มูลนิธิสืบฯ ชี้ “คนอยู่ร่วมกับป่า” เป็นพลวัตในสังคมปัจจุบัน
เลขาธิมูลนิธิสืบฯ ชี้ถอนตัวภาคีมรดกโลก ไม่กระทบพื้นที่เดิม แต่มีผลต่อการเสนอพื้นที่ใหม่ เผยรูปธรรมคนอยู่ร่วมกับป่า ในพื้นที่มรดกโลกทางธรรมชาติแห่งแรก
จากกรณีเขาพระวิหาร ซึ่งล่าสุดศาลโลกมีมติให้ทั้งไทยและกัมพูชา ถอนทหารออกจากพื้นที่ทับซ้อน ผลกระทบด้านหนึ่งจากข้อพิพาทดังกล่าว คือการที่ไทยถอนตัวจากภาคีคณะกรรมการมรดกโลก นายศศิน เฉลิมลาภ เลขาธิการมูลนิธิสืบนาคะเสถียร ซึ่งทำงานพัฒนาเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่–ห้วยขาแข้ง แหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติแห่งแรกของไทย เปิดเผยกับศูนย์ข่าวเพื่อชุมชน สำนักข่าวอิศราว่าว่าการขึ้นทะเบียนมรดกโลก โดยองค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก้) เป็นการยอมรับในระดับสากล ถึงคุณค่า และศักยภาพของพื้นที่ดังกล่าว
“หมายถึงพื้นที่นั้นมีความน่าเชื่อถือ เช่น เป็นแหล่งท่องเที่ยวระดับโลก ถ้าในแง่ห้วยขาแข้งหมายถึง ศักยภาพในการดูแลสิ่งที่มีค่าระดับโลกได้ ถ้าประชาชนไม่มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์ ก็ยากที่จะรักษา”
ส่วนการถอนตัวออกจากภาคีมรดกโลก ไม่ได้ลดทอนคุณค่าและกลไกการดูแลรักษาพื้นที่ ดังกล่าวซึ่งยังคงถือเป็นมรดกโลกอยู่ แต่อาจส่งผลกระทบต่อการเสนอชื่อพื้นที่อื่นเป็นมรดกโลก อย่างไรก็ตามเรายังสามารถกลับไปเป็นภาคีคณะกรรมการมรดกโลกได้อีก
นายศศิน ยังกล่าวถึงแนวคิดคนอยู่ร่วมกับป่าว่า ขึ้นอยู่กับสภาพสังคมที่เปลี่ยนไป ส่วนกรณีอุทยานแห่งชาติห้วยขาแข้งในอดีตมีแนวคิดแยกคนออกไป เพื่ออนุรักษ์ป่า แต่ปัจจุบันมีการปรับเปลี่ยนแนวคิดเรื่องป่าชุมชน และคนอยู่ร่วมกับป่า ซึ่งช่วยลดความขัดแย้งระหว่างเจ้าหน้าที่ป่าไม้กับชาวบ้านได้มากขึ้น
“ถ้าถามว่าป่าที่ไม่มีคนอยู่เลย จัดการง่ายกว่าไหม คำตอบคือ ง่ายกว่าอยู่แล้ว แต่จะรักษาได้ดีหรือไม่ อีกเรื่องหนึ่ง เมื่อวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไป คนขยายแต่ป่าเท่าเดิม ก็ต้องมีจัดการร่วมกัน ระหว่างคนที่อยู่กับป่า กับคนที่อยู่รอบป่า แต่หมายถึงคนที่อยู่กับป่ามาแต่เดิม ไม่ใช่คนกลุ่มใหม่” นายศศิน กลาว.
...............................................................
(ล้อมกรอบ)
ปัจจุบันประเทศไทยมีแหล่งโบราณสถาน และแหล่งธรรมชาติที่ถูกขึ้นทะเบียนไว้แล้ว 5 แห่ง คือ...
แหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม 3 แห่ง
1 เมืองประวัติศาสตร์สุโขทัยและเมืองบริวาร-2534
2 นครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา – 2534
3 แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง - 2535
แหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติ 2 แห่ง
1 เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่–ห้วยขาแข้ง -2534
2 ผืนป่าดงพญาเย็น – เขาใหญ่ -2549
นอกจากนี้ยังมีพื้นที่ๆ อยู่ในระหว่างการพิจารณา อีก 2 แห่ง คือ
กลุ่มป่าแก่งกระจาน
1 ราชมรรคา (พิมาย-พนมรุ้ง-เมืองต่ำ-กลุ่มปราสาทตาเมือน-ฯลฯ)
2 อุทยานประวัติศาสตร์ภูพระบาท
และแหล่งธรรมชาติอื่นๆ ที่เตรียมเสนอขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก ได้แก่
- อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน
- อุทย่านแห่งชาติหมู่เกาะสิมิลัน
ที่มา : ศูนย์ข้อมูลมรดกโลก http://www.thaiwhic.go.th