื่อปี 2541 ซึ่งได้ให้คำนิยามว่า
“ผู้พิทักษ์สิทธิมนุษยชน หมายถึง บุคคล กลุ่มบุคคล และองค์กรอื่น ๆ ของสังคมใดก็ตามที่ปฏิบัติ หน้าที่ในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม พลเมือง และการเมือง รวมถึงสิทธิในการดำเนินการต่าง ๆ เช่น การชุมนุมโดยสันติ การเข้าร่วมในองค์กร หรือสมาคม รวมทั้งการติดต่อกับองค์การระหว่างประเทศ เพื่อดำเนินงานด้านสิทธิมนุษยชนกับ ฝ่ายต่าง ๆ”
สถิติการ “สังหาร” และ “อุ้มหาย” นักต่อสู้เพื่อสิทธิมนุษยชน สิทธิชุมชน ในรอบ 20 ปี ตั้งแต่ พ.ศ. 2538 จนถึงปัจจุบัน
(ประมวลโดยศูนย์ข้อมูลสิทธิมนุษยชนและสันติธรรม คณะกรรมการรณรงค์เพื่อสิทธิมนุษยชน (ครส.) และภาคีเครือข่าย)
รัฐไทยพึงมีความรับผิดชอบและหน้าที่ในการให้ความคุ้มครอง ความมั่นคงปลอดภัยกับประชาชน ตามรัฐธรรมนูญไทย กฎหมายภายในประเทศ และกฎหมายและตราสารระหว่างประเทศที่รัฐไทย เข้าเป็นภาคี ในฐานะที่ไทยเป็นผู้ร่วมสนับสนุน (Co-sponsor) ร่างข้อมติและผู้ให้เสียงสนับสนุน ปฏิญญาว่าด้วยสิทธิ และความรับผิดชอบของปัจเจกบุคคล กลุ่มบุคคล และองค์กรทางสังคมใน การส่งเสริมและคุ้มครอง สิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐานซึ่งเป็นที่ยอมรับอย่างสากล (Declaration on the Right and Responsibility of Individuals, Groups or Organs of Society to Promote and Protect Universally Recognized Human Rights and Fundamental Freedoms)
รัฐไทยพึงมีความรับผิดชอบและหน้าที่ในการ คุ้มครอง ส่งเสริม และนำสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐานไปปฏิบัติให้เกิดขึ้นเป็นจริง โดยดำเนินการ ทางด้านนิติบัญญัติ การบริหาร และตุลาการ โดยลำพังและโดยร่วมกับผู้อื่น เพื่อให้มั่นใจว่าทุกคนที่อยู่ภายใต้ เขตอำนาจรัฐได้รับสิทธิและ เสรีภาพขั้นพื้นฐานในทางปฏิบัติจริง
โอกาสนี้ประชาชนพึงมีสิทธิที่จะรับรู้ว่า รัฐมีนโยบาย และมาตรการส่งเสริมสิทธิมนุษยชนที่เป็นรูปธรรม อย่างไรกัน
.................................................................
51 กรณีการคุกคาม และสังหารนักต่อสู้เพื่อสิทธิมนุษยชน สิทธิชุมชน ในรอบ 20 ปี ตั้งแต่ พ.ศ. 2538 จนถึงปัจจุบัน
|
ชื่อผู้เสียชีวิต - หายสาบสูญ |
วันที่เสียชีวิต หรือหายสาบสูญ |
|
1. นายบุญทวี อุปการะกุล |
2538 |
|
2. นายประเวียน บุญหนัก |
11 กรกฎาคม 2538 |
|
3. นายวินัย จันทมโน |
2 ตุลาคม 2538 |
|
4. นายทองอินทร์ แก้ววัดถา |
18 มกราคม 2539 |
|
5. นายจุน บุญขุนทด |
22 กรกฎาคม.2539 |
|
6. นายทองม้วน คำแจ่ม |
22 เมษายน 2542 |
|
7, นายสม หอมพรหมา |
22 เมษายน 2542 |
|
8. นายอารีย์ สงเคราะห์ |
30 ธันวาคม 2542 |
|
9. นายจุรินทร์ ราชพล |
30 มกราคม 2544 |
|
10. นายนรินทร์ โพธิ์แดง |
1 พฤษภาคม 2544 |
|
11. นายพิทักษ์ โตนวุธ |
17 พฤษภาคม 2544 |
|
12. นางฉวีวรรณ ปึกสูงเนิน |
21 มิถุนายน 2544 |
|
13. นายสุวัฒน์ วงศ์ปิยะสถิตย์ |
26 มิถุนายน 2544 |
|
14. นายสมพร ชนะพล |
1 สิงหาคม 2544 |
|
15. นายแก้ว ปินปันมา |
23 มิถุนายน 2545 |
|
16. นายบุญสม นิ่มน้อย |
2 กันยายน 2545 |
|
17. นายปรีชา ทองแป้น |
27 กันยายน 2545 |
|
18. นายบุญฤทธิ์ ชาญณรงค์ |
15 ธันวาคม 2545 |
|
19. นายบุญยงค์ อินต๊ะวงศ์ |
20 ธันวาคม 2545 |
|
20. นายคำปัน สุกใส |
1 กุมภาพันธ์ 2546 |
|
21. นายชวน ชำนาญกิจ |
4 กุมภาพันธ์ 2546 |
|
22. นายสำเนา ศรีสงคราม |
25 พฤษภาคม 2546 |
|
23. นายสมชาย นีละไพจิตร |
12 มีนาคม 2547 สูญหาย |
|
24. นายเจริญ วัดอักษร |
21 มิถุนายน 2547 |
|
25. นายสุพล ศิริจันทร์ |
11 สิงหาคม 2547 |
|
26. นางพักตร์วิภา เฉลิมกลิ่น |
14 ตุลาคม 2547 |
|
27. พระสุพจน์ สุวโจ |
17 มิถุนายน 2548 |
|
28. นายสะตอปา อาแว * |
1 กันยายน 2548 |
|
29. นายสมยงค์ อุ่นแก้ว |
18-23 พฤศจิกายน 2548 |
|
30. นายสมคิด บกสุวรรณ |
15 พฤษภาคม 2549 |
|
31. นายมูฮัมหมัด ดือไน ตันยีโน |
20 ตุลาคม 2549 |
|
32. นายธเรศ สดศรี |
30 พฤศจิกายน 2549 สูญหาย |
|
33. นายไม น้อยนารายณ์ |
7 มิถุนายน 2550 |
|
34. นางรวิวรรณ เสตะรัต หรือ นางอภัสนันท์ ธิติโชติ |
13 กันยายน 2550 |
|
35. นายกมล เหล่าโสภาพันธ์ |
7 กุมภาพันธ์ 2551 สูญหาย |
|
36. ดาบตรีชิต ทองชิต |
19 มกราคม 2552 |
|
37. นายประเสริฐ รักเผ่า |
6 ตุลาคม 2552 |
|
38. นายสิทธิชัย แพทย์พงศ์ |
27 พฤศจิกายน 2552 |
|
39. นายสมพร พัฒนภูมิ |
11 มกราคม 2553 |
|
40. นายทองนาค เสวกจินดา |
28 กรกฎาคม 2554 |
|
41. นายสิงห์ทอง พุทธจันทร์ |
8 กันยายน 2554 |
|
42. นายทัศน์กมล โอบอ้อม |
10 กันยายน 2554 |
|
43. นายพีระ ตันติเศรณี |
7 พฤศจิกายน 2555 |
|
44. นางมณฑา ชูแก้ว |
19 พฤศจิกายน 2555 |
|
45. นางปราณี บุญรักษ์ |
19 พฤศจิกายน 2555 |
|
46. นายสุเทพ ทองคำ |
7 ธันวาคม 2555 |
|
47. นายประจบ เนาวโอภาส |
25 กุมภาพันธ์ 2556 |
|
48. นายพอละจี รักจงเจริญ หรือบิลลี |
17 เมษายน 2557 สูญหาย |
|
49. นายพิธาน ทองพนัง |
30 พฤศจิกายน 2557 |
|
50. นายสมสุข เกาะกลาง |
3 ธันวาคม 2557 |
|
51. นายใช่ บุญทองเล็ก |
11 กุมภาพันธ์ 2558 |
|
ชื่อผู้เสียชีวิต - หายสาบสูญ |
วันที่เสียชีวิต หรือหายสาบสูญ |
|
1. นายบุญทวี อุปการะกุล |
2538 |
|
2. นายประเวียน บุญหนัก |
11 กรกฎาคม 2538 |
|
3. นายวินัย จันทมโน |
2 ตุลาคม 2538 |
|
4. นายทองอินทร์ แก้ววัดถา |
18 มกราคม 2539 |
|
5. นายจุน บุญขุนทด |
22 กรกฎาคม.2539 |
|
6. นายทองม้วน คำแจ่ม |
22 เมษายน 2542 |
|
7, นายสม หอมพรหมา |
22 เมษายน 2542 |
|
8. นายอารีย์ สงเคราะห์ |
30 ธันวาคม 2542 |
|
9. นายจุรินทร์ ราชพล |
30 มกราคม 2544 |
|
10. นายนรินทร์ โพธิ์แดง |
1 พฤษภาคม 2544 |
|
11. นายพิทักษ์ โตนวุธ |
17 พฤษภาคม 2544 |
|
12. นางฉวีวรรณ ปึกสูงเนิน |
21 มิถุนายน 2544 |
|
13. นายสุวัฒน์ วงศ์ปิยะสถิตย์ |
26 มิถุนายน 2544 |
|
14. นายสมพร ชนะพล |
1 สิงหาคม 2544 |
|
15. นายแก้ว ปินปันมา |
23 มิถุนายน 2545 |
|
16. นายบุญสม นิ่มน้อย |
2 กันยายน 2545 |
|
17. นายปรีชา ทองแป้น |
27 กันยายน 2545 |
|
18. นายบุญฤทธิ์ ชาญณรงค์ |
15 ธันวาคม 2545 |
|
19. นายบุญยงค์ อินต๊ะวงศ์ |
20 ธันวาคม 2545 |
|
20. นายคำปัน สุกใส |
1 กุมภาพันธ์ 2546 |
|
21. นายชวน ชำนาญกิจ |
4 กุมภาพันธ์ 2546 |
|
22. นายสำเนา ศรีสงคราม |
25 พฤษภาคม 2546 |
|
23. นายสมชาย นีละไพจิตร |
12 มีนาคม 2547 สูญหาย |
|
24. นายเจริญ วัดอักษร |
21 มิถุนายน 2547 |
|
25. นายสุพล ศิริจันทร์ |
11 สิงหาคม 2547 |
|
26. นางพักตร์วิภา เฉลิมกลิ่น |
14 ตุลาคม 2547 |
|
27. พระสุพจน์ สุวโจ |
17 มิถุนายน 2548 |
|
28. นายสะตอปา อาแว * |
1 กันยายน 2548 |
|
29. นายสมยงค์ อุ่นแก้ว |
18-23 พฤศจิกายน 2548 |
|
30. นายสมคิด บกสุวรรณ |
15 พฤษภาคม 2549 |
|
31. นายมูฮัมหมัด ดือไน ตันยีโน |
20 ตุลาคม 2549 |
|
32. นายธเรศ สดศรี |
30 พฤศจิกายน 2549 สูญหาย |
|
33. นายไม น้อยนารายณ์ |
7 มิถุนายน 2550 |
|
34. นางรวิวรรณ เสตะรัต หรือ นางอภัสนันท์ ธิติโชติ |
13 กันยายน 2550 |
|
35. นายกมล เหล่าโสภาพันธ์ |
7 กุมภาพันธ์ 2551 สูญหาย |
|
36. ดาบตรีชิต ทองชิต |
19 มกราคม 2552 |
|
37. นายประเสริฐ รักเผ่า |
6 ตุลาคม 2552 |
|
38. นายสิทธิชัย แพทย์พงศ์ |
27 พฤศจิกายน 2552 |
|
39. นายสมพร พัฒนภูมิ |
11 มกราคม 2553 |
|
40. นายทองนาค เสวกจินดา |
28 กรกฎาคม 2554 |
|
41. นายสิงห์ทอง พุทธจันทร์ |
8 กันยายน 2554 |
|
42. นายทัศน์กมล โอบอ้อม |
10 กันยายน 2554 |
|
43. นายพีระ ตันติเศรณี |
7 พฤศจิกายน 2555 |
|
44. นางมณฑา ชูแก้ว |
19 พฤศจิกายน 2555 |
|
45. นางปราณี บุญรักษ์ |
19 พฤศจิกายน 2555 |
|
46. นายสุเทพ ทองคำ |
7 ธันวาคม 2555 |
|
47. นายประจบ เนาวโอภาส |
25 กุมภาพันธ์ 2556 |
|
48. นายพอละจี รักจงเจริญ หรือบิลลี |
17 เมษายน 2557 สูญหาย |
|
49. นายพิธาน ทองพนัง |
30 พฤศจิกายน 2557 |
|
50. นายสมสุข เกาะกลาง |
3 ธันวาคม 2557 |
|
51. นายใช่ บุญทองเล็ก |
11 กุมภาพันธ์ 2558 |
ภาพประกอบ:เว็บไซต์ว๊อยซ์ทีวี