Clean Zone องค์กรลดปัญหาจากการพนัน เสนอห้ามขายล็อตเตอรี่ในวัด

องค์กรลดปัญหาจากการพนัน เสนอมหาเถรสมาคม บังคับใช้กฎหมายเข้มงวด “ห้ามขาย ล็อตเตอรี่ภายในวัด-เร่งจัดการพระนอกรีดใบ้หวย” เผยพระเณรเล่นหวยอื้อ ชี้เข้าข่ายอาบัติชัดเจน พร้อมชู “วัด-มัสยิด-โบสถ์คริสต์”เป็น ศูนย์กลางเฝ้าระวังอบายมุขในชุมชน

เมื่อเร็วๆ นี้ ที่วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร เขตบางกอกน้อย มีการประชุมพัฒนาประเด็นวิชาการงานศึกษาบทบัญญัติ/หลักธรรมในคัมภีร์พุทธศาสนา กฎ ระเบียบ คำสั่ง มติและประกาศของมหาเถรสมาคมที่เกี่ยวข้องกับการพนัน จัดโดยศูนย์ข้อมูลนโยบายสาธารณะเพื่อลดปัญหาจากการพนัน มูลนิธิสาธารณะสุขแห่งชาติ โดยมีตัวแทนพระสงฆ์ นักวิชาการ ตัวแทนท้องถิ่น เข้าร่วมเสวนา

พระมหาสุขสันต์ สุวฑฺฒโน เลขานุการโรงเรียนพุทธศาสนาวันอาทิตย์ วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร กล่าวถึงผลการศึกษาพบว่าพฤติกรรมการเล่นพนันมีมาก่อนพุทธกาล ถือเป็นกิจกรรมการเล่นของมนุษย์ ที่กลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวัน เหตุปัจจัยที่สำคัญคือ อยากร่ำรวยทางลัด ไม่ต้องเสียแรงกายหนักเหมือนทำงานทั่วไป จึงเป็นแรงจูงใจให้คนหันมาเล่นพนัน โดยไม่สนใจว่าจะส่งผลเสียหายหรือมีผลกระทบอย่างไรทั้งกับตนเองครอบครัวหรือชุมชน

“หากพูดถึงเรื่องพนันในเมืองไทย การเล่นหวยถือเป็นของคู่กัน อย่างเมื่อไม่นานมานี้ อาตมามีโอกาสเป็นเจ้าภาพทอดกฐินในต่างจังหวัด เมื่อทอดกฐินเสร็จ การพนันเกิดขึ้นทันที โดยมีชาวบ้านลุ้นว่า ยอดการจัดกฐินนั้นเท่าไหร่ เพื่อนำไปตีเป็นเลขเด็ดเพื่อแทงหวยกัน งานบุญที่ว่านี้ กลับกลายเป็นเราทำการส่งเสริมให้มีการเล่นพนันแบบไม่รู้ตัว ตรงนี้ทำให้เข้าใจได้ว่า เป็นวิถีเขาหรือวิถีชาวบ้านนั่นเอง”พระมหาสุขสันต์ กล่าว

พระมหาสุขสันต์ กล่าวถึงกรณีการซื้อขาย ล็อตเตอรี่ในส่วนของพระสงฆ์และเณร ต้องยอมรับว่า ยังพบเห็นอยู่มากในปัจจุบัน ตามประกาศของมหาเถรสมาคมที่เกี่ยวข้องกับการพนัน ระบุชัดว่า เมื่อพระหรือเณรซื้อ ล็อตเตอรี่ ก็จะเข้าข่ายอาบัติทันที แต่ส่วนใหญ่ทั้งพระและเณรยังไม่รู้ถึงข้อบังคับนี้ นอกจากนี้ในส่วนของการขาย ล็อตเตอรี่ ภายในวัดที่เห็นอยู่อย่างดาษดื่นในปัจจุบันก็เป็นสิ่งที่ต้องนำมาคิด เพราะอาจเข้าข่ายผิดระเบียบตามประกาศของมหาเถรสมาคม ที่ห้ามวัดมีสิ่งพนันภายในพื้นที่

"ต้องยอมรับว่าประกาศของมหาเถรสมาคมเกี่ยวกับมาตรการควบคุมหรือข้อกฎหมาย ไม่ให้พระสงฆ์และเณรยุ่งเกี่ยวกับการพนัน มีข้อจำกัดในการบังคับใช้ จะเห็นว่า ยังมีพระเณรจำนวนไม่น้อยยังเสี่ยงโชคด้วยการซื้อหวยและล็อตเตอรี่อยู่ แม้กระทั่งมีการนำ ล็อตเตอรี่มาขายกันภายในวัดก็เห็นอยู่จำนวนมาก ไม่เว้นแต่พระเณรบางรูป ที่ทำตัวเป็นผู้ใบ้หวยให้เลขเด็ดเสียเอง ซึ่งถือเป็นสิ่งอาบัติผิดวินัยอย่างร้ายแรง หรือแม้แต่ชาวบ้านคนทำบุญบางส่วนเองก็กลับเห็นเรื่องนี้เป็นสิ่งธรรมดา”พระมหาสุขสันต์ กล่าว

ด้านนายมานะ วุฑฒยากร นายกอบต.บ้านวังกรด ต.บางมูลนาก อ.บางมูลนาก จ.พิจิตร กล่าวว่า การทอดกฐินทุกวันนี้ มักมีบ่อนพนันเคลื่อนที่ตามไปด้วย ไม่เว้นแต่งานศพก็มีการเล่นพนันอย่างเอิกเกริก ถ้าวัดไม่เอื้ออำนวยตรงนี้ จะมีบ่อนเคลื่อนที่ตามไปได้อย่างไร จึงถึงเวลาแล้วที่ทางมหาเถรสมาคมต้องมาจริงจังกับสิ่งนี้เพื่อให้วัดเป็นสถานที่ปลอดพนัน

 รศ.พญ.สุพร อภินันทเวช จิตแพทย์เด็กและวัยรุ่น กล่าวว่า การให้คนในชุมชนและวัด มีความต่อเนื่องกันไปในส่วนของการรักษาศีล เป็นสิ่งที่ต้องมีการปลูกฝังกันแบบค่อยเป็นค่อยไป ในส่วนของสิ่งพนัน ครอบครัวถือเป็นพื้นฐานสำคัญที่ต้องปลูกฝังการรู้เท่าทันตั้งแต่เด็กและเยาวชน และพ่อแม่ควรเป็นแบบอย่างที่ดี ที่ต้องไม่เล่นพนันให้ลูกเห็น เพราะผลวิจัยพบว่า หากพ่อและแม่เล่นพนัน ลูกก็จะมีแนวโน้มเป็นคนติดพนันตามไปด้วย เพราะชินตากับแบบอย่างจากพ่อและแม่

ทั้งนี้การบำบัดผู้ติดพนัน ในปัจจุบันยังไม่มียารักษา จะมีเพียงยาลดอาการเครียดเท่านั้น วิธีรักษาคือ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเป็นสำคัญ ที่คนรอบข้าง รวมไปถึงคนในครอบครัว ที่ต้องร่วมด้วยช่วยกันพูดให้กำลังใจ  อย่าไปรังเกียจ หรือตัดหางปล่อยไม่สนใจ โดยพูดโน้มน้าวให้ไปทำการรักษาบำบัดกับจิตแพทย์ เพราะคนที่ติดพนันมักไม่กล้ามารักษา เพราะมักเข้าใจผิดคิดว่า ตัวเองไม่ได้เป็นโรคจิตเวชชนิดหนึ่ง โดยสามารถโทรปรึกษาเบื้องต้นได้ที่ ศูนย์ฮอตไลน์กรมสุขภาพจิต 1667 หรือ สายด่วนเลิกพนัน 1323

ดร.วิเชียร ตันศิริคงคล อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา กล่าวถึงประกาศของมหาเถรสมาคมเกี่ยวกับมาตรการควบคุมหรือข้อกฎหมายที่ค่อนข้างอ่อนแล้ว ในส่วนของพ.ร.บ.การพนัน ปี2478 ก็ไม่เท่าทันกับปรากฏการณ์ของโลก เพราะเดี๋ยวนี้ มีการพนันแอบแฝงในหลายรูปแบบ อาทิ การพนันชิงโชคในเครื่องดื่ม การพนันออนไลน์ คาสิโนออนไลน์ การพนันฟุตบอลออนไลน์ในอินเตอร์เน็ต เป็นต้น โดยสิ่งเหล่านี้สามารถเข้าถึงได้โดยง่าย โดยเฉพาะในเด็กและเยาวชน  จากผลสำรวจเยาวชนที่เข้ามายุ่งเกี่ยวกับการพนันเมื่อปี 2556 ที่ทางคณะจัดทำขึ้น พบว่า เด็กอายุ 15 ปี ก็เริ่มที่จะเล่นพนันฟุตบอลกันแล้ว 

“ในพ.ร.บ.การพนัน2478 นอกจากไม่ทันปรากฏการณ์โลกแล้ว การกำหนดโทษก็ถือว่าอ่อนมาก โทษปรับไม่เกิน 5,000 บาท จำคุกไม่เกิน 6 เดือนเท่านั้น จึงทำให้คนไม่กลัวเกรง มีการเปิดบ่อนพนันกันอย่างเอิกเริก ราวกับดอกเห็ด รอบรั้วสถานศึกษา และที่สำคัญ ทางภาครัฐเองละเลยที่จะมีมาตรการป้องกันนักพนันหน้าใหม่ในกลุ่มเด็กและเยาวชน โดยไปให้ความสำคัญกับ เหล้าและบุหรี่มากกว่า ทั้งที่ความเป็นจริง สิ่งพนัน ส่งผลกระทบในรอบด้านมากกว่ามาก”ดร.วิเชียร กล่าว

นายพงศ์ธร จันทรัศมี ผู้จัดการศูนย์ข้อมูลนโยบายสาธารณะการลดปัญหาจากการพนัน มูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ กล่าวว่า ข้อสรุปในวงประชุมมีมติเบื้องต้นไปยังมหาเถรสมาคม เกี่ยวกับการบังคับใช้ข้อกฎมายอย่างจริงจัง เกี่ยวกับการห้ามขาย ล็อตเตอรี่ภายในวัดทุกแห่ง เพื่อให้วัดเป็น Clean Zone ปลอดพนัน พร้อมมีแนวคิดให้วัด เป็นศูนย์กลางเฝ้าระวังอบายมุขในชุมชน โดยทำงานร่วมกับหน่วยงานในท้องถิ่น

อย่างไรก็ตามไม่เฉพาะวัดเท่านั้น ที่ศูนย์กลางเฝ้าระวังอบายมุขในชุมชน หากพื้นที่ไหนชุมชนไหนมี สุเหร่าในศาสนาอิสลาม หรือโบสถ์ในศาสนาคริสต์ ก็จะประสานให้เป็นศูนย์กลางเฝ้าระวังอบายมุขในชุมชนเช่นกัน เพื่อให้เกิดความยั่งยืนเข้มแข็งชุมชนปลอดพนันและอบายมุขต่อไป