"ทหารก็มีหัวใจ" เสียงกำลังพลใต้...เครียด-หวาดภัย-อันตรายรอบด้าน
เหตุการณ์กำลังพลที่ปฏิบัติงานสนามในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ยิงกันเอง ซึ่งปรากฏเป็นข่าวเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 6 พ.ย.57 ที่หน่วยเฉพาะกิจปัตตานี มีผู้เสียชีวิต 3-4 นาย และบาดเจ็บอีกจำนวนหนึ่งนั้น แม้เหตุการณ์ลักษณะนี้ไม่ได้เกิดขึ้นเป็นครั้งแรก แต่ทุกครั้งที่เกิดเหตุก็มีแต่ความเศร้าสลด
เพราะทหารที่ไปปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่ส่วนใหญ่ มีความตั้งใจลงไปเพื่อ "รักษาความสงบ" และ "สถาปนาสันติสุข" ให้กลับคืนสู่พื้นที่ โดยมากเป็นกำลังพลจากภูมิภาคอื่นของประเทศ การไปเสียชีวิตในแดนไกลจึงเป็นเรื่องน่าเศร้า
ยิ่งกว่านั้นการปฏิบัติหน้าที่ในแต่ละวัน ทหารต้องรับผิดชอบภารกิจกว่า 2,600 ภารกิจ โดยเฉพาะการรักษาความปลอดภัย (รปภ.) บุคคลและสถานที่ เช่น ครู พระ วัด โรงเรียน โรงไฟฟ้า สถานที่ราชการ ฯลฯ ซึ่งการไปทำหน้าที่ รปภ.ในพื้นที่ชายแดนใต้ซึ่งไม่ปรากฏชัดว่าคนร้ายคือใคร หน้าตาเป็นอย่างไร และไม่มีสัญลักษณ์บอกฝ่าย ย่อมกลายเป็น "เป้านิ่ง" ถูกกระทำอยู่ข้างเดียวไปโดยปริยาย
ด้วยเหตุนี้ความเครียดจึงสูงมาก!
ประกอบกับกำลังพลระดับปฏิบัติส่วนใหญ่ยังอยู่ในวัยหนุ่มฉกรรจ์ จึงกำลังมีความรัก มีแฟนหรือคู่รัก บางคนเพิ่งแต่งงาน หรือเพิ่งมีลูก เมื่อต้องจากบ้านไปปฏิบัติงานเสี่ยงภัย ย่อมเกิดความเครียด เหงา และคิดถึงบ้านเป็นธรรมดา
"ศูนย์ข่าวอิศรา" เคยทำรายงานสรุปสาเหตุของการที่กำลังพลชายแดนใต้ใช้ความรุนแรงเข้าใส่กันว่า มีอยู่ 3 ปัจจัยหลักๆ คือ 1.เครียดกับสถานการณ์ที่เสี่ยงตลอดเวลา 2.ห่างบ้าน คิดถึงครอบครัว ลูกเมีย แฟน คนรัก รวมทั้งพ่อแม่ เพราะบางคนพ่อแม่อยู่ในวัยชราหรือเจ็บป่วย 3.เรื่องการใช้สารเสพติด ดื่มของมึนเมา และอาวุธปืนสูญหาย
ปัญหาข้อที่ 3 นี้ แม้ผู้รับผิดชอบในกองทัพจะพยายามปิด แต่ก็มิอาจปฏิเสธความจริงได้ สาเหตุส่วนหนึ่งของการใช้สารเสพติด ซึ่งพบมากในหมู่ "พลทหาร" นอกจากมีการใช้มาก่อนถูกเกณฑ์มารับใช้ชาติแล้ว ยังมีการใช้เพราะความเครียดด้วย เช่นเดียวกับการดื่มสุรา ซึ่งแม้มีกฎเหล็กของ กอ.รมน.ภาค 4 ส่วนหน้า ห้ามเอาไว้ แต่ก็พบมีการฝ่าฝืนอยู่เนืองๆ
เจ้าหน้าที่ทหารนายหนึ่งซึ่งปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่ เผยความรู้สึกว่า การทำงานในพื้นที่มีความเครียดหลายด้าน ก็อยากให้สังคมเข้าใจ ทหารบางส่วนไม่ใช่คนพื้นที่ เมื่อมาอยู่ตรงนี้ ชาวบ้านที่ไม่ค่อยรู้จักจริงๆ มักมองอีกแบบ ทั้งๆ ที่ทหารก็เป็นชาวบ้านเหมือนกัน ถอดเครื่องแบบก็คือประชาชน
"ในมุมมองของชาวบ้านที่นี่ อย่างไรเสียเจ้าหน้าที่ต้องผิดก่อนเสมอ ไม่ว่าจะทำดีแค่ไหนก็ถือว่าเสมอตัว แต่ถ้าวันไหนเราพลาดก็ถูกชาวบ้านด่าว่า กลับมาในหน่วยก็ถูกนายสั่งงาน บางครั้งหาเหตุผลไม่ได้เลย พอกลับไปที่บ้านก็เจอภาระหนี้ทางบ้านอีก มองไปทางไหนก็เจอแต่ปัญหาที่กดดัน"
"ผมอยากพูดแทนพี่น้องทหาร อยากให้สังคมเข้าใจว่าทหารก็คือคนคนหนึ่งเหมือนคนอื่นๆ แค่เรามีหน้าที่รับผิดชอบที่แตกต่างกันเท่านั้น ทำให้ดูเหมือนว่าเราไม่เหมือนพวกท่าน ทั้งที่จริงๆ แล้วทหารก็มีหัวใจ มีชีวิต มีความรู้สึก เจ็บปวด และเจอปัญหาไม่ต่างกันคนอื่นๆ"
เป็นเสียงจากทหารชายแดนใต้ที่สะท้อนความรู้สึกและความกดดันจากการปฏิบัติหน้าที่เพื่อสันติสุข!
กฎเหล็ก ทบ.-กอ.รมน."ห้ามกำลังพลดื่มสุรา"
การปฏิบัติภาคสนามของกำลังพลของกองทัพในทุกๆ พื้นที่จะต้องมี "แนวปฏิบัติ" และข้อห้ามที่เป็นดั่ง "กฎเหล็ก" เพื่อควบคุมกำลังพลจำนวนมากจากหลากหลายที่มาให้อยู่ในระเบียบวินัย
เพราะความมีวินัย คือ คุณสมบัติเบื้้องต้นของทหาร และเป็นคุณสมบัติพื้นฐานที่จะนำไปสู่การมีชัยชนะในสงคราม
อย่างไรก็ดี แนวปฏิบัติดังกล่าวอาจแตกต่างกันไปตามสภาพแวดล้อมของแต่ละสมรภูมิซึ่งไม่เหมือนกัน
ที่สมรภูมิสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ก็มี "กฎเหล็ก" และ "แนวปฏิบัติ" ที่ว่านี้เช่นกัน โดยกองทัพบก (ทบ.) ได้มี "บัญญัติ 10 ประการ" เป็นแนวทางการปฏิบัติภาคสนามของกำลังพล ดังนี้
1.ไม่ทำตัวเป็นนายประชาชน ปฏิบัติต่อเขาด้วยความสุภาพอ่อนโยน 2.ไม่เบียดเบียนประชาชน 3.ไม่ประพฤติผิดต่อลูกเมียผู้อื่น 4.ไม่ดื่มสุราในขณะปฏิบัติหน้าที่โดยเด็ดขาด 5.ไม่ลุแก่อำนาจ ละเมิดกฎหมาย ไม่กระทำการนอกเหนือหน้าที่
6.ไม่ใช้ถ้อยคำหยาบคายดูถูกเหยียบหยามประชาชน 7.ไม่ละเลยการช่วยเหลือ เอื้อเฟื้อประชาชน 8.ไม่ละเลยคุณธรรม 9.ไม่ละเมิดประเพณี ความเชื่อทางศาสนา และสิ่งที่ประชาชนเคารพนับถือ 10.ไม่เลือกปฏิบัติต่อเชื่อชาติและเผาพันธุ์ ต้องคำนึงถึงศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
นอกจากนั้นยังมี "ข้อห้ามเด็ดขาดของ กอ.รมน.ภาค 4 ส่วนหน้า" จำนวน 9 ประการ ได้แก่
1. ห้ามทำผิดวินัยและขัดคำสั่ง 2.ห้ามดื่มเหล้า ของมึนเมา เสพยาเสพติดโดยเด็ดขาด 3.ห้ามเอาทรัพย์สินของผู้อื่นมาเป็นของตน 4.ห้ามทำสิ่งของผู้อื่นเสียหาย 5.ห้ามทำร้ายผู้อื่นทั้งทางร่างกายและติดใจ 6.ห้ามดูถูก เหยียดหยามด่าว่าผู้อื่น 7.ห้ามลวนลามผู้หญิง แม้กระทั่งสายตาและวาจา 8.ห้ามเปิดเผยความลับ และแพร่ข่าวลือ 9.ไม่สร้างเขื่อนไขทุกชนิด
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
บรรยายภาพ : กำลังพลของทหารจากภูมิภาคอื่นที่ต้องปฏิบัติหน้าที่ชายแดนใต้ท่ามกลางความเครียด ระแวงภัย และคิดถึงบ้าน
ขอบคุณ : ภาพจาก จรูญ ทองนวล ช่างภาพมือรางวัลจากศูนย์ภาพเนชั่น