ไทยแชมป์แรงงานทาสมากสุดในอาเซียน ดร.อนุสรณ์ หวั่นไม่เร่งแก้โดนสหรัฐฯ คว่ำบาตรแน่

‘ผศ.ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ’ ชี้ไทยมีแรงงานทาสมากสุดในอาเซียน หากไม่เร่งแก้ไขหวั่นสหรัฐฯ คว่ำบาตรในอีก 1-2 เดือน หลังถูกลดอันดับเหลือ Tier 3 เดินตามอียูให้ใบเหลืองประมง ส่อเค้ากระทบเศรษฐกิจภาพรวม

ภายหลังสหภาพยุโรป (European Union: EU) ให้ใบเหลืองแก่ไทย พร้อมให้มีมาตรการเปลี่ยนแปลงนโยบายในการจัดการปัญหาประมงผิดกฎหมายภายใน 6 เดือน สาเหตุหนึ่งเนื่องมาจากปัญหาการค้าแรงงานทาส ซึ่งส่วนใหญ่เป็นแรงงานต่างด้าวนั้น และการทำประมงที่ผิดกฎหมายนั้น

ผศ.ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ รองอธิการบดีฝ่ายวิจัยและบริการวิชาการ และคณบดีคณะเศรษฐศาสตร์ ม.รังสิต กล่าวในเวทีสัมมนา ‘กฎหมายแรงงานเพื่อการยกระดับคุณภาพชีวิตคนทำงานและความเจริญรุ่งเรืองของขบวนการแรงงานในสังคมประชาธิปไตย’ ซึ่งจัดโดยมูลนิธินิคม จันทรวิทุร ร่วมกับมูลนิธิไพศาล ธวัชชัยนันท์ และคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ ม.ธรรมศาสตร์ ว่า ปัจจุบันแรงงานต่างด้าวมีความจำเป็นต่อเศรษฐกิจไทยมาก โดยคนกลุ่มนี้อยู่ในระบบการผลิตประมาณ 3 ล้านคน นั่นหมายถึง ระบบเศรษฐกิจกำลังขาดแคลนแรงงาน

“ขนาดเศรษฐกิจยังเติบโตไม่เต็มศักยภาพ เพราะประสบปัญหาวิกฤตทางการเมืองร่วม 10 ปี ปัญหาการขาดเเคลนเเรงงานยังมีมาก หากเศรษฐกิจเติบโตมากกว่านี้ ปัญหาก็จะยิ่งมีมากขึ้น” นักวิชาการ ม.รังสิต กล่าว และว่า เมื่อมองไปอีก 10-20 ปีข้างหน้า ไทยจะเกิดภาวะสังคมผู้สูงอายุ ถึงเวลานั้นยิ่งขาดแคลนแรงงาน ดังนั้นต้องวางนโยบายด้านแรงงานและประชากรศาสตร์อย่างมียุทธศาสตร์

ผศ.ดร.อนุสรณ์ กล่าวต่อว่า สิ่งที่น่าห่วงเฉพาะหน้า คือ แรงงานทาส โดยไทยมีมากที่สุดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และอันดับ 7 ของโลก ซึ่งเป็นแรงงานที่อยู่ในระบบทาสยุคใหม่ราว 4 แสนราย แน่นอนว่า แรงงานเหล่านี้มักเกี่ยวโยงกับแรงงานต่างด้าว เพราะเป็นแรงงานที่ไม่มีปากเสียง โดยเฉพาะผู้เข้าเมืองผิดกฎหมาย ไม่มีอำนาจต่อรองกับภาครัฐหรือนายจ้างที่ไร้จริยธรรม กระนั้น ปัญหาดังกล่าวสะสมมาหลายรัฐบาล ไม่ได้เกิดจากรัฐบาลชุดใด ซึ่งมีสาเหตุจากการบังคับใช้กฎหมายไม่มีประสิทธิภาพ

ทั้งนี้ แม้ระบบทาสจะถูกยกเลิกตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 แต่อย่าคิดว่าไม่มีทาส เพราะปัจจุบันมีการค้าทาสยุคใหม่ โดยบังคับให้ไม่มีสิทธิเสรีภาพ ใช้แรงงานอย่างไม่เต็มใจ หรือไม่ได้รับค่าแรงขั้นต่ำตามกฎหมาย นอกจากนี้แรงงานในอุตสาหกรรมบริการทางเพศเป็นอีกปัญหาหนึ่งที่ไทยถูกประจานไปทั่วโลก ไม่ยอมบังคับใช้กฎหมาย เพราะเจ้าหน้าที่รัฐมีผลประโยชน์ทุจริตคอร์รัปชันทุกระดับ

นักวิชาการ ม.รังสิต กล่าวอีกว่า ปัญหาที่สะสมมาทำให้สหรัฐอเมริกาประกาศลดอันดับการค้ามนุษย์ไทยเป็นอันดับ 3 (Tier 3) คือ ประเทศที่ดำเนินการไม่สอดคล้องกับมาตรฐานขั้นต่ำตามกฎหมายของสหรัฐฯ และไม่มีความพยายามปรับปรุงแก้ไข อาจส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจ

ทั้งนี้ หากรัฐบาลและผู้เกี่ยวข้องทุกภาคส่วนไม่เร่งรัดแก้ไขปัญหา คาดว่าสหรัฐฯ จะเผยแพร่รายงานเกี่ยวกับการค้ามนุษย์ภายใน 1-2 เดือนข้างหน้า ปรับลดอันดับลงไปอีก

“การเคลื่อนไหวของสหรัฐฯ มีเหตุผลทางการเมืองที่ต้องการกดดันไทย เนื่องจากรัฐบาลปัจจุบันไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง หากไม่เร่งชี้แจงหรือแก้ปัญหาที่ดีจะกระทบการส่งออกหนัก” ผศ.ดร.อนุสรณ์ กล่าว รวมถึงยังสอดคล้องกับ EU เพิ่งให้ใบเหลืองอุตสาหกรรมประมงไทย สาเหตุส่วนหนึ่งคือการใช้แรงงานทาส กังวลว่า หากมีการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจจริงจะทำให้ภาพรวมย่ำแย่ .

ภาพประกอบ:ผศ.ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ/เว็บไซต์ publicpostonline