สำรวจ“วันหมดอายุ” รธน.18 ฉบับ หลังคณะประยุทธ์ ฉีกทิ้งปี 50
"..นอกจาก รัฐประหารทั้ง 11 ครั้ง ที่หมุนกลับซ้ำรอยเดิมแล้ว อาจกล่าวได้ว่า ชะตากรรมของ “รัฐธรรมนูญ” แห่งราชอาณาจักรไทย ฉบับที่ 18 ก็คล้ายจะถูกดึงเข้าสู่กงล้อประวัติศาสตร์ ของ “ประชาธิปไตยแบบไทยๆ”อีกครั้งเช่นกัน!.."
พลันที่ คณะรัฐประหาร ปี 2557 นำโดย "พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา" ผู้บัญชาทหารบก ออกประกาศคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ฉบับที่ 5/2557 อันมีเนื้อหาสำคัญ ประการแรกสุด คือ ให้ “รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2550 สิ้นสุดลงชั่วคราว ยกเว้นหมวด 2 ในส่วนของพระมหากษัตริย์”
ส่งผลทำให้ "รัฐธรรมนูญ" อันเป็นกฎหมายสูงสุดของประเทศไทย ปี 50 ซึ่งถือเป็น ฉบับที่ 18 ถูกฉีกทิ้งลงทันที
สำนักข่าวอิศรา www.isranews.org ได้สำรวจอายุขัย และที่มาของรัฐธรรมนูญ ตั้งแต่ฉบับแรกจนถึงปัจจุบัน นับรวม 18 ฉบับ ว่าแต่ละฉบับมีอายุขัยในการบังคับใช้ยาวนาน "มากหรือน้อย" แตกต่างกัน พอจะสรุปได้ดังนี้
รัฐธรรมนูญฉบับแรก
พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475
จำนวนมาตรา 39 มาตรา
ที่มา : คณะกรรมการราษฎร ( คณะรัฐมนตรีขณะนั้น ) ยกร่างและนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 27 มิถุนายน 2475
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 10 ธันวาคม 2475
ยกเลิกเนื่องจาก : พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชทานรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475 เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2475
รวมอายุการใช้บังคับ : 5 เดือน 13 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 2
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475
จำนวนมาตรา 68 มาตรา
ที่มา : คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญที่คณะกรรมการราษฎรตั้งขึ้น จัดทำเสนอสภาผู้แทนราษฎรให้ความเห็นชอบแล้วนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 10 ธันวาคม 2475
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 9 พฤษภาคม 2489
ยกเลิก เนื่องจาก : การประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2489 เมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม 2489
รวมอายุการใช้บังคับ : 13 ปี 4 เดือน 29 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 3
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2489
จำนวนมาตรา 96 มาตรา
ที่มา : สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 เสนอญัตติให้สภาผู้แทนราษฎรพิจารณาและลงมติให้ความเห็นชอบและนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 9 พฤษภาคม 2489
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 8 พฤศจิกายน 2490
ยกเลิก เนื่องจาก : ประกาศของคณะรัฐประหาร นำโดย พลโทผิน ชุณหะวัณ เมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2490
รวมอายุการใช้บังคับ : 1 ปี 6 เดือน
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 4
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2490
จำนวนมาตรา 98 มาตรา
ที่มา : คณะรัฐประหารภายใต้การนำของพลโทผิน ชุณหะวัณ นำร่างรัฐธรรมนูญขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 9 พฤศจิกายน 2490
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 23 มีนาคม 2492
ยกเลิก เนื่องจาก : การประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2492 เมื่อวันที่ 23 มีนาคม 2492
รวมอายุการใช้บังคับ : 1 ปี 4 เดือน 14 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 5
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2492
จำนวนมาตรา 189 มาตรา
ที่มา : จัดทำโดยสภาร่างรัฐธรรมนูญ ซึ่งตั้งขึ้นตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราวแล้วนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธย และประกาศใช้
ประกาศใช้ : 23 มีนาคม 2492
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 29 พฤศจิกายน 2494
ยกเลิก เนื่องจาก : คณะรัฐประหารซึ่งเรียกตัวเองว่า “คณะบริหารประเทศชั่วคราว” ภายใต้การนำของ จอมพล ป. พิบูลสงคราม ซึ่งเรียกกันว่า “รัฐประหารเงียบ” เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน 2494
รวมอายุการใช้บังคับ : 2 ปี 8 เดือน 6 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 6
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2475 แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช 2495
จำนวนมาตรา 123 มาตรา
ที่มา : คณะรัฐประหารภายใต้การนำของจอมพล ป. พิบูลสงคราม นำรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2475 มาใช้บังคับใหม่ โดยให้สภาผู้แทนราษฎรแก้ไขเพิ่มเติมให้สมบูรณ์ขึ้น แล้วนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้เป็นรัฐธรรมนูญฉบับใหม่
ประกาศใช้ : 8 มีนาคม 2495
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 20 ตุลาคม 2501
ยกเลิก เนื่องจาก : คณะรัฐประหารภายใต้การนำของจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ยึดอำนาจการปกครองประเทศและประกาศยกเลิกรัฐธรรมนูญ เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม 2501
รวมอายุการใช้บังคับ : 6 ปี 7 เดือน 12 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 7
ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2502
จำนวนมาตรา 20 มาตรา
ที่มา : จัดทำขึ้นโดยคณะรัฐประหารภายใต้การนำของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ แล้วนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวาย เพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 28 มกราคม 2502
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 20 มิถุนายน 2511
ยกเลิก เนื่องจาก : การประกาศรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2511 เมื่อวันที่ 20 มิถุนายน 2511
รวมอายุการใช้บังคับ : 9 ปี 4 เดือน 23 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 8
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
จำนวนมาตรา 183 มาตรา
ที่มา : สภาร่างรัฐธรรมนูญซึ่งทำหน้าที่นิติบัญญัติ ด้วยเป็นผู้จัดทำและนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวาย เพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 20 มิถุนายน 2511
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 17 พฤศจิกายน 2514
ยกเลิก เนื่องจาก : การปฏิวัติตัวเองของ จอมพล ถนอม กิตติขจร เมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน 2514
รวมอายุการใช้บังคับ : 3 ปี 4 เดือน 28 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 9
ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2515
จำนวนมาตรา 23 มาตรา
ที่มา : คณะปฏิวัติภายใต้การนำของจอมพล ถนอม กิตติขจร นำเอาธรรมนูญการปกครองอาณาจักร พุทธศักราช 2502 มาแก้ไขปรับปรุงใหม่ แล้วประกาศใช้เป็นรัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราว
ประกาศใช้ : 15 ธันวาคม 2515
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 7 ตุลาคม 2517
ยกเลิก เนื่องจาก : การประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2517 เมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2517
รวมอายุการใช้บังคับ : 1 ปี 9 เดือน 21 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 10
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2517
จำนวนมาตรา 238 มาตรา
ที่มา : คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ จัดทำขึ้นโดยนำเอารัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยพุทธศักราช 2511 มาเป็นแนวทางในการยกร่างแล้วให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติพิจารณาและให้ความเห็นชอบแล้วนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 7 ตุลาคม 2517
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 6 ตุลาคม 2519
ยกเลิก เนื่องจาก : ประกาศของคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน นำโดยพลเรือเอก สงัด ชลออยู่
รวมอายุการใช้บังคับ : 2 ปี
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 11
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2519
จำนวนมาตรา 29 มาตรา
ที่มา : คณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน ทำการยกร่างรัฐธรรมนูญขึ้นใหม่ แล้วนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวาย เพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 22 ตุลาคม 2519
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 21 ตุลาคม 2520
ยกเลิก เนื่องจาก : ประกาศของคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน นำโดยพลเรือเอก สงัด ชลออยู่ เมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2520
รวมอายุการใช้บังคับ : 1 ปี
รัฐธรรมนูญฉบับ 12
ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2520
จำนวนมาตรา 32 มาตรา
ที่มา : คณะปฏิวัติภายใต้การนำของพลเรือเอกสงัด ชลออยู่ นำร่างธรรมนูญการปกครองขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 9 พฤศจิกายน 2520
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 22 ธันวาคม 2521
ยกเลิก เนื่องจาก : การประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521 เมื่อวันที่ 22 ธันวาคม 2521
รวมอายุการใช้บังคับ : 1 ปี 1 เดือน 13 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับ 13
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2521
จำนวนมาตรา 206 มาตรา
ที่มา : คณะกรรมาธิการร่างรัฐธรรมนูญ จัดทำขึ้นเสนอให้สภานิติบัญญัติแห่งชาติ พิจารณาให้ความเห็นชอบ แล้วนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวาย เพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 22 ธันวาคม 2521
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 12 ปี 2 เดือน 1 วัน
ยกเลิก เนื่องจาก : ประกาศคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ ( รสช.) ภายใต้การนำของพลเอกสุนทร คงสมพงษ์ เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2534
รวมอายุการใช้บังคับ : 12 ปี 2 เดือน 1 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 14
ธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พุทธศักราช 2534
จำนวนมาตรา 33 มาตรา
ที่มา : คณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ ( รสช.) ภายใต้การนำของพลเอกสุนทร คงสมพงษ์ นำร่างรัฐธรรมนูญการปกครองขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 1 มีนาคม 2534
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 9 ธันวาคม 2534
ยกเลิก เนื่องจาก : การประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534 เมื่อวันที่ 9 ธันวาคม 2534
รวมอายุการใช้บังคับ : 9 เดือน 8 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 15
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2534
จำนวนมาตรา 223 มาตรา
ที่มา : สภานิติบัญญัติแห่งชาติพิจารณาให้ความเห็นชอบแล้วนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 9 ธันวาคม 2534
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 11 ตุลาคม 2540
ยกเลิก เนื่องจาก : การประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 เมื่อวันที่ 11 ตุลาคม 2540
รวมอายุการใช้บังคับ : 5 ปี 10 เดือน 2 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับ 16
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540
จำนวนมาตรา 336 มาตรา
ที่มา : สภาร่างรัฐธรรมนูญจัดทำและเสนอให้รัฐสภาให้ความเห็นชอบแล้วนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 11 ตุลาคม 2540
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 19 กันยายน 2549
ยกเลิก เนื่องจาก : ประกาศคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ( คปค.) เมื่อวันที่ 19 กันยายน 2549
รวมอายุการใช้บังคับ : 8 ปี 11 เดือน 9 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับ 17
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ( ฉบับชั่วคราว ) พุทธศักราช 2549
จำนวนมาตรา 39 มาตรา
ที่มา : คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ( คปค.) นำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้
ประกาศใช้ : 1 ตุลาคม 2549
สิ้นสุดการใช้บังคับ : 24 สิงหาคม 2550
ยกเลิก เนื่องจาก : การประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
รวมอายุการใช้บังคับ : 10 เดือน 24 วัน
รัฐธรรมนูญฉบับที่ 18
“รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550”
มีจำนวนทั้งสิ้น 309 มาตรา
ที่มา : สภาร่างรัฐธรรมนูญจัดทำขึ้น ประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้งโดยเสียงข้างมาก ลงประชามติเห็นชอบ เมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2550 ประธานสภานิติบัญญัติแห่งชาตินำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและประกาศใช้ เมื่อวันที่ 24 สิงหาคม 2550
ประกาศใช้ : 24 สิงหาคม 2550
สถานภาพปัจจุบัน : สิ้นสุดลงชั่วคราว ยกเว้นหมวด 2 ในส่วนของพระมหากษัตริย์ โดยคำสั่ง คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ฉบับที่ 5
รวมอายุการใช้บังคับก่อนถูก คสช. สั่งสิ้นสุดชั่วคราว “6 ปี 9 เดือน”
ทั้งนี้ จากข้อมูลทั้งหมด ชี้ให้เห็นว่านอกจาก รัฐประหารทั้ง 11 ครั้ง ที่หมุนกลับซ้ำรอยเดิมแล้ว
อาจกล่าวได้ว่า ชะตากรรมของ “รัฐธรรมนูญ” แห่งราชอาณาจักรไทย ฉบับ ที่ 18 ก็คล้ายจะถูกดึงเข้าสู่กงล้อประวัติศาสตร์ ของ “ประชาธิปไตยแบบไทยๆ”อีกครั้งเช่นกัน!
(อ่านประกอบ : พลิกแฟ้มข้อมูล “คณะรัฐประหารทั้ง 11 ชุด” ในรอบ 81 ปีรวมชุด "ประยุทธ์")